दिन – २२ डिसेम्बर २०१० ।  स्थान –  चेम्बुर । त्यही दिन काजोलकी हजुरआमा शोभना समर्थकी बहिनी अभिनेत्री नलिनी जयवंतको निधन भयो । शव ३ दिनसम्म घरभित्रै सडिरह्यो । छिमेकीलाई पनि यसबारे जानकारी थिएन । मृत्यु भएको तीन दिनपछि एक युवकले आफूलाई नलिनी जयवंतको आफन्त भएको भन्दै एम्बुलेन्स ल्याएर शव लिएर गए ।

आफ्नो जीवनको अन्त्यमा, उनीसँग कोही थिएन । उनको अवस्था यति नाजुक थियो कि जीवन गुजारा गर्न पैसा थिएन । कुराकानीमा छिमेकीले उनी नितान्त एक्लै बस्ने गरेको बताए । उनको मृत्युपछि प्रहरीले कुनै कारबाही गरेन र उनको घरमा कोही गएनन् । उनको मृत्युपछि नै घरमा ताला लगाइएको थियो ।

छिमेकीका अनुसार थुप्रै वर्ष अघि उनीहरू नलिनीको घरमा जाने गर्दथे तर उनको श्रीमानको मृत्यु भएपछि उनी मानिसबाट टाढिइन् । उनका श्रीमानको मृत्यु पछि सायदै कोही उनलाई भेट्न आएको छिमेकीले बताए । मृत्यु हुनु केही दिन अघि उनले नलिनीको खुट्टाको घाउ देखेको एक छिमेकीले बताइन् ।

तर प्रश्न यो थियो कि उनको मृत्यु कसरी भयो, उनको शव लिने व्यक्ति को थिए ? यो मृत्यु शङ्कास्पद भए पनि प्रहरीमा उजुरी नपरेको कुरा पनि याद गर्नुपर्ने खालको छ । ५० को दशककी चर्चित अभिनेत्रीको यसरी निधनले सबै स्तब्ध भएका थिए । जयवंको एक्कासि प्रस्थानबाट भतिजी अभिनेत्री तनुजा नलिनी स्तब्ध थिइन् ।

झन्डै दुई दशक लामो करियरमा नलिनी जयवंतले ६० चलचित्रमा साना–ठुला भूमिका निर्वाह गरिन् । व्यक्तिगत जीवन पनि सङ्घर्षले भरिएको थियो । उनका बुबा फिल्ममा काम गर्ने विरुद्धमा थिए तर पछि राजी भए । दुई पटक बिहे गरिन् तर सन्तान भएनन् । सन् २००१ मा आफ्नो दोस्रो श्रीमानको मृत्युपछि उनले आफूलाई बाहिरी संसारबाट अलग गरिन् ।

आउनुहोस्, नलिनी जयवंतको जन्म जयन्तीको अवसरमा उनको जीवनसँग सम्बन्धित केही यस्ता किस्साबारे जानकारी लिऔँ । 

बाल्यकालमा नृत्य र सङ्गीतको तालिम लिएकी थिइन्

नलिनी जयवंतको जन्म १८ फेब्रुअरी १९२६ मा मुम्बईको एक मराठी परिवारमा भएको थियो । उनका बुबा भन्सार अधिकृत थिए र आमा गृहिणी थिइन् । उनका दुई दाजुभाइ पनि थिए । नलिनीलाई बाल्यकालदेखि नै नाच्न मन लाग्थ्यो, उनका बुवाले पनि उनको यो शौकलाई साथ दिन्थे । उनले हिराबाई जावेरीबाट शास्त्रीय सङ्गीतको तालिम पनि लिइन् । उनी काजोलकी हजुरआमा शोभना समर्थकी मामाकी छोरी थिइन् ।

बुबा फिल्ममा काम गर्ने विरुद्ध थिए

नलिनीलाई पनि फिल्म मन पर्थ्यो । उनको घर नजिकै स्वस्तिक नामको सिनेमा हल थियो, जहाँ उनी धेरै पटक चलचित्र हेर्न जान्थिन् । उनी फिल्ममा काम गर्न चाहन्थिन् । कारण दुइटा थियो, पहिलो त उनकी दिदी शोभना पनि फिल्ममा थिइन् र दोस्रो, उनी आफैँ पनि फिल्ममा धेरै संलग्न थिइन्, त्यसैले उनी यही क्षेत्रमा करियर बनाउन चाहन्थिन् ।

यद्यपि उनले यो इच्छा आफ्नो परिवारका सदस्यहरूलाई कहिल्यै बताइनन् किनभने उनका बुबा फिल्ममा काम गर्न हुँदैन भन्ने पक्षका थिए । उनी आफ्नी भान्जी शोभना समर्थलाई पनि फिल्म लाइनमा काम गरेका कारण मन पराउँदैनथे । धेरै पटक उनले शोभनालाई कुट्ने धम्की समेत दिएका थिए । उनको यस्तै व्यवहारका कारण शोभनाकी आमाले उनीसँग सबै सम्बन्ध तोडेर छुट्टै बस्न थालेकी थिइन् । 

