मोनाकोको अभिलेखमा राखिएको एक श्यामश्वेत भिडियो छ, किशोर किलियान एमबाप्पे शिक्षकले पढाइरहेका बेला क्रममा बोर्डको अगाडि बसिरहेको ।

एम्बाप्पेको धेरै प्रारम्भिक भिडियोमा सबैको ध्यान खिच्ने पहिलो कुरा भनेको उनको चञ्चल, मिजासिलो र रमाइलो स्वभाव हो।

अर्को भिडियोमा उनी, अमेरिकी चियरलिडरको शैलीमा, प्रत्येक उफ्राइमा मोनाकोको अक्षर-दर-अक्षर उच्चारण गर्दै ट्र्याम्पोलिनमा उफ्रन्छन्। तर, त्यहाँ एक अन्तर्निहित गम्भीरता थियो।

किशोरावस्थामा पनि एमबाप्पेले फराकिलो, ठुला योजनाबारे बुझेका थिए– अभिभावकीय योजना र पूर्वविचारको कार्यक्रमलाई अहिले व्यापक रूपमा ‘प्रोजेक्ट एमबाप्पे’ भनेर चिनिन्छ।

कक्षाकोठाको फुटेजमा, एमबाप्पे भाषाहरू सिकिरहेका छन्, सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण रूपमा स्पेनिस ।

‘सायद भविष्यमा यसले मलाई मद्दत गर्न सक्छ,’ उनी भन्छन्, ‘अन्तर्वार्ताको कुरा आउँदा, आवश्यक भएमा फ्रान्सेली वा अन्य भाषाहरूमा आफूलाई व्यक्त गर्न।’

अर्को सिजन, त्यो स्कुले केटाले सिकेको स्पेनिस धेरै उपयोगी हुनेछ।

पेरिस सेन्ट-जर्मेनसँग आफ्नो सम्झौता समाप्त गरेपछि २५ वर्षीय खेलाडीले रियल मड्रिडको नयाँ ग्यालेक्टिको बन्ने सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्। यो स्थानान्तरणको सपना एमबाप्पेले आफ्नो बेडरूमको भित्तामा मड्रिडका नायक क्रिस्टियानो रोनाल्डोको पोस्टर टाँगेदेखि देखेका थिए।

उनले फ्रान्सका लागि ८२ खेलमा ४८ गोल गरेका छन् भने पीएसजीका लागि ३०८ खेलमा अविश्वसनीय २५६ गोल गरेका छन्।

तर, हालै सम्पन्न युरो २०२४ को सेमिफाइनलमा फ्रान्स स्पेनसँग पराजित हुँदै प्रतियोगिताबाट बाहिरियो, जुन देशलाई उनले नयाँ घर बनाउन लागेका छन्। प्रतियोगितामा फ्रान्सको पहिलो खेलमा उनले नाक भाँचेपछि, सम्पूर्ण फ्रान्सेली टोलीसँगै, उनले पनि सङ्घर्ष गरे।

उनले फ्रान्सका लागि ८२ खेलमा ४८ गोल गरेका छन् भने पीएसजीका लागि ३०८ खेलमा अविश्वसनीय २५६ गोल गरेका छन्। तर, प्रतियोगिताका दौरान उनले केवल एक मात्र गोल गरे, त्यो पनि पेनाल्टीमा । 

‘उनीसँग अझै शीर्ष स्तरमा १० वर्ष छ र तपाईंले पहिले नै यति धेरै हासिल गरिसक्नु भएको उपलब्धि हेर्दा यो एकदम भयंकर छ,’ आर्सनलका पूर्वप्रबन्धक आर्सेन वेङ्गर भन्छन्, जो अहिले फिफाको विश्वव्यापी फुटबल विकासका प्रमुख छन्।

‘उनको क्यारियरको यो चरणमा छन्, जहाँ तपाईं तपाईंको काम चिन्नुहुन्छ, तपाईं प्राइममा हुनुहुन्छ, तपाईं शारीरिक क्षमताको शिखरमा हुनुहुन्छ । उनको कुनै सीमा छैन,’ वेङ्गरले भने, ‘उनी ९०% मात्र हुन सक्छन्, तैपनि उत्कृष्ट हुनेछन्। तर उनी आफूलाई कत्तिको थप धकेल्न चाहन्छन् ? के उनीसँग कहाँ जान चाहन्छु भन्ने स्पष्ट तस्बिर छ?’

