काठमाडौँ । तुलसी घिमिरे नेपाली चलचित्र क्षेत्रका एक सफल निर्देशक हुन् । नेपाली चलचित्रमा निर्देशक, पटकथा लेखक, फिल्म सम्पादक, छायाँकारका रूपमा समेत चिनिएका उनी अभिनेता र गीतकार पनि हुन् ।

बलिउड हुँदै नेपाली फिल्ममा प्रवेश गरेका घिमिरेको निर्देशन रहेको पहिलो फिल्म ‘बाँसुरी’ हो । यो फिल्म सन् १९८१ मा निर्माण भएको थियो ।

याे पनि

‘राजनीतिक गञ्जागोलले राति निन्द्रा लाग्दैन’

त्यसपछि ‘कुसुमे रुमाल’, ‘अन्याय’,  ‘लाहुरे’, ‘चिनो’, ‘दुई थोपा आँसु’, ‘कोसेली’, ‘दक्षिणा’, ‘बलिदान’, ‘दर्पण छायाँ’देखि पछिल्लो पटक ‘दर्पण छायाँ २’ सम्म आइपुग्दा घिमिरेले २३ वटा फिल्म निर्देशन गरिसकेका छन् । पछिल्लो समय उनले दुई फिल्म निर्देशनको तयारी गर्दै थिए । तर कारोना महामारीले उनको योजनामा ब्रेक लाग्यो । अहिले उनी आफ्ना अधुरो योजना पूरा गर्न जुटेका छन् ।

६९ वर्षीय घिमिरेको कुनै दिन नेपाली चलचित्रलाई ‘ओस्कार’ दिलाउने सपना छ । उनै निर्देशक तुलसी घिमिरेको जीवनका विभिन्न पाटो रातोपाटीको ‘मेरो जीवन’ स्तम्भमा उनकै शब्दमा

पेसा

मेरो पेसा चलचित्र हो । म कक्षा ७ मा पढ्दै गर्दा एकपटक शिक्षकले सबैले आआफ्नो लक्ष्य भन्न लगाउनुभएको थियो । त्यो समय मेरो मुखबाट ‘आई वान्टु टु ज्वाइन फिल्म’ भन्ने निस्कियो ।

त्यो समय सरले किन र कसरी भन्नुभयो थाहा छैन । उहाँले सबैलाई हामी बाटो देखाउन सक्छौँ तर तिम्रो बाटो आफैले रोज्नुपर्छ भन्नुभयो । ममा फिल्ममा आउने जुनुन थियो ।

सन् १९७४ मा म सिक्किममा काम गर्दागर्दै ‘रोमियो एन्ड सिक्किम’ भन्ने फिल्म युनिटसँग भेट भयो । त्यही युनिटमा ज्वाइनसमेत भएको थिएँ । त्यो युनिटसँग मुम्बई पनि पुगेँ । त्यसपछि फिल्म यात्रा सुरु भयो ।

अभिनेताका रूपमा काम गरेको पहिलो फिल्म ‘रोमियो एन्ड सिक्किम’ हो । त्यसपछि सानोसानो रोलमा केही हिन्दी फिल्ममा काम गरेँ । काम गर्दै जाँदा सम्पादन सुरु गरेँ ।

सम्पादन भइसकेपछि पहिलो काम गरेको फिल्म हिन्दी फिल्म ‘श्रद्धाञ्जलि’ थियो । नेपाली फिल्म भने १९८१ मा ‘बाँसुरी’बाट निर्देशनमा डेब्यु गरेँ ।

बाँसुरीको लेखन, निर्देशन र सम्पादन म आफैले सम्हालेको थिएँ । ‘लाहुरे’, ‘चिनो’, ‘दर्पणछायाँ’ र ‘दर्पणछायाँ २’ सम्म आइपुग्दा अहिलेसम्म २३ वटा फिल्म बनाएको छु । कुनै निर्देशकको पच्चीस फिल्म पुग्यो भने त्यसले गाई दान गर्नुपर्दैन भन्ने हाम्रो फिल्म क्षेत्रमा भनाइ छ । मेरो पनि पच्चीस पु¥याउने उद्देश्य छ । कोरोना महामारी नदेखिएको भए मेरो २५ फिल्म पुग्थ्यो ।

