गाउँ गाउँमा चुनावको सरगर्मी छाएको छ । टोल टोलमा पार्टी पार्टीको बीच प्रतिस्पर्धा चुलिएको छ । स्वस्थ प्रतिस्पर्धा पनि देख्न सकिन्छ, अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा पनि देख्न सकिन्छ । कुनै कुनै पार्टीको बीच प्रेमिल र हार्दिक सम्बन्ध पनि देख्न सकिन्छ । कुनै कुनै पार्टीको बीच कटुता र घृणाको सम्बन्ध पनि देख्न सकिन्छ ।

चौतारीमा लामो समयदेखि सँगसँगै राजनीतिक यात्रा सुरु गरेका पाँच पात्रहरू खडा छन्–  १. रुख, २. रवि, ३. हाँसिया–हथौडा, ४. हलो, ५. गाई ।  केही समयपछि अर्काे पात्र छाता पनि कुममा कुम जोड्न आइपुग्यो र यिनीहरूको बीच दन्तबझान सुरु भयो ।

यी छ पात्रहरूमध्ये रुख सबभन्दा धेरै आयु व्यहोरेको पात्र थियो । आफ्नो शारीरिक स्वरुप जराजीर्ण हुँदै गए पनि बाहिरी रुपमा उसकै फुर्तीफार्ती चर्काे थियो ।

उमेरले कृशकाय बन्दै गएपनि चुनावी मौसम फिरेपछि रुख लहलह मुना–मञ्जरीले हरिलो भरिलो बन्थ्यो । हुन त रवि त्यसलाई ठाडै सुकाउँछु भनेर खुब सुरिन्थ्यो । आफ्नो आँखाबाट तप्त अग्नि फालेर डढाउँछु भन्थ्यो । तर कसोकसो भोट खसाल्ने दिनसम्म आइपुग्दा आकाशमा उठ्थे काला बादलको हुल, अनि जवान घामका आँखा ट्याप्पै टाली दिन्थे । फेरि रुखकै रजाइँ चल्थ्यो टोलभरि ।

यो पालि पनि उसले पुरानै हुङ्कार दोहोर्यायो ।

रुख– “लौ तिमीहरू ज्यादा फुर्ती नगर । म अझै यति बलियो छु । यति बलियो छु, मलाई ढाल्न त के मेरो एउटा पात पनि झार्न सक्तैनौ । मेरा जराले धराभित्रको चट्टानलाई अँगालो कसिसकेको छ । मलाई कदापि हल्लाउन सक्तैनौ ।”

रवि– “लु बाजेको पालामा घिउ पिएको कुरा नगर । कथम्कदाचित् त्यो दिनसम्म बादल लागेन भने मेरो प्रचण्ड तापले तिमीलाई ठाडै सुकाउँछु ।”

जोल्ठिएका हँसिया हथौडी अचानक छुट्टिए र अलग अलग रुपमा वृक्षसित दन्तवझान गर्न सुरिए ।

हँसिया–“आरनमा पाइन हालेको धार छ मसित । तिमी बढी बकबक नगर । तिम्रा हाँगाबिँगा छिनालेर फेदै लडाउन सकिन भने...।”

हथौडी–“तिम्रा जराले अँगालो कसेको धराभित्रको चट्टान फुटाउन मेरो मुड्की चिलाइरहेको छ सोम ? किन ठूलो कुरा गर्छाै ?”

हलो–“युगौँ जर्कट बाँझो पल्टेको जमिन जोत्नु छ । तिमी अब हरिलो भरिलो हुने समय सकियो । म जस्तै हलो बनेर धर्ती जोत्नुपर्छ । अव सेवा परिवर्तन गर मित्र ।”

गाई–“तिम्रा तनका अन्तिम चिउरा खाएर क्षुधासमन गर्न तयार छु । अब तिमी मबाट बच्न सक्तैनौ साथी ।”

छाता (पुल्ठोसित कुममा कुम जोड्दै) आएर भन्यो –“अव मधेशको राप छेक्न तिमी असक्षम भयौ, म नै काफी छु ।”

रुख एक वचन के बोलेको थियो, सबै पात्रहरूले ऊप्रति एकमुष्ट हमला बोले । रुख एक भन्नु त दुई भन्नु भयो ।

.....

चुनाव आयो गयो । चुनाव अघिको दन्तबझान थिएन अब । गाउँमा गहिरो शान्ति सन्नाटा परिव्याप्त थियो । तर, दृश्य फेरिएको थियो । हरियो रुख डङ्रङ्ग लडेको थियो । घाम त्यसलाई सुकाउँदै थियो । हँसिया हाँगा छिमल्दै थियो । गाई घाँस चपाउँदै थियो । किसान हलो ताछ्दै थियो । पुल्ठो आगो झोस्दै थियो ।