काठमाडौँ । सानो भर्‍याङमा रहेको कामना इन्टरनेशनल स्कुल/कलेज (केआईसी) ले गुणस्तरीय शिक्षामा जोड दिँदै आएको छ । ‘अ डेस्टिनेशन फर क्वालिटी एजुकेशन’ मूल मन्त्र रहेको केआईसीले गुणस्तरीय शिक्षालाई आफ्नो केन्द्रमा राख्दै आएको हो ।

केआईसीले ‘प्लस टु’मा साइन्स, म्यानेजमेन्ट, ह्युमनिटिज र ‘ल’ संकायका शैक्षिक कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ । गेट टु वर्क, किप वर्किङ, डन्ट स्टोप र सक्सेस (सफलता) पाउनेमा विश्वास केआईसीको छ । 

साइन्स अन्तर्गत नेपाली, अंग्रेजी, म्याथमेटिक्स अनिवार्य विषय छन् भने फिजिक्स, क्यामेस्ट्री र बायोलोजी ऐच्छिक विषय छन् ।

त्यस्तै म्यानेजमेन्टको हकमा नेपाली, अंग्रेजी, सोसल स्टडिज एण्ड लाइफ स्किल्स एजुकेशन÷म्याथमेटिक्स अनिवार्य विषयमा छन् भने एकाउन्टेन्सी, इकनोमिक्स, होटल म्यानेजमेन्ट, बिजनेश स्टडिज, कम्प्युटर साइन्स ऐच्छिक छन् ।

त्यस्तै ह्युमनिटिज अन्तर्गत अंग्रेजी, नेपाली, सोसल स्टडिज एण्ड लाइफ स्किल एजुकेशन अनिवार्य विषय छन् । त्यस्तै सोसोलोजी, मास कम्युनिकेशन र रुरल डेभलपमेन्ट विषय ऐच्छिक छन् ।

कानुन संकाय अन्तर्गत अंग्रेजी, नेपाली, सोसल स्टडिज एण्ड लाइफ स्किल एजुकेशन अनिवार्य विषय छन् भने कन्सिट्युशनल ल, जुरीस्प्रेडेन्स एण्ड ल, प्रोस्युडरल ल ऐच्छिक विषय छन् ।

विद्यार्थीले कामना नै किन रोज्ने ?

केआईसीले विद्यार्थीलाई थुप्रै कारणबाट आकर्षित गराउँदै आएको छ । त्यसका लागि विद्यार्थीहरूलाई पास हुनका लागि भन्दा पनि जीवन जिउने शिक्षामा जोड दिँदै आएको छ ।

कामना कलेजका प्रमुख महेश श्रेष्ठले पास गर्नका लागि भन्दा पनि गुणस्तरीय शिक्षाका लागि कामना रोज्नुपर्ने बताए ।

‘प्लस टु पास गर्नको लागि कामना नै पढ्नुपर्छ भन्ने होइन, जहाँ पढे पनि पास भइन्छ । २ वर्षको प्लस टु ले विद्यार्थीहरूलाई न्यूनतम शुल्कमा गुणस्तरीय शिक्षा भनेर अगाडि बढिरहेका छौं,’ उनले भने ।

थोरै पैसा नतिर्ने विद्यार्थीले गुणस्तरीय शिक्षा नपाउने भन्ने कुरा आजभोलि विद्यमान छ । गुणस्तरीय शिक्षाको हकमा कस्तो खालको शिक्षालाई गुणस्तरीय शिक्षा भन्ने प्रश्न पनि आउँछ ।

यसमा क्याम्पस प्रमुख श्रेष्ठले भने, ‘पढ्नका लागि सबैभन्दा पहिला शिक्षक/शिक्षिका अनुभवी हुनुप¥यो । विद्यार्थीलाई सबैभन्दा कन्ट्रोल गर्ने बेला पनि प्लस टु नै हो । कलेज पढिरहेको छु भन्ने मानसिकतामा रहेका विद्यार्थीहरू बिग्रिने पनि यही बेला हो । आजभोलिको विद्यार्थीलाई पिटेर, गाली गरेर हुँदैन ।’

यस्तो अवस्थामा विद्यार्थीहरूलाई काउन्सिलिङको आवश्यकता रहेको उनको भनाइ छ । सोही आधारमा कामनाले विद्यार्थीहरूलाई काउन्सिलिङ गराउँदै आएको बताए ।