मेरो सपना

सबै निर्देशकको एउटै सपना हुन्छ ओस्कार उठाउने । मेरो पनि चलचित्रमार्फत नेपाललाई ओस्कार दिलाउने सपना छ । त्यो भएन भने भारतको चर्चित राष्ट्रिय पुरस्कार जित्ने छ । नेपालका प्रायः र महत्त्वपूर्ण सम्मान मैलै पाइसकेँ ।

कहिल्यै नमर्ने, सधैँ सबैले सम्झने एउटा फिल्म बनाउने रहर हो मेरो । मैले बनाएका मध्ये केही फिल्म त्यस्ता पनि छन् ।

अहिले मसँग केही फिल्मका यस्ता विषय पनि छन् जसले ओस्कार दिलाउन सक्छन् ।

याे पनि

‘प्रहरी भएका कारण छोरी दिन मानेनन्’

म राम्रो कुक

म खानेकुरामा चुजी छु । धेरै मनपर्ने नेपाली खाना नेपाली दालभात, तरकारी हो । मन नपर्ने त्यस्तो केही छैन । माछामासुमा क्रेजी पनि छैन । ठिकठिकै खान्छु ।

रेस्टुरेन्ट धेरै कम जान्छु । साथीभाइ र फेमिलीसँग जाने गरेको छु । अमेरिकन चाउमिन, चाइनिज खाना र पिजा त्यहाँको मनपर्छ ।

म राम्रो कुक पनि हो, पकाउन रुचि राख्छु । चाउमिन र तरकारी मीठो पकाउँछु । मैले पकाएको छोरीहरुले धेरै रुचाउँछन् ।

मेरो फिट्नेस प्रणायाम

फिट्नेसका लागि सजग छु । बिहान नियमित प्रणायाम गर्छु । करिब २० वर्षदेखि यो नियमित गर्दै आएको छु । सुटिङ भएको समय गर्न पाइँदैन । घरमा फिट्नेसका लागि आवश्यक भ्राइबेटर बाहेक केही सामानहरु छैनन् ।

पोसाक कुरा

जिन्स पाइन्ट र टिसर्ट नै मेरा मनपर्ने पोसाक हुन् । गर्मी स्थानमा कुर्था, पाइजामा लगाउने गरेको छु । धेरैजसो जे सजिलो हुन्छ त्यो लगाउँछु ।

पहिरनमा मनपर्ने कलर सेतो र पहेँलो हो । मनपरेको पहिरन किन्छु, त्यसमा ब्रान्डेड हेर्ने बानी छैन । प्रायः शिरमा ह्याट छुटाउदिनँ । विदेशमा मेरा आफन्तहरु छन् । उनीहरुले ह्याट पठाउने गर्नुभएको छ ।

अध्ययन

अध्ययन मेरो रुचिको विषय हो । आइ लभ रिडिङ । विशेष गरेर बेलुकाको समय पढ्छु । दर्शनका, चाखलाग्दा, रहस्यका र सबैले पढेका किताब पढ्छु । सबैले पढेका किताब कसैले पढिस् भनेर सोध्यो मैले किन पढिनँ भन्ने खोजेर पनि पढ्छु ।

पछिल्लो समय पढेको पुस्तक लीलबहादुर क्षेत्रीको ‘ब्रह्मपुत्रको किनारामा’ र ‘हरिवंश आचार्यको चिना हराएको मानिस’ हो । हिन्दी लेखक हरिशंकर प्रसाईंको ‘सफेद बाल’ भन्ने मेरो मनपर्ने पुस्तक हो । यो पुस्तक निकै राम्रो लाग्यो ।

