काठमाडौँ । कोलम्बिया विश्वविद्यालयमा हालै भएको अध्ययनका अनुसार महिलालाई निद्रा पर्याप्त मात्रामा प्राप्त भएन भने उसमा मधुमेहको खतरा १६ प्रतिशतसम्म बढ्नेछ । महिलाले लगातार ६ हप्तासम्म आफ्नो निद्रा ९० मिनेट कम गर्दा उनीहरुको मर्निङ्ग फाष्टिङ इन्सुलिन १२ प्रतिशतसम्म बढेको अध्ययनमा शोधकर्ताहरूले भेट्टाएका थिए । मर्निङ्ग फाष्टिङ इन्सुलिन शरीरमा ब्लड सुगरको लेभल र दोस्रो खालको मधुमेह मापन गर्ने एक जरुरी मार्कर हो । इन्सुलिनको मात्रा ब्लड सुगर लेभलको अनुपातमा बढ्छ ।

सास फेर्नु, खान खानु र पानी पिउनुपछि जीवनको लागि सबैभन्दा जरुरी चिज हो निद्रा । निद्राको असर हाम्रो रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता, शरीरको तौल, दिमागको फङ्गशन मात्रै होइन ब्लड सुगर र बिपीसम्म हुन्छ । सूक्ष्म तरिकाले हेर्ने हो भने निद्राको क्वालिटीले असर नगर्ने हाम्रो शरीरमा कुनै पनि गतिविधि पाउनै मुस्किल छ ।

डायबेटिज केयर जर्नलमा प्रकाशित कोलम्बिया विश्वविद्यालयको यो अनुसन्धानअनुसार निद्राको कमीले पुरुषको तुलनामा महिलामा खासगरी मेनोपज भइसकेका महिलाको ब्लड सुगरको लेभललाई धेरै प्रभावित बनाउँछ । वैज्ञानिकका अनुसार महिलाको शरीरको विशिष्ट हर्मोनल उतारचढावका कारण निद्राप्रतिको लापरबाही बढी हानिकारक छ ।

अध्ययनमा समावेश गरिएको एक तिहाइ महिलाको मेनोपज भइसकेको थियो । कूल ३८ मध्ये ११ जनाको मेनोपज भए पनि स्वास्थ्यसम्बन्धी अन्य मानकमा उनीहरू फिट थिए । अर्थात् कसैमा पनि मधुमेह थिएन । ब्लड सुगर सामान्य थियो । उनीहरू नियमित रूपमा सात/आठ घन्टा निदाउँथे ।

अध्ययनको बेलामा उनीहरूको निद्रालाई दुई हिस्सामा विभाजित गरियो । एक समूहलाई सामान्य जस्तै सुत्न भनियो । अर्को समूहको निद्रालाई डेढ घण्टा कम गरियो । ६ हप्ताको अवधिमा दुवै समूहको ब्लड सुगर लेभलको साथमा मर्निङ फाष्टिङ इन्सुलिन पनि हेरियो । निद्रामा ९० मिनेट कटाती गर्दा मेनोपज नभएका महिलाहरुको मर्निङ फाष्ट इन्सुलिन १५ प्रतिशत र भएकाहरूको २० प्रतिशत बढेको भेटियो ।

इन्सुलिन बढ्नु दोस्रो खालको मधुमेह सुरुआतको सङ्केत

अध्ययनकर्ताहरूका अनुसार ब्लड सुगर सामान्य भए पनि मर्निङ्ग फाष्टिङ इन्सुलिन बढिरहेको छ भने त्यस्तो व्यक्ति दोस्रो खालको मधुमेह हुने स्थितिमा छ वा तीव्र गतिमा सो दिशामा गइरहेको छ । महिलाहरूलाई लामो समयसम्म मधुमेह भएको पत्तै हुन्न । किनकि धेरै मात्रामा इन्सुलिन रिलिज भएर ब्लड सुगरलाई कन्ट्रोलमा राखिराखेको हुन्छ ।

नियमित जाँचको बेलामा डाक्टरहरूले मर्निङ्ग फाष्टिङ इन्सुलिन परीक्षण गर्नुको सट्टा ब्लड सुगरको लेभल मात्रै हेर्छन् । ब्लड सुगर लेभलले रगतमा अतिरिक्त सुगर छैन मात्रै भन्छ । इन्सुलिनको मात्रा निकै धेरै भएर ब्लड सुगर नियन्त्रित भएको अनि इन्सुलिनले ब्लड सुगरलाई लेभलमा राख्न धेरै मेहनत गरिरहेको बताउँदैनन् । इन्सुलिनमाथिको अतिरिक्त दबाबले शरीरलाई इन्सुलिन रेजिस्टेन्टको स्थितिमा धकेलिरहेको हुन्छ  ।

महिलामा दोस्रो खालको मधुमेहको शुरुआती सङ्केत गर्ने अन्य लक्षणहरू

–मूत्र नलीमा बारम्बार सङ्क्रमण हुनु

–योनीमा बारम्बार सङ्क्रमण भइरहनु

–पोलिसिष्टिक  ओभरी सिन्ड्रोम

–हात खुट्टा निदाउनु

–अत्यधिक मोटोपना

–डिप्रेसन

–कोलेस्ट्रोल बढ्नु