काठमाडौँ । आजको डिजिटल युगमा, स्मार्टफोन हाम्रो जीवनको एक महत्त्वपूर्ण भाग बनेको छ। मानिसहरू एक मिनेट पनि फोनबाट टाढा रहन चाहँदैनन्। यसरी प्रयोग गर्दा धेरै पटक फोन जानाजानी वा अनजानमा पानीमा खस्छ, जसले गर्दा मानिसहरू आत्तिन्छन्। उनीहरूलाई के गर्ने भन्ने नै थाहा हुँदैन।

फोन पानीमा खस्यो भने बिग्रन्छ भनेर बचाउनको लागि, हामी तुरुन्तै घरेलु उपचारहरू अपनाउन थाल्छौँ। कतिपय मानिसहरूले आफ्नो फोनलाई चामलको बोरामा राखेर सुकाउँछन्, कतिपयले घाममा सुकाउने प्रयास गर्छन् । तर यी घरेलु उपचारहरू सधैँ प्रभावकारी हुँदैनन्। 

कहिलेकाहीँ यी घरेलु उपचारहरूले फोनलाई थप क्षति पुर्‍याउन सक्छ।  आजको हामी स्मार्टफोन पानीमा खस्यो भने के गर्ने भन्ने बारेमा कुरा गर्नेछौँ।  

• प्रश्न: फोन पानीमा खस्यो भने मानिसहरूले सामान्यतया के गर्छन्?

उत्तर: सामान्यतया मानिसहरू फोन पानीमा खस्ने बित्तिकै डराउँछन्। तुरुन्तै फोन खोल्ने प्रयास गर्छन् । तर यसो गर्नु खतरनाक हुन सक्छ। यदि फोनमा पानी पस्यो भने, सर्ट सर्किटको जोखिम बढ्छ।

यसबाहेक, केही मानिसहरूले पानीबाट फोन निकालेपछि यसलाई जोडदार रूपमा हल्लाउन थाल्छन्। यसले फोनको भित्री भागहरूमा पानी पस्न सक्छ र थप क्षति पुर्‍याउन सक्छ।

•  प्रश्न- एप्पलले आईफोनको बारेमा कस्तो सल्लाह जारी गरेको छ?

उत्तर: एप्पलले आफ्नो सल्लाहकारमा भनेको छ, आफ्नो आईफोन सुकाउन कुनै पनि बाह्य स्रोत प्रयोग नगर्नुहोस्। यसबाहेक, चामलको बोरामा आईफोन नराख्नुहोस्। यसले गर्दा चामलका स-साना कणहरू आईफोनको चार्जिङ पोर्ट वा स्पिकर ग्रिलमा अड्किन सक्छन्, जसले फोनलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ।

•  प्रश्न- के आईफोनसँग सम्बन्धित यो कुरा अन्य एन्ड्रोइड स्मार्टफोनहरूमा पनि लागू हुन्छ?

 उत्तर: हो, बिल्कुलै, यो सल्लाह केवल आईफोनहरूको लागि मात्र होइन, सबै स्मार्टफोनहरूमा लागू हुन्छ। हामीले हाम्रो मोबाइल फोनलाई चामलमा राखेर सुकाउनु हुँदैन। फोनलाई चामलभित्र राख्दा ओसिलोपन पूर्ण रूपमा सुक्न दिँदैन। यसले भित्र ओसिलोपन रहन सक्छ, जसले स्मार्टफोनको भित्री भागहरूलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ।

• प्रश्न- के स्मार्टफोनलाई हेयर ड्रायरले सुकाउनु ठिक हो?

उत्तर: पानीमा भिजेको स्मार्टफोनलाई हेयर ड्रायरले पनि सुकाउनु हुँदैन। हेयर ड्रायरबाट निस्कने तातो हावाले फोनको सर्किट, ब्याट्री र स्क्रिनलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ। विशेष गरी ओएलईडी र एएमओएलईडी डिस्प्ले भएका स्मार्टफोनहरू यसबाट बढी जोखिममा हुन्छन्।

 यसबाहेक, हेयर ड्रायरको हावाले पानीका थोपाहरू फोनको भित्री भागहरू जस्तै मदरबोर्ड र चिपसेटमा गहिरो धकेल्न सक्छ, जसले गर्दा सर्ट सर्किट वा स्थायी क्षतिको जोखिम बढ्छ। तताउँदा अत्यधिक गर्मीको कारणले स्मार्टफोनमा रहेका साना सोल्डरिङ पोइन्टहरू (जोइन्टहरू) पग्लन सक्छन्।

फोन पानीमा खस्दा कस्ता गल्तीहरू गर्नु हुँदैन भनेर तल दिइएको ग्राफिक्सबाट बुझ्नुहोस्-

• प्रश्न: पानीमा खसेपछि फोन कति समयसम्म चार्ज गर्नु हुँदैन?

