काठमाडौँ । लाइसेन्स नभएका व्यक्तिले चलाएको मोटरसाइकल दुर्घटनामा पछाडि बसेका यात्रीको मृत्यु भएको सम्बन्धमा तल्ला अदालतले गरेको फैसलालाई सर्वोच्च अदालतले उल्टाएको छ ।

सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीशद्वय प्रकाशकुमार ढुंगाना र तिलप्रसाद श्रेष्ठको संयुक्त इजलासले यस सम्बन्धमा तेह्रथुम जिल्ला अदालत र उच्च अदालत विराटनगरको धनकुटा इजलासले गरेको फैसलालाई उल्टाएको हो ।

गत जेठ २१ गते सर्वोच्च अदालतले पूनन्ध्वज लिम्बूको जाहेरी अनुसार नेपाल सरकार पुनरावेदक रहेको सवारी ज्यानसम्बन्धी उक्त मुद्दामा फैसला सुनाएको हो । फैसलाको पूर्णपाठ भने हालै सार्वजनिक भएको छ ।

तेह्रथुम जिल्लाको साविक आम्बुङ गाविस–४ (हाल म्याङलुङ नगरपालिका–७) बस्ने सुजन लिम्बूले चलाएको मोटरसाइकल २०७४ साउन १२ गते तेह्रथुमकै लालीगुँरास नगरपालिका–७ मा दुर्घटना भएको थियो । उक्त दुर्घटनामा मोटरसाइकलको पछाडि सवार रामकुमार लिम्बूको मृत्यु भएको थियो ।

दुर्घटनामा संलग्न मोटरसाइकल चालक सुजनले दुर्घटना लगत्तै अधिकाराप्त अधिकारी समक्ष बयान दिने क्रममा आफूसँग सवारी चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) नरहेको तथा आफैँले चलाएको मोटरसाइकल दुर्घटना भएको बयान दिएका थिए । तर जिल्ला अदालतमा भने उनले इन्कारी बयान दिए । त्यसपछि जिल्ला अदालतले उनलाई सफाइ दिएको थियो भने उच्च अदालतले पनि सुरु अदालतकै फैसलालाई सदर गरेको थियो ।

सर्वोच्च अदालतले भने जिल्ला र उच्च अदालतको फैसलालाई उल्टी गरेको छ । प्रतिवादी सुजन लिम्बूले दुर्घटनापछि ईलाका प्रहरी कार्यालय बसन्तपुरमा उपस्थित भइ दिएको बयानलाई नजरअन्दाज गर्न नमिल्ने भन्दै तल्लो अदालतमा दिएको उनको इन्कारी बयानलाई महत्त्व दिन नमिल्ने ठहर गरेको हो ।

प्रतिवादी सुजन लिम्बूले दुई दुई पटक मौकामा एकै बेहोराको कागज र बयान गरी उक्त बारदात हुँदाका बखत ‘म आफैँले उक्त मोटररसाइकल चलाएको थिएँ र आफैँले चलाएको मोटरसाइकल पछाडि बसेका रामकुमार लिम्बूको मृत्यु भएको’ स्वीकार गरेको विषयलाई सर्वोच्च अदालतले उनलाई दोषी ठहर गर्ने मुख्य आधार बनाएको छ ।

मृतक रामकुमार लिम्बूको पोष्टमार्टम रिपोर्टमा ‘ओपिनियन अन कज अफ डेथ : पेनेट्रेटिङ फोर्स, हेड इन्जुरी’ उल्लेख भएको भन्दै सर्वोच्च अदालतले यसको अर्थ मृतकको टाउकोमा कुनै धारिलो वस्तु (ढुङ्गा, काठ, दाउरा) घुसी वा घोची गम्भीर चोट पुगी मृत्यु भएको बुझिने जिकिर गरेको छ । ‘मृतकको शरीरको अन्य भागमा कुनै चोटपटक लागेको देखिँदैन । दुई पाग्रे सवारी साधनका चालकको टाउकोजस्तो शरीरको संवेदनशील अङ्गको सुरक्षार्थ हेलमेटको प्रयोग गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था तथा हाम्रो अभ्यस्त व्यवहार रहेको छ,’ फैसलाको पूर्णपाठमा भनिएको छ, ‘घटनाको प्रकृति र परिणाम हेर्दा मृतक रामकुमार लिम्बुको टाउको खाली अर्थात् हेलमेट नलगाएको अवस्था भइ दुर्घटना हुँदा निजको टाउकोमा गम्भीर चोट लागेको तर प्रतिवादी सुजन लिम्बूलाई शरीरका अन्य भागमा सामान्य चोटपटक मात्र लागेको तथा टाउकोमा कुनै चोटपटक लागेको नदेखिँदा उक्त दुर्घटना हुँदा को१०प ५६२० नम्बरको मोटरसाइकल प्रतिवादी सुजन लिम्बूले हेलमेट लगाइ चलाएको देखियो ।’

सुजन लिम्बूले कसूर स्वीकार गरी दिएको निवेदन र मौकामा अधिकार प्राप्त अधिकारी समक्ष गरेको कागजलाई प्रमाणमा लिन हुने कानुनी व्यवस्था, मृतक रामकुमार लिम्बूलाई लागेको चोटको प्रकृति र प्रतिवादी सुजन लिम्बूले मृतक रामकुमार लिम्बूको आमालाई बुझाएको काजक्रिया खर्चको भरपाई समेतका आधारमा उक्त मोटरसाइकल सवारी चालक अनुमतिपत्र नभएका प्रतिवादी सुजन लिम्बुले चलाई दुर्घटना हुँदा पछाडि सवार रामकुमार लिम्बूको मृत्यु भएको पुष्टि हुन आएको सर्वोच्चको ठहर छ ।

केही नेपाल कानुनलाई संशोधन, एकीकरण, समायोजन र खारेज गर्ने ऐन, २०७४ लागु हुनु् अघिकै घटना भएकाले उक्त मुद्दामा सवारी तथा यातायात व्यवस्था ऐन, २०४९ आकर्षित हुने सर्वोच्चले उल्लेख गरेको छ । सर्वोच्चले उक्त ऐनको दफा १६१ (२) र १६१ (४) अनुसार सुजन लिम्बुलाई दुई वर्ष कैद र दुई हजार रुपैयाँ थप जरिवाना हुने फैसला सुनाएको छ ।