धेरै बच्चाहरू मानिसहरूसँग कुरा गर्न वा घुलमिल हुन डराउँछन् । परिवार र साथीभाइसँग धेरै कुरा गर्ने तर विद्यालयमा शिक्षकको अगाडि बोल्न नसक्ने वा आफन्तको अगाडि बोल्न डराउने बालबालिका पनि हुने गर्छन् । यस्ता बालबालिकालाई लजालु मानिन्छ । तर यस्ता बालबालिका लजालु नै हुन्छन् भन्ने छैन । कहिलेकाहीँ बच्चाहरू निश्चित व्यक्ति वा निश्चित परिस्थितिमा बोल्न डराउँछन् । यसलाई सेलेक्टिभ म्युटिजम भनिन्छ । यदि तपाईंको बच्चा सार्वजनिक रूपमा बाहिर जान वा बोल्न डराउँछन् भने, तपाईंले उसलाई मद्दत गर्न सक्ने केही विशेष तरिकाहरू छन् । यी सुझावहरू तपाईंले पालना गर्दा बच्चामा आत्मविश्वास बढ्छ र उसले अरूको अगाडि आफूलाई व्यक्त गर्न सक्षम हुनेछ ।

प्रश्न सोध्नुहोस् र कुरा गर्न दिनुहोस्

केटाकेटीहरू कहिलेकाहीं आफैंले कुरा सुरु गर्न डराउँछन् । यस्तो अवस्थामा, जब तपाईंको बच्चा अरूको अगाडि हुन्छन् र कोही बोल्दैनन् भने कुराकानी सुरु गर्न, तपाईंले उसलाई स-साना प्रश्नहरू सोध्नुहोस् र उसको जवाफको प्रतीक्षा गर्नुहोस् ।  तपाईंले उनीहरुलाई त्यस्तो प्रश्नहरू सोध्न सक्नुहुन्छ जसलाई उनीहरूले लामो वाक्यमा जवाफ दिनुपर्ने हुन्छ । यसो गर्दा बच्चाको हिचकिचाहट कम हुनेछ र उसमा बोल्ने आत्मविश्वास बढ्नेछ ।

अभिनय गर्न वा डायलग कपी गर्न भन्नुहोस्

चलचित्र, टिभी सिरियल हेर्दा वा रमाइलो समयमा बच्चालाई कुनै खास चरित्र अभिनय गर्न वा डायलग कपी गर्न भन्न सक्नुहुन्छ । बालबालिका प्रायः घरका सदस्यका बीच लाज मान्दैनन् र त्यस्ता रमाइलो गतिविधिहरू सजिलै गर्न सक्छन् । यसो गर्दा उनीहरुमा बिस्तारै बोल्ने र कुराकानी गर्ने हौसला बढ्नेछ ।

आफ्नो बच्चालाई नयाँ साथी बनाउन मद्दत गर्नुहोस्

यदि तपाईंको बच्चा धेरै लजालु छन् र कसैको अगाडि जान वा कुरा गर्न डराउँछन् भने, साथीहरूले उनलाई मद्दत गर्न सक्छन् । बालबालिका साथीहरूसँग धेरै सहज हुन्छन्, त्यसैले उनीहरु साथीहरूको अगाडि खुलेर कुरा गर्न सक्षम हुन्छन् । त्यसैले तपाईं आफ्नो बच्चालाई नयाँ साथी बनाउन मद्दत गर्न सक्नुहुन्छ । यसका लागि, तपाईंले घरमा एउटा सानो पार्टी आयोजना गर्न सक्नुहुन्छ, बच्चालाई बाहिर जान र अन्य बच्चाहरूसँग खेल्न वा अन्य बच्चाहरूलाई आफ्नो घरमा सामूहिक अध्ययनका लागि बोलाउन सक्नुहुन्छ ।

उसलाई अरूको अगाडि लजालु नभन्नुहोस्

तपाईंको बच्चा लजालु हुन सक्छ, तर ध्यान राख्नुहोस् कि तपाईंले उसलाई अरूको अगाडि लजालु, शान्त, कम बोल्ने, आदि नभन्नुहोस् । यस्ता कुराले प्रायः बच्चाहरूको आत्मविश्वास कम हुन्छ र उनीहरू आफूलाई कम आँक्न सक्छन् । बरु, उनीहरूलाई बोल्न प्रोत्साहन दिनुहोस् । उनीहरुलाई नयाँ मानिसहरूसँग परिचय गराउनुहोस्  र अरूको अगाडि आफ्नो सन्तानको प्रशंसा गर्नुहोस् ।

मद्दत गर्न र आफ्नो लागि बोल्न सिकाउनुहोस्

बच्चामा बाल्यकालदेखि नै अरुले मद्दत माग्दा सहयोग गर्नुपर्छ भन्ने भावको विकास गर्नुहोस्  र आफू समस्यामा पर्दा अरूको सहयोग लिनुपर्छ र यदि कसैले आफूमाथि गल्ती गरिरहेको छ भने त्यसविरुद्ध  बोल्नुपर्छ भन्ने कुरा पनि सिकाउनुहोस् ।  यस्ता बानीले बच्चाको हिचकिचाहट, डर र लाज कम गर्छ । विद्यालय, परिवार वा आफन्तहरु बीच उनीहरुलाई कुनै समस्या भइरहेको छ जस्तो लाग्छ भने त्यो स्थितिलाई सहेर बस्नुको साटो आफ्नो लागि आवाज उठाउनुपर्छ भनेर सिकाउनुहोस् ।