तालिवानले अफगान छात्रालाई उच्च अध्ययनका लागि विदेश जान प्रतिबन्ध लगाएको छ । तालिबानले काबुलका छात्राहरूलाई कजाकिस्तान र कतारजस्ता मुस्लिम बहुल देशमा जानसमेत प्रतिबन्ध लगाएको हो ।  पुरुष विद्यार्थीले अब उच्च शिक्षाको लागि देश छाड्न पाउनेछन् । सन् २०२१ अगस्टमा सत्तामा आएदेखि नै तालिबानले शिक्षा प्रणालीलाई बदल्न थालेको थियो ।

पहिले उनीहरुले तालिबान सरकारले केटीहरूको लागि उच्च विद्यालय र कलेजहरू बन्द गर्यो । महिला आन्दोलनपछि कक्षा ६ सम्म विद्यालय खुलेका थिए । हालै अफगानिस्तानका गृहमन्त्री र तालिवानका सह–उपनेता सिराजुद्दीन हक्कानीले उच्च विद्यालय खोल्ने वाचा गरेका थिए । तर अहिले उच्च शिक्षा सम्बन्धी नयाँ अध्यादेश जारी भएको छ ।

तालिवानको अघिल्लो शासन सन् १९९६ देखि सन् २००१ बीच रहेको थियो । दोस्रो शासनमा आएपछि तालिवानले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसँग विगतमा जस्तो महिला अधिकारसँग नखेल्ने वाचा गरेका थिए । उनीहरुले इस्लामको दायराभित्र रहेर महिला शिक्षा र रोजगारीको अवसर सृजना गर्ने बताएका थिए । तर हरेक दिन तालिवानले महिला अधिकारलाई सीमित गरिरहेका छन् । 

तालिबानले के केमा महिला अधिकार कुण्ठित बनाए ? 
–मार्चमा, तालिबानले महिलाको एकल हवाई यात्रामा प्रतिबन्ध लगायो ।  तालिबानले लागू गरेको यो आदेशमा महिलालाई पुरुष (अभिभावक वा पति)सँग मात्र हवाई यात्रा गर्न दिइने बताइएको छ ।

–त्यसअघि नै उसले महिलाहरूलाई एक्लै यात्रा गर्न प्रतिबन्ध लगाउने आदेश जारी गरेको थियो । तालिबानले जारी गरेको विज्ञप्तिमा पुरुष आफन्तबिना लामो दुरीको यात्रा गर्ने महिलालाई आफ्ना गाडीमा नचढाउन सवारी धनीलाई समेत भनिएको छ ।

–तालिबानले पुरुष र महिलाहरूलाई एउटै दिन मनोरञ्जन पार्कमा जान प्रतिबन्ध लगाएको छ । 

–तालिबानले महिलाहरूले सार्वजनिक स्थानमा आफ्नो अनुहार छोप्नुपर्ने र सार्वजनिक स्थानहरूमा बुर्का लगाउनुपर्ने अनिवार्य गरेको छ । यहाँसम्मकी उनीहरुले टेलिभिजनमा समाचार वाचन गर्ने महिलालाई समेत अनुहार छोप्न आदेश दिएका छन् । 

–अफगानिस्तानको सबैभन्दा दुर्गम सहर हेरातका तालिबान अधिकारीले सबै ड्राइभिङ संस्थानलाई महिलाहरूलाई लाइसेन्स दिन रोक्न आदेश जारी गरेको छ ।