काठमाडौँ । आईसीसी एकदिवसीय विश्वकपको नवौँ संस्करण वेस्ट इन्डिजमा आयोजना भएको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी) ले पहिलो र दोस्रो संस्करणको च्याम्पियन यो क्यारेबियन राष्ट्रलाई पहिलो पटक विश्वकप आयोजनाको अधिकार दिएको थियो । 

विश्वकपको नवौँ संस्करण सन् २००७ को मार्च १३ देखि अप्रिल २८ तारिखसम्म आयोजना भएको थियो । यो विश्वकपमा कुल ५१ वटा खेल खेलाइएको थियो । विश्वकपका खेलहरू क्यारेबियन राष्ट्रका आठवटा स्टेडियममा खेलाइएको थियो ।

सहभागी टोलीको सङ्ख्यामा भने यो विश्वकपले कीर्तिमान बनाएको थियो । नवौँ विश्वकपमा १६ वटा राष्ट्रले भाग लिएका थिए । यसअघि विश्वकपको कुनै पनि संस्करणमा यति धेरै राष्ट्रले सहभागिता जनाएका थिएनन् । 

नवौँ विश्वकपमा आईसीसीको पूर्ण सदस्यको रूपमा अस्ट्रेलिया, इङ्ल्यान्ड, न्युजिल्यान्ड, दक्षिण अफ्रिका, वेस्ट इन्डिज, बङ्गलादेश, भारत, पाकिस्तान, श्रीलङ्का र जिम्बाबेले सहभागिता जनाएका थिए । बर्मुडा, केन्या, नेदरल्यान्ड्स, क्यानडा, आयरल्यान्ड र स्कटल्यान्डले भने एसोसिएट सदस्यको रूपमा प्रतियोगितामा सहभागिता जनाएका थिए ।

यो पनि

तीन वर्षपछि नै पहिलो पटक पाँचवटा राष्ट्रले आयोजना गरेको सातौँ विश्वकप

अस्ट्रेलिया र वेस्ट इन्डिजले श्रीलङ्कामा खेल्न अस्वीकार गरेको छैटौँ विश्वकप

खेलाडीहरू पहिलो पटक रङ्गिन जर्सीमा सजिएको पाँचौँ विश्वकप

पहिलो पटक ५० ओभरमा खेलाइएको भारत र पाकिस्तानमा आयोजित चौथो विश्वकप

कपिल देवको नेतृत्वमा भारतले पहिलो पटक उपाधि जितेको तेस्रो विश्वकप

वेस्ट इन्डिजले लगातार दोस्रो पटक उपाधि चुमेको दोस्रो विश्वकप

६० ओभरमा खेलाइएको पहिलो विश्वकप

प्रतियोगिताको ढाँचा पनि केही परिवर्तन गरिएको थियो । सहभागी राष्ट्रहरूलाई चार समूहमा विभाजन गरिएको थियो । समूह ‘ए’ मा अस्ट्रेलिया, दक्षिण अफ्रिका, नेदरल्यान्ड्स र स्कटल्यान्ड थिए । समूह ‘बी’ मा श्रीलङ्का, बङ्गलादेश, भारत र बर्मुडा रहेका थिए ।

यसैगरी प्रतियोगिताको समूह ‘सी’ मा न्युजिल्यान्ड, इङ्ल्यान्ड, केन्या र क्यानडा रहेका थिए । समूह ‘डी’ मा भने वेस्ट इन्डिज, आयरल्यान्ड, पाकिस्तान र जिम्बाबे परेका थिए । आ—आफ्नो समूहका टोलीले एकअर्कासँग एक—एक खेल खेलेका थिए । 

त्यसपछि प्रत्येक समूहबाट अङ्क तालिकाको पहिलो र दोस्रो स्थानमा रहने टोली प्रतियोगिताको ‘सुपर आठ’ चरणमा प्रवेश गरेका थिए । समूह ‘ए’ बाट अस्ट्रेलिया र दक्षिण अफ्रिका तथा समूह ‘बी’ बाट श्रीलङ्का र बङ्गलादेश ‘सुपर आठ’ चरणमा पुगेका थिए । भारत भने समूहगत चरणबाटै बाहिरिएको थियो ।