एम्बाप्पे र, सायद अझ सान्दर्भिक रूपमा, उनको सम्पूर्ण परिवार, सँग सधैँ यात्राको एक निश्चित दिशा थियो– विश्व खेलकुदको शीर्ष स्थान नजिक पुग्ने।

‘केलियानसँग केवल स्कुल र फुटबल थियो,’ बाल्यकालका साथी रायन वियांगाले बीबीसीको एमबाप्पे नामक नयाँ वृत्तचित्रमा भनेका छन्, ‘स्कुल, फुटबल र घर।’

एम्बाप्पेको घर पेरिसको बाहिरी भागमा थियो। फ्रान्सले पहिलो पटक विश्वकपको उपाधि उचालेको महिनौँपछि सन् १९९८ मा बोन्डी नामको बानलीउ (उपनगर) मा उनको जन्म भएको थियो।

सन् १९९८ को विजेता टोलीमा पेरिसको बाहिरी भागका खेलाडीहरू पनि समावेश थिए- उदाहरणका लागि लिलियन थुराम र थियरी हेनरी  र यो प्रतिभाको केन्द्रबिन्दु बनेको थियो । सन् २०२२ मा कतारमा भएको पुरुष विश्वकपका तीस खेलाडीहरू फ्रान्सको राजधानी नजिकै जन्मिएका थिए।

सन् २०१८ मा विश्वकप जितेर उनी फर्केको बोन्डी पहिलो ठाउँ थियो। ‘यो त्यो सहर र ठाउँ हो जहाँ म हुर्केको थिएँ, म यहाँ फर्केर आउन पाउँदा धेरै गर्व गर्छु,’ उनले त्यो समयको भिडियोमा भन्दै गरेको सुनिन्छ ।

बोन्डी पनि एउटा प्रमाणित मैदान थियो जहाँ एक विलक्षण सिर्जना गरिएको थियो।

एमबाप्पे परिवारको फ्ल्याटबाट एएस बोन्डीको फुटबल पिचहरू देखिन्थे । उनका बुबा विल्फ्रेड खेलाडीबाट प्रशिक्षक बनेका थिए।

एमबाप्पेकी आमा फयजा लामारी पनि एक पूर्व व्यावसायिक ह्यान्डबल खेलाडी हुन् । फलस्वरुप उनी नियमित रूपमा आफूभन्दा दोब्बर आकारका केटाहरूसँग खेलिरहेका हुन्थे । यो बेमेल पनि सबै योजनाको अंश थियो।

‘किलियान पहिले नै एएस बोन्डीमा धेरै अन्य खेलाडीहरूभन्दा एक कदम अगाडि थिए,’ उनका साथी वियांगा भन्छन्, ‘उनी आफ्नो उमेर समूहको लागि उन्नत थिए र सधैँ उत्कृष्टसँग खेल्न चाहन्थे।’

‘सर्वश्रेष्ठसँग खेल्ने उनको कडा नियम थियो। उनले आफूलाई कहिले पनि कुनै सीमा तोक्दैनथे । त्यसैले उनले दुई मिटर अग्ला केटाहरूको विरुद्ध खेल्न सक्थे। प्रशिक्षक रहेका उनका बुबाले उनलाई सधैँ उत्कृष्ट डिफेन्डरहरू विरुद्ध खेलाउनुभयो ।’

बोन्डीको सर्वश्रेष्ठ विरुद्ध खेल्नु सहज थिएन, त्यहाँ उत्कृष्ट खेलाडीहरूको जमघट थियो जसमा  आर्सनलका डिफेन्डर विलियम सलिबा समेत थिए ।प्रोजेक्ट एम्बाप्पे त्यहाँ रोकिएन।

एक किशोर एम्बाप्पेले रोनाल्डोको तस्बिरहरू भित्तामा टाँसिरहँदा र रियल मड्रिडका अर्का सुपरस्टार जिनेदिन जिदानको पुरानो फुटेज हेरिरहँदा, त्यहाँ घरको धेरै नजिक उनका तेस्रो रोल मोडेल थिए - जिरेस केम्बो इकोको, उनको धर्मपुत्र दाइ ।

