वाशिङ्टन डीसी । अमेरिकाका पूर्वराष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले रिपब्लिकन पार्टीको तर्फबाट राष्ट्रपति पदको उम्मेदवारीको पहिलो प्रतिस्पर्धा जितेका छन् । जनवरी १५ मा आयोवा प्रान्तमा पार्टीको पहिलो ककसको आयोजना गरिएको थियो । यस ककसमा ट्रम्पले जित हात पारेका छन् । यो जितले विद्यमान राष्ट्रपति जो बाइडेनले एक पटक फेरि ट्रम्पको चुनौतीको सामना गर्नुपर्ने हो कि भन्ने अड्कल थप बलियो भएको छ ।

किन महत्वपूर्ण छ आयोवा ककस ?

आयोवामा १६०० भन्दा बढी ठाउँमा मतदान भएको थियो, जसमा ट्रम्प विजयी घोषित भएका थिए । उनको निकटतम प्रतिद्वन्द्वी को भए भन्ने अहिलेसम्म पत्ता लागेको छैन । दक्षिण क्यारोलिनाका पूर्व गभर्नर निक्की हेली वा फ्लोरिडाका गभर्नर रोन डिसेन्टिस दोस्रो स्थानमा रहेको अनुमान गरिएको छ ।

आयोवा पछि, न्यु ह्याम्पशायर, नेभाडा र साउथ क्यारोलिनामा पनि ककस आयोजना हुँदैछन् । तर पहिलो ककस भएकोले सबैको चासो आयोवामा थियो । यहाँको जितले अगाडिका चुनौतीको उत्साह बढाउनेछ । यो जितले रिपब्लिकन पार्टीका मतदाताहरु अझै पनि ट्रम्पलाई दृढताका साथ समर्थन गरिरहेका छन् भन्ने पनि छर्लङ्ग भएको छ ।

आयोवा ककस के हो ?

अमेरिकामा दुई प्रमुख दल हुन् डेमोक्रेट र रिपब्लिकन । राष्ट्रपतिको निर्वाचनअघि देशका प्रत्येक प्रदेशमा पार्टी उम्मेदवार छनोट गर्न दुवै दलले अन्तरदलीय मतदान गर्छन् । यसलाई ककस भनिन्छ । सबै प्रदेशमा मतदान भएपछि दुवै दलको राष्ट्रिय अधिवेशनमा मतदानमा विजयी उम्मेदवारलाई पार्टीको राष्ट्रपतिको उम्मेदवार घोषणा गरिन्छ ।

रिपब्लिकन पार्टीको पहिलो ककस आयोवा राज्यमा भएको थियो । यस ककसमा पुस्तकालय, विद्यालय वा खेल मैदान जस्ता १ हजार ६०० स्थानमा भेला भएर गुप्त मतदानका लागि पार्टीको राष्ट्रपति पदको उमेदवारमध्ये एकलाई छान्ने गरिन्छ । यसमा ट्रम्पले हेली र देसांतिस र भारतीय मूलका विवेक रामास्वामीलाई पछाडि पार्दै जित हात पारेका थिए । यसलाई आयोवा कोरल भनिन्छ र यसमा अन्य उम्मेदवार निक्की हेली, रोन डिसेन्टिस र विवेक रामास्वामीलाई पछि पार्दै डोनाल्ड ट्रम्प विजयी भए । एकेक गरेर अन्य राज्यहरूमा फरक फरक मितिहरूमा यस्तै ककस आयोजना गरिनेछ । त्यसपछि जुलाईमा रिपब्लिकन पार्टीको अधिवेशनमा राष्ट्रपति पदका उम्मेदवारको नाम आधिकारिक रूपमा घोषणा गरिनेछ ।