‘मेरो विवाहको दिन मैले सेतो सुट पाइन्ट लगाएको थिएँ र मेरो दाहिने हात लगातार मेरो पाइन्टको खल्तीमा थियो। म वास्तवमा फिल्म ‘शराबी’ मा अमिताभ बच्चनको शैलीको नक्कल गर्दै थिएँ।’ कनिश साहिमले यसरी फेसबुकमा शराबीसँग सम्बन्धित आफ्ना सम्झनाहरू समेटेका छन्।

१८ मे १९८४ मा रिलिज भएको फिल्म शराबीले ४० वर्ष पूरा गरेको छ । यसमा अमिताभ बच्चनले विक्की नामक  जँड्याहाको भूमिका निभाएका थिए । ‘राय साहेब अमरनाथ कपुर... विक्की आज अनाथ भयो । बुबाको छाया शिरबाट हट्यो । आज मेरो बुबाको निधन भयो।’

फिल्म शराबीमा जुन व्यवहार र कठोरताका साथ विक्की अर्थात अमिताभ बच्चनले आफ्ना जीवित बुबा अमरनाथ कपूर अर्थात् प्राणलाई यी संवादहरू भनेका छन्, तपाईंले बुझ्नुहुन्छ कि फिल्मको नाम शराबी भए पनि यो वास्तवमा बुबाबिचको जटिल सम्बन्धको एक कथा हो । अमिताभ बच्चन-प्रकाश मेहरा

८० को दशकमा अमिताभ र निर्देशक प्रकाश मेहरा दुवै आफ्नो उचाइमा थिए। त्यतिबेला अमिताभ बच्चन विश्व भ्रमणमा थिए ।

दुवैजना विमानमा न्युयोर्कबाट ट्रिनिडाड जाँदै थिए । अमिताभ बच्चनले आफ्नो ब्लगमा भनेका थिए, ‘प्रकाश मेहराले बाबु-छोराको सम्बन्धमा हामीले एउटा फिल्म बनाउनुपर्ने सुझाव दिएका थिए जसमा छोरा जँड्याहा होस् । यसरी फिल्मको परिकल्पना एट्लान्टिक महासागरको ३५ हजार फिटको उचाइमा भएको थियो।’

यसअघि दुवैले जंजीर, हेरा-फेरी, खुन पसिना, मुकद्दरका सिकन्दर, लावारिस, नमक हलालमा काम गरिसकेका थिए ।

• अमिताभको हातको चोट जुन स्टाइल बन्यो

अमिताभ बच्चनको त्यो शैली फिल्म शराबीमा निकै चर्चित भएको थियो जहाँ उनी प्रायः आफ्नो पाइन्टको खल्तीमा एक हात राख्छन् र अर्को हातले पैसा दिन्छन्।

वास्तवमा यो उनको स्टाइल थिएन, बाध्यता थियो । त्यतिबेला दिपावालीमा बम पड्काउने क्रममा अमिताभ बच्चनको हात नराम्ररी जलेको थियो।

फिल्म शराबीको ‘दे दे प्यार दे’ गीतको सुटिङको बारेमा जया प्रदाले टिभी शो इन्डियन आइडलमा भनेकी थिइन्, ‘अमिताभ बच्चन साँच्चै महापुरुष हुन्, शराबीको समयमा उहाँको हात जलेको थियो तर अमितजीले स्टाइलका लागि जलेको हात खल्तीमा राखेर एक हातमा रुमाल लिएर गीत छायाङ्कन गर्नुभयो ।’

आफ्नो एउटा ट्वीटमा अमिताभले लेखेका छन्, ‘मानव शरीरका अङ्गहरूमध्ये औँलाहरू पुनर्संरचना गर्नु एकदमै गाह्रो काम हो । दीपावलीमा बम पड्काउँदा मेरो हात नराम्ररी जलेको थियो। मेरो बुढी औँलालाई अन्य औँलातिर लैजान पनि मलाई दुई महिना लाग्यो।’

शराबीको सफलताको बारेमा, फिल्म समीक्षक अर्नब बनर्जी भन्छन्, ‘केही अपवादहरू बाहेक, ती दिनहरूमा नायकलाई सामान्यतया जँड्याहाको रूपमा देखाइँदैन थियो, जबसम्म खलनायक वा भ्याम्पले उनलाई कुनै षड्यन्त्रको रूपमा पिउन नदिएको होस् ।’

‘नायक नैतिक रूपमा सरल हुन्थे, गीत गाउने गर्थे, समाज र परिवारप्रतिको जिम्मेवारी पूरा गर्थे । शराबीमा फरक के थियो भने नायक मदिरा पिउँथे, जसलाई असल ठानिँदैनथ्यो । यसका बाबजुद पनि शराबी नायकप्रति जनताको सहानुभूति र साथ थियो । किनभने सधैँ मदिराको प्रभावमा रहे पनि उनी सबै तहमा मानवीय देखिन्थे ।’

• अमिताभको स्टारडम

शाराबी एक धनी, बिग्रेको तर असल स्वभावको केटाको कथा हो जोसँग बुबाको अपार सम्पत्ति त छ तर बुबाको माया छैन। तर, उनले जीवन र आफूसँग हाँस्न भने बिर्सेका छैनन् ।

यो भूमिकामा धेरै ट्राजेडी, इमोशन, ड्रामा र कमेडी छ । एकै पटक ताली बजाउने यस्ता भारी संवाद पनि छन् र मन छुने यस्ता भावुक पलहरू छन् । यस भूमिकामा अमिताभको विशेषता अभिनयका धेरै पक्षहरूलाई मिलाएर थालमा पस्कनु थियो।

फिल्म समीक्षक अर्नब बनर्जी शराबी यस्तो फिल्म थियो जसमा अमिताभको भूमिकामा नकारात्मक र सकारात्मक दुवै छायाहरू थिए। ‘यदि तपाईं अमिताभको फिल्मको फ्यान हुनुहुन्छ भने उनले धेरै राम्रा कथा र पात्रमा काम गरेका छन् । शराबीमा न त कुनै कमाल भएको छायाङ्कन छ न कुनै सबप्लट, यो पुरानो जमानाको पटकथा हो, मेलोड्रामाले भरिएको। तर वान म्यान शोजस्तै अमिताभले यो फिल्मलाई आफैँले अघि बढाउँछन् ।

शराबी यस अर्थमा पनि विशेष छ किनकि यो अमिताभको राजनीतिमा प्रवेश गर्नु अघिको त्यो अवधिको अन्तिम हिट फिल्म थियो ।

बीबीसी हिन्दी