काठमाडौँ । दसैँ–तिहार (असोज–कार्तिक) कट्दै ओठ सुक्न थाल्छ । ओठ सुक्नु भनेको छाला सुक्खा हुने सङ्केत हो । बाहिरी वातावरणमा सबैभन्दा बढी रहने अङ्ग भनेकै ओठ हो । ओठ सधैँ चिल्लो हुने भाग हो तर ओठ र मुख सुक्खा भयो भने, शरीर सुक्खा हुँदैछ भन्ने बुझ्नु पर्छ ।

हात र खुट्टा पनि बाहिरी वातावरणमा धेरै रहने अङ्ग हो । जाडो महिनामा वातावरणको तापक्रम घट्दा शरीरबाट ताप बाहिर निस्कन्छ । त्यो ताप बाहिर निस्किँदा पानीको मात्रा कम भइरहेको हुन्छ । जसले गर्दा ती अङ्ग सुक्खा भइरहेको हुन्छ ।

जाडोमा देखिने समस्या

जाडोमा कपडाले ढाक्ने भाग सुक्खा हुँदैनन् । तर जुन भागमा कपडा हुँदैन, ती भाग सुक्खा हुन्छन् । घाँटीभन्दा माथि र कुहिनाभन्दा तल हत्केला, पैताला बढी सुक्खा हुने हुन्छ ।

यस्ता अङ्गमा वा जाडो महिनामा देखिने समस्याहरू:

• जुन अङ्ग धेरै सुक्खा हुन्छ, त्यहाँ घाउ–खटिरा आउने हुन्छ ।
• पाकेर दाग बस्ने सम्भावना हुन्छ ।
• अनुहार सुक्खा हुँदा झन् चाया पोतो बढ्ने सम्भावना हुन्छ ।
• जाडो याममा घाम बस्ने गरिन्छ । सुक्खा छाला लिएर घाममा बस्दा एलर्जी भइदिन्छ र ती भागमा दाग बस्ने हुन्छ ।
• हत्केला र हात खुट्टाका औँला सुन्निने हुन्छ । जसलाई जिलबेल भन्छौँ । यो धेरैलाई देखिएको छ ।
• शरीर पूरै सुक्खा हुँदा कपडा लगाएको अवस्थामा केही हुँदैन तर कपडा खोल्दा शरीर चिलाउने हुन्छ । शरीरबाट कपडा निकाल्दा तापक्रम परिवर्तन हुन्छ । त्यसै कारणले गर्दा जिउ चिलाउने समस्या हुन्छ ।
• शरीर चिलाउँदा घाउ हुन्छ । ती घाउ पाक्ने, सङ्क्रमण हुने समस्या देखिन्छ । 
• छालामा अरू समस्या छ भने त्यो समस्या झनै बल्झिन सक्छ । जस्तो कि डन्डीफोर, अनुहारको चाया, कपालको चाया, कत्ले रोगजस्ता समस्या झनै बल्झिन सक्छ । यस्तै, जोर्नी वा बाथ रोग छ भने त्यो पनि बल्झिन सक्छ । दमको रोग भएका बिरामीलाई थप समस्या, रुघाखोकी बढी देखिनेजस्ता समस्या हुन्छ ।

जाडोबाट कुन उमेरका व्यक्ति बढी प्रभावित ?

जाडो याममा ५ वर्ष मुनिका बालबालिका र ५० वर्ष माथिका व्यक्ति बढी प्रभावित हुन्छन् । बालबालिकाको छाला कलिलो हुन्छ । ५० वर्ष माथि उमेरकाहरूको छाला कलिलो बन्दै जाने हुन्छ । यी उमेरका व्यक्तिको तुलनामा अरू उमेरका व्यक्तिको छालामा बोसो हुन्छ । बोसो हुनु भनेको छाला मोटो हुनु हो । यस्ता छालामा ताप बाहिर निस्कन पाउँदैन । चिसोले त्यति धेरै असर गर्दैन । बालबालिका र वृद्धवृद्धाको शरीरबाट ताप बाहिर निस्कन्छ । जाडो याममा बढी समस्या देखिन्छ । यो उमेर समूहलाई जाडोबाट जोगाउन बढी ध्यान दिनुपर्छ ।

कसरी स्याहार गर्ने ?

जाडो महिनामा चिसोबाट जोगिन कोठा तातो बनाएर राख्ने प्रचलन छ । तर त्यो राम्रो होइन । यसले विभिन्न घटना निम्तिनुका साथै छाला सुक्खा बनाइदिन्छ । जाडोमा कोठा तातो बनाउन झ्याल–ढोका थुन्ने गर्छौं । जाडो याममा झ्याल–ढोका थुन्ने हो भने हावामा भएको आर्द्रता झन् सुक्खा हुन्छ । यसले झनै नकारात्मक असर पार्छ । जस्तो कि आँखा पोल्ने, ओठ सुक्ने समस्या हुन्छ । यस्ता समस्या तथा जाडोबाट छाला जोगाउन निम्न कुरा गर्न सकिन्छ:

• ५ वर्ष मुनिका र ५० वर्ष बढी उमेरकालाई बिहान–बिहान तेल वा मोस्चराइजर लगाउनु पर्ने हुन्छ । छालामा टाँसिने गरी सुतीको कपडा लगाएरमात्रै अन्य तातो कपडा लगाउनु पर्छ । उनको कपडा, पोलिस्टरको कपडा लगाउनु पर्छ । छालामा यस्ता कपडा सिधै लगाएमा झनै चिलाउने हुन्छ ।
• चिसो याममा धेरै तातो पानीले भन्दा मनतातो पानीले नुहाउनु पर्छ । धेरै तातो पानीले नुहाउँदा छाला झनै सुक्खा हुने समस्या हुन्छ । सकेसम्म बाल्टिनमा मनतातो पानी राखेर दुई/तीन चम्चा खाने नुन  हालेर नुहाउँदा राम्रो हुन्छ । यसो गर्नाले छाला सुक्खा हुँदैन ।
• नुहाइसकेपछि शरीरको पानी पुछ्नु अगाडि शरीरमा आफूलाई मनपर्ने तेल वा मोस्चराइजर क्रिम प्रयोग गर्नुपर्छ । त्यसपछि मात्रै शरीरको पानी पुछ्नुपर्छ । शरीरमा भएको पानीले तेल वा मोस्चराइजर क्रिम शरीरमै राख्न मद्दत गर्दछ । यसले छाला सुक्खा हुन दिँदैन ।