नेपाली भान्सामा लसुन धेरै प्रयोग गरिने तरकारी हो । कतिले यसलाई मसलाको श्रेणीमा पनि राख्छन् तर वास्तवमा यो तरकारीकै समूहमा पर्छ । विश्वभरिका भान्सामा लसुन चर्चित त छँदै छ, यसले स्वास्थ्यमा पुर्‍याउने गुणकारी प्रभावका कारण पनि यो धेरैको रोजाइमा पर्ने गर्छ ।

लसुन खानुका फाइदा

एनसीबीआईको जर्नलमा प्रकाशित एक शोधका अनुसार लसुनमा पाइने इम्युनोमोडुलेसन र एन्टी–इल्फ्लेमेटरी प्रभावले यसलाई सबैभन्दा धेरै गुणकारी बनाएको छ । यसका अन्य फाइदा यस्ता छन् ः

१. प्रतिरोधी क्षमता बढाउँछ

लसुन भिटामिन सीको उत्कृष्ट स्रोत हो । बलियो प्रतिरोधी क्षमताका लागि भिटामिन सी अत्यावश्यक तत्त्व हो । भिटामिन सीले सेतो रक्त कोशिका निर्माण जुन सङ्क्रमण र रोगसँग लड्न जिम्मेवार हुन्छन् । लसुनमा एलिसिन नामक यौगिक पनि हुन्छ जसमा एन्टिब्याक्टेरियल, एन्टिभाइरल र एन्टिफंगल गुण पाइन्छ । नियमित रूपमा लसुनको प्रयोग गर्दा फ्लु, रुघा–खोकीजस्ता सामान्य रोगबाट निजात पाउन सकिन्छ ।

२. कोलेस्ट्रोलको स्तर घटाउँछ

रगतमा कोलेस्ट्रोलको उच्च स्तरले मुटु रोग र स्ट्रोकको खतरा निम्त्याउँछ । लसुनले कोलेस्ट्रोलको स्तर विशेष गरी एलडीएल (लो–डेन्सिटी लिपोप्रोटिन) घटाउन प्रभावकारी भूमिका निर्वाह गर्छ ।  लसुनमा त्यस्ता यौगिक तत्त्व पाइन्छन् जसले कलेजोमा कोलेस्ट्रोलको उत्पादनलाई रोक्छ, रगतमा एलडीएल कोलेस्ट्रोलको मात्रा घटाउँछ । अनुसन्धानमा देखिए अनुसार नियमित रूपमा लसुनको सेवनले एलडीएल कोलेस्ट्रोलको स्तर घटाउन मद्दत गर्छ ।

३. हृदयलाई स्वस्थ राख्छ

कोलेस्ट्रोलको स्तर घटाउनुका साथै लसुनमा हृदयलाई स्वस्थ राख्ने विभिन्न तत्त्व पाइन्छ । लसुनले रक्तचाप कम गराउँछ । लसुनमा यस्ता तत्त्व पाइन्छन् जसले रक्त नलीलाई आराम दिन मद्दत गर्छ । यसले रक्तसञ्चार सहज गराउँछ । लसुनमा एन्टि इन्फ्लेमेटरी तत्त्व हुन्छन् जसले धमनीहरू सुन्निन दिँदैन र मुटु रोगको जोखिमलाई कम गर्छ ।

४.  क्यान्सर रोक्न मद्दत गर्दछ

लसुनमा धेरै क्यान्सर विरोधी यौगिकहरू छन् । यी यौगिकहरूले क्यान्सर कोशिकाहरूको वृद्धि र फैलावटलाई रोक्न मद्दत गर्न सक्छ । यसले कोलोन, पेट, र प्रोस्टेट क्यान्सर सहित धेरै प्रकारका क्यान्सरहरूको जोखिम कम गर्दछ । अध्ययनले देखाए अनुसार लसुनको नियमित सेवनले क्यान्सरको जोखिमलाई कम गर्न मद्दत गर्दछ, विशेष गरी पाचन प्रणालीको ।

५. मस्तिष्कको कार्य बढाउँछ

लसुनमा यस्ता यौगिक  तत्त्व पाइन्छन् जसले मस्तिष्कको कार्यमा सुधार गर्न र उमेर–सम्बन्धित संज्ञानात्मक गिरावटको जोखिम कम गर्छ । लसुनमा एन्टिअक्सिडेन्ट हुन्छ जसले मस्तिष्कलाई अक्सिडेटिभ तनावबाट जोगाउन मद्दत गर्छ  । यही तनावबाट नै मस्तिष्कका कोशिकाहरूमा क्षति पुग्ने र संज्ञानात्मक गिरावट निम्तिने गर्छ । 

६. पाचन शक्ति बढाउँछ

लसुन पाचन प्रणालीका लागि पनि धेरै फाइदाजनक छ । लसुनमा त्यस्ता यौगिकहरू हुन्छन् जसले पाचन इन्जाइमहरूको उत्पादनलाई उत्तेजित गर्न मद्दत गर्दछ । यसले  खाना पचाउने क्षमताको पनि  सुधार गर्छ । लसुनमा प्रीबायोटिक गुणहरू पनि छन्, जसको अर्थ यसले पेटमा लाभकारी ब्याक्टेरियाको वृद्धिलाई बढावा दिन मद्दत गर्छ । यसले इरिटेबल बावेल सिन्ड्रोम (आइबीएस) र इन्फ्लामेटरी बावेल डिजिज (आइबीडी) को जोखिम कम गर्छ ।