काठमाडौँ । इजरायलमाथि इरानले मंगलबार क्षेप्यास्त्र आक्रमण गरेपछि अहिले इरान-इजरायल तनावले चर्चा पाएको छ। यी दुई देशको तनावलाई लिएर विश्व समुदाय नै विभाजित बन्दै गइरहेका छन् । 

अहिले धेरैलाई चासो छ कि इरान र इजरायलमध्ये को शक्तिशाली छन् ? दुई देशको आर्थिक सामाजिक अवस्था कस्तो छ ? हामीले यो लेखमा ती जिज्ञासाहरूलाई मेटाउन प्रयास गरिरहेका छौँ । 

बीबीसीले उल्लेख गरेअनुसार यी देशले आफ्नो शैन्य क्षमताबारे स्पष्ट जानकारी साझा गरेका गरेका छैनन् ।

कतिपय त्यस्ता महत्वपूर्ण सूचना र तयारीहरू गोप्य छन् । तर विभिन्न अध्ययन र ती देशका सरकारी तथ्यांकहरूका आधारमा यहाँ विश्लेषण गरिएको छ । इन्टरनेशनल इन्स्टिच्युट फर स्ट्राटेजिक स्टडिजले यी देशसहित विश्वका शक्तिशाली राष्ट्रहरूको शैन्य क्षमताबारे हतियार, मिसाइल र आक्रमण बलको विश्लेषण गरेका छन् ।

त्यसरी विभिन्न आधिकारिक विश्लेषणहरूलाई आधार मानेर हेर्दा सबैजसो अध्ययनहरूले आईआईएसएसलाई प्रमुखता आधारमा प्रस्तुत गरिएको पाइन्छ । 

मंगलबारको क्षेप्यास्त्र प्रहारपछि इरानले देशको एउटा दुर्गम कुनाबाट पनि ३०० भन्दा बढी क्षेप्यास्त्र प्रहार गर्न सक्ने उसको क्षमतालाई उजागर गरेको छ । तर आईआईएसएसका अनुसार इजरायलको रक्षा बजेट इरानको भन्दा सात गुणाले धेरै छ । सन् २०२२ र २०२३ मा इरानको रक्षा बजेट ७.४ बिलियन डलर थियो। तर त्यही वर्ष इजरायलको रक्षा बजेट करिब १९ अर्ब डलर थियो ।

जीडीपीको तुलनामा इजरायलको रक्षा बजेट इरानको भन्दा दोब्बर रहेको अध्ययनहरूले देखाएका छन् ।

यी देशको जनसंख्यालाई तुलना गरेर हेर्दा इजरायलको जनसंख्या ९.६ मिलियनमात्रै छ । तर इरानको जनसंख्या ८८ मिलियनभन्दा पनि बढी छ । तर जीडीपी भने इजरायलको ५२५ बिलियन छ भने इरानको ४१३ बिलियनमात्रै ।

त्यस्तै, प्रतिव्यक्ति आय तुलना गरेर हेर्दा इजरायलको ५४ हजार ९३१ अमेरिकी डलर छ भने इरानको ४ हजार ६६९ मात्रै छ । 

आईआईएसएसका अनुसार इजरायलसँग आक्रमणका लागि ३४० वटा फाइटर प्लेनहरू तयार छन् ।

इजरायलसँग छोटो आक्रमणका लागि बलियो उपकरणहरू छन् भने लामो दुरीमा आक्रमणका लागि समेत एफ-१५ विमान लगायत प्रविधि तयार छन् । 
त्यस्तै, इरानसँग पनि ३२० लडाकु विमान रहेको अनुमान छ ।