काठमाडौं ।  जब बच्चाहरू साना हुन्छन्, तिनीहरूको दिमाग स्पन्ज जस्तै हुन्छ, जसले सबै कुरा आफैंमा समाहित गरिरहन्छ। यी कुराहरूले उनीहरूको मानसिक एवं भावनात्मक विकासमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ। 
यदि आमाबुवाले बच्चाहरूको अगाडि सकारात्मक कुरा बोल्छन् भने उनीहरू पनि सकारात्मक रहन्छन् । तर, यदि घरमा नकारात्मक कुराले घेरिन्छन् भने उनीहरूको व्यक्तित्वमा नराम्रो असर पर्छ । 

यति मात्र होइन, उनीहरुको सोंच पनि निकै नकारात्मक हुन थाल्छ । त्यसैले आमाबाबुले आफ्ना छोराछोरीको अगाडि केही कुराहरू गर्नबाट जोगिनु पर्छ। यी कुराहरूमा ध्यान दिनुभएन भने उनीहरूको मन र सोंचमा नकारात्मक असर पर्न सक्छ ।

आफ्नो आर्थिक आम्दानी वा समस्याहरूबारे छलफल नगर्नुहोस्
बच्चाहरूको अगाडि आफ्नो आर्थिक अवस्थाको बारेमा कहिल्यै कुरा नगर्नुहोस् । यसले उनीहरूको मानसिक अवस्थालाई असर गर्न सक्छ। यसले उनीहरूलाई आर्थिक रूपमा असुरक्षित महसुस गराउन सक्छ।

अरूको बारेमा नकारात्मक टिप्पणी नगर्नुहोस् 
बच्चाहरूको अगाडि अरूको बारेमा नराम्रो कुरा नगर्नुहोस्। बच्चाहरूले सजिलै खराब बानीहरू सिक्छन्। यसले उनीहरूको दृष्टिकोण बिगार्न सक्छ र उनीहरूले मानिसहरूसँग दुर्व्यवहार गर्न सक्छन्। बच्चाहरूले पनि अरूलाई नराम्रो भन्न सिक्छन्।

विद्यालयमा वा शिक्षकको अगाडि बच्चाको आलोचना नगर्नुहोस्
विद्यालयमा वा शिक्षकको अगाडि बच्चालाई कहिल्यै दुर्व्यवहार वा उनीहरूबारे नराम्रो कुरा नगर्नुहोस्। यदि बच्चाले सुनेको छ कि तपाईंले उनीहरूको पढाइबारे कुनै शिक्षकसँग नराम्रो कुरा गरिरहनुभएको छ भने यसले उसको आत्मविश्वासलाई कमजोर बनाउन सक्छ। बालबालिकाले आफ्नो मेहनतको कुनै मूल्य छैन भन्ने महसुस गर्न थाल्छन्। यसरी उसको आत्मविश्वास कम हुन सक्छ जसले उसको मानसिक विकासमा बाधा पुर्‍याउन सक्छ।

आफ्नो बच्चाको कमजोरी अरूको अगाडि नभन्नुहोस्
यदि तपाईँले आफ्नो बच्चाको कमजोरी अरूलाई बताउनुभयो भने, यसले बच्चाको सोचाइमा असर गर्छ। यसले बच्चाहरूलाई आफू अरूभन्दा कम भएको वा उनीहरूको स्तर अरूभन्दा कम भएको महसुस गराउन सक्छ। बरु, उनीहरूको कडा परिश्रम र सुधारको 
बारेमा सकारात्मक कुरा गर्नुहोस्।

आफ्नो पार्टनरसँग भएको झगडाको बारेमा बच्चाहरूलाई नभन्नुहोस्
बच्चाहरूको अगाडि आफ्नो पार्टनरसँग भएको झगडा वा झगडालाई कहिल्यै नभन्नुहोस्। यसले बालबालिकाको मानसिक अवस्थामा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ । एक अर्कासँग शान्तिपूर्वक कुरा गरेर बच्चाहरूलाई यसबाट टाढा राख्दा राम्रो हुन्छ।

यसरी केटाकेटीको अगाडि राम्रोसँग व्यवहार गर्नुभयो भने उनीहरूको मानसिक विकास पनि राम्रो हुन्छ र उनीहरू संवेदनशील बन्नेछन् ।