‘अरूलाई देखाउनका लागि वा डरले पढ्नुपर्छ भन्ने होइन । डरले चार घण्टा पढ्नु र आफ्नो रहरले २ घण्टा पढ्नुमा धेरै फरक हुन्छ । त्यसैले विद्यार्थीहरूमा मैले मेरो जीन्दगी बनाउनु छ, मेरो जिन्दगी बनाउन दिनको २ घण्टा पढे पनि हुन्छ भन्ने बुझाउनु जरुरी छ । त्यो हामी बुझाउँछौँ,’ उनले भने ।

त्यसका लागि कामनाले मोटिभेशनल क्लास गर्ने, काउन्सिलिङ गर्ने, विद्यार्थीको मनोभावलाई बुझेर उनीहरूका समस्या पत्ता लगाई सहजीकरण गराउँदै आएको क्याम्पस प्रमुख श्रेष्ठको भनाइ छ ।

कामनाले डिग्री मात्र नभएर नलेजलाई समेत जोड दिँदै आएको छ । ‘विद्यार्थीले पढ्यो र ग्रेडसिटमा ए प्लस ल्यायो वा बी प्लस ल्यायो भने त्यो सर्टिफिकेट भयो । तर, विद्यार्थीले आफूले जानेको कुरा २/४ जनाको बीचमा बोल्न र भन्न सक्दैन भने त्यो ग्रेडको काम छैन । त्यसकारण डिग्री एक ठाउँमा छ । ज्ञान अर्को ठाउँमा छ । डिग्रीसँगै ज्ञान पनि दिनुपर्छ भन्ने हाम्रो मान्यता हो,’ उनले भने ।  

अनुभवी शिक्षक÷शिक्षिकाका कारण पनि विद्यार्थीहरू कामनामा पढ्न अग्रसर हुने गरेका छन् ।

११ को छात्रवृत्ति १२ मा निरन्तर:

कामनाले आर्थिक अभावमा पढ्नबाट वञ्चित नहोस् भनेर पढ्न राम्रो रहेको विद्यार्थीहरूलाई विशेष अवसर प्रदान गर्दै आएको छ । कलेजमा विद्यार्थीले सरकारद्वारा निर्धारित १० प्रतिशत अनिवार्य छात्रवृत्तिका साथै अतिरिक्त कृयाकलापमा उत्कृष्ट नतिजा निकाल्ने विद्यार्थीलाई समेत छात्रवृत्तिको व्यवस्था रहेको श्रेष्ठले बताए ।

उनका अनुसार कक्षा ११ मा छात्रवृत्ति पाएको विद्यार्थीले १२ मा पुग्दा पनि पाउँछ । एक पटक पाइसकेको विद्यार्थीले दुई वर्षसम्म निरन्तर छात्रवृत्ति पाउने उनले बताए ।

भौतिक पूर्वाधार:

भौतिक पूर्वाधारको हकमा आधारभूत सम्पूर्ण व्यवस्था छ । क्याम्पस प्रमुख श्रेष्ठका अनुसार लाइब्रेरी, सेमीनार हल, होटल म्यानेजमेन्ट ल्याब, क्याफेटेरिया, कम्प्युटर ल्याब, ल्याब र कक्षाकोठा, मोर्डन टिचिङ एड्स तथा स्पोर्टको व्यवस्था छ ।

भौतिक पूर्वाधारको हकमा विद्यार्थीलाई चाहिने बेसिक कुराहरू रहेको उनको भनाइ छ ।

‘क्लास रूम राम्रो छ । प्रत्येक कक्षामा सीसीटीभी छन्, प्रेक्टिकल ल्याब छन् । बेसिक कुराहरू पर्याप्त छन् । अब कसैले हामीलाई लिफ्ट चाहियो भन्यो भने त्यो हामी उपलब्ध गराउन सक्दैनौँ । सिँढी मार्फत जाने व्यवस्था भइहाल्छ । अतिरिक्त सुविधाका अलवा आधारभूत सुविधा सबै छन्,’ उनले भने ।

होटल म्यानेजमेन्टमा विद्यार्थीको आकर्षण: 

साइन्समा एउटा सेक्सन चल्छ । तर, होटल म्यानेजमेन्टमा भने २/३ सेक्सन छन् । क्याम्पस प्रमुख श्रेष्ठका अनुसार विद्यार्थीको आकर्षण होटल म्यानेजमेन्टमा छ ।

‘भोलि प्लस टु सकेर विदेश जानका लागि विद्यार्थीहरू यसतर्फ केन्द्रित देखिन्छ,’ उनले भने ।

त्यस्तै बिजनेश स्टडिज र कम्प्युटर साइन्समा पनि विद्यार्थीहरूको आकर्षण बढी रहेको उनको भनाइ छ । शुल्कको हकमा सामान्य विद्यार्थीले समेत तिर्न सक्ने खालको गरी निर्धारण गरिएको उनले बताए ।

