काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचनमा उम्मेदवार रहेका जो बाइडन वा डोनाल्ड ट्रम्पमध्ये जसले जिते पनि अमेरिकी इतिहासमै सबैभन्दा बुढो राष्ट्रपति बन्ने छन् । चार दशकअघि रोनाल्ड रेगन अमेरिकी राष्ट्रपति चुनिँदा ६९ वर्षका थिए । दुई कार्यकाल सकेर उनी बाहिरिँदा ७७ वर्षका भइसकेका थिए ।

त्यसो त अमेरिकाका बुढ्यौलीका बाबजुद काम गर्ने परम्परा छ । एक तथ्याङ्क अनुसार अमेरिकामा अहिले पनि ७५ वर्षभन्दा माथिका करिब २० लाख मानिस काम गरिरहेका छन् । सन् २०३२ सम्ममा यो सङ्ख्या बढेर ३३ लाख पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।

अमेरिकाका शीर्ष ५०० कम्पनीमा कम्तीमा चार मुख्य कार्यकारी अधिकारीको उमेर अहिले राष्ट्रपति पदका दुवै उम्मेदवारको तुलनामा बढी छ ।

बाइडन र ट्रम्पको स्वास्थ्यमाथि प्रश्न

अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडनलाई सीएनएनकी एङ्करले दोस्रो कार्यकालमा उनी ८५ वर्षको उमेरतिर बढिरहेको हुने प्रसङ्ग निकालेर प्रश्न सोधिन् । जवाफमा बाइडनले भने, ‘आधा राजनीतिक जीवनसम्म मलाई राजनीतिमा धेरै नै युवा रहेको भनेर आलोचना गरियो । अब तपाईं मेरो बुढ्यौलीलाई मुद्दा बनाइरहनु भएको छ ।’

ट्रम्पतिर इशारा गर्दै बाइडनले भने, ‘उनी मभन्दा तीन वर्ष कान्छो छन् तर मभन्दा कम योग्य छन् ।’ जब ट्रम्पसँग यस्तै प्रश्न गरियो, ट्रम्पको जवाफ थियो, ‘मेरो स्वास्थ्य बाइडनको तुलनामा राम्रो छ । दुईतीन दशक अघिको तुलनामा मेरो वजन निकै कम भइसकेको छ ।

मैले हालै दुई क्लबस्तरीय गल्फ प्रतियोगिता जितेको छु । यस प्रकारको प्रतियोगिता उसैले जित्छ जसले बललाई लामो दुरीसम्म प्रहार गर्न सकोस् । मेरो प्रतिद्वन्द्वी (बाइडन)ले बललाई ५० गजभन्दा टाढा पु¥याउन सक्दैनन्, यो मेरो चुनौती हो ।’

त्यसो त बाइडनलाई प्रत्यक्ष रूपमा कुनै मेडिकल समस्या छैन । उनी धुम्रपान, मद्यपान गर्दैनन् । उनी दैनिक व्यायाम गर्छन् । तर कहिलेकाहीँ उनी मानिसको नाम भुल्ने र शून्यतातिर हेरिरहने गरेको पाइन्छ ।

दुवैलाई छ बिर्सिने बानी

गत वर्ष बाइडनले एक भाषणका क्रममा ‘युक्रेनमा जारी युद्ध’लाई ‘इराकमा भइरहेको युद्ध’ भनेका थिए । एक चुनाव भाषणमा उनले हालै फ्रान्सका पूर्वराष्ट्रपति फ्रोन्स्वा मिटरानसँग भेट गरेको बताएका थिए । जबकि उनको निधन भएकै तीन दशक भइसक्यो । यद्यपि तत्कालै बाइडनले आफ्नो गल्ती सुधार गरे ।

चुनावी बहसको एक दिनपछि जब उनले नर्थ क्यारोलाइनामा एउटा ¥यालीलाई सम्बोधन गरे, उनको आवाज बुलन्द र आत्मविश्वासले भरिएको थियो । उनले भने, ‘म यो गर्न सक्दिनँ भन्ने विश्वास भएको भए म दोस्रो पटक चुनाव लड्दैनथिएँ ।’