शोभनाको जन्मदिनमा पहिलो फिल्मको अफर आयो

किस्सा त्यो दिनको हो, जब नलिनी शोभनाको जन्मदिनमा फुपूको घर गएकी थिइन् । पार्टीको क्रममा चलचित्र निर्माता चिमणलाल देसाईले १४ वर्षीया नलिनीलाई देखे । त्यति बेला उनी आफ्नो आगामी फिल्म राधिकाका लागि मुख्य अभिनेत्रीको खोजीमा थिए । नलिनीलाई देख्ने बित्तिकै उनले उनलाई चलचित्रको मुख्य अभिनेत्रीको रूपमा कास्ट गर्ने निर्णय लिए ।

जब नलिनीका बुबालाई यो कुरा थाहा भयो, उनले स्पष्ट रूपमा अस्वीकार गरे, तर चिमनलालले समय परिवर्तन भइसकेको र फिल्ममा काम गर्नु गलत होइन भनेर धेरै सम्झाए । अन्ततः बुबाले नलिनीलाई फिल्ममा अभिनय गर्न अनुमति दिए । यसपछि उनले सन् १९४१ मा रिलिज भएको फिल्म राधिकाबाट आफ्नो फिल्मी करियर सुरु गरिन् ।

याे पनि:

मधुबालालाई किन भनियो ‘भारतीय सिनेमाको नक्षत्र’ ?

शाहरुखकी बालसखा थिइन् अमृता सिंह : पहिलो फिल्मबाटै स्टार बनिन्

अङ्ग्रेजी नजान्दा होटेलमा काम पाएनन् : गोविन्दा जन्मँदा बुबाले स्वीकारेनन्, आमाको खुट्टा धोएर पानी पिउँथे

मिना कुमारीको मृत्युमा नरगिसले भनेकी थिइन्, ‘तिमीलाई मृत्युको शुभकामना, यो धर्तीमा फेरि नआउ’

भारतकी पहिलो ग्ल्यामर गर्ल थिइन् बेगम पारा, नायिकाको फोटो खल्तीमा राखेर युद्ध लड्थे अमेरिकी सैनिक

भेट्न नआएपछि सिधै राज कपुरको बेडरुममा पुगेकी थिइन् नरगिस, श्रीमतीसँग यस्तो हालतमा देखेपछि खाइन् कसम

मिना कुमारीको मृत्युमा नरगिसले भनेकी थिइन्, ‘तिमीलाई मृत्युको शुभकामना, यो धर्तीमा फेरि नआउ’

जब डाक्टरहरूले सुनिल दत्तलाई नर्गिसलाई मार्ने सल्लाह दिए

ती ‘तवाइफ’ जसले ऋण चुकाउन छोरी नरगिसलाई बनाइन् नायिका

मदर इन्डियाको सेटमा आगलागीबाट सुरु भएको थियो नरगिस र सुनील दत्तको प्रेम कहानी

२७ सय करोडकी मालिक हुन् अभिनेत्री शर्मिला, यस्ता छन् उनका हिट फिल्म

अभिनयसँगै चलचित्रमा गीत पनि गाइन्

अभिनयसँगै उनले फिल्म राधिकामा केही गीत पनि गाइन् । उनले तीन वटा एकल र चार गीत हरीश, नूरजहाँ र मारुति रावसँग गाइन् । दोस्रो फिल्म बहनमा उनले ४ गीत गाएकी थिइन् । त्यसपछि उनले धेरै फिल्ममा अभिनयसँगै गीत पनि गाइन् ।

परिवारको सहमति बिना विवाह

नलिनीको डेब्यू फिल्मका निर्देशक चिमनलालका छोरा वीरेन्द्र देसाई थिए । फिल्मको सुटिङका क्रममा दुवै साथी बने र उनीहरू प्रेममा परे । वीरेन्द्र विवाहित थिए, एक बच्चाका बुबा र नलिनी भन्दा धेरै जेठा । तर पनि दुवैले सन् १९४५ मा विवाह गरे । दुवैका परिवारले यो विवाहको विरोध गरेका थिए । वीरेन्द्रलाई उनका बुवाले घरबाट समेत निकालिदिए । 

घरबाट निकालिएपछि काम पाउन बन्द भयो

घरबाट निकालिएपछि नलिनी र वीरेन्द्रले फिल्मिस्तान स्टुडियोमा मासिक २ हजार तलबमा काम गर्न थाले । र नजिकैको मलाडमा एउटा बङ्गला पनि भाडामा लिए । तर लामो समयसम्म दुवैले कुनै पनि चलचित्रमा काम पाएनन् । यद्यपि स्टुडियोका मालिक शशधर मुखर्जीले उनलाई तलब भने दिने गर्थे ।