उत्तर: यदि फोन पानीमा खसेको छ भने, यसलाई कम्तीमा २४ देखि ४८ घण्टासम्म चार्ज गर्नुहुँदैन। हतारमा चार्ज गर्न लगाउँदा तपाईंको फोन पूर्ण रूपमा बिग्रन सक्छ।

पानीमा खसेको कारणले गर्दा, चार्जिङ पोर्ट र हेडफोन ज्याकमा ओसिलोपन रहन सक्छ। यस्तो अवस्थामा फोन चार्ज गर्दा सर्ट सर्किट हुन सक्छ। यसबाहेक, चार्जिङ पोर्टमा खिया लाग्न सक्छ, जसले गर्दा चार्जिङ पोर्ट चाँडै बिग्रन सक्छ।

 यदि तपाईंले फोन अन गर्नुभयो र स्क्रिन झिम्किने, अनौठो आवाज आउने वा अत्यधिक तातो हुने जस्ता समस्याहरू सामना गर्नुभयो भने, तुरुन्तै सेवा केन्द्रमा लैजानुहोस्।

•  प्रश्न: यदि स्मार्टफोन पानीमा खस्यो भने, त्यसको तुरुन्तै के गर्नुपर्छ?

उत्तर: यसको लागि तपाईंले तल दिइएको ग्राफिक्स हेर्न सक्नुहुन्छ :

• प्रश्न - के सबै स्मार्टफोन पानीमा खसेपछि तुरुन्तै बिग्रन्छ?

उत्तर- यो फोनको वाटरप्रुफ रेटिङ कति छ भन्नेमा निर्भर गर्दछ। यदि फोनमा आईपी६७ वा आईपी६८ पानी प्रतिरोधी रेटिङ छ भने, यो लगभग ३० मिनेटसम्म र १ देखि २ मिटरको गहिराइसम्म पानीमा सुरक्षित रहन सक्छ। यद्यपि, यदि फोन पहिले नै बिग्रिएको छ वा कमजोर सिलिङ प्रणाली छ भने, पानी छिट्टै भित्र पस्न सक्छ र फोनलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ।

•  प्रश्न- फोन वाटरप्रुफ छ कि छैन भनेर कसरी थाहा पाउने?

 उत्तर- फोनको वाटरप्रूफनेस जाँच गर्न, यसको आईफी रेटिंग हेर्नुहोस्। आईपी रेटिङ फोनको स्पेसिफिकेशनमा हुन्छ। सामान्यतया आईपी६७ वा आईपी६८ रेटिङ भएका फोनहरू पानी प्रतिरोधी हुन्छन्। फोनसँगै दिइएको प्रयोगकर्ता पुस्तिकामा पानी प्रतिरोधको बारेमा जानकारी दिइएको छ। तपाईंले फोन निर्माता कम्पनीको आधिकारिक वेबसाइटमा गएर फोन मोडेलको विवरण जाँच गर्न सक्नुहुन्छ।

•  प्रश्न- फोन वाटरप्रुफ भए के गर्नुपर्छ?

 उत्तर- यदि तपाईंको फोन वाटरप्रुफ छ र पानीमा खस्यो भने आत्तिनु पर्दैन। केही सावधानी अपनाउनु मात्र महत्त्वपूर्ण छ। जस्तै -

-फोनलाई तुरुन्तै पानीबाट निकाल्नुहोस्।

-यसपछि, चार्जिङ पोर्ट र स्पिकरलाई सुख्खा कपडा वा टिस्युले राम्ररी पुछ्नुहोस्।

-यदि फोन स्वतः बन्द भएन भने आफैँ फोन बन्द गर्नुहोस्।

• प्रश्न: भिजेको फोन अन गर्नु अघि कस्ता कुराहरूमा ध्यान दिनुपर्छ?

 उत्तर- यदि तपाईंको फोन भिजेको छ भने, यसलाई अन गर्नु अघि, फोनको चार्जिङ पोर्ट, हेडफोन ज्याक र स्पिकर ग्रिलमा कुनै पनि ओसिलोपन बाँकी छैन भनी सुनिश्चित गर्नुहोस्। यदि क्यामेराको लेन्स भित्र कुहिरो देखियो भने फोन अझै पूर्ण रूपमा सुख्खा भएको छैन।

 यदि फोनबाट कुनै प्रकारको नराम्रो गन्ध वा जलेको गन्ध आइरहेको छ भने फोन अन गर्नुको सट्टा सेवा केन्द्रमा लैजानुहोस्।