काठमाडौँ । विनियोजन विधेयक, २०८१ को सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामाथि नेपाली कांग्रेसकै नेताले असहमति जनाएपछि सरकार अप्ठ्यारोमा परेको छ । निवर्तमान अर्थमन्त्री डा.प्रकाशशरण महतले फागुन १४ गते संघीय संसदको संयुक्त बैठकमा आगामी आर्थिक वर्ष (२०८१/८२) का लागि विनियोजन विधेयक, २०८१ को सिद्धान्त तथा प्राथमिकता (कर बाहेक) पेस गरेका थिए ।

बजेटका सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामाथि बिहीबारदेखि प्रतिनिधि सभामा छलफल सुरु भएको छ । छलफलमा भाग लिने अधिकांश सांसदले बजेटका सिद्धान्त र प्राथमिकताका विषयमा विरोध जनाएपछि सरकार अप्ठ्यारोमा परेको हो ।

याे पनि

निर्माणमुखी सामग्री विधेयक, २०८० माथि सैद्धान्तिक छलफल प्रारम्भ

छलफलको सुरुमै बोलेका सांसद एवं नेपाली कांग्रेसका युवा नेता प्रदीप पौडेलले विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकताले अर्थतन्त्र सुधारको खास खाका कोर्न नसकेको र उद्देश्यसमेत बोक्न नसकेको बताए । उनले बजेटको प्रस्तावित सिद्धान्त तथा प्राथमिकता आशैआशको गुजुल्टो भएको आरोपसमेत लगाए ।

विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकता पुरानै प्रवृत्तिको निरन्तरता स्वरूप उही पुँजीगत खर्च र नियमित खर्चमा केन्द्रित भएको भन्दै अब सरकारले मानवीय संसाधन विकासलाई पहिलो प्राथमिकता दिनुपर्नेमा पौडेलले जोड दिए ।

फागुन २१ गते नेपाली कांग्रेस नेतृत्वको सत्ता गठबन्धन फुटेसँगै नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एमाले, एकीकृत समाजवादी, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) समेतको साझेदारीमा नयाँ गठबन्धन बनेको छ ।

सरकारको नेतृत्व नफेरिए पनि अर्थमन्त्री फेरिएपछि संसद्‍मा त्यसअघि नै टेबल भइसकेको विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकता अन्योलमा परेको हो । विनियोजन विधेयकमाथि बोल्ने अधिकांश सांसदले यसलाई फिर्ता लिएर संशोधनसहित पुनः संसद्‍मा ल्याउन माग गरेका छन् ।

संसद्‍मा पूर्वअर्थमन्त्री समेत रहेका नेकपा एमालेका उपाध्यक्ष विष्णुप्रसाद पौडेलले विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामा कुनै सिद्धान्त नै नभएको भन्दै शब्द नै शब्द र वाक्यको थुप्रो भएको संज्ञा दिए ।

‘न त कुनै विशेष योजना छ, न आर्थिक सुधारको योजना नै छ । यस्तो शब्द नै शब्द र वाक्यको थुप्रो भएको सिद्धान्त तथा प्राथमिकतालाई फिर्ता गरेर तलदेखि माथिसम्म पुनर्लेखन गर्न आवश्यक छ,’ पौडेलले भने ।

मुलुकको आर्थिक स्थिति मन्दीमै जाँदासमेत पूर्व अर्थमन्त्री डा.महतले केही नभएकोजस्तो गरेको र अर्धवार्षिक समीक्षालाई समेत विनियोजन विधेयको सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामा नजरअन्दाज गरेको उनको आरोप छ ।

एकीकृत समाजवादी पार्टीका सांसद मेटमणि चौधरीले एउटा अर्थमन्त्रीले ल्याएको विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामा अर्को अर्थमन्त्रीले कसरी जवाफ दिने भन्दै जिज्ञासा राखे । सरकारको नेतृत्व एउटै भए पनि विधेयक ल्याउने अर्थमन्त्री अर्को भएकाले व्यावहारिक रूपमा पनि जवाफ दिन नयाँ अर्थमन्त्रीलाई अप्ठ्यारो हुने उनको भनाइ थियो ।

याे पनि

मुलुक आर्थिक मन्दीमा गएको पूर्वअर्थमन्त्री पौडेलको दाबी

विनियोजन विधेयकमा शब्दको भिड भयो, पुनर्लेखन गरियोस् : पूर्वअर्थमन्त्री पौडेल

विश्व आर्थिक परिदृश्यलाई ध्यान नदिएको आरोप

प्रस्तावित विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकता माथिको छलफलमा बोल्दै सत्तापक्षका सांसद एवं पूर्वअर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले विश्व आर्थिक परिदृश्यलाई ध्यान दिन नसकेको बताए ।

पछिल्लो पटक विश्वका शक्ति राष्ट्र रुस र युक्रेन, अन्य देशहरू बिचको बढ्दो टकराब र युद्धले निम्त्याउन सक्ने आर्थिक संकटलाई तत्कालीन अर्थमन्त्री डा.महतले मनन् गर्न नसकेको भन्दै शर्माले सिद्धान्त तथा प्राथमिकता संशोधन अपरिहार्य रहेको औँल्याए । गत कात्तिकमा पश्चिम नेपालमा गएको भूकम्पले बनाएको तहसनहस भौतिक पूर्वाधार, आवासको पुनर्निर्माणको सन्दर्भमा समेत सरकारले ध्यान दिन नसकेको उनले बताए ।

पूर्वअर्थमन्त्री डा.महतले ल्याएको विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकताले धेरै महत्त्वपूर्ण र सान्दर्भिक पक्षहरू समेट्न नसकेको शर्माको भनाइ छ । अर्थमन्त्री समेत फेरिएकाले प्रस्तुत सिद्धान्त तथा प्राथमिकता परिवर्तन गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए ।

याे पनि

विश्व आर्थिक परिद‍‍ृश्यलाई विनियोजन विधेयकले ध्यान दिन सकेन : पूर्वअर्थमन्त्री शर्मा

पुँजीगत खर्च सुधारमा सांसद वाग्लेको जोड

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद डा.स्वर्णिम वाग्लेले प्रस्तावित विनियोजन विधेयकको सिद्धान्त तथा प्राथमिकतालाई नै निरन्तरता दिन जोड दिए । बरु बजेटमा प्रभावकारी कार्यक्रम समेट्न उनको सुझाव छ ।

अपनत्वका हिसाबले विधेयक ल्याउने अर्थमन्त्री फेरिए पनि नेतृत्वका हिसाबले उही सरकार भएकाले यसैलाई अगाडि बढाउँदा पनि राम्रै हुने उनले बताए । तर, बजेटले पुँजीगत खर्च सुधार, प्रभावकारी योजना छनोट र व्यापक खर्च सुधारमा ध्यान दिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

याे पनि

विनियोजन विधेयक टुहुरो भयो : डा.स्वर्णिम वाग्ले