इकोकोलाई एमबाप्पेका आमाबाबुले नौ वर्षको हुँदा धर्मपुत्र बनाएका थिए । लिग १ मा रेनका लागि व्यावसायिक रूपमा खेल्नु अघि उनी क्लेयरफोन्टेनमा रहेको फ्रान्सेली संघको राष्ट्रिय एकेडेमीका लागि छनोट भएका थिए।

इकोको एम्बाप्पेभन्दा एक दशकले जेठो थिए तर उनको प्रभाव ठुलो थियो।

छ वर्षको उमेरमा, एमबाप्पेले फ्रान्सेली राष्ट्रिय गान सिके र आफ्नो शिक्षकलाई भने– एक दिन, म फ्रान्सको लागि विश्वकप खेल्नेछु ।

विल्फ्रेड र फयाजा मात्रै होइनन् जसले एम्बाप्पेको उज्ज्वल भविष्यमा विश्वास गरेका थिए। केवल १० वर्षको हुँदा नाइकी उनका लागि सित्तैमा जुत्ता लिएर आएको थियो। त्यसको छ वर्षभन्दा केही समयपछि उनले मोनाकोका लागि पहिलो टोलीमा डेब्यु गरे। तर ती दुई बिन्दुहरू बिचको प्रगति सहज थिएन।

एलन मोमेगे क्लेयरफोन्टेनमा एमबाप्पेका सहपाठी थिए। बीबीसी स्पोर्टको वृत्तचित्रमा एमबाप्पेको बारेमा मोमेगे भन्छन्, ‘जब मैले उनलाई भेटेँ, उनी मलाई सबैभन्दा प्रभावित पार्ने खेलाडी थिएनन्।"

‘ट्रायलको समयमा एक खेलाडीको रूपमा मेरो लागि उनी अलग देखिएनन् । मैले पहिलो पटक उनलाई खेलेको देख्दा, मैले सोचेको थिइनँ– वाह! भनेर ।

‘त्यहाँ क्षेत्रीय छनोटहरू भएका थिए र किलियान उत्कृष्ट टोलीमा थिएनन्।’

म्याट स्पिरो, एक लेखक र फ्रान्सेली फुटबल विशेषज्ञ, पनि मोमेगेको कुरा दोहोर्‍याउँछन् ।

‘किलियानलाई सुरुमा क्लेयरफोन्टेनमा अलि गाह्रो लाग्यो,’ उनी भन्छन्, ‘उनी त्यहाँ दुई वर्षको लागि थिए र पहिलो वर्षको दौरान, उनी पक्कै पनि आफ्नो समूहमा उत्कृष्ट थिएनन्। मलाई लाग्छ किलियानले पनि यो स्वीकार गर्नेछन्।’

‘एमबाप्पे विङमा खेल्थे र प्रायः उदास मुडमा हुन्थे । मलाई लाग्छ क्लेयरफोन्टेनमा उनको पहिलो वर्षको अन्त्यतिर मात्र उनको क्षमताको वृद्धि भएको थियो । र दोस्रो वर्षमा, उनी वास्तवमै हेर्न लायक बनेका थिए ।’ 

‘त्यसपछि मानिसहरूले सोच्न थालेका थिए, हामीसँग हाम्रो हातमा धेरै विशेष प्रतिभा छ।’

त्यो प्रतिभालाई मोनाकोको स्काउट्सले जुलाई २०१३ मा उठायो, जब उनी १४ वर्षका थिए ।

सानो उमेरमा नै उनी पेरिसको उपनगरबाट धनी, घमाइलो कोटे डी'अजुरमा पुगे ।

उनको आगमनको लगत्तै, एमबाप्पे र उनका नयाँ टोलीका साथीहरूलाई आफ्नो तस्बिरको साथ पत्रिकाको कभर डिजाइन गर्न गृहकार्य दिइयो।

सबैभन्दा तार्किक डिजाइन खेलकुद पत्रिका, वा पेरिस म्याच जस्ता राष्ट्रिय साप्ताहिक पत्रिका हुने थियो । 

तर एमबाप्पेको रोजाइ अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त टाइम पत्रिका बन्यो । अनि उनले रोजेको हेडलाइन– एल मेयेस्ट्रो। द मास्टर।