विवाहको ३ वर्षपछि सम्बन्ध विच्छेद 

नलिनीले चलचित्र नपाउनुको कारण यो पनि थियो कि उनले शशधर मुखर्जीको अगाडि श्रीमानले निर्देशन गर्ने चलचित्रमा काम गर्ने सर्त राखेकी थिइन् । उनको यो मागबाट शशधर मुखर्जी पनि रिसाए । लामो समय फिल्मी पर्दामा नआएपछि दर्शकले उनलाई बिर्सन थालेका थिए ।

यसको नकारात्मक असर उनको र वीरेन्द्रको वैवाहिक जीवनमा पनि पर्न थाल्यो । उनीहरुबीच दैनिक झगडा भइरहन्थ्यो जसका कारण विवाहको तीन वर्षपछि नै यी दुईको सम्बन्ध विच्छेद भयो । यो तीन वर्षमा नलिनीको एउटा मात्रै फिल्म ‘फिर भी अपना है’ रिलिज भएको थियो । 

श्रीमानबाट छुट्टिएपछि करियर पुनः ट्र्याकमा

सम्बन्ध विच्छेदपछि मात्रै नलिनीको करियर ट्र्याकमा फर्कियो । सन् १९४८ मा उनका दुई फिल्म अनोखा प्यार र गुंजन मात्र रिलिज भए । उनी ‘अनोखा प्यार’ मा दिलीप कुमारसँग देखिएकी थिइन् । फिल्ममा दुवैको अभिनयलाई दर्शकले रुचाए ।

अशोक कुमारसँग अफेयर

नलिनीले अशोक कुमारसँग धेरै फिल्ममा काम गरेकी थिइन् । दुवैको जोडीलाई फ्यानले पनि मन पराएका थिए । कतिपय मिडियाले उनको अशोक कुमारसँग अफेयर रहेको दाबी गरेका थिए । सन् १९५३ मा रिलिज भएको फिल्म समाधिको सुटिङका क्रममा यी दुई एक अर्काको नजिक आएका थिए । यी दुई सँगै भएको यो पहिलो फिल्म थियो । तर, ७ वर्षपछि नलिनी केही कारणले अशोक कुमारसँग अलग भइन् ।

बोल्ड फोटो सुट पनि गराएकी थिइन्

४० र ५० को दशकमा नलिनीले त्यस युगको सबैभन्दा सुन्दर अभिनेत्री मधुबालासँग प्रतिस्पर्धा गर्थिन् । सन् १९५२ मा, फिल्म फेयर पत्रिकाद्वारा एक सर्वेक्षण आयोजना गरिएको थियो, जसमा नलिनी जयवंत, सर्वाधिक सुन्दर नायिका भन्दै शीर्ष स्थानमा थिइन् ।  सन् १९५१ मा उनले एउटा म्यागजिनको लागि बोल्ड फोटो सुट गराएकी थिइन् । त्यति बेला उनको यो फोटो सुट चर्चामा आएको थियो ।

अभिनेता प्रभुदयालसँग दोस्रो विवाह गरिन् 

चलचित्र मुनिमजीमा नलिनी र अभिनेता प्रभुदयाल मुख्य भूमिकामा थिए । फिल्मको सुटिङका क्रममा दुवैले एक अर्कालाई मन पराए । त्यसपछि दोस्रो फिल्म ‘अमर रहे’ को सुटिङका क्रममा उनीहरुले विवाह गरेका थिए । नलिनी सन् १९६५ मा फिल्म बम्बे रेसकोर्स पछि फिल्ममा देखिइनन् । कारण यो थियो कि पछि उनलाई फिल्ममा मुख्य भूमिकाको अफर आएन, जसका कारण उनी फिल्मबाट टाढै बसिन् ।

यद्यपि, १८ वर्षपछि उनी फिल्म नास्तिकमा देखिएकी थिइन् । यस फिल्ममा उनी अमिताभ बच्चनकी आमाको भूमिकामा देखिएकी थिइन् । तर त्यसपछि उनले चलचित्रमा काम गर्न छाडिन् ।

श्रीमानको मृत्युपछि सबैबाट टाढिइन्

नलिनीका श्रीमानको सन् २००१ मा निधन भएको थियो, जसका कारण उनी पूर्णरुपमा टुटेकी थिइन् । त्यसपछि उनी बाहिर निस्कन छोडिन् । नलिनीले चेम्बुरको युनियन पार्कमा रहेको घरमा एक्लो जीवन बिताएकी थिइन् । उनका आफन्त पनि लामो समयदेखि सम्पर्कमा थिएनन् । जसका कारण उनको शव ३ दिनसम्म घरमै कुहिएको कसैलाई थाहा भएन ।