काठमाडौँ । जाडो मौसममा रुघाखोकीको समस्या सामान्य हुन्छ । चिसो मौसममा जता हेर्‍यो, मानिसहरू रुघाखोकीले ग्रस्त भइरहेको देखिन्छ। 

रुघाखोकीको समस्याबाट छुटकारा पाउनका लागि मानिसहरूले धेरै उपाय अपनाउने गर्दछन् । रुघाखोकीबाट ग्रसित भएका मानिसहरू दिनभर बिना कुनै समस्या काम गरे पनि राति भने खोकीले धेरै सताउन थाल्छ । खोकीका कारण धेरैजना राति सुत्न समेत सक्दैनन् । 

आखिर राति खोकीको समस्या किन बढी हुन्छ ? के यसको पछाडि कुनै चिकित्सा कारण छ? 

चिकित्सकहरू पनि राति खोकीको समस्याले बढी सताउने बताउँछन्। शरीरको अवस्था र वातावरणमा आएको परिवर्तनका कारण रातमा यो समस्या बढ्छ । जब हामी सुत्छौँ, हाम्रो शरीरको अवस्था परिवर्तन हुन्छ, जसले श्वासप्रश्वास प्रणालीमा थप दबाब दिन्छ। चिसो हावा र राति हावा सुक्खा हुनाले पनि खोकी बढाउन सक्छ। यस समयमा श्वासनली बढी सुन्निने, जलन हुने वा जाम हुने हुँदा खोकीको समस्या बढ्छ ।

चिकित्सकका अनुसार सुत्ने बेलामा घाँटीमा कफ जम्न सक्छ, जसका कारण घाँटीमा असहजता महसुस हुन्छ र खोकी लाग्न थाल्छ । यो समस्या सामान्यतया रुघाखोकी, फ्लू वा एलर्जीको कारणले हुन्छ। दमका बिरामीले पनि राति बढी खोकीको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । 

जब शरीर आराम मोडमा हुन्छ, श्वासप्रश्वास प्रणालीमा जलन बढ्छ, जसले खोकी बढाउँछ। ग्यास्ट्रोएसोफेगर रिफल्क्स डिजिज पनि राति खोकी बढ्नुको मुख्य कारण हुन सक्छ। धुलो वा धुवाँ जस्ता एलर्जी भएका मानिसहरूलाई पनि राति खोकी लाग्छ।

राति खोकीबाट कसरी राहत पाउने ? 

यसबारे चिकित्सकले राति मनतातो पानी पिउनाले रुघाखोकीबाट राहत पाउन फाइदा हुने बताए । यसले घाँटीलाई शान्त पार्छ । अझ मनतातो पानीमा मह र अदुवा मिसाएर पनि पिउन सक्नुहुन्छ । 

राति हावा सुख्खा हुन सक्छ, जसले घाँटीलाई अझ सुकाउँछ। यस्तो अवस्थामा कोठामा आर्द्रता कायम राख्न ह्युमिडिफायर प्रयोग गर्नुहोस्, यसले घाँटी र श्वासप्रश्वास प्रणालीमा हुने जलनलाई कम गर्छ र खोकीबाट राहत दिन्छ। रुघाखोकी बढ्दै गएमा सिरानीको सहाराले टाउको अलि माथि राखेर सुत्ने प्रयास गर्नुहोस्।

यदि तपाईँको खोकी एलर्जीसँग सम्बन्धित छ भने एलर्जीको कारणबाट बच्ने प्रयास गर्नुपर्ने विज्ञहरूले बताएका छन् । कोठामा धुलो र धुवाँबाट बच्न एयर प्युरिफायर प्रयोग गर्नुहोस्। 

यदि सबै उपायहरू गर्दा पनि रुघाखोकीको समस्याबाट मुक्ति मिल्दैन र रुघाखोकी एक साताभन्दा बढी रह्यो भने यस्तो अवस्थामा डाक्टरसँग परामर्श गरी आफ्नो जाँच गराउनुपर्छ। चिकित्सकको सल्लाहबमोजिम औषधि वा सिरप सेवन गर्नुहुँदैन । कहिलेकाहीँ खोकी केही रोगको लक्षण पनि हुन सक्छ, यस्तो अवस्थामा चिकित्सकले यसको सही कारण बताउन सक्छन्।

अस्वीकरण: लेखमा उल्लेख गरिएका सल्लाह र सुझावहरू सामान्य जानकारी उद्देश्यका लागि मात्र हुन् र पेशेवर चिकित्सा सल्लाहको रूपमा लिनु हुँदैन। यदि तपाईँसँग कुनै प्रश्न वा चिन्ता छ भने, सधैँ आफ्नो डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।