काठमाडौं– २०७५ माघ २८ गते प्रहरी प्रधान कार्यालय मातहतको ‘विशेष ब्यूरो’ले प्रहरी प्रमुख (आईजीपी) सर्वेन्द्र खनाललाई एउटा रिपोर्ट बुझाएको थियो । उक्त रिपोर्टमा भनिएको थियो, ‘नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी ‘विप्लव समूह’ निकै व्यवस्थित योजनाका साथ हिंसात्मक बाटोमा अगाडि बढेको छ, अबको केही समयपछि नै उनीहरुले दुर्गम क्षेत्रका प्रहरी चौकीहरुमाथि धावा बोल्न सक्छन् ।’ 

ब्यूरोको रिपोर्टमा अर्को कुरा पनि उल्लेख थियो, त्यो के भने, ‘दूरसञ्चार सेवा प्रदायक कम्पनी एनसेल, मिटरब्याजी र भ्रष्ट कर्मचारी पनि विप्लवको निशानामा छन् ।’ 

माघ २८ गते प्रहरी प्रधान कार्यालयमा ब्रिफिङ गरिएको सो रिपोर्ट आईजीपी खनालमार्फत गृह–सचिव प्रेम कुमार राई र गृहमन्त्री रामबहादुर थापा ‘बादल’ समक्ष पनि ब्रिफिङ गरियो । तर, विशेष ब्यूरोले दिएको चौकी हान्ने सूचना, एनसेलमाथि हुने भनिएको कारवाही र भ्रष्ट आचरणका कर्मचारी तथा निर्माण व्यवसायीहरुमाथि आक्रमण गर्ने सूचनालाई गृह मन्त्रालयले ‘हल्का–फुल्का’ रुपमा लियो ।

फलस्वरुप फागुन १० गते साँझ नख्खुस्थित एनसेल मुख्यालयमा बम विष्फोट भयो । त्यही साँझ नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले दाङ, रोल्पा, काभ्रे र दोलखा लगायतका जिल्लामा रहेको दुई दर्जन बढी एनसेल टावरमा आगजनी तथा बम विष्फोट गराएका थिए । त्यसपछि सुरक्षा निकाय र राजनीतिक क्षेत्रमा तरंग नै आयो । राजनीतिको उच्च तहमा रहेकाहरु पनि प्रश्न गर्न थाले, ‘कतै विप्लवले युद्ध नै गर्ने त हैनन् ?’ 

त्यस विशेष ब्यूरो मार्फत माथिसम्म जाहेर भएको रिपोर्टबारे सरकारको उच्च तहमा चर्चा भयो । रिपोर्ट पल्टाएर हेर्दा त्यहिँ ‘अट्याच’ गरिएको हस्तलिखित डायरीमा थियो, ‘चौकी हान्नेदेखि, प्रचण्ड र केपी ओलीसम्मलाई ‘सेबेटेज गर्ने’ डरलाग्दो योजना । 

२०७५ साउन २२ गते हेटौंडाबाट काठमाडौं आउँदै गर्दा फर्पिङबाट  पक्राउ परेका विप्लव समूहका स्थायी कमिटी सदस्य तथा पूर्वमन्त्री खड्गबहादुर विश्वकर्माको साथमा फेला परेको डायरी र उनको डेराबाट बरामद गरिएको गोप्य दस्तावेज मार्फत नेपाल प्रहरीको विशेष ब्यूरो विप्लव समूहको भित्री योजनासम्म पुगेको थियो । 

पूर्वमन्त्री प्रकाण्डलाई सार्वजनिक अपराध, आगजनी, चन्दा तथा विष्फोट लगायतका मुद्दामा देशभरका प्रहरी युनिट डुलाउने क्रममा प्रहरीले कपनस्थित उनको डेरामा छापा मारेको थियो । प्रकाण्डको डेराबाट करोडौं चन्दा दिनेहरुको सूची र चौकी हान्ने योजना सहितको महत्वपूर्ण दस्तावेज बरामद गरिएसँगै प्रहरी झस्किएको थियो । 

हतियार किन्न भारत र सिंगापुरमा पैसा 
विशेष ब्यूरोले प्रकाण्ड र निर्वाचनमा बम विष्फोट गराएको आशंकामा पक्राउ गरिएका नेताहरुबाट बरामद दस्तावेजबाट विप्लव समूहले करोडौं चन्दा उठाएको र उक्त पैसा मलेसिया, सिंगापुर र भारततर्फ पठाएको देखिएको छ । 

‘बरामद गरिएका दस्तावेज अध्ययन गर्दा केही खाडी मुलुकहरु, भारत र सिंगापुरमा करोडौं पठाएको देखिन्छ’ विषेश ब्यूरोमा कार्यरत एक उच्च प्रहरी अधिकृत भन्छन्, ‘प्रकाण्ड लगायत अन्य नेताहरुले हतियार किन्नको लागि पठाएको कुरा त स्वीकार गरेनन्, तर करोडौं रकम किन बाहिर पठाइयो भन्नेबारे हामीले हतियार खरिदकै निष्कर्ष निकालेका थियौं ।’