यसैगरी समूह ‘सी’ बाट न्युजिल्यान्ड र इङ्ल्यान्ड तथा समूह ‘डी’ बाट वेस्ट इन्डिज र आयरल्यान्ड ‘सुपर आठ’ चरणमा प्रवेश गरेका थिए । पाकिस्तान र जिम्बाबे भने प्रतियोगिताको समूहगत चरणबाटै बाहिरिएका थिए । 

त्यसपछि प्रतियोगिताको ‘सुपर आठ’ चरणमा पनि आठवटै टोलीले ६—६ वटा खेल खेलेका थिए । एउटै समूहबाट ‘सुपर आठ’ चरणमा पुगेका दुई टोलीले भने ‘सुपर आठ’ चरणमा आपसमा भिडन्त गरेका थिएनन् । उदाहरणका लागि वेस्ट इन्डिज र आयरल्यान्ड समूह ‘डी’ बाट ‘सुपर आठ’ चरणमा पुगेका थिए । त्यसैले यी दुई टोलीले प्रतियोगिताको ‘सुपर आठ’ चरणमा आपसमा भिडन्त गर्नु परेन ।

‘सुपर आठ’ चरणको खेलपछि भने अङ्क तालिकाको सबैभन्दा माथि रहने चार राष्ट्र प्रतियोगिताको सेमिफाइनलमा प्रवेश गरेका थिए । ‘सुपर आठ’ चरणमा अस्ट्रेलिया पहिलो, श्रीलङ्का दोस्रो, न्युजिल्यान्ड तेस्रो र दक्षिण अफ्रिका चौथो हुँदै प्रतियोगिताको सेमिफाइनलमा पुगेका थिए ।

प्रतियोगिताको पहिलो सेमिफाइनलमा न्युजिल्यान्डलाई ८१ रनले हराउँदै श्रीलङ्का फाइनलमा पुगेको थियो । दोस्रो सेमिफाइनल खेलमा भने अस्ट्रेलियाले दक्षिण अफ्रिकालाई सात विकेटले पराजित गर्दै फाइनलमा स्थान पक्का गरेको थियो । 

प्रतियोगिताको फाइनलमा अस्ट्रेलियाले श्रीलङ्कालाई ‘डकवर्थ एन्ड लुइस’ नियमका आधारमा ५३ रनले हराउँदै उपाधिमाथि कब्जा जमाएको थियो । त्यसपछि अस्ट्रेलिया चारपटक आईसीसी एकदिवसीय विश्वकपको उपाधि जित्ने पहिलो राष्ट्र बनेको थियो । 

वर्षाका कारण खेल ३८—३८ ओभरमा झारिएको थियो । अस्ट्रेलियाले टस जिती पहिले ब्याटिङ गर्दै निर्धारित ओभरमा चार विकेट गुमाएर दुई सय ८१ रन बनाएको थियो । जवाफी ब्याटिङमा ओर्लिएको श्रीलङ्काले ३६ ओभरमा दुई सय ६९ रन बनाउनु पर्ने गरी लक्ष्य पाएको थियो । तर, श्रीलङ्काले ३६ ओभरमा आठ विकेट गुमाएर दुई सय १५ रनमात्र बनाउन सकेको थियो । 

फाइनलमा अस्ट्रेलियाका लागि एडम गिलक्रिस्टले एक सय ४९ रनको योगदान गरेका थिए । म्याथ्यु ह्याडेनले ३८ र कप्तान रिकी पोन्टिङले ३७ रन बनाएका थिए । श्रीलङ्काका लागि सनथ जयसूर्याले ६३ र कुमार सांगाकाराले ५४ रन बनाए पनि टोलीको जितका लागि पर्याप्त हुन सकेन । फाइनल खेलमा अस्ट्रेलियाका एडम गिलक्रिस्ट म्यान अफ दी म्याच घोषित भएका थिए । म्यान अफ दी सिरिजको पुरस्कार पनि अस्ट्रेलियाकै ग्लेन म्याग्राले पाएका थिए । 

