धनगढी । किरण देउवा डडेल्धुरा जिल्लाको १९ वर्षमुनिको क्रिकेट टोलीका उपकप्तान हुन् । खेल प्रतिभाकै कारणले छात्रवृत्ति पाएर धनगढीमा पढ्दैछन् ।

गत जेठमा डडेल्धुराको परशुराम नगरपालिका–१२ को रंगमैदानमा यू–१९ सुदूरपश्चिम प्रदेशस्तरीय छनोट प्रतियोगिता सञ्चालन भयो । उक्त छनोट प्रतियोगितामा किरणले तीन वटा खेल खेले । प्रतियोगिताका कान्छा खेलाडी उनले एकै खेलमा ३ विकेट लिए ।

पहिलो खेलमा पाँच ओभरमा १८ रन खर्चिँदै तीन विकेट लिएका उनले दोस्रो खेलमा ६ दशमलव ४ ओभरमा ३७ रन खर्चिँदै तीन विकेट लिए । तेस्रो खेलमा ६ ओभर बलिङ गरेका उनले ३० रन खर्चिए पनि विकेटविहीन भए ।

नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) ले हरेक वर्ष उमेर समूहको छनोट प्रतियोगिता आयोजना गर्दै आएको छ । उक्त प्रतियोगितामा सुदूरपश्चिमको बाजुराबाहेक आठ वटा जिल्लाका खेलाडी सहभागी थिए । प्रतियोगितामा केही खेलाडी दोहोरिए भने केही नयाँले अवसर पाएका थिए । पहाडी क्षेत्रमा पहिलोपटक ‘टर्फ पिच’ मा खेल्न पाउँदा नयाँ अनुभव भएको खेलाडीहरूको भनाइ थियो ।

उक्त छनोट प्रतियोगिता खेलाडीका लागि राष्ट्रिय टिममा जाने बाटो थियो । प्रतियोगितापछि केही खेलाडी राष्ट्रिय टिममा सामेल भएर खेल्दैछन् ।

क्रिकेटको सपना बोकेकाहरू भारत, धनगढी, महेन्द्रनगर, काठमाडौँ जस्ता ठाउँबाट जिल्लामा फर्केर प्रतियोगितामा सहभागी भएका थिए ।

छनोट प्रतियोगिताका सहभागीमध्ये सबैभन्दा कम उमेरका खेलाडी किरणमा क्रिकेटको राम्रो सम्भावना देखियो । जबकि किरणको गाउँमा क्रिकेट खेल्ने मैदानसमेत छैन ।

उनले आठ वर्षको उमेरमा साथीहरूसँग मिलेर खेतमा क्रिकेट खेल्न थालेका हुन् । क्रिकेटबारे मोबाइल, टिभी सेटमा हेरेर थाहा पाएपछि उनले खेल्न थालेका थिए ।

किरणको घर डडेल्धुराको गन्यापधुरा गाउँपालिका–३, सकायल गाउँमा छ । उनले भने, ‘मोबाइलमा गेम हेर्थें । हेर्दाहेर्दै खेल्न मन लाग्यो । साथीहरू जम्मा भएर खेतमा खेल्न थाल्यौँ ।’

किरणका ४० वर्षीय बुबा हिक्मत देउवा हाल कामका लागि मलेसियामा छन् । आमा गाउँमा खेतीपातीको काम गर्छिन् । उनले गाईभैंसी पनि पालेकी छन् ।

हिक्मतले भारतमा एक दशक काम गरे तर पारिवारिक आवश्यकता पूरा हुने गरी कमाइ भएन । मलेसिया गएको एक वर्ष भयो । किरणका अनुसार उनका बुबाले १० कक्षासम्म पढेका छन् । किरण ९ कक्षामा पढ्दैछन् ।

किरणका अनुसार आफ्नो खेतीबारीको अन्नले वर्षभरि खान पुग्छ तर अरू खर्च चलाउन बुबाले कमाउनुपर्छ । उनका काका लोकेन्द्र देउवा भलिबल खेलाडीका साथै शिक्षक पनि हुन् । उनी किरणलाई क्रिकेट खेल्न सहयोग गर्दै छन् ।

क्रिकेट खेल्ने सपना बोकेका किरणलाई काकाले चार वर्षअघि धनगढीमा रंगशालामा रहेको क्रिकेट एकेडमीमा भर्ना गरिदिए । क्रिकेट सिक्न थालेको दुई वर्षपछि उनले पहिलोपटक ‘कैलाली प्याब्सन कप’ मा आफ्नो विद्यालयको टिमबाट क्रिकेट खेले ।

लिग प्रणालीको उक्त प्रतियोगिताको पहिलो खेलमा किरणले २ विकेट लिए । दोस्रो खेलमा ४ विकेट लिए । त्यो खेलमा उनी म्यान अफ द म्याच भए । तेस्रो खेलमा उनले १ विकेट लिए । सेमिफाइनलबाट टिम बाहिरियो, फाइनलसम्म पुग्न सकेन ।

आफ्नो दोस्रो प्रतियोगितामा उनले ‘धनगढी क्रिकेट कप’ खेले । पहिलो खेलमै उनको टिमको हार भयो । खेल नकआउट सिस्टममा भएको थियो ।

२०८० को चैतमा यू–१६ टिम छनोट भयो । उनी आफ्नो जिल्लाको टिमबाट क्रिकेट खेल्न धनगढीबाट डडेल्धुरा गए । प्रतियोगिता खेल्न अछाममा गए । खेल ‘सुदूरपश्चिम प्रादेशिक क्रिकेट संघ’ को आयोजनामा भएको थियो ।

किरणको टिमले पहिलो खेल कैलालीसँग खेलेको थियो, जसमा उनले दुई विकेट लिए । त्यसपछि बैतडीसँगको खेलमा एक विकेट लिए । एक दिन वैकल्पिक खेलाडी भएर बसे । फाइनल खेल डडेल्धुरा टिमले नै जित्यो ।

सुदूरपश्चिम यू–१६ को क्याम्पमा किरण २४ जनामा समावेश भए । बन्द प्रशिक्षण धनगढीको फाप्लामा भएको थियो । चार दिनको बन्द प्रशिक्षणमा उनले चार वटा खेल खेले ।

बन्द प्रशिक्षणमा धेरै सिक्न पाएको किरणले बताए । उनले भने, ‘आफ्नो कमजोरी थाहा पाएँ । बलिङमा केही कमजोरी रहेछन् । ब्याटिङमा पनि केही नयाँ सिक्न पाएँ । केही कमजोरीले म प्रदेशको टिममा परिनँ ।’

त्यसपछि किरणले डडेल्धुरामा ‘रोशन मेमोरियल कप’ खेले । डडेल्धुरामै ‘डिजगंगा प्रतियोगिता’ को दुई सिजन खेले । ‘कैलाली जिल्ला स्कुल क्रिकेट च्याम्पिनसिप’ प्रतियोगिता पनि खेले ।

उनी यू–१९ को डडेल्धुरा जिल्ला टिम बनाउन भएको बन्द प्रशिक्षणको छनोटमा परे । प्रशिक्षणका लागि २२ जना छानिएकामा १७ जना सहभागी भए । तीमध्ये १४ जना जिःला टिममा छनोट भए ।

यही बेला टिममा किरणले उपकप्तानको जिम्मेवारी पाए थिए । बन्द प्रशिक्षणमा उत्कृष्ट अलराउन्डर प्रदर्शन र राम्रो फिजिकल फिटेनसका आधारमा उनी डडेल्धुरा यू–१९ को उपकप्तान छानिए ।

यू–१९ प्रतियोगिताका खेल पहिलो पटक ‘टर्फ पिच’ मा खेल्न पाउँदा सुखद अनुभव भएको उनले बताए ।

