वासिङ्टन । अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावको पहिलो राष्ट्रपतीय बहस सकिएको छ । यसको नतिजा वर्तमान राष्ट्रपति जो बाइडेनका लागि राम्रो देखिएको छैन। बिहीबार भएको बहसमा बइडेनको पहिलो लक्ष्य उनको उमेरमाथि उठेको आशङ्का हटाउनु थियो । तर, बहसले यस चिन्तालाई थप बढाएको छ । 

यसै क्रममा कथित रूपमा केही डेमोक्रेटिक नेताहरू र पार्टीका सदस्यहरूले सीएनएनका पत्रकारहरूलाई  ८१ वर्षीय बाइडेनले आफ्नो पद छोड्ने सन्देशहरू पठाएका थिए । 

कतिपयले उनको ह्वाइट हाउस जाने सम्भावना र उनको उम्मेदवारको रूपमा कायम रहने बारे सार्वजनिक चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । यसपछि ‘बाइडेन अब राष्ट्रपतिको उम्मेदवारबाट पछि हट्छन् ?’ भन्ने भन्ने प्रश्न उठिरहेको छ । यदि यस्तो भयो भने, यसको प्रभाव के हुन्छ र उनको ठाउँ कसले लिन सक्छ?

के बाइडेनले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिन सक्छन्?
डेमोक्रेटिक पार्टीका उम्मेदवारको आधिकारिक छनोट अगस्त १९-२२ मा शिकागोमा हुने डेमोक्रेटिक नेशनल कन्भेन्सन (डीएनसी) बाट हुनेछ । त्यहाँ राष्ट्रपति पदका उम्मेदवारले बहुमत प्रतिनिधि (डेलिगेट्स) को समर्थन जित्नु पर्छ । त्यसपछि औपचारिक रूपमा राष्ट्रपतिको उम्मेदवार चयन हुन्छ ।

प्रत्येक राज्यको प्राथमिक चुनावको नतिजाको आधारमा उम्मेदवारहरूलाई समानुपातिक रूपमा प्रतिनिधिहरू दिइन्छ। यस वर्ष बाइडेनले ४ हजार प्रतिनिधिमध्ये ९९ प्रतिशत जितेका छन् । डीएनसी नियमहरू अनुसार, यी प्रतिनिधिहरू बाइडेनप्रति ‘प्रतिबद्ध’ छन् र उनको नामाङ्कनलाई समर्थन गर्न बाध्य छन्।

तर यदि बाइडेन बाहिर हुन्छन् भने त्यसपछि राष्ट्रपतिको उम्मेदवारीका लागि सम्मेलन सबैका लागि खुला हुनेछ किनभने पार्टीमा अरू कसैलाई उत्तराधिकारी छान्ने व्यवस्था छैन ।

यद्पि बाइडेनले आफ्ना प्रतिनिधिहरूमा प्रभाव पार्न सक्ने सम्भावना रहन्छ । तर अन्ततः तिनीहरू आफ्नो इच्छा अनुसार गर्न स्वतन्त्र छन्।

यस्तो अवस्थामा मनोनयनमा मौका पाउन चाहने डेमोक्र्याटबिच खुल्ला प्रतिस्पर्धा सुरु हुनेछ । तर बाइडेनले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिने कुनै सङ्केत भने दिएका छैनन्।
के बाइडेनलाई दौडबाट बाहिर निकाल्न सकिन्छ?

यो अझ धेरै अलोकप्रिय कुरा हुनेछ । आधुनिक राजनीतिक युगमा कुनै पनि प्रमुख राष्ट्रिय दलले उम्मेदवारीलाई उल्टाउने प्रयास गरेको छैन । त्यस्तो योजना कार्यान्वयन गर्न गम्भीर प्रयास भएको प्रमाण पनि छैन।

जे होस्, त्यहाँ डीएनसी नियम र कानुनहरूमा केही साना त्रुटिहरू छन् जसले सैद्धान्तिक रूपमा बाइडेनलाई दौडबाट हटाउन सम्भव छ ।

नियमहरूले प्रतिनिधिहरूलाई विवेकका साथ उनीहरूको भावनालाई सावधानीपूर्वक प्रतिबिम्बित गर्न अनुमति दिन्छ । यसको मतलब यदि देशभरका डेमोक्रेटिक मतदाताहरू ठुलो सङ्ख्यामा बाइडेनको विरुद्धमा उत्रन्छन् भने उनीहरूले उम्मेदवारीका लागि अन्य कसैलाई छान्न सक्छन्।

कमला ह्यारिसले बाइडेनलाई प्रतिस्थापन गर्न सक्छिन्?
यदि बाइडेनले आफ्नो राष्ट्रपतिको कार्यकालमा पद छोडे भने, उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले स्वतः उनको स्थान लिनेछिन्।

यदि बाइडेन राष्ट्रपतिको दौडबाट मात्र आफै पछि हट्छन् भने उही नियम लागू हुँदैन । उपराष्ट्रपतिलाई खुला अधिवेशनमा अग्रता दिने त्यहाँ कुनै प्रावधान छैन ।

यसको सट्टा, ह्यारिसले अन्य उम्मेदवारहरू जस्तै प्रतिनिधिहरूको बहुमत जित्नुपर्नेछ। उनी डेमोक्र्याटिक पार्टीमा पहिले नै अग्रणी स्थानमा छिन्, र उनलाई पक्कै पनि छनोट गर्ने सम्भावना रहन्छ । तर अमेरिकी जनतामा उनको कम लोकप्रियताले यो सम्भावना त्यति सहज भने छैन ।
बीबीसी