नयाँ दिल्ली । १५ वर्षअघि एक साधारण पृष्ठभूमिबाट आएका एक र्‍यापर हिप-हप संगीतमा प्रवेश गरे र त्यसपछि यसलाई पूर्ण रूपमा आफ्नै रङमा रंगाए।

उनका गीतहरू विवाहदेखि क्लबसम्म सबैतिर बजाइन्थे। लागूपदार्थ र महिलाहरूका बारेमा उनका गीतहरू सडक छेउको चिया पसलदेखि ठूला पार्टीहरूसम्म जताततै ठूलो स्वरमा बजाइन्थ्यो। यी गीतहरूले श्रोताहरूलाई मनको शान्ति मात्र दिएनन्, उनीहरूलाई खुशी र मंत्रमुग्ध पनि बनाए।

तर आफ्नो करियरको शिखरमा पुगेपछि उनी अचानक गायब भए। सात वर्षपछि - यो यो हनी सिंह संगीतको दुनियाँमा फर्किएका छन् र नयाँ एल्बमको साथ भ्रमण गरिरहेका छन्।

लागूपदार्थको लत र मानसिक स्वास्थ्य समस्याहरूसँग संघर्ष गरिसकेपछि, उनी अब आफूलाई परिवर्तन गरेको दाबी गरिरहेका छन्।

श्रीमतीमाथि घरेलु हिंसाको आरोप
नेटफ्लिक्सको वृत्तचित्र ‘यो यो हनी सिंह: फेमस’ मा, संगीत पत्रकार भानुज कप्पलले ४१ वर्षीय गायक तथा निर्माता हनी सिंह कुनै समय भारतका ठूला संगीत स्टारहरू मध्ये एक भएको बताएका छन्। एक व्यक्ति जसले हिप-हप संगीतको सांस्कृतिक प्रभावलाई अगाडि बढाए ।

तर उनी जति प्रसिद्ध भए, त्यति नै विवादहरूको सामना गर्नुपर्‍यो । हनी सिंह आफैँले आफूलाई ‘आक्रामक र लापरवाह व्यक्ति’ भएको स्वीकार गर्छन् । उनलाई नियमित रूपमा आफ्नो संगीत मार्फत अश्लीलता, व्यभिचार र हिंसालाई प्रवर्द्धन गरेको आरोप लगाइएको थियो।

धेरै मानिसहरूले उनका गीतहरूको आलोचना गर्दै त्यसमा महिलाविरुद्धको हिंसा र बलात्कार देखाएको आरोप लगाए ।

उनकी बाल्यकालकी प्रेमिका र पूर्व श्रीमतीले सम्बन्ध विच्छेदको लागि निवेदन दिएर घरेलु हिंसाको आरोप लगाएपछि मिडियामा उनको छवि अझ धमिलो भयो। यद्यपि, सिंहले यी आरोपहरूलाई अस्वीकार गरे।

हिटमेकर अब रहेनन्

सात वर्षपछि, गायक अब उही हिट निर्माता रहेनन् जसले एक समय आफ्ना उत्तेजक गीतहरूमार्फत संगीत चार्टमा राज गर्थे।

पछिल्ला केही वर्षहरूमा भारतीय हिप-हप सहित संगीतको दुनियाँमा धेरै परिवर्तन आएको छ। यो अब अझ विकसित भएको छ। कुनै समय उनको आवाजबाट प्रेरित कलाकारहरूले अहिले उनलाई उछिनेका छन्।

यो यो हनी सिंहको शैली पनि अब परिवर्तन भएको छ। कुनै समय आफूलाई ‘ब्रह्माण्डको सर्वज्ञ गुरु’ भनेर वर्णन गर्ने हनी सिंह अहिले आफूलाई ईश्वरभीरु व्यक्तिको रूपमा चिनाउँछन्, भगवानमा विश्वास गर्ने, जीवनको उतारचढावमा विश्वास गर्ने र वैज्ञानिक ज्योतिषीहरूमा विश्वास गर्ने मानिस।

आफ्नो संगीत अब धेरै सचेत रहेको र नशालाई पछाडि छोडेर गहिराइतिर अघि बढेको उनको दाबी छ। तर उनका फ्यानहरूको फरक विचार छ, उनीहरू विश्वास गर्छन् कि हनी सिंह अब पहिले जस्तो रहेनन् र उनले आफ्नो पकड गुमाइसकेका छन्। उनका नयाँ गीतहरूमा कुनै शक्ति छैन।