तर बाइडन कहिलेकाहीँ यति बिस्तारै बोल्छन् कि माइक्रोफोनमा उनको आवाज नै सुनिँदैन । वाक्यको बिचमा उनी रोकिन्छन् । उनको चुनाव प्रचार टिमले बुढ्यौली ढाकछोप गर्न उनी चढ्ने विमानको खुट्किला छोट्याएको छ । उनीसँगै एक सहयोगी हुने गर्दछ, जसले उनको सुस्त गतितिर मानिसको ध्यान जान नपाओस् ।

ट्रम्पका चिकित्सकले उनी पनि स्वस्थ्य रहेको बताएका छन् । तर ट्रम्प जङ्क फुड खाने र सफ्ट ड्रिङ्क पिउने गरेको भेटिन्छन् । हालै ‘गेटी’ले खिचेको एउटा तस्बिरको खुब चर्चा भएको थियो जसमा बुढ्यौली लुकाउन ट्रम्पले शृङ्गारको सहारा लिएको देखिन्थ्यो ।

ट्रम्पलाई पनि बिर्सने र मानिस नचिन्ने बानी छ । बाइडनको चुनाव प्रचारमा ट्रम्पले निकी हेलीलाई अमेरिकी पूर्व सभामुख नान्सी पलोसी ठानेको विषय पनि चित्रण गरिएको थियो ।

सीआईए र एफबीआई जस्ता अमेरिकी एजेन्सीलाई राष्ट्रपति चुनावमा प्रतिस्पर्धा गरिरहेका यी दुई वृद्धका साथ देशको गोपनीय र संवेदनशील दस्तावेज सुम्पिन मिल्छ कि मिल्दैन भन्ने चिन्ता छ । किनकि गुप्तचर विभागका अधिकारीहरूलाई उनीहरूको मानसिक स्वास्थ्यमा कुनै प्रश्न नउठेको अवस्थामा मात्र त्यस्ता सूचनामा पहुँच हुन दिइन्छ । तर राष्ट्रपतिको मामिलामा भने त्यस्तो कुनै प्रावधान छैन ।

विश्वका सर्वाधिक युवा र वृद्ध नेता

प्यू रिसर्च सेन्टरको एउटा तथ्याङ्क अनुसार संयुक्त राष्ट्रसंघका १८७ सदस्य राष्ट्रमध्ये यतिबेला बाइडन नवौँ वृद्ध नेता हुन् । बाइडनको तुलनामा ट्रम्प तीन वर्ष कान्छो छन् तर उनको गणना पनि विश्वका २० वृद्ध नेतामै पर्छ ।

यतिबेला विश्वका सबैभन्दा युवा नेता बुर्किना फासोका राष्ट्रप्रमुख इब्राहिम तराउरे हुन् जो ३६ वर्षका छन् । उनी इक्वेडरका राष्ट्रपति डेनियल नोबोभा र मान्टेनिगरोका प्रधानमन्त्री मिलोहाओ स्पाहितभन्दा केही महिना कान्छो छन् । यी दुवै विश्व नेताले पनि ४० वर्ष भने काटेका छैनन् । ४० वर्ष मुनिकै दुई अन्य विश्वनेतामा आयरल्याण्डका साइमन हेरि र चिलीका राष्ट्रपति गेबरियल बोरिच छन् ।

विश्वको सर्वाधिक वृद्ध नेतामा क्यामरुनका राष्ट्रपति पल बिया छन् । उनी ९० वर्षभन्दा बढी उमेरका छन् । प्यालेस्टिन प्रशासनका प्रमुख महमुद अब्बासको उमेर ८८ वर्ष छ । उनी सन् २००५ देखि पदमा छन् । साउदी अरबका राजा सलमानको उमेर पनि ८८ वर्ष भइसक्यो । इरानका धार्मिक नेता खमेनी ८४ वर्षका भइसके ।

बंगलादेशकी प्रधानमन्त्री शेख हसिना ७६ वर्षकी भइन् । भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी ७३ र रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन ७१ वर्षका भए । विश्वका १९ प्रतिशत नेता ७० वर्षभन्दा माथि उमेरका रहेको एक तथ्याङ्कले देखाएको छ । ४० देखि ५० वर्षभित्रका नेता भने १६ प्रतिशत छ ।