बेलायतका ऐतिहासिक सडकमा पाइला टेक्नेबित्तिकै मलाई पृथक् अनुभूति भयो । समय र संस्कृतिसँगै सभ्यताको उच्च तहमा पुगेको बेलायत यात्रा मेरा लागि अविस्मरणीय रह्यो । लन्डनको जीवन्त महानगर, बर्मिङ्घम, लेस्टर र अक्सफोर्ड जस्ता मनमोहक सहरहरू साथै स्ट्र्याटफोर्ड–ओभन–एभनको साहित्यिक आश्रय स्थलसमेत समावेश भएको यूके भ्रमणमा मैले भोगेका केही अनुभव पाठकसँग साट्ने जमर्काे गरेको छु ।

लन्डन : विरोधाभासहरूको सिम्फनी

लन्डनको मुटुमा, बिग बेन र लन्डनको टावर जस्ता प्रसिद्ध स्थान छन् । यहाँका नयाँ भवनहरूको भिन्नताले मलाई छक्क परेको छ । मेरा इन्द्रियहरू सहरको जीवन्तताले कब्जा गरे, जुन यसको विभिन्न छिमेकसम्म फैलिएको थियो । ब्रिटिस म्युजियमको अन्वेषण गर्दा, साम्राज्य र क्रान्तिका कथा व्यक्त गर्ने कलाकृति हेर्दा, मलाई शताब्दीऔँ अघिको मानव इतिहास सम्झन र सोच्न बाध्य बनायो ।

लन्डन वास्तुकलाका चमत्कारहरूले भरिएको सहर हो । यसका प्रमुख स्थानहरूले हाम्रो मस्तिष्कमा गहिरो प्रभाव पारिरहन्छ । भिक्टोरियन इन्जिनियरिङ क्षमताको प्रतिनिधित्व गर्दै टावर ब्रिजका टावरहरू थेम्स नदीको छेउमा उभिएका छन् । अद्वितीय वास्तुकला र यसको पैदल मार्गबाट लन्डनको मनोरम दृश्यका कारणले यो सहर आकर्षणको केन्द्रबिन्दु बन्न पुगेको छ ।

सूर्यास्त हुनेबित्तिकै लन्डन आईबाट रङहरूको इन्द्रेणी यो सहरमा पोखिएको देख्न सकिन्छ । लन्डन आईको अनुपम दृश्यबाट बकिङ्घम प्यालेसको शाही वातावरणमा पाइला टेक्नु भनेको बेलायती राजतन्त्रको उचाइमा समयमै फर्किनु जस्तै हो । यो दरबार, यसको प्रसिद्ध बालकनी र गार्ड परिवर्तन समारोहले शाही इतिहासको जीवित सम्झनालाई आधुनिक लन्डनको परम्परासँग संयोजन गर्दछ । 

बर्मिङ्घम : औद्योगिक आकर्षण र समकालीन सौन्दर्य

बर्मिङ्घमले मलाई अत्याधुनिक नवीनता र पुरानो संसारको आकर्षणको विशेष फ्युजनका साथ स्वागत ग¥यो । बर्मिङ्घम औद्योगिक इतिहासमा धनी सहर हो । सहरको मध्येबाट घुम्ने नहरहरूले रमणीय दृश्य सिर्जना गरेको छ । बर्मिङ्घमको विगत र भविष्यप्रतिको समर्पण यसको अत्याधुनिक वास्तुकला र फस्टाउँदै गरेको कला स्पष्ट देखिन्छ । 

इङ्ल्यान्डको केन्द्रमा अवस्थित बर्मिङ्घमले समकालीन विकास र औद्योगिक सम्पदाको एक आकर्षक झल्को दिन्छ । बर्मिङ्घमलाई औद्योगिक क्रान्तिको समयमा ‘विश्वको कार्यशाला’ भनेर चिनिन्थ्यो । सहरका रमणीय नहरहरूले अझै पनि यसको निर्माण सम्पदाको अवशेष बोक्छन् तर आधुनिक युगमा बर्मिङ्घम आधुनिक तवरले सम्पन्न सहर बनेको छ । 

सहरको रूपान्तरणको प्रतीक बुल रिङ, आधुनिक वास्तुकला र एक जीवन्त सांस्कृतिक दृश्यले घेरिएको सम्पन्न बजार क्षेत्र हो । बर्मिङ्घमका सङ्ग्रहालयहरू जस्तै बर्मिङ्घम सङ्ग्रहालय र आर्ट ग्यालेरीहरूले यहाँका मानिसको कलाप्रतिको समर्पण पुष्टि गर्दछ । 