घुमफिर मनपर्छ

घुमफिर गर्न धेरै मनपर्छ । धेरै ठाउँ र विशेष ठाउँ जाने अवसरसमेत पाएको छु । विशेष गरेर दुर्गम क्षेत्र घुम्न, पुग्न मनलाग्छ । सहरहरु त फिल्म, टेलिभिजन कार्यक्रममा पनि देख्न सकिन्छ ।

युरोप जाँदा साथीभाइले यहाँका गाउँ कस्तो छ हेरौँन भन्थेँ, हेरियो पनि । भुटान, सिक्किम र नेपालका पनि दुर्गमका धेरै ठाउँ पुगेको छु । जहाँ मेरा साथीभाइ पुगेको छैनन् । विदेशका २, ४ युरोपियन देश र अमेरिका घुमेँ ।

अहिले भुटानको थिम्पुमा रहेको टाइगर्स डेन हेर्न मन छ ।

कहिल्यै फुर्सद छैन

म फिल्म लाइनको मानिस, कहिल्यै फुर्सद हुँदैन । काम हुँदा कामले फुर्सद हुँदैन, काम नहुँदा काम खोज्दैमा फुर्सद हुँदैन । यस्तै कुरा मेरा गुरुले पनि भन्नु हुन्थ्यो ।

फुर्सद कहिल्यै हुँदैन र अहिलेसम्म फुर्सदमा बसेको पनि छैन । म केही न केही काममा लागिपरेको हुन्छु । फुर्सद हुँदा कालिङ्पोङको एउटा गाउँमा मेरो घर छ । त्यहाँ बस्न मनलाग्छ । त्यो ठाउँले बाल्यकालको सम्झना गराउँछ ।

खेलकुद

स्कुल पढ्दा म फुटबल खेल्थेँ । त्यो समय पनि स्टार खेलाडी त थिइनँ । टिममा गोलकिपरको रूपमा खेल्थेँ । स्कुलपछि सबै छुट्यो । अहिले खेलहरु हेर्न मनपर्छ । क्रिकेट, फुटबलका अलवा फिजिकल फिटनेसका खेलहरु पनि हेर्छु ।

मोबाइल वानप्लस

मसँग वानप्लस ब्रान्डको एउटा मोबाइल छ । फोन गर्ने, उठाउने र ह्वाट्स एप, भाइबर र सामाजिक सञ्जाल चलाउँछु । सामाजिक सञ्जालमा गर्ने सबै गतिविधि पनि गर्छु । गुगलमा केही खोज्नुपर्यो भने सजिलो लाग्छ । चलाउन जानेको जति मोबाइल सदुपयोग गर्छु ।

टिभी

धेरै भयो टिभी हेर्न पाएको छैन । भारतमा बस्दा समाचार हेर्छु अलि अलि । नेपालमा टेलिभिजन हेरेको छैन ।

टिभीमा लाइट कमेडी, सन्देश भएका कार्यक्रम, समाचार हेर्न बढी मनपर्छ । फिल्म पनि हेर्छु ।

चलचित्र हेर्छु

अध्ययनका लागि पनि म सबै किसिमका चलचित्र हेर्छु । १९७४ को प्रविधि, त्यसबेलाको सोच, विषयवस्तु, कथाहरु, अहिलेको प्रस्तुति र अहिले प्रविधिमा आएको भिन्नता थाहा पाउन, जानकारी लिन फिल्म हेर्नुपर्छ । यो अध्ययन गर्न मज्जा लाग्छ ।

अङ्ग्रेजी, नेपाली, हिन्दी सबै खालका फिल्म हेर्छु । नेपाल रहँदा सबैजसो नेपाली फिल्म हेर्छु । कसैले यो फिल्म नछुटाउनु है दाइ भने त्यो जसरी पनि हेर्छु ।

