काठमाडौँ । के तपाईंले अजिनोमोटो नाम कहिल्यै सुन्नु भएको छ? वास्तवमा, यो सेतो रङको नुन जस्तो पदार्थ हो, जुन प्रायः चाइनिज खाना जस्तै सूप, चाउचाउ, सस, फ्राइड राइस, डिब्बाबंद तरकारी, मन्चुरियन, फास्ट फूडमा प्रयोग गरिन्छ। 

खानेकुरा आदि यो खानामा हाल्दा यसको स्वाद बढ्छ।यसमा कुनै सुगन्ध, गन्ध हुँदैन र सेतो रंगको क्रिस्टल जस्तो देखिन्छ। यसमा एक तिहाइ सोडियम पनि पाइन्छ।

यसको कुनै स्वाद नभए पनि खानेकुराको स्वाद बढाउँछ। तर कुनै पनि वस्तुको जसरी फाइदा हुन्छ, त्यसैगरी अत्यधिक सेवनले बेफाइदा पनि हुन्छ। अजिनोमोटोको प्रयोगले पनि शरीरलाई धेरै हानी पुर्‍याउन सक्छ ।

यो मुख्यतया एक प्रकारको रसायन हो। यो प्रोटिन एमिनो एसिडको भाग हो। यो अजिनोमोटो बनाउनको लागि प्रायः प्रयोग हुने भएकोले यसलाई मोनोसोडियम ग्लुटामेट भनिन्छ। 

Myoclinic.org मा प्रकाशित समाचार अनुसार अमेरिकी खाद्य तथा औषधि प्रशासन (एफडीए) ले मोनोसोडियम ग्लुटामेटलाई खाद्य सामग्रीको रूपमा वर्गीकृत गरेको छ, जुन सामान्यतया सुरक्षित मानिन्छ । तर यसको प्रयोगमा अझै बहस भइरहेको छ। 

यो वर्षौंदेखि खाद्यान्नको रूपमा प्रयोग हुँदै आएको छ। तर, यसको अत्यधिक प्रयोगले शरीरमा केही हानि पनि गर्छ, जसमा धेरै प्रकारका लक्षणहरू देख्न सकिन्छ। तर यो आवश्यक छैन कि यहाँ उल्लेख गरिएका लक्षणहरू सबैले देख्छन्।

अजिनोमोटोको अत्यधिक प्रयोगका लक्षणहरू

• अनुहार, घाँटीमा झनझन गर्नु वा जलन
• टाउको दुख्नु
• फ्लसिङ
• पसिना आउनु
• अनुहारको कडापन
• मुटुको धड्कन बढ्नु
• वाकवाकी महसुस गर्नु
• बिरामी महसुस गर्न
• छातीमा
• कमजोर महसुस गर्नु

IndianExpress.com मा प्रकाशित समाचार अनुसार मोनोसोडियम ग्लुटामेटको प्रयोग वर्षौंदेखि विवादको विषय बनेको छ, तर यसको प्रयोगको बारेमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा तपाईंले यसलाई कुन मात्रामा प्रयोग गर्नुहुन्छ भन्ने हो। यसलाई कहिलेकाहीँ ठिक मात्रामा प्रयोग गर्दा कुनै हानि हुँदैन।

• यदि तपाईं हरेक दिन आफ्नो खानामा अजिनोमोटो प्रयोग गर्नुहुन्छ भने, यसले तपाइँको स्नायु प्रणालीलाई हानि पुर्‍याउन सक्छ।
• अजिनोमोटोमा सोडियमको मात्रा बढी हुने भएकाले यसको अत्यधिक सेवनले उच्च रक्तचापको समस्या निम्त्याउन सक्छ। उच्च रक्तचापको समस्या भएका व्यक्तिले यसको सेवन गर्नु हुँदैन ।
• उच्च रक्तचापको कारणले तपाईंलाई हृदय रोगको समस्या हुन सक्छ।
• यसले कुनै पनि खानेकुराको स्वाद सुधार्ने र त्यसमा स्वाद थप्ने भएकाले मानिसहरूले बढी खाने गर्छन्, जसले गर्दा तौल बढ्न सक्छ।
• यसमा कुनै प्रकारको पोषक तत्त्व समावेश छैन, किनभने यो एक कृत्रिम एडिटिभ हो, जसले स्वाद मात्र बढाउन काम गर्दछ।