त्यसको चार वर्षपछि मात्रै, फ्रान्सलाई रुसमा विश्वकपको उपाधि दिलाएपछि र विश्वकपको फाइनलमा गोल गर्ने दोस्रो किशोरको रूपमा पेलेसँग सामेल भएपछि ती ठुला सपनाहरू साकार भए । 

वास्तवमा नै टाइम पत्रिकाको कभरमा उनको अनुहार देखापर्‍यो।

‘अद्भुत,’ उनले टाइमसँगको अन्तर्वार्तामा भने।,  ‘हरेक बालकको महत्त्वाकाङ्क्षा हुन्छ। तर जब त्यो केही वर्षपछि साँचो हुन्छ, यो अद्भुत हो।’

अद्भुत प्रतिभा भनेको अद्भुत पैसा हो । एम्बाप्पेको दृढ सङ्कल्पको अर्को उदाहरण भनेको आफ्नो यात्रामा पूर्ण नियन्त्रण हो ।

‘सन् २०१७ मा, रियल मड्रिड, जसले एमबाप्पेलाई ११ वर्षको उमेरदेखि नै पछ्याइरहेको थियो, ले  मोनाकोसँग सम्झौता गरेको थियो - १८ वर्षको किशोरका लागि लागि १८० मिलियन युरो,’ फ्रान्सेली फुटबल विशेषज्ञ जुलियन लरेन्स बताउँछन्।

‘मोनाकोले किलियानलाई भन्यो– सुन, यो हाम्रो लागि अस्वीकार गर्न धेरै गाह्रो छ । हामीले तिमीलाई रियल मड्रिडमा बेच्ने निर्णय गरेका छौँ।’ 

‘तर किलियान भने– मेरो भविष्य म आफैँले तय गर्छु, न तिमी, न अरू । मात्र म र मेरो परिवार।’

उनीहरूले घर जाने निर्णय गरे ।

त्यसपछि एम्बाप्पे पीएसजीमा आबद्ध भएर विश्वकै महँगो किशोर बने ।

मड्रिडले आफूले चाहेको खेलाडी पाउनको लागि थप सात वर्ष कुर्नुपर्‍यो- एमबाप्पेले नयाँ सिजनमा सामेल हुँदा १५० मिलियन युरो साइन-अन बोनस प्राप्त गरेको बताइएको छ।

ठुला, पूरा भएका सपनाहरू, विश्वासभन्दा परको धन र बेलगाम सम्भावनाहरू अझै भण्डारमा छन्।

यो कुनै पनि अहङ्कारलाई बढवा दिन पर्याप्त छ । र एम्बाप्पेको हकमा यो उनको प्रतिभा जत्तिकै विशाल छ।

धेरै मिडिया रिपोर्टहरूले एमबाप्पेलाई ‘अहंकारोन्मादी’ का रूपमा चित्रण गरेका छन्, जसलाई पीएसजीको रणनीति र स्थानान्तरण निर्णयहरूमा प्रभाव पार्ने आरोप लगाइएको छ।

अक्सर त्यस्ता नकारात्मक हेडलाइनहरू सँगसँगै एम्बाप्पेको परिवारको ठुलो प्रभावको बारेमा बेवास्ता गरिएको छ - विशेष गरी उनकी आमा र एजेन्ट लामारीको।

पीएसजीका पूर्व प्रदर्शन निर्देशक मार्टिन बुचेटले सन् २०१४ देखि २०२० सम्म एम्बाप्पेसँग प्रत्यक्ष काम गरेका थिए।

उनले त्यसपछि अहङ्कारको विषयमा एउटा पुस्तक लेखेका छन्, र तर्क गरेका छन्, उनले आफूभन्दा बढी अहङ्कारको सङ्केत देखाउँदा एमबाप्पेको परिवारले विभिन्न अवसरहरूमा हस्तक्षेप गरेका छन् ।

‘किलियान सधैँ नियन्त्रणमा हुँदैन थिए । तर निश्चित रूपमा परिवार, आमा र बाबु वास्तवमै उनको पछाडि थिए। र मैले महसुस गर्न सक्थे कि यसमा आमाबाबुको ठुलो हात थियो।’