विवाह

मेरो विवाह सन् १९८६ मा भएको हो । रन्जित गजमेर दाइको घरमा मेरो आनाजाना धेरै हुन्थ्यो । उहाँकी जेठी छोरी मनपर्‍यो । उनले पनि मनपराइन् । सबैले यी दुईको जोडी राम्रो हुन्छ भन्थे । हाम्रो विवाह पनि भयो । हाम्रो अहिले दुईवटी छोरी छन् ।

सुख, दुःख

दुःख अहिलेसम्म केही छैन । नेपाली फिल्म उद्योग अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा स्थापित हुन सकेको छैन । त्यही एउटा दुःख लाग्दो विषय भएको छ । फिल्म क्षेत्रबाट मैले जेजति पाउनुपथ्र्योे त्योभन्दा बढी मिलेको छ ।

हामी फिल्मकर्मी सानासाना कुरामा पनि खुसी हुन्छौँ । फिल्म हिट भयो भने, फिल्मका लागि खिचिएका सट राम्रा भए भने खुसी हुन्छौँ । नेपाली फिल्म उद्योगमा तीनवटा फिल्मले मात्र सिल्भर जब्ली मनाएको छ । ती तीनवटै फिल्म तपाईंको हो भनेर सोधेभने एक किसिमले खुसी र घमन्ड पनि लाग्छ ।

गीतसङ्गीत सुन्छु

गीतसङ्गीत मनपर्छ, सुन्छु । क्लासिकल र लोकगीत धेरै मनपर्छ । म गीतकार होइन । परिआउँदा टुक्काहरु लेख्छु । त्यसरी जोडेर लेख्दा  ५५, ५६ वटा गीत भइसके ।

आफूलाई गीतकार भन्दिनँ । कहिले काहीँ गीतको बीचबीचमा बोल्ने डाइलग बोलेको छु ।

मेरो भुल

भुल धेरै पटक भयो । भुलबाट सिक्ने हो । गल्ती नदोहोर्‍याउनु नै अगाडि बढ्नु हो भनेर मेरा गुरुले भन्नुहुन्थ्यो । मेरा गुरुका धेरै भनाइमध्ये यो एक सधैँ याद आउँछ ।

गल्ती दोहो¥याउँदिनँ भन्दाभन्दै पनि कहिले काहीँ दोहोरने रहेछ । भुल भयो भनेर पछुताएर बसेको अवस्था अहिलेसम्म छैन । भूल भयो त भयो । त्यो छोडेर अगाडि बढ्छु । सधैँ पछुताउनुपर्ने भुल गरेको छैन ।

हल्का वाइन लिन्छु 

मापसेमा कहिलेकाहीँ हल्का वाइन लिने गरेको छु । त्यो पनि सफ्ट । त्योभन्दा अगाडि बढेर हार्डड्रिङ्कसमा पुग्न सकेको छैन । किनकिन मापसेमा रमाउन सकिनँ ।

रोग छैन

भगवान्को कृपाले अहिलेसम्म त्यस्तो दीर्घ रोग  केही छैन । फिट एन्ड फाइन छु । रोग नै नभएपछि औषधि खाने कुरै भएन ।

मेरो राशि

मेरो राशि ‘वृश्चिक’, नक्षत्र ‘अनुराधा’ हो । ग्रहदशामा विश्वास गर्छु । समयको पालना गर्छु । के गर्दा ठीक हुन्छ, के गर्दा ठीक हुँदैन भनेर हेराउँछु  । मुम्बईमा मुस्लिम निर्माताले पनि हेराउने जुराउने गरेको देखेको छु । भगवानप्रति आस्था छ । पूजापाठ गर्छु ।

मृत्यु

मृत्यु जीवनको अन्त्य हो । कुनबेला, कसरी र के गरेर आउँछ कसैले भन्न सक्दैन । मृत्युलाई सजिलै स्वीकार गर्ने हो । बाबा बित्दा मृत्युलाई अर्कै पाराले हेर्थें । आमा बित्नु भएपछि दर्शन फलो गर्न थालेको छु । मृत्युपछि पुगिने स्थान सुधार्न ।