बर्दिया– नयाँ मुलक भनेर चिनिने बाँके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुर सन् १८५७ मा भारतमा उठेको सिपाही विद्रोहलाई दबाउन नेपालले सघाएबापत प्राप्त भएको हो । सन् १८१४ देखि १६ मा अङ्ग्रेजसँग भएको युद्धमा नेपालले ती लगायत थुप्रै भूभाग गुमाएको थियो । बेलायत र नेपाल सरकारबीच १८६० मा भएको तीनबुँदे सन्धि अन्तर्गत नयाँ मुलुक नेपाल भित्र आउनाका साथै नयाँ सीमाङ्कन भई जङ्गे पिलर राख्ने काम भयो ।

नयाँ मुलक दुई हजार आठ सय ४३ वर्ग माइल क्षेत्रफलमध्ये कृषि भूमि ८० वर्ग माइल हात मात्र रहेको थियो । अरु भूभाग घना जङ्गलले ढाकेको थियो । यो हजारौँ वर्ष अघिदेखिका भूमिपुत्र थारुहरुको भूमि थरुहट थियो ।

थारु नयाँ मुलुक मात्र होइन नेपालको पूर्व झापादेखि पश्चिम कैलाली कञ्चनपुरका तराई भूभाग र दाङजस्तो भित्री मधेसमा पहिलेदेखि नै बसोवास गर्दै आएका आदिवासी हुन् । नेपालको कुल जनसङ्ख्याका आधारमा चौथो स्थान थारुको छ ।

यिनलाई कसैले मङ्गोल, कसैले आर्य राजपूत भनेका छन् । थौर भन्ने ठाउँबाट आएकाले थारु भन्ने गरिएको समेत पुर्खाले बताउँछन् । भारतमा मुसलमानको आक्रमण भएपछि सुरक्षाका लागि पहाडतिर लागेका जातिहरु आफूलाई राजपूत वंशसँग जोडने गर्छन् ।

थारु जातिको विषय रहस्मय छ यो रैथाने जातिमा औलो प्रतिरोधक क्षमता छ । थारुमा अल्फा थालोसेमिया भन्ने जिन पाइन्छ, जसले औलो विरुद्ध जेनेटिक प्रतिरोध क्षमता उपलब्ध गराउँछ भन्ने वैज्ञानिकको भनाइ छ । त्यसैले यी आदिवासी रैथाने हुन् भन्ने पुष्टि भएको सुकनी थरुनीको भनाइ छ ।

भूमिलाई खेतीयोग्य बनाउने मेहनती र तराईका किसान थारु दाङको देउखरी छाडेर पश्चिमतिर लागे र बर्दियाको मलिलो प्राकृतिक सिँचाइ सुविधा भएको भौराटप्पु क्षेत्रमा बस्ती बसाए, जहाँ अहिले एक लाख ५० हजार जनता छन् ।

आँलो नियन्त्रण सुरु भएपछि त्यसबाट हुने मृत्युमा हजार गुना कमी आयो । १९६० को मध्यसम्म अत्याधिक घनत्व भएका पहाडी जिल्लाबाट ठूलो सङ्ख्याले तराईको उर्वर मैदानी भागमा बस्ती बसाउन थाले ।

बिर्ताका जमिन विभिन्न तरिकाले खण्डित हुँदै गइरहेको बखत नेपाल सरकारले बाँके र बर्दियामा पहाडबाट बसाइँ सरेर आउने प्रत्येक परिवारलाई चार बिघाका दरले जमिन वितरण गर्नाका साथै घनाजङ्गल भएका जमिन क्षेत्रलाई तिरो माफ दिने सोझा थारुहरुको जग्गा टाठाबाठा गैर थारुहरुले तिरो तिरर आफ्नो नाममा हडपे । बलियाले कमजोरलाई कमैया राख्ने तथा अर्काको जग्गा कम मूल्यमा किन्ने गरे ।

यस क्षेत्रमा गैर थारुको जनसङ्ख्याको चाप बढ्नाले मिश्रित समाज बन्दै गयो । यी परिश्रमी थारु मिलनसार, सोझा र इमानदार छन् ।