कर्णालीमा जीवनबहादुर शाही नेतृत्वको सरकार गठन भएको शुक्रबार १७ दिन पुग्यो । तर, अहिलेसम्म मुख्यमन्त्री शाहीले मन्त्रिपरिषद् विस्तारलाई पूर्णता दिन सकिरहेका छैनन् ।  सत्तारुढ गठबन्धनमा रहेका प्रमुख तीन दल नेकपा माओवादी केन्द्र, नेपाली काँग्रेस र नेकपा एकीकृत समाजवादीका बीचमा मन्त्री छनोट र मन्त्रालय भागबण्डाको विषयमा अझै टुङ्गो लाग्न सकिरहेको छैन ।

आलोपालो नेतृत्व गर्ने सहमति भएअनुसार महेन्द्रबहादुर शाहीले सत्ता हस्तान्तरण गरेको १६ दिनसम्म पनि मुख्यमन्त्री जीवनबहादुर शाहीले मन्त्रिपरिषद् विस्तार गर्न नसक्दा विभिन्न आशंका गर्न थालिएको छ । खासगरी सत्तारुढ गठबन्धनमा फाटो आएको त होइन भन्नेखालको आशंका बढ्दो छ । यिनै विषयमा केन्द्रित रहेर रातोपाटीले मुख्यमन्त्री जीवनबहादुर शाहीसँग संक्षिप्त कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ, मुख्यमन्त्री शाहीसँगको कुराकानीको सम्पादित अंश :

मन्त्रिपरिषद् विस्तारमा के समस्या भएको हो ?

— हामीले एउटा मन्त्री त बनायौं नि..... !

तर पनि मन्त्रिपरिषद्ले पूर्णता पाउन सकेको छैन नि ?

— केही दिन लाग्ला नि !

यति समयभित्र मन्त्रिपरिषद् विस्तार गर्छु भनेर दाबीका साथ भन्न सक्ने स्थिति नभएको हो र ?

—  मैले यतिसम्म भनेर भन्दा मजा हुँदैन । उहाँहरु (माओवादी र समाजवादी)ले यो–यो मन्त्रालय हामीलाई चाहियो भनेर आफ्नो तर्फबाट मन्त्री हुनेको नाम दिनुभयो भने त म अहिले नै गर्छु नि !

तर, मैले यति समयसम्म मन्त्रिपरिषद् पूर्ण रुपमा विस्तार गरिसक्छु भनेर भन्ने स्थिति छैन । सहयोगी दलहरुले पनि यो विषयलाई टुङ्ग्याउनु पर्छ ।

सरकारले पूर्णता नपाएका कारण मन्त्रिपरिषद्को बैठकसमेत प्रभावित भएको छ, मन्त्रिपरिषद् विस्तारलाई लिएर तपाईको दलभित्र के कुरा भइरहेको छ ?

—  मन्त्रिपरिषद् बैठक त आवश्यकताअनुसार बस्ला नि !  केही रुपमा हिजो (बुधबार) पनि बसेको छ ।

दलभित्रको कुरा त पहिला अन्य दलको फाइनल भयो भने हामीले मिलाउँला । हाम्रो त के नै भयो र ! बाहिरी रुपमा पनि भिन्न कुराहरु आइरहेका छन् । हेरौं अब ..!

केही दिन अघि सत्ता साझेदार दलका नेताहरु सुर्खेत बाहिर रहेकाले छलफल हुन नसकेको भन्दै हुनुहुन्थ्यो । अहिले त सबै नेता यतै हुनुहुन्छ । माओवादी केन्द्रले त दलको हैसियतका अनुसार मन्त्री पाउनुपर्छ भनिरहेको छ । नेकपा एकीकृत समाजवादीले तीनवटा मन्त्रालय नछाड्ने भनिरहेको छ । भागबण्डामा समस्या जटिल छैन र ?

—  होइन, अब हैसियतका आधारले भनेपछि त माओवादी नै ठुलो दल भयो । ऊसँग १२ सिट छ । उहाँहरुले भनेजस्तै हैसियतका आधारमा कुरा गर्ने हो भने पहिलो संख्या माओवादी, दोस्रो काँग्रेस र तेस्रो एकीकृत समाजवादी हो । यसमा मेरो कुरा के हो भने पहिला हामीसँग एक किसिमको सम्झौता छ । त्यही अनुसार जानुपर्छ भन्ने हो ।

उतिबेला त्याग गरेका (तत्कालीन एमालेबाट ‘फ्लोर क्रस’ गरेका) साथीहरु मन्त्री भइहाले । उहाँहरुले त्यागकै कारण मन्त्री पद पाउनुभएको हो । अब, पार्टी नै नभएको भए एउटा खालको कुरा हुन्थ्यो होला । अहिले उहाँहरु सबै एकीकृत समाजवादीमा हुनुहुन्छ । अहिले तीन दल हो । त्यतिबेला (सम्झौता गर्दैगर्दा) दुई दलमात्र थियो । अहिले मैले केही भनेको छैन । मेरो त खासै ठुलो ‘डिमाण्ड’ पनि केही छैन ।

