रातोपाटी @ ब्याटल ग्राउन्ड : मधेशमा यी मुद्दा हुनसक्छन् हारजितका फ्याक्टर !
जनकपुर– काठमाडौँ– संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चामा आबद्ध सात दलमध्ये छवटा दल मिलाएर बनाएको राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपालका अध्यक्ष मण्डलका सबै सदस्य चुनावी मैदानमा छन् ।
चुनाव कसरी जित्ने ? एउटै चिन्ताले अध्यक्ष मण्डलका सदस्य आआफ्नो क्षेत्रमा घरदैलो तथा प्रचार प्रसारमा लागेका छन् ।
अध्यक्ष मण्डलका सबै सदस्य यसपटक प्रत्यक्ष चुनाव नै लड्नुपर्ने आवाज पार्टीभित्र उठेपछि अध्यक्ष मण्डलका सदस्य महन्थ ठाकुर (महोत्तरी–३), राजेन्द्र महतो (धनुषा–३), महेन्द्रराय यादव (सर्लाही–२), शरतसिंह भण्डारी (महोत्तरी–२), अनिलकुमार झा (रौतहट–१) र राजकिशोर यादव (सिरहा–४) बाट चुनावी मैदानमा छन् र अहिले आआफ्नो चुनावी क्षेत्रमा प्रचार प्रसारमा लागेका छन् ।
सङ्घीय समाजवादी फोरम नेपालसँग समेत चुनावी तालमेल गरेका राजपा नेपालका अध्यक्ष मण्डलका सदस्यहरू चुनाव जित्नेमा ढुक्क देखिन्छन् ।
उनीहरू यसरी ढुक्क हुनुको तीनवटा कारण छन्–
१. मधेशमा लामो समयसम्म आन्दोलन गरेको
२. स्थानीय तहको चुनावमा सम्मानजनक सिट ल्याएको
३. फोरम नेपालसँग तालमेल गरेको
मधेशमा लामो समयसम्म आन्दोलन गरेको कारण भावनात्मक भोट सबै आफूहरूलाई नै आउने विश्वास ती नेताहरूमा रहेको देखिन्छ । जसरी पहिलो मधेश आन्दोलनमा ती दलहरूले चुनाव जितेका थिए, त्यसरी नै यस पटक पनि जित्ने दाउमा उनीहरू छन् ।
वीरगञ्जमा रहेका राजनीतिक विश्लेष एवं पत्रकार चन्द्रकिशोरले मधेशवादी दल यसपटक मधेशमा जित्न नसके यो ठूलो प्रतिष्ठाको विषय बन्नसक्ने बताए । अरू ठाउँभन्दा पनि मधेशी नेता मधेशमा जित्न सक्ने धेरै आधार देख्छन् उनी ।
उनको बुझाइमा मुख्य दुई आधार यस्ता छन् :
पहिलो आधार : प्रदेशसभाको चुनाव भइरहेको कारणले प्रदेश सरकार मधेशी नै हुनुपर्ने मधेशी जनताको मनमा कहीँ कतै भावना छ । काङ्ग्रेस, एमाले र माओवादी केन्द्रले नै मधेश प्रदेशमा सरकार बनायो भने मधेशको अवस्था फेरि जस्ताको त्यस्तै रहने यहाँको जनतामा सन्देश गएको छ । यसलाई ‘क्यास’ गर्ने काम मधेशवादी दलले गरिरहेका छन् ।
दोस्रो आधार : सविधान संशोधनको कुरा मधेशवादी दलले जोडतोडले उठाएका छन् । मधेशी नेताहरूले मधेशी मतदातामा एउटा के छाप छाड्न सफल भएको छन् भने मधेशवादी दलले बहुमत ल्याए मात्र सविधान संशोधन सम्भव छ । यो कुरालाई पनि मधेशी मतदातामा नेताहरूले प्रसारित गरिरहेका छन् ।
स्थानीय तहको चुनावमा राजपा नेपालले सम्मानजनक सिट ल्याएको छ । दुई नम्बर प्रदेशको स्थानीय चुनावमा भाग लिएका राजपा नेपालले २५ वटा स्थानीय तह जितेको छ । दुई नम्बर प्रदेशमा काङ्ग्रेस पहिलो, फोरम नेपाल दोस्रो र राजपा नेपाल तेस्रो स्थानमा रहेका छन् ।
सोही मतको आधारमा यो प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको चुनावमा मधेशमा दोस्रो स्थान ल्याउने दावी राजपा नेपालको छ । राजपा र फोरम नेपालको गठबन्धनले मधेश प्रदेशमा पहिलो स्थान ल्याउने हिसाब–किताब गरेर बसेका छन् । फोरम नेपालले प्रतिनिधिसभामा १७ र राजपा नेपालले १५ सिट लिएका छ भने प्रदेशसभामा फोरम नेपालले ३३ र राजपा नेपालले ३१ सिट लिएको छ । यो हिसाबले पनि फोरम नेपाल बढी सिट ल्याउने अनुमान गरिएको छ ।
अर्को कुरा राजपा नेपालले फोरम नेपालसँग तालमेल गरेपछि नेताहरू निकै आशावादी बनेका छन् । दुईटै दलको मत पाएपछि जित्न सकिन्छ भन्ने उनीहरूलाई लागेको छ ।
कुनै ठाउँमा राजपा नेपालको सङ्गठन राम्रो छ भने कुनै ठाउँमा फोरम नेपालको सङ्गठन । यो तालमेलले एकअर्काको भरमा जित्ने दाउमा नेताहरू रहेका छन् ।
जनकपुरमा रहेका पत्रकार एवं साहित्यकार रामभरोस कापडीले यसपटक मधेशवादी दलले जित्ने सम्भावना एकदमै बढेको बताए । मधेश राजनीतिक र त्यसको निर्वाचनलाई नजिकबाट नियाल्दै आएका कापडीले मधेशवादी दलको मत सहरी क्षेत्रमा तलमाथि भए पनि ग्रामीण क्षेत्रमा नहुने विश्वास व्यक्त गरे ।
उनले भने– ‘सहरी क्षेत्रमा मत तलमाथि हुनुमा धेरै फ्याक्टरले काम गरेका हुन्छन् तर ग्रामीण क्षेत्रमा त्यस्तो खास फरक पार्दैनन् । स्थानीय तहको चुनावमा मधेशवादी दलको उपस्थिति र ती दलका नेताहरूको प्रस्तुतिका कारण ग्रामीण क्षेत्रका मतदाताहरू प्रशिक्षित भइसकेका छन् । उनीहरू दायाँबायाँ हुँदैनन् तर शहरियाहरू जो मतदाताका ठेकेदारहरू हुन्छन्, उनीहरू गएर विगार्न सक्छन् ।’
मधेशमा मधेशी नेता मधेशी दल नै रहोस् भन्ने जनताको मनमा भावना रहेको उनको भनाई छ ।