बालबालिकाको स्वस्थ वृद्धिको लागि सही आहार आवश्यक छ, तर बच्चालाई सही आहारसँग अभ्यस्त गराउन आमाबाबुका आ–आफ्नै कठिनाइहरू हुन्छन् । बालबालिका जिद्दी हुन्छन् । न हरियो सागसब्जी खान्छन् न  त मन लगाएर दूध नै पिउँछन् ।  कतिपय बच्चा त स्वस्थकर खानेकुरा हेर्न पनि चाहँदैनन् । यस्तो अवस्थामा बच्चाहरूले सबै पोषक तत्वहरू प्राप्त गरुन् भनेर उनीहरूलाई फूड सप्लिमेन्ट दिइन्छ । तर यी सप्लिमेन्टहरू लगातार दिँदा बालबालिकाको स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर देखिन सुरु हुन्छ ।

बालबालिकामा रोगको घर

यसबारे दिल्लीकी न्यूट्रिशनिस्ट डा. शैली तोमरले विस्तृत जानकारी दिइरहेकी छिन् । उनले लगातार सप्लिमेन्ट दिएर हामीले बालबालिकालाई रोगको सिकार बनाउँदैछौं भनेर चेतावनी दिएकी छिन् । । मल्टिभिटामिन क्याप्सुल, प्रोटिन पाउडर वा दुधमा मिसाइने इनर्जी ड्रिङ्क्स जस्ता डायटरी सप्लिमेन्ट दिँदा बालबालिकामा मधुमेह, छालामा दाग र झाडापखाला जस्ता रोगको जोखिम बढेको पाइएको छ ।

... यसकारण आवश्यक छन् सप्लिमेन्ट्स

दिल्लीको डाइट मन्त्राकी डाइटिशियन कामिनी कुमारी भन्छिन्, ‘हाम्रो शरीरलाई कार्बोहाइड्रेट (अनाज), फ्याट (घिउ(तेल), प्रोटिन (दाल, अण्डा, माछा), भिटामिन (बीउ, नट्स, गेडागुडी, च्याउ) र पानी बराबर मात्रामा चाहिन्छ । तर जब शरीरले खानाबाट कार्बोहाइड्रेट वा बोसो बाहेक अन्य खानेकुरा पाउन सक्दैन भने बच्चाहरूको आहार सन्तुलित गर्न खानासँगै सप्लिमेन्ट (पूरक) चाहिन्छ ।

पूरकहरू धेरै रूपमा आउँछन्

फूड सप्लिमेन्ट्स खाद्य पदार्थबाट नै बनेका हुन्छन् । तिनीहरू ट्याब्लेट, क्याप्सुल, पाउडर, जेल क्याप्सुल वा तरल पदार्थको रूपमा आउँछन् । तिनीहरूमा भिटामिन, खनिज, फाइबर, एमिनो एसिड, जडीबुटी र इन्जाइमहरू समावेश हुन सक्छन् ।

बालबालिकालाई सन्तुलित आहार दिन गाह्रो स् पोल

अमेरिकाको युनिभर्सिटी अफ मिशिगन हेल्थ सीएस मोट चिल्ड्रेन नेशनलले बालबालिकाको स्वास्थ्यमाथि हालै गरेको सर्वेक्षण अनुसार आधाभन्दा बढी अभिभावकले आफ्ना बालबालिकालाई सन्तुलित आहार दिनु गाह्रो हुन्छ भन्ने विश्वास गर्छन् । अर्कोतर्फ, आधा अभिभावकहरूले आफ्ना छोराछोरीलाई नियमित रूपमा सप्लिमेन्ट दिने गरेको बताउँछन् । पोलका अनुसार धेरैजसो अभिभावक डायटरी सप्लिमेन्टतिर पनि जाने गर्छन् । शरीरमा पोषक तत्वको कमीलाई पूरा गर्नका लागि डायटरी सप्लिमेन्टको प्रयोग गरिन्छ ।

सबैलाई सप्लिमेन्ट चाहिँदैन

सबै बच्चाहरूलाई यी सप्लिमेन्ट चाहिँदैन । प्रोटिन, फलफूल, तरकारीलगायत सन्तुलित आहार लिने बालबालिकालाई सप्लिमेन्टको आवश्यकता पर्दैन ।

ती बालबालिका जो कमजोर छन्, स्वस्थ रहँदैनन्, पेट दुखिरहन्छ, उनीहरूलाई पूरक आहार चाहिन्छ । शाकाहारी बच्चाहरूलाई पनि भिटामिन बी १२ पूरक चाहिन्छ ।

फर्मूला मिल्क पनि सप्लिमेन्ट हो

यस्ता बच्चा जो एक महिनाका छन् र आमाको दुध पिउन सकिरहेका छैनन् भने उनीहरुलाई सप्लिमेन्टको रुपमा फर्मूला मिल्क दिइन्छ । यो डाक्टर र पोषण विशेषज्ञ को मार्गदर्शन मा मात्र लिनु पर्छ ।

डायटरी सप्लिमेन्टका साइड इफेक्ट

– झाडा

– बान्ता

– फोक्सोको संक्रमण

– छालाको एलर्जी

– कब्जियत

– भोक नलाग्नु

आवश्यक परेको बेला मात्र पूरक दिनुहोस्ः

चिकित्सकको सल्लाह अनुसार काम गरे यस्तो अवस्था आउँदैन । समय नपुग्दै जन्मेका बच्चाहरूलाई पनि क्याल्सियम, फस्फोरस र आइरनको आवश्यकता पर्छ । यदि बच्चालाई आवश्यकता बिना पनि भिटामिन ए र भिटामिन डी दिइयो भने, यसले शरीरमा विषले झैँ काम गर्दछ । यसको अत्याधिक सेवनले पेट दुख्न सक्छ । एकै समयमा धेरै चिनीको सेवनले मोटोपन बढाउँछ । त्यसैले बालबालिकालाई आवश्यक परेको बेला मात्रै सप्लिमेन्ट दिनुहोस् ।