काँग्रेस महाधिवेशनको हिसाब : वडा अधिवेशन भदौ १० मा, महाधिवेशन सर्ने पक्का

शुक्रबार, १५ साउन २०७८, ०९ : २५

काँग्रेस महाधिवेशनको हिसाब : वडा अधिवेशन भदौ १० मा, महाधिवेशन सर्ने पक्का

शुक्रबार, १५ साउन २०७८

काठमाडौं । नेपाली काँग्रेसको १४ औं महाधिवेशन भदौ १६ मा नहुने भएको छ । बूढानीलकण्ठमा विहीबार बसेको काँग्रेस पदाधिकारी बैठकले आगामी भदौ १६–१९ मा महाधिवेशन गर्न नसकिने अनौपचारिक हिसाब –किताब निकालेको छ ।

साउन ८ गतेयता प्रधानमन्त्री तथा पार्टी सभापति शेरबहादुरको निजी देउवानिवास बूढानीलकण्ठमा बसेको पदाधिकारी बैठकले निर्धारित मितिमा महाधिवेशन गर्न नसकिने निष्कर्ष निकालेको हो । पार्टीका शीर्ष नेता, क्रियाशील छानविन समिति र निर्वाचन समितिका सदस्यबीच भएको बैठकले भदौमा वडा अधिवेशन मात्र गर्ने सकिने हिसाब निकालेको छ ।

विहीबारको बैठकपछि काँग्रेस नेता कृष्णप्रसाद सिटौलाले क्रियाशील सदस्यको अन्तिम सूची बनेर निर्वाचन समितिलाई दिएको कम्तिमा १५ दिनपछि वडा अधिवेशन सुरु हुने हिसाब सुनाए । सिटौलाले रातोपाटीसँग भने, ‘वडा अधिवेशन देशभर एक दिन गर्नुपर्छ । एकैदिन वडा अधिवेशन गर्ने गरी निर्वाचन समितिले मतदान अधिकृतहरु वडामा पुर्याउन सक्नुपर्छ ।’

क्रियाशील सदस्यको सूची टुंग्याएर निर्वाचन समितिलाई बुझाउन कम्तिमा अझै एक साता लाग्छ । निर्वाचनमा खटेका मतदान अधिकृतहरु सम्बन्धित वडामा पुगी पार्टी कार्यालयमा सूचना निकालिसकेपछि वडा अधिवेशन सुरु हुन्छ । छानविन समितिले केही विषयमाथि निर्णय गर्न नसकेपछि नेतृत्व तहमा पठाएको छ ।

त्यसका लागि सभापति शेरबहादुर देउवा, वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल र नेता कृष्णप्रसाद सिटौला सम्मिलित उच्चस्तरीय समिति बनाइएको छ । उच्चस्तरीय समितिमा सहमहामन्त्री प्रकाशशरण महत, नेता मिनेन्द्र रिजाल र रमेश लेखकलाई सहयोगीका रुपमा राखिएको छ ।

पदाधिकारी बैठकले उच्चस्तरीय समितिलाई क्रियाशील छानविन समितिले बुझाएको प्रतिवेदन र विवादित विषयलाई ५ दिनमