बेइजिङ । शनिबार प्रकाशित एक नयाँ अध्ययनले जलवायु परिवर्तनको दीर्घकालीन तापक्रम र बढ्दो गर्मीको लहरका कारण विश्वभरका तालहरूमा अक्सिजनको स्तर घटेको पत्ता लगाएको छ ।

अन्वेषकहरूले विगत २० वर्षमा विश्वभरका १५ हजार भन्दा बढी तालहरूमा अक्सिजनको मात्रा घट्दो प्रवृत्ति फेला पारे । साइन्स एडभान्सेज जर्नलमा प्रकाशित उक्त अध्ययनले विश्वका ८३ प्रतिशत तालको सतहको पानीमा अक्सिजनको मात्रा घट्दै गएको जनाएको छ । साथै, समुन्द्र र नदी दुवैको तुलनामा तालमा अक्सिजन घट्ने औसत दर बढी रहेको देखाएको छ ।

अध्ययनले गर्मीको लहरले अक्सिजनको कमीमा द्रुत र स्पष्ट प्रभाव पारेको देखाएको छ, जसले गर्दा औसत तापक्रमभन्दा कम अवस्थाको तुलनामा ७.७ प्रतिशतले कमी आउँछ ।

लेखकहरूले यसको मुख्य कारण जलवायु परिवर्तन भएको बताएका छन्, जसले अक्सिजनको घुलनशीलता घटाएर ५५ प्रतिशत घटाउन योगदान पुर्याउँछ । तालहरूमा पोषक तत्वहरूको बढ्दो सांद्रता, जसलाई युट्रोफिकेशन भनिन्छ,यो लगभग १० प्रतिशत रहेको जनाएको छ ।

लेखकहरूले यी निष्कर्षहरूले ताजा पानीको इकोसिस्टमहरूमा जलवायु परिवर्तनको गहिरो प्रभावलाई रेखांकित गर्ने बताएका छन्, जसलाई एरोबिक जीवनलाई कायम राख्न र स्वस्थ जैविक समुदायहरू कायम राख्न पर्याप्त अक्सिजन स्तर चाहिन्छ ।

चाइनिज एकेडेमी अफ साइन्सेसको अनुसन्धानकर्ता झाङ युनलिनले भने, ‘अक्सिजनको कमीले प्रजातिहरू लोप हुन सक्छ । जलीय जीवहरूको मृत्यु र व्यावसायिक माछा मार्ने उद्योगहरूको पतन हुन सक्छ ।’

सह–लेखक शि कुनले तालहरूमा पोषक तत्वको मात्रा घटाउनमा ध्यान दिनुपर्ने बताए । ‘डुबेका वनस्पति रोपण र सिमसार निर्माण गर्नाले पनि तालको पारिस्थितिक प्रणाली पुनर्स्थापित गर्न मद्दत गर्न सक्छ,’ शिले सिन्ह्वालाई बताए ।

जलवायु परिवर्तन र गर्मीको लहरका प्रमुख कारणहरूको लागि कुनै विशेष सुझावहरू दिइएको छैन । चीनको नानजिङ विश्वविद्यालय र बेलायतको बाङ्गोर विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले पनि अध्ययनमा भाग लिएका थिए ।