नेपाली राजनीतिमा लामो अनुभव भएकाहरुले विप्लव समूहले भ्रष्टचारको मुद्दा खेपिरहेका चुडामणि शर्मा र अर्बौ कर तिर्न अटेरी गर्ने एनसेलमाथिको आक्रमण ‘चन्दाकै लागि’ भन्ने आरोप लगाउँदै आएका थिए । बाहिरबाट अनुमान गरेजस्तो विप्वल समूहमा चन्दाको विकृति मौलाएको र जसले उठायो त्यसैले खाने खालको प्रवृत्ति पटक्कै नभएको ब्यूरोको रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ । 

प्रकाण्डबाट बरामद गरिएको चन्दा डायरी जुन विशेष ब्यूरोले गोप्य राखेको छ । ‘प्रकाण्डको डकुमेन्टमा २ हजार चन्दा दिनेको सूचीदेखि आफ्ना कार्यकर्तालाई खाना खानको लागि दुई सय रुपैयाँ दिएको समेत हिसाव दुरुस्त राखेको देखिन्छ’ विप्लवको गतिविधिबारे लामो समयदेखि अनुसन्धान गरिरहेका एक प्रहरी अधिकृत भन्छन्, ‘विप्लव समूह निकै राम्रो प्लानसहित अगाडि बढेको देखिन्छ ।’

२०७५ भदौमा प्रतिनिधिसभाका सांसद सोमप्रसाद पाण्डेको नेतृत्वमा गठित वार्ता टोलीले विप्लव समूहसँग वार्ता गर्न नखोजेको होइन् । तर, विप्लव समूहले पाण्डे नेतृत्वको कमिटीलाई खासै वास्ता गरेन ।

सोमप्रसाद पाण्डे नेतृत्वको टोलीले वार्ताको प्रयास गरेपनि सफल हुन सकेन ।

स्थायी समिति सदस्य ‘प्रकाण्ड’ लाई सरकारले धरपकड गरेपछि ‘विप्लव समूहले एनसेल, एनजीओ, आईएनजीओ, विवादित निर्माण व्यवसायी र मिटरब्याजीविरुद्ध गर्ने भनिएको कारवाही केही पर धकेलिएको थियो । फागुन १० गते एनसेलविरुद्ध कारवाही भएसँगै ‘विप्लव समूह’को गोप्य योजना सरकार सञ्चालहरुले पल्टाएर हेरेका थिए । 

अनि, फागुन २८ गते सरकारले विप्लव समूहको गतिविधीमाथि प्रतिबन्ध लगायो । 

विप्लवको ‘कोर टीम’
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी ‘विप्लव’ समूहमा पाँच जनाको कोर टीम छ । जुन टीमले ठूला र दूरगामी महत्त्व राख्ने निर्णयहरु गर्ने गरेका छन् । टीमको नेतृत्वको नेत्र विक्रम चन्द ‘विप्लव’ ले गरेका छन् । उनी नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका महासचिव हुन् । 

‘विप्लव’पछि खड्ग बहादुर विश्वकर्मा ‘प्रकाण्ड’ कोर टीमको दोस्रो सदस्यमा पर्छन् । हेमन्त प्रकाश ओली ‘सुदर्शन’, सन्तोष बुढामगर र धर्मेन्द्र बास्तोल ‘कञ्चन’ विप्लव हेडक्वार्टरका मुख्य सारथी हुन् । महत्त्वपूर्ण निर्णयहरु पाँच जनाको स्थायी समितिले गरेपछि सम्बन्धीत इकाईमा फरवार्ड हुने गरेको बताइएको छ । 

स्थायी समिति भन्दा तल्लो तहमा ३५ जना पोलिटब्यूरो सदस्यहरु छन् । सरकारले ‘विप्लव समूह’ लाई प्रतिबन्ध लगाएपछि सवैभन्दा धेरै प्रहरीको टार्गेटमा परेका छन्, पोलिटब्युरो सदस्यहरु । 

शुक्रवार साँझ नेपाल प्रहरीको विशेष ब्यूरो र महानगरीय अपराध महाशाखाको टोलीले पोलिब्यूरो सदस्य तथा जबस ब्यूरो इन्चार्ज  मोहन कार्की ‘जीवन्त’ लाई नियन्त्रणमा लिएको छ । 

प्रहरीले लामो समयको निगरानी पछि ‘जीवन्त’ लाई पक्राउ गरेको थियो । विप्लवका नेता कार्यकर्तालाई ‘जहाँ देख्यो त्यहीँ समात्ने’ सरकारी निर्णयपछि ‘विप्लव समूह’ का नेता कार्यकर्ताहरु दुर्गम गाउँहरुमा केन्द्रीत भएको बताइएको छ । 

परिवर्तनका लागि लडेर आएका विप्लवलाई प्रतिवन्ध लगाएसँगै उनी राप्ती क्षेत्रमा पुगेको बताइएको छ । ब्यूरोको रिपोर्टले संकेत गरेजस्तै अव ‘विप्लव’ ग्रामिण क्षेत्रका चौकी आक्रमणमा उत्रिए भने, परिस्थिति अर्कै हुनेछ । 

सरकारी प्रतिवन्धपछि विप्लवको शक्ति ह्वात्तै बढेको जानकारहरु बताउँछन् । त्यस्तोमा विप्लवले कस्तो बाटो रोज्लान्, सरकार कसरी प्रस्तुत होला ? त्यो भने समयले नै बताउनेछ ।