उनले भने, ‘मैले म्याटमा मात्रै खेलेको थिएँ । टर्फ पिचमा खेल्दा सजिलो लाग्यो । म्याटभन्दा राम्रो लाग्यो । नयाँ र सिनियर दाइहरूसँग खेल्न पाएँ । दाइहरूबाट बलिङ सिक्न पाएँ ।’

यो प्रतियोगितापछि किरणले धनगढीमा भएका अन्य प्रतियोगितामा खेले ।

किरणका अनुसार उनलाई घर–परिवारबाट क्रिकेट खेल्न राम्रो सहयोग मिलेको छ । उनको विद्यालयका खेलकुद शिक्षक दर्शन थापाले पनि प्रोत्साहन र सहयोग गरेका छन् ।

मलेसियामा रहेका बुबाले पनि मेहनत गर्नु, एक दिन राष्ट्रिय टिममा पर्छौ भनेका छन् । आमालाई क्रिकेटबारे खासै जानकारी छैन तै पनि राम्रो खेल्नु भन्ने गरेकी छन् ।

काकाले उनलाई क्रिकेटका खेल सामग्री किनिदिएर सहयोग गर्छन् । कहिलेकाहीँ स्कुलका खेल शिक्षक दर्शनले पनि खेल सामग्री सहयोग गर्छन् ।

किरणले स्कुलमा पढाइका लागि छात्रवृत्ति पाएका छन् । उनी ‘कैलाली क्रिकेट एकेडेमी’ मा प्रशिक्षक ज्ञानेन्द्र क्षेत्रीसँग क्रिकेट सिक्छन् ।

‘कोचसँगै सिनियर दाइहरू शेर मल्ल र नरेन साउदले पनि सिकाउनुहुन्छ,’ किरण भन्छन्, ‘उहाँहरूले बलिङ टिप्स, फिल्डिङ सिकाउनुहुन्छ । अभ्यास गर्न सधैँ आउनू भन्नुहुन्छ ।’

उनी हरेक दिन बेलुका साढे ४ बजेदेखि साढे ६ बजेसम्म क्रिकेट अभ्यास गर्छन् ।

किरण बिहान ९ बजेदेखि ४ बजे स्कुलमा हुन्छन् । त्यसलगत्तै क्रिकेट सिक्न मैदानमा पुग्छन् । साँझ ७ बजे घर पुगेर खाना खाएपछि पढाइमा लाग्छन् । बिहान पनि उनको पढ्ने समय हो ।

हाल धनगढीको क्रिकेट एकेडमीमा उनीजस्ता ८० जना प्रशिक्षार्थी छन् । हरेक प्रशिक्षार्थीले मासिक पाँच सय रुपैयाँ बुझाउनुपर्छ ।  राष्ट्रिय टिमबाट देशका लागि खेल्ने उनीहरूको सपना छ ।

किरण धनगढीमा काका र दिदीका साथमा बस्छन् । क्रिकेटर रसिद खान, बाबर आजम र सन्दीप लामिछाने किरणका मनपर्ने खेलाडी हुन् । खेलमा उनीहरूलाई प्रेरणास्रोत मान्छन् किरण ।

क्रिकेट खेललाई निरन्तरता दिने र आफ्नो देशका लागि खेल्ने किरणको सपना छ । राष्ट्रिय टिममा पुग्ने लक्ष्य छ । उनले भने, ‘सकेसम्म बेस्ट (राम्रो) गर्ने हो, नेसनल (राष्ट्रिय) टिममा पुग्छु भन्ने आशा छ ।’

क्रिकेट स्कोरर लोकेश जोशीका अनुसार क्रिकेटमा किरणले निकै राम्रो भविष्यको संकेत गरेका छन् ।

उनी भन्छन्, ‘उसको भविष्य राम्रो छ । बलिङ धेरै राम्रो छ । टिमका लागि लेग स्पिनरको भूमिका राम्रो गर्न सक्छ । उसले एक दिन नेपाल टिमको जर्सी लगाउँछ ।’

किरण धेरै माथि जानसक्ने उनको खेल हेर्नेहरूको विश्वास छ ।