नवौँ विश्वकपमा सर्वाधिक रन बनाउने खेलाडीको सूचिमा अस्ट्रेलियाका म्याथ्यु ह्याडेन पहिलो स्थानमा थिए । उनले कुल ६ सय ५९ रन बनाएका थिए । श्रीलङ्काका माहेला जयाबर्द्धनेले पाँच सय ४८ रन बनाएका थिए । अस्ट्रेलियाका रिकी पोन्टिङले पाँच सय ३९ रन जोडेका थिए ।

यसैगरी सर्वाधिक विकेट लिने बलरहरूको सूचिमा अस्ट्रेलियाका ग्लेन म्याग्रा अग्रस्थानमा रहेका थिए । उनले ११ पालीमा कुल २६ विकेट लिएका थिए । श्रीलङ्काका मुथैया मुरलिथरनले २३ विकेट हात पारेका थिए । अस्ट्रेलियाका शन टेटले पनि २३ विकेट लिएका थिए । 

नवौँ विश्वकपका क्रममा एउटा निकै दुःखद घटना भएको थियो । त्यो घटनाले समग्र विश्वकपलाई नै ओझेलमा पारेको थियो । विश्वकपकै क्रममा पाकिस्तानी टोलीका प्रशिक्षक बब उल्मरको रहस्यमयी तरिकाले निधन भएको थियो । 

उनी मार्च १८ तारिखका दिन आफू बसेको होटलको कोठमा मृत अवस्थामा फेला परेका थिए । उनको मृत शरीर बाथरुममा फेला परेको थियो । उनी होटलको १२औँ तलामा बसेका थिए । त्यतिबेला उनी ५८ वर्षका थिए । 

त्यसको ठिक एक दिनअघि उनको टोली पाकिस्तान समूहगत चरणको खेलमा तुलनात्मक रूपमा कमजोर प्रतिद्वन्द्वी आयरल्यान्डसँग पराजित भएको थियो । त्यो हारेपछि पाकिस्तान समूहगत चरणबाटै बाहिरिने निश्चित भइसकेको थियो । 

मृत्यु हुनुअघि प्रशिक्षक उल्मरले बान्ता गरेका थिए र त्यसमा रगत पनि मिसिएको थियो । कसैले उनको मृत्यु हृदयाघातका कारण भएको दाबी गरेका थिए भने कसैले उनले आत्महत्या गरेको हुनसक्ने अनुमान पनि गरेका थिए । विष ख्वाएर उनको हत्या गरिएको हुनसक्ने अनुमान गर्नेहरूको पनि कमी थिएन ।

त्यसपछि जमैकाको प्रहरीले घटनाको गम्भीर रूपमा अनुसन्धान अगाडि बढाएको थियो । जमैकाको प्रहरीले नै प्रशिक्षक उल्मरको मृत्यु शङ्कास्पद रहेको बयान जारी गरेको थियो । निकै लामो समयको अनुसन्धानपछि जमैकाको प्रहरीले उल्मरको हत्या नभएको अर्को बयान जारी गरेको थियो । 

अनुसन्धानका क्रममा प्रहरीले पाकिस्तानी खेलाडी र खेल पदाधिकारीहरूसँग पनि सोधपुछ गरेको थियो । खेलाडी र खेल पदाधिकारीको सुरक्षामा ध्यान नपुर्‍याएको भन्दै आईसीसीको पनि व्यापक आलोचना भएको थियो । 

मृत्यु हुनुभन्दा सात घण्टाअघि प्रशिक्षक उल्मरले आफ्नी पत्नीलाई इमेल पठाएका थिए । आफ्नी पत्नीलाई पठाएको उक्त मेलमा उल्मरले आफू निकै तनावमा रहेको बताएका थिए । पाकिस्तानी टोली विश्वकपको समूहगत चरणबाटै बाहिरिएपछि आफूले निकै तनाव महसुस गरिरहेको उनले मेलमा उल्लेख गरेका थिए । 

उनलाई जीवित रूपमा देख्ने अन्तिम व्यक्ति पाकिस्तानी टोलीका खेलाडी सोएब मलिक थिए । उनले राति प्रशिक्षक उल्मरलाई लिफ्टमा भेटेका थिए । उनीहरूसँगै होटलको १२औँ तलसम्म गएका थिए । त्यसपछि उल्मर आफ्नो कोठामा गएका थिए ।