‘उनीसँग सधैं उनको साथमा रहने मुख्य दर्शकहरू छन्, तर उनको दृष्टिकोण अब पुरानो भइसकेको छ,’ कप्पल भन्छन्।

सिंह हार स्वीकार गर्न तयार छैनन्
तर हनी सिंह अझै पनि हार मान्न तयार छैनन्।

उनले आफ्नो प्रसिद्धि र कूलतसँगको संघर्षलाई न त लुकाइरहेका छन् न त बचाउ नै गरिरहेका छन्। बरु, उनले यसलाई आफ्नो पुनरागमनको केन्द्रबिन्दु बनाएका छन्।

उनी खुलेआम आफ्नो लागूपदार्थको लत र त्यसपछि मानसिक स्वास्थ्यसँग संघर्ष गरेको स्वीकार गर्छन्। ‘लागुऔषधले मलाई पूर्ण रूपमा बर्बाद पार्यो,’ उनले एक डिजिटल समाचार प्लेटफर्मलाई भने, ‘मैले प्रसिद्धि, पैसा र महिलाको लागि आफूलाई नष्ट गरेँ। म एउटा शैतान जस्तै थिएँ, पूर्ण शैतान।’

उनी आफ्ना अन्तर्वार्ताहरूमा रमाइलो र शान्त देखिन्छन्। उनी पीडामा थिए तर अब उनी स्पष्टसँग सबै कुरा भनिरहेका छन् - आफ्ना भित्री दुर्गुणहरूसँग लडेपछि, उनले अब सत्य थाहा पाएका छन्।

उनले हालै भनेका थिए, ‘तपाईंले जे रोप्नुहुन्छ त्यही पाउनुहुन्छ। म जहाँ अड्किएको थिएँ त्यहाँबाट बाहिर निस्कन मलाई केही समय लाग्यो, तर अब म फर्किएको छु।’

हृदेश सिंहदेखि यो यो हनी सिंहसम्मको यात्रा

यो यो हनी सिंह अर्थात् हृदयेश सिंहको जन्म पञ्जाबमा भएको थियो। उनी दिल्लीको पिछडिएको क्षेत्रमा हुर्किए । यहीँबाट उनले आफ्नो संगीतलाई आकार दिए। सुरुवाती वर्षहरू कठिन थिए र यो कुरा आज पनि उनको काममा प्रतिबिम्बित हुन्छ।

उनी प्रायः आफ्नो कुराकानीमा भन्छन्, ‘यो बस्ती मेरो घर थियो, मेरो क्षेत्र थियो र सधैं यस्तै रहनेछ।’

उनी संगीतमा आफ्नो करियर बनाउन चाहेको कुरामा पूर्ण रूपमा स्पष्ट थिए। उनले कलेजमा डीजेको रूपमा आफ्नो करियर सुरुवात गरे र त्यसपछि पूर्ण-समय संगीत निर्माणमा लागे। ‘म कहिल्यै गाउन वा लेख्न चाहन्नथें, म सधैं बीट र संगीतमा काम गर्न चाहन्थें,’ उनी भन्छन्।

धेरै वर्षसम्म पञ्जाबमा सानो प्रोड्युसरको रूपमा काम गरेपछि, उनले महसुस गरे कि यो पर्याप्त छैन। उनी भन्छन्, ‘मेरो आवाज त्यो ठाउँको लागि धेरै शहरी थियो। मानिसहरूले यसलाई बुझ्न सकेनन्। यसको लागि, म पञ्जाबबाट बाहिर जानु पर्यो।’

सन् २०११ मा पहिलो 'ब्रेकआउट'

हनी सिंहले सन् २०११ मा आफ्नो एकल ब्रेकआउट एल्बम ‘द इन्टरनेशनल भिलेजर’ रिलिज गरे। पञ्जाबी ढोल र स्ट्रिङ बीटलाई हिप-हपसँग मिलाएर, उनले पूर्ण रूपमा नयाँ कुरा सिर्जना गरे।

पहिलो तीन महिनामा यो सूत्र असफल भएको जस्तो देखिन्थ्यो। त्यसपछि अचानक सबै कुरा परिवर्तन भयो। गीतहरू रातारात भाइरल भए, चार्टको शीर्ष स्थानमा पुगे। अवार्डहरू जिते र हनी सिंहले बलिउडमा स्थान पाए।