केही दिन अघि तपाईले ‘मुख्यमन्त्री त साझा भइहाल्यो, त्यसबाहेक काँग्रेसले दुईवटा मन्त्रालय पाउनुपर्छ’ भन्ने खालको तर्क दिनुभएको थियो । तर, माओवादी संसदीय दलका नेता महेन्द्रबहादुर शाहीले सरकारको नेतृत्वमा रहेको व्यक्तिले भागबण्डामा ‘बार्गेनिङ’ गर्ने होइन, आफूले त्याग गरेर पनि अरुलाई खुसी बनाउन सक्नुपर्छ’ भन्नुभएको छ । तपाईले त्याग गर्न सक्नुहुन्छ त ?

—  होइन, त्यस्तो ‘बार्गेनिङ’ त हामीले गरेका छैनौं । मैले त आपसमा भएको सहमतिअनुसार भनेको हो । वैशाख ३ को कुरा गर्दा उहाँहरुले पनि त्यही भन्नुभएको थियो । त्यसरी नै सरकारमा सहभागी हुनुभएको थियो । मुख्यमन्त्री पद त साझै भएको हो । जे सम्झौता ग¥यौं, त्यही अनुसार अघि बढौं भन्ने नै हो । त्यसमा के–कसरी मिलाउने भन्ने कुरामा त हामी सकारात्मक नै छौं ।

खासमा त्यो बेला सम्झौतामा के थियो भन्ने कुरा किन बाहिर आउन सकेन ? के थियो सम्झौतामा ?

— खास के हो भने उतिबेला तत्कालीन नेकपा एमालेका साथीहरुले ‘फ्लोर क्रस’ गर्नुभयो । त्यो बेला ३ मन्त्रालय उहाँहरुलाई दिइयो । दुई माओवादी र १ हामीलाई थियो । अहिले पनि त्यही अनुसार जाउँ भन्ने मेरो चाहना हो । त्यतिबेला पछि एउटा मन्त्रालय फुटाएर ८ वटा बनाइयो । त्यो त पछि टुक्र्याइएको त हो । खास सम्झौता भनेको पहिलाको हो नि त !

मैले त अहिले के नै भन्ने हो र ! अब, उहाँहरुले के भन्नुहुन्छ भन्ने मुख्य कुरा हो । म त तयार नै छु । उहाँहरुलाई सबै चाहिन्छ भने पनि दिउँला नि !

उसो भए अहिले तपाईले के सोच्नुभएको छ ? यो मन्त्रालय यो दललाई दिन पाए ‘कम्फर्टेबल’ हुन्थ्यो भन्ने केही छ ?

– मेरो भन्नु त केही छैन नि ! हरेक कुराको जगचाहिँ कर्णालीबाटै सुरु भएको हो । पहिला हामीले जे गरेका थियौं, त्यही गर्दा राम्रो हो । पछि केन्द्रमा पनि एक खालको सहमति छ । अहिले उहाँहरुले के सोचिरहनुभएको छ, त्यो त थाहा भएन । बाहिरबाट धेरै कुरा, हल्लाखल्ला जस्ता पनि आइरहेका छन् । मैले त केही बुझ्न सकिरहेको छैन । अब मन्त्री भन्ने कुरा भएपछि समस्या त सबैको उस्तै त हो । ‘क्लियर’ कुराचाहिँ आएको छैन ।

तर, अहिलेको परिस्थितिमा केही कमजोरी पनि भएका छन् । ती कुराहरु त वार्ता बाटै टुङ्गिन्छन् । संगठनात्मक तरिकाले जाँदा केन्द्रले गरेका निर्णयहरु पनि छन् । माथिबाट पनि त ल है ! तपाईंहरुको सरकार हो, तपाईहरु नै गर्नुस् भन्ने निर्देशन त छैन ।

थप सामग्री

कर्णालीमा मन्त्रिपरिषद्ले कहिले पूर्णता पाउँछ भन्नेबारे मुख्यमन्त्री सँगै छैन जवाफ

१७ वर्ष मुगुमा एमाले पार्टी हाँकेका चन्द्रबहादुर शाही एकीकृत समाजवादीबाट बने मन्त्री

कर्णालीका पूर्वमुख्यमन्त्री शाही भन्छन्– सरकारको नेतृत्व गर्नेले भागबण्डामा ‘बार्गेनिङ’ गर्ने होइन

भागबण्डामै अड्कियो कर्णालीमा मन्त्रिपरिषद् विस्तार