यो पहिलो पटक हुनेछैन। लामारीले एक पटक एमबाप्पेलाई एक हप्ताको लागि स्कुलमा फ्लेयर लगाएर जान बाध्य पारेका थिए जब उनले एक सहपाठीको पहिरनको आलोचना गरेका थिए ।

‘अहङ्कार सफलताको लागि आवश्यक छ,’ बुचेट भन्छन्, ‘कहिलेकाहीँ तपाईंले यसलाई प्रयोग गर्नुपर्छ र चाहिएको बेला देखाउनु पनि पर्छ । तर कहिलेकाहीँ तपाईं अरूलाई सुन्न र नम्रताको पक्षमा फर्कन सक्षम हुनुपर्दछ।’

‘किलियान सधैँ नियन्त्रणमा हुँदैन थिए । तर निश्चित रूपमा परिवार, आमा र बाबु वास्तवमै उनको पछाडि थिए। र मैले महसुस गर्न सक्थे कि यसमा आमाबाबुको ठुलो हात थियो।’

पिच बाहिर जो कोही नियन्त्रणमा थिए, त्यसले एम्बाप्पेको प्रतिभा झनै फस्टाएको छ।

डिसेम्बर २०२३ मा आफ्नो २५ औँ जन्मदिन सम्म, एम्बाप्पेले क्लब र देशका लागि ३०६ गोल गरिसकेका थिए- उनको बाल्यकालका नायक रोनाल्डोले सोही उमेरमा गरेको कुल १६० गोलभन्दा लगभग दोब्बर, र लियोनेल मेस्सी (२७९) भन्दा पनि अगाडि।

उनी फ्रान्सको सर्वाधिक गोलकर्ताको सूचीमा तेस्रो स्थानमा छन् । ४८ अन्तर्राष्ट्रिय गोलका साथ उनी थियरी हेनरी (५१) र ओलिभिए जिरु (५७) को नजिक छन्।

एम्बाप्पेको प्रभाव यस्तो छ कि फ्रान्सका प्रशिक्षक डिडियर डेसच्याम्प्सले उनलाई सन् २०२३ मा कप्तान बनाए।

के उनलाई आर्मब्यान्ड दिने निर्णय नो-ब्रेनर थियो? के उनी यसका लागि तयार थिए ?

‘किलयान? हो, अवश्य,’ डेसच्याम्प्स भन्छन्।

‘केही मानिसहरू उनको अहङ्कारको बारेमा कुरा गर्छन्, तर अहङ्कार ठुलो शब्द हो।’

‘यो सबै फरवार्डहरूमा लागू हुन्छ, र निश्चित रूपमा सबै आक्रामक खेलाडीहरूमा । यो भूमिका उनका लागि उपयुक्त छ। उनी आफ्नो जिम्मेवारीका लागि तयार छन् ।’

त्यो काममा, तर पीएसजीलाई च्याम्पियन्स लिगको महिमासम्म पुर्‍याउने कार्यमा उनी पूर्णरुपमा सफल हुन सकेनन् । ठुलो लगानीको बाबजुद क्लबका कतारी मालिकहरूले सबैभन्दा बढी चाहेको ट्रफी अझै पहुँच बाहिर रह्यो।

पीएसजीसँगको च्याम्पियन्स लिगमा एमबाप्पेको सातौँ र अन्तिम अभियान सेमिफाइनलमा बोरुसिया डर्टमण्डसँग पराजित हुँदै समाप्त भएको थियो । युरोपेली क्लब फुटबलको सबैभन्दा ठुलो पुरस्कार जित्ने सबैभन्दा नजिक पीएसजी पुगेको भनेको सन् २०२० मा बायर्न म्युनिखसँगको फाइनल हार हो।

त्यो ट्रफीसँगै बालोन डी'ओर र फिफाको उत्कृष्ट पुरस्कार जस्ता व्यक्तिगत उपाधि उनको सम्मानको सूचीबाट अझै पनि अनुपस्थित छ। प्रोजेक्ट एम्बाप्पे अझै पूरा भएको छैन।

तर, उनीसँग समय, भोक र रियल मड्रिडमा लामो समयदेखि भनिएको लक्ष्य पूरा गर्ने अवसर छ– आफ्नो वा अन्य कुनै युगको महान् खेलाडी बन्ने।

बीबीसी स्पोर्ट