ब्राउन रङ गीत २०१२ को युट्युबको सबैभन्दा धेरै हेरिएको भिडियो बन्यो। शक्तिशाली बीटहरू, द्रुत कारहरू, खुकुलो लुगाहरू, गहना जडित घडीहरू र सुनको चेनहरूको साथ १० लाख डलरको बजेटमा दुबईमा छायांकन गरिएको यो गीतले भारतीयहरूलाई हिप-हपको चमकसँग परिचित गरायो।

महिलाविरोधी गीतहरूको बढ्दो आलोचनाको बाबजुद पनि, सिंहले आफ्ना गीतहरूले रंगशालाहरू खचाखच भर्न सफल भए। एकपछि अर्को हिट गीत दिए। उनले शाहरुख खान र अक्षय कुमार जस्ता बलिउड स्टारहरूका लागि पनि गीत गाए।

एक डिजिटल प्लेटफर्मलाई दिएको अन्तर्वार्तामा उनले भने, ‘धेरै पटक मेरा गीतका शब्दहरू नराम्रा हुन्थे, मलाई पनि यो थाहा थियो तर मानिसहरूले अझै पनि यसलाई सुन्थे किनभने संगीत धेरै राम्रो र ताजा थियो।’

प्रसिद्धिसँगै पतन

हनी सिंहको प्रसिद्धिसँगै उनको व्यक्तिगत पतन पनि भयो।‘म लागूपदार्थ र रक्सीमा डुबेको थिएँ, दिनमा १२-१५ वटा गाँजा पिउँथें र बोतलको बोतल रक्सी पिउँथें। मैले आफ्नो परिवार छोडें, मैले नियन्त्रण गुमाएँ। एक पटक म यति मातेको थिएँ कि मैले एक साथीको पेट आठ पटक टोकेँ,’ उनले भने।

सन् २०१७ मा सिंहले एक चलिरहेको भ्रमणको बिचमा नै छाड्नुपर्‍यो । त्यो एक क्षणले उनलाई पूर्ण रूपमा हल्लायो। उनले संगीत र लागूपदार्थको दुरुपयोग त्यागे र दिल्ली फर्किए । त्यहाँ उनले विश्वस्तरीय डाक्टरहरूको निरीक्षणमा आफ्नो उपचार गराउन थाले।

सिंह भन्छन्, ‘मैले मेरो परिवारलाई भनेको थिएँ कि म मानसिक रूपमा बिरामी छु। म निको नभएसम्म केही गर्न सक्दिनँ।’

सिंहले पछिल्लो सात वर्षदेखि रक्सी नपिउने, कहिलेकाहीँ बियर मात्र पिउने गरेको दाबी गर्छन्। ‘म नर्कमा गएर फेरि फर्किएको छु। अहिले पनि, औषधिका कारण बिहान मलाई धमिलो महसुस हुन्छ,’ उनले नेटफ्लिक्स वृत्तचित्र यो यो हनी सिंह: फेमसमा भन्छन्।

इमानदारीको लागि फ्यानहरू प्रशंसक

सिंहका प्रशंसकहरू उनको इमानदारीबाट खुसी छन्। आत्मघाती प्रवृत्तिलाई नियन्त्रणमा राख्न उनले गरेको प्रयासको उनीहरु कदर गर्छन्।

‘कोही पनि पूर्ण हुँदैन, तर कम्तीमा हनी सिंह अझ राम्रो बन्ने प्रयास गरिरहेका छन्। उनले केही समयको लागि संगीत संसार छोडेका हुन सक्छन्, तर उनको संगीत रोकिएको छैन,’ दिल्लीकी विद्यार्थी नन्दिनी गुप्ता भन्छिन्।

अरू कतिपयले यो परिवर्तनलाई नक्कली ठान्छन्। ‘उनको संगीत अलि कमजोर छ,’ श्रोता बुशरा नायजी भन्छिन्, ‘उनी महिलाहरूलाई वस्तुको रूपमा व्यवहार गर्छन् र केवल पैसा र प्रसिद्धिको बारेमा कुरा गर्छन्।’

जे भए पनि, हनी सिंहको पुनरागमन उनका प्रशंसकहरूका लागि चुनौती हो, जसले उनीहरूलाई उनको समस्याग्रस्त विगतलाई स्वीकार गर्न र उनको संगीतलाई अर्को मौका दिन प्रोत्साहित गर्दछ।

उनले हालै भनेका थिए, ‘म सात वर्ष टाढा थिएँ तर अर्को सात वर्षमा म फेरि सबैलाई मोहित पार्नेछु। म फर्किएको छु र सात वर्ष अघि पाएको जस्तै माया म चाहन्छु।’
बीबीसी हिन्दी