काठमाडौँ । मस्त निदाउँदा हाम्रो शरीरको आधाभन्दा बढी समस्याहरू निको हुन सक्छ भनेर बुढापाकाहरूले प्रायः भनेको त सुन्नु भएकै होला । कोही व्यक्ति राति पूरा आठ घण्टा सुत्छ भने ऊ अरू धेरै भन्दा पक्कै पनि स्वस्थ हुनेछ । 

हालै गरिएको एक अध्ययन अनुसार कम निद्राले अकाल मृत्युको जोखिम बढाउँछ । कम निद्राले अकाल मृत्युको जोखिम २९ प्रतिशतले बढाउने अमेरिकाको भ्यान्डरबिल्ट विश्वविद्यालयले गरेको एक नयाँ अध्ययनले देखाएको छ । यस अध्ययनमा पर्याप्त निद्राको महत्त्व व्याख्या गरिएको छ । 

डाक्टरहरूले प्रायः वयस्कहरूलाई राम्रो स्वास्थ्यको लागि सात देखि नौ घण्टा सुत्न सल्लाह दिन्छन् । कम निद्राले डिमेन्सिया, मुटु रोग, टाइप २ मधुमेह, मोटोपना र केही क्यान्सरको जोखिम पनि बढाउन सक्छ ।

जामा नेटवर्क ओपनमा प्रकाशित अनुसन्धान अनुसार अनुसन्धानकर्ताहरूले ४० देखि ७९ वर्ष उमेरका लगभग ४७ हजार कम आय भएका वयस्कहरूको निद्रा बानीको विश्लेषण गरेका थिए । सहभागीहरूले पाँच वर्षको अवधिमा आफ्नो औसत निद्रा अवधि साझा गरेका थिए ।

 यसमा, सातदेखि नौ घण्टा सुत्ने व्यक्तिलाई ‘स्वस्थ’ मानियो । निद्रा समय सात घण्टा भन्दा कम थियो भने यसलाई ‘कम’ मानियो । यो अवधि नौ घण्टा भन्दा बढी हुँदा यसलाई ‘लामो’ मानियो ।

९ वर्गमा बाँडिएको थियो स्लीप प्याटर्न 

अध्ययनमा स्लीप प्याटर्नलाई नौ वर्गमा विभाजन गरिएको थियो । लगभग ६६ प्रतिशत सहभागीहरूको निद्रा खराब थियो । उनीहरू या त सात घण्टाभन्दा कम सुते या एक पटकमा नौ घण्टाभन्दा बढी सुते । सबैभन्दा सामान्य स्लीप प्याटर्न ‘निकै कम’, ‘शर्ट हेल्थी’, र ‘हेल्दी शर्ट’ थिए । निकै कम र हेल्दी शर्ट प्याटर्नमा महिलाहरूको संख्या बढी थियो । 

अध्ययनमा लगभग १२ वर्षसम्म स्लीपरहरूलाई ट्र्याक गरिएको थियो । यस अवधिमा, १३ हजार ५०० भन्दा बढी सहभागीहरूको मृत्यु भयो । मर्नेमध्ये पनि ४ हजार १०० जनाको मुटु रोगबाट मृत्यु भयो भने ३ हजार जना क्यान्सरबाट पीडित भेटिए । शर्ट–लङ वा लङग शर्ट स्लीप प्याटर्न भएकाहरूमा प्रारम्भिक मृत्युको जोखिम विशेष गरी उच्च रहेको पाइयो । 

प्राचीन चिकित्सा प्रणाली आयुर्वेदले राम्रो निद्राको लागि केही उपायहरू सुझाएको छ । यसमा औषधि, योग, आहार र जीवनशैली परिवर्तन गर्न सिफारिस गरिएको छ । आयुर्वेदले पञ्चकर्मको पनि सिफारिस गर्छ, जसमा शिरोबस्ती (टाउकोमा तेल लगाउने), शिरोभ्यङ्ग (टाउकोको मालिश गर्ने), शिरोपिच्छु (कानको नलीमा तातो तेल लगाउने) र पादभ्यङ्ग (खुट्टाको मालिश) आदि समावेश छन् ।