नयाँदिल्ली । भारत र पाकिस्तानले बुधबार नयाँदिल्ली र इस्लामाबादमा एकैसाथ कूटनीतिक माध्यमबाट एक अर्काको हिरासतमा रहेका नागरिक कैदी र माझीहरूको सूची आदानप्रदान गरेका छन् । 
कन्सुलर एक्सेस २००८ मा भएको द्विपक्षीय सम्झौताका प्रावधानहरू अन्तर्गत त्यस्ता सूचीहरू प्रत्येक वर्ष जनवरी १ र जुलाई १ मा आदानप्रदान गरिन्छ । 

भारतले आफ्नो हिरासतमा रहेका ३८१ जना नागरिक कैदी र ८१ जना माझीको नाम साझा गरेको छ । तिनीहरू पाकिस्तानी हुन् वा पाकिस्तानी भएको विश्वास गरिएका छन् ।  त्यसैगरी पाकिस्तानले आफ्नो हिरासतमा रहेका ४९ नागरिक कैदी र २१७ माछा मार्नेको नाम साझा गरेको छ । तिनीहरू भारतीय हुन् वा भारतीय भएको विश्वास गरिएका छन् ।

भारतले पाकिस्तानको हिरासतबाट नागरिक कैदीहरू, माछा मार्नेहरू, उनीहरूका डुङ्गाहरू र बेपत्ता भारतीय सुरक्षाकर्मीहरूलाई चाँडै रिहा गर्न र फिर्ता गर्न आह्वान गरेको विदेश मन्त्रालयले एक विज्ञप्तिमा भनेको छ । 

पाकिस्तानलाई आफ्नो सजाय पूरा गरिसकेका १८३ भारतीय माझी र नागरिक कैदीहरूको रिहाइ र स्वदेश फिर्ता गर्न आग्रह गरिएको छ ।  यसका साथै पाकिस्तानलाई आफ्नो हिरासतमा रहेका भारतीय भएको विश्वास गरिएका र अहिलेसम्म कन्सुलर पहुँच प्रदान नगरिएका १८ नागरिक कैदी र माछा मार्नेहरूलाई तत्काल कन्सुलर पहुँच प्रदान गर्न भनिएको छ ।

विज्ञप्ति अनुसार पाकिस्तानलाई सबै भारतीय र भारतीय भएको विश्वास गरिएका नागरिक कैदी र माछा मार्नेहरूको रिहाइ र स्वदेश फिर्ती नहुँदासम्म उनीहरूको सुरक्षा, संरक्षण र कल्याण सुनिश्चित गर्न अनुरोध गरिएको छ ।

“भारत एक अर्काको देशमा कैदी र माछा मार्नेहरूसँग सम्बन्धित सबै मानवीय मामिलालाई प्राथमिकताका आधारमा सम्बोधन गर्न प्रतिबद्ध छ”, विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “यस सन्दर्भमा भारतले पाकिस्तानलाई भारतको हिरासतमा रहेका ७६ जना पाकिस्तानी नागरिक कैदी र माझीहरूको राष्ट्रियता प्रमाणिकरण प्रक्रिया छिटो गर्न आग्रह गरेको छ, उनीहरूको पाकिस्तानबाट राष्ट्रियता पुष्टि नभएका कारण स्वदेश फिर्ता हुन बाँकी छ ।” 

सरकारको निरन्तर प्रयासका कारण सन् २०१४ देखि पाकिस्तानबाट दुई हजार ६३९ भारतीय माझी र ७१ भारतीय नागरिक कैदी स्वदेश फिर्ता गरिएको छ । यसमा सन् २०२३ देखि पाकिस्तानबाट स्वदेश फर्केका ४७८ भारतीय माझी र १३ भारतीय नागरिक कैदी छन् ।