धनगढी । कैलालीको धनगढी चौराहाकी ५८ वर्षीया सन्तमाया विक २४ वर्ष पहिले मासु पसल सञ्चालन गर्दाको तीता पल सुनाउँदा भावुक हुन्छिन् । 

‘२ वटा ब्रोइलर काटेँ । यो त आलु हो, को खान्छ ? भन्थे । बुहुनीसमेत नहुँदा मन रोएर आउँथ्यो ।’

विवशताले धकेलिएपछि श्रीमान् बार्ताबहादुरले चार सन्तानसहित सन्तमाया विकलाई विसं. २०५४ मा चितवनको नारायणघाटबाट धनगढी ल्याए । जीविकोपार्जनको बाटो मासु व्यवसाय रोजे । लाख हन्डर खाए । अन्ततः कैलालीको धनगढीमा कुखुरा काटेर मासु बिक्री गर्ने पसलको पहिलो जग बसाले ।

‘हामी धनगढी आउँदा मधेशी समुदायका एक जना व्यक्तिले जिउँदो मुर्गा बेच्नुहुन्थ्यो । काटेर कोही पनि बेच्दैनथे । हामीले नारायणघाटबाट ब्रोइलर मुर्गा ल्याएर बेच्न सुरु गर्यौं । तर बिक्री नहुँदा जिन्दगी कसरी चल्ने होला, भनेर रोएर बस्थेँ,’ सन्तमायाले विगतलाई स्मरण गरिन् ।

नारायणघाटमा हुँदा सन्तमाया विकको जीवन सामान्य थियो । १२ वर्षको उमेरमै विवाह बन्धनमा बाँधिएका बार्ता र सन्तमायाले ९ वर्षपछि मात्रै सन्तान सुख पाए । त्यसपछि भने २ छोरा र २ छोरी जन्माए ।

त्यसताका बार्ता विकले केही साथीहरू मिलेर साझेदारीमा मनकामना फिड उद्योग सञ्चालन गरे । उद्योग नचलेपछि उनी ऋणमा डुबे । नारायणघाटमा घरबारविहीन बने । बालबच्चा बोकेर धनगढी आए । कोठा भाडामा लिएर बस्न थाले ।

सन्तमायाले भनिन्, ‘हामी त्यति पढेलेखेका मान्छे नार्ई, उद्योग डुबेपछि सडकमा आयौँ । जे होला होला भनेर धनगढी आयौँ । पेट पाल्नलाई नारायणघाटबाट ब्रोइलर ल्याएर धनगढीमा काटेर बेच्न थाल्यौँ ।’

२०५४ सालमा नारायणघाटबाट धनगढी आउँदा उनीहरू तत्कालीन धनगढी नगरपालिकाका मेयर किशोरकुमार बमका दाजुको घरमा कोठा भाडामा लिएर बसे ।

त्यसपछि २०५५ सालमा धनगढी नगरपालिकामा नारायणी मासु पसल दर्ता गरेर उनीहरूले विधिवत मासु पसल सञ्चालन गरेका हुन् ।

सन्तमायाको लगनशीलता 

कामप्रति लगनशील र निकै मेहनती सन्तमाया र वार्ताको जोडी ग्राहकको तीखो वचन र कामलाई कहिल्यै हीन भावनाले हेरेनन् । 

बार्ता विक भन्छन्, ‘त्यतिबेला अहिलेको जस्तो सडक, सवारीसाधन पनि थिएनन् तर हामीले यही काम गर्नुपर्छ । आज नाफा नहोला, भोलि त अवश्य होला भनेर कामलाई कहिल्यै विश्राम दिएनौँ । आज आएर राम्रो भयो । हाम्रोसँगै सन्तानकै भविष्य राम्रो भयो ।’

हाल बार्ता विक सुगर र आँखाको बिरामी छन् । अहिले उनी प्यारालाइसिसले थालिएका छन् ।  तर आफूले थालेको पेसामा सन्तानले काँध थापेपछि उनीहरू सन्तुष्ट छन् । उनका छोरा र बुहारीले व्यवसायलाई विस्तार गर्दै लगेका छन् ।

फलतः ३० हजार रुपैयाँको लागतमा सुरु गरेको व्यवसायमा हाल आएर दैनिक २ लाखदेखि २ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढीको कारोबार हुँदै आएको सन्तमायाका जेठा छोरो ज्ञानेन्द्र विक बताउँछिन् ।

सुरुवाती लगानीबारे सन्तमाया भन्छिन्, ‘सुरुमा लगानी ३० हजार लाग्यो । त्यसमध्ये १५ हजार साहुले भाग्ने हुन् कि भनेर अग्रिम पैसा लियो । १५ हजारको अचानोसहितको औजार जुटाउनमै लाग्यो । कुखुरा चाहिँ नारायणघाटका साहुले उधारोमा पठाइदिए । सुरुवाती केही महिना अप्ठ्यारो भए पनि अब सहज भएको छ ।’

उनीहरूको अथक परिश्रमको परिणाम स्वरूप व्यापार फस्टायो । वाहवाही बटुले । पछिल्लो समय कैलाली जिल्ला ब्रोइलर मासुमा आत्मनिर्भर भएको छ । उनीहरूले व्यवसाय सुरुवात गर्दा धनगढीमा मासु काटेर बेच्ने गरिएको थिएन । मासु काटेर बेच्ने कार्यको उनीहरूले सुरुवात गरे । हाल धनगढीमा सयौैँ मासु पसल सञ्चालनमा छन् ।

उनीहरूले धनगढीको चौराहामै जग्गा जोडेर घर बनाए । व्यवसायलाई थप उचाइमा पुर्याउन सङ्घर्षरत छन् ।

पशु वधस्थल सञ्चालन

मासु पसललाई समयअनुसार व्यवस्थित गर्दै लगेका छन् । उनीहरू मासु प्रशोधनसँगै पशुपन्छी वधस्थलसमेत निर्माण गरिसकेका छन् । व्यवसायको सम्मूर्ण जिम्मेवारी सन्तमायाका छोरा ज्ञानेन्द्र विकले सम्हाल्दै आएका छन् ।

दुई वर्षदेखि आधुनिक वधस्थल सञ्चालन गर्दै आएका ज्ञानेन्द्रले करिब ३ करोड लगानी गरेको बताउँछन् । उनले कुखुराको मासु प्याकेजिङ गरी धनगढी, काठमाडौँलगायत सहरमा पु¥याउँदै आएका छन् । दैनिक २ सय ५० देखि ३ सय पिस कुखुरा प्याकेजिङ हुँदै आएको ज्ञानेन्द्र सुनाउँछन् । निकट भाविष्यमा मासुको ससेज बनाउने उनको योजना छ ।

रोजगारी सिर्जना

मासु पसलले उनीहरूको जीविकोपार्जन मात्रै भएको छैन । उद्योगका रूपमा फस्टाएपछि रोजगारी पनि सिर्जना भएको छ । उनीहरूको फर्ममा १८ जनाले रोजगारी पाएका छन् ।