अतिरिक्त क्रियाकलापमा जोड:

कामनाले पढाईका साथसाथै अतिरिक्त क्रियाकलापमा जोड दिँदै आएको छ । पढ्नका लागि भर्ना भएका विद्यार्थीलाई पढाई मात्रै केन्द्रित नगराए उनीहरूलाई अतिरिक्त क्रियाकलापमा समेत जोड दिइने प्रमुख श्रेष्ठले बताए ।

‘पढ्न त पढ्नैपर्छ । पढाउनका लागि भर्ना गरेको भए पनि अतिरिक्त क्रियाकलापमा पनि गराइरहेका हुन्छौँ । कहिले पिकनिकमा लैजाने, कहिले हाईकिङ जाने, विभिन्न खेलकुदका कार्यक्रम गर्ने, विद्यार्थीहरूबीच विभिन्न प्रतिस्पर्धा गराउने जस्ता काम वार्षिक रूपमा निरन्तर हुन्छन्,’ प्रमुख श्रेष्ठले भने ।

कामनामा पढेका विद्यार्थीहरू विभिन्न क्षेत्रमा राम्रो पोजिशनमा काम गर्दै आएका छन् । देश विदेशका विभिन्न प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयमासमेत काम गर्दै आएको उनको भनाइ छ ।

विद्यार्थीहरूमा दुःख गर्ने बानी छैन

कामनाले विद्यार्थीहरूलाई नजिकबाट नियाल्दै आएको छ । त्यही आधारमा उनीहरूका भित्री कुरा खोतल्ने प्रयास गर्छ । त्यो क्रममा आजभोलिका विद्यार्थीहरूमा दुःख गर्ने बानी हटेको देखिन्छ ।

‘आजभोलिका विद्यार्थीहरूमा पढेर दुःख गर्ने बानी हटेको छ । जसरी हुन्छ सजिलै पास हुनुपर्छ भन्ने खालको छ । हामीले काउन्सिलिङमा विद्यार्थीहरूलाई मेहनत गर्नुपर्छ, दुःख गर्न डराउनु हुँदैन भन्छौँ,’ उनले भने ।

विद्यार्थीहरू नपढेरै पास हुन चाहन्छन् । पढाइतिर खासै ध्यान दिँदैनन् । त्यसका लागि उनीहरूलाई काउन्सिलिङको आवश्यकता रहेको र सोही आधारमा पढ्ने बानीको विकास गराउने गरेको प्रमुख श्रेष्ठले बताए ।

पढ्न नचाहने तर, प्लस टु राम्रो ग्रेडसहित पास हुन चाहने र विदेश जान खोज्ने विद्यार्थीको संख्या बढ्दो क्रममा छ । अचेलका विद्यार्थीहरूमा प्लस टु पास गरिसकेपछि जसरी पनि विदेश जानुपर्छ भन्ने मान्यता रहने गरेको उनको भनाइ छ ।

‘आफूभन्दा सिनियर विदेश गएको देख्छन् । विदेशमा गएको दुःख देख्दैन्, रमाइलो देख्छन्, जसले गर्दा उनीहरूमा विदेश मोह देखिन्छ,’ क्याम्पस प्रमुख श्रेष्ठले भने, ‘नेपालमै बसेर पछि भविष्यमा के गर्ने भनेर सुनिश्चित हुँदैन । त्यो सुनिश्चत हुन्थ्यो भने बस्थे होला । सुनिश्चतता नभएकाले विदेश जाने गरेका छन् ।’

विद्यार्थीहरू विदेशमा पढ्नका लागि भन्दा पनि जिन्दगी चलाउनका लागि जाने गरेको उनको भनाइ छ ।

संक्षिप्तमा कामना:  

स्थान : स्वयम्भु, सानोभ¥याङ, काठमाडौँ ।

विद्यालय तह : कक्षा १० सम्म ।

प्लसटुको हकमा : साइन्स, ह्युमनिटिज, म्यानेजमेन्ट र ल ।

स्नातक तह : बीबीएस, बीए/बीएसडब्लु ।

प्रस्तावित शैक्षिक कार्यक्रमहरू : बीएचएम, एमबीएस, डिप्लोमा इन सिभिल इन्जिनियरिङ, ल्याब टेक्निसियन र डिप्लोमा इन फार्मेसी ।

शुल्क : सबै विद्यार्थीले तिर्न सक्ने खालको ।

छात्रवृत्ति : सरकारले तोकेको १० प्रतिशत अनिवार्य ।