बर्मिङ्घम पुस्तकालय आधुनिक वास्तुकलाको उत्कृष्ट नमुना हो । सन् २०१३ मा खुलेको यो पुस्तकालय युरोपको सबैभन्दा ठुलो सार्वजनिक पुस्तकालयमध्ये पर्दछ । दस तला र ३१ हजार वर्ग मिटरमा फैलिएको यो सांस्कृतिक केन्द्र पनि हो । यहाँ लाखभन्दा बढी पुस्तकको प्रभावशाली सङ्कलन, थिएटरहरू, सङ्गीत अभिलेख, कला ग्यालरी र प्रदर्शनी गर्ने ठाउँहरू छन् । अपाङ्गता भएका व्यक्तिका लागि ¥याम्प, लिफ्ट र विशेष प्रविधि यहाँ उपलब्ध छ । प्रविधिलाई अँगालेर पुस्तकालयले कम्प्युटर सुइट, मल्टिमिडिया स्टुडियोहरू र अनलाइन क्याटलग जस्ता अत्याधुनिक सुविधा छन् । करिब ३० अर्ब नेपाली रुपैयाँ लगानीमा बेलायत सरकारले यो पुस्तकालय बनाएको रहेछ । 

लेस्टर : बहुसांस्कृतिक केन्द्र

पूर्वी मिडल्यान्ड्समा रहेको सहर लेस्टर आफ्नो जीवन्त, बहुसांस्कृतिक वातावरणका लागि प्रख्यात छ । लेस्टरको विविधता गोल्डेन माइलले राम्रोसँग देखाएको छ । गोल्डेन माइल लेस्टर इङ्ल्यान्डको बेलग्रेभ रोडलाई दिइएको नाम हो । जसमा विभिन्न संस्कृतिका पसल र रेस्टुरेन्टहरू छन् । गोल्डेन माइल नामले भारतीय सुनका गहना बेच्ने पसलहरूलाई बुझाउँछ । 

इतिहासमा धनी, लेस्टर यहुदी बाल सङ्ग्रहालय जस्ता प्रतिष्ठित साइटहरूको केन्द्र हो । जसले रोमन लेस्टरका कलाकृतिहरू प्रदर्शन गर्दछ । लेस्टर क्याथेड्रल, जुन राजा रिचर्ड तेस्रको समाधीस्थल यो सहरमा छ । कर्भ थिएटर सहरको कलात्मक प्रतिबद्धताका लागि एक नमुना हो भने राष्ट्रिय अन्तरिक्ष केन्द्रले विज्ञान र मनोरञ्जनको एक अद्वितीय संयोजन प्रदान गर्दछ । लेस्टरको आकर्षण यसको गतिशील, समकालीन भावनाका साथ ऐतिहासिक समृद्धिको सहज एकीकरणमा निहित छ ।

बारबिक क्यासल : ऐतिहासिक किल्ला

बारबिक क्यासल मध्ययुगीन महल हो, जुन काठबाट बनाइएको हो । यो विलियम द कन्कररले १०६८ मा बनाएका हुन् । बारबिक एभोन नदी किनारमा अवस्थित बारबिकसायर, इङ्ल्यान्डको काउन्टी सहर हो । मूल काठको मोट–एन्ड–बेली महल १२ औँ शताब्दीको दौडानमा ढुङ्गाले पुनर्निर्माण गरिएको थियो । सय वर्षको युद्धको दौडानमा सहरको बिग्रेको मुहारलाई पुनः सुदृढ गरिएको थियो ।

जसको परिणामस्वरूप १४ औँ शताब्दीको सैन्य वास्तु कलाको सबैभन्दा राम्रो नमुना भनेर चिनिने उदाहरण यो सहर बन्न पुग्यो । यसलाई १७ औँ शताब्दीको प्रारम्भसम्म गढका रूपमा प्रयोग गरिन्थ्यो । समृद्ध ऐतिहासिक अनुभवको साथ अन्तक्र्रियात्मक र मनोरञ्जनात्मक सुविधाको संयोजनले बारबिक क्यासल मध्यकालीन भव्यताको आकर्षक उदाहरण बनेको छ । 

अक्सफोर्ड : परम्परा र बौद्धिकताको नमुना

सपना देख्नेहरू सहर अक्सफोर्डले मलाई प्राज्ञिकताको आभाले ओतप्रोत ग¥यो । ढुङ्गाको सडकमा हिँड्दै मैले अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयले प्रदान गरेको शताब्दीऔँको ज्ञानको वजन महसुस गरेँ । अक्सफोर्ड, दक्षिण–मध्य इङ्ल्यान्डको सहर, शैक्षिक प्रतिष्ठाको पर्यायवाची हो । किनकि यो अक्सफोर्डको प्रख्यात विश्वविद्यालयको साथसाथै बोडलेयन पुस्तकालय जस्ता प्रतिष्ठित ऐतिहासिक स्थल यहाँ पर्दछन् । एकेडेमियाबाहेक सहरको सांस्कृतिक स्थान, सङ्ग्रहालय र ऐतिहासिक बोटानिक गार्डन पनि यो सहरका परिचय हुन् ।

अक्सफोर्डको बौद्धिक सम्पदालाई आधुनिक जीवन्ततासँग निर्वाध रूपमा मिसाइएको छ, जसलाई यहाँका जीवन्त सडक, विविध बजार र गतिशील सांस्कृतिक स्थलहरूले प्रमाणित गर्दछन् । ज्ञान, संस्कृति र नवाचारको गतिशील केन्द्रको रूपमा विकसित हुँदै गर्दा यसको ऐतिहासिक आकर्षण कायम राख्दै यो सहर विगत र वर्तमानको सामञ्जस्यपूर्ण स्थल बनेको छ । अक्सफोर्डका उद्योगहरूको कुरा गर्दा मोटर निर्माण, शिक्षा, प्रकाशन, सूचना प्रविधि र विज्ञान समावेश छन् । वातावरणमा संरक्षणमा विषेश ध्यान दिएको यो सहरमा साइकल प्रयोग धेरै देखियो । 

पिटरबरो : विगत र वर्तमान जोड्ने देशको केन्द्र

पिटरबरो, क्याम्ब्रिजसायर, इङ्ल्यान्डको एउटा क्याथेड्रलको (चर्च) को सहर हो । १२ औँ शताब्दीको अचम्मको पिटरबरो क्याथेड्रल एक ऐतिहासिक केन्द्र बिन्दुका रूपमा परिचित छ । क्याथेड्रल स्क्वायर कुनै कार्यक्रम गर्नका लागि लोकप्रिय स्थान हो । मुख्यतया यहाँ रहेको थिएटरले सहरलाई कलात्मक बनाउन योगदान गरेको छ । यो सहरमा पर्यटक र आगन्तुकले नेने नदीको किनारमा आनन्द लिन सक्छन् । नेने नदी इङ्ल्यान्डको महत्त्वपूर्ण जलमार्ग पनि हो ।

प्राकृतिक सौन्दर्य सन्तुलनमा राख्दै नेने नदीले बहाव क्षेत्रहरूलाई समृद्ध बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ । पिटरबरोका सुन्दर ठाउँहरूमा फेरि मिडिज कन्ट्री पार्क, लङथर्पे टावर, नौ सय वर्ष पुरानो क्याथेड्रल जस्ता स्थान छन् । पिटरबरोले एक विविध र गतिशील सहरी रहेको अनुभव गरेँ । यो सहरले ऐतिहासिक विरासतलाई समकालीन जीवनसँग जोड्ने काम गरेको छ ।

स्ट्र्याटफोर्ड–ओभन–एभन : सेक्सपियरको जन्मस्थल

विलियम सेक्सपियरको जन्मस्थल स्ट्र्याटफोर्ड–ओभन–एभन यात्रा साहित्यिक तीर्थयात्रा हो । ट्युडर शैलीका घरहरू र रोयल सेक्सपियर थिएटरले मलाई कविताको संसारमा पु¥यायो । स्ट्र्याटफोर्ड–ओभन–एभनसँग साहित्यभन्दा धेरै प्रस्ताव छन्, जुन नदी किनारमा पार्कहरू, कलाकृतिका पसल आकर्षक स्थलहरू हुन् । सहरले निर्बाध रूपमा यसको समृद्ध इतिहास, सांस्कृतिक स्थलहरू र प्राकृतिक सौन्दर्यसँगै बुनेको छ । 

अन्त्यमा

स्ट्र्याटफोर्ड–ओभन–एभनको काव्यात्मक शान्तिदेखि लन्डनको व्यस्त जीवनसम्मका धेरै सम्झना लिएर म बेलायतको यात्राबाट फर्कंदै छु । इतिहास, संस्कृति र आधुनिकताको मिश्रणका साथ, बेलायतले मेरो हृदयमा अमिट छाप पारेको छ । मेरो यात्राले हृदयमा बनाएको प्रतिविम्ब लेखिएको छ– बेलायतका प्रत्येक सहरले इङ्ल्यान्डको इतिहास र अहिलेको सभ्यतामा पृथक् अध्याय बनाउन गरेका छन् । मेरो जीवनमा पनि यस्तै अध्याय थप्ने बेलायत यात्राले उत्प्रेरणा बनेको अनुभूति गर्दै ती अध्याय प्राप्तमा लाग्ने प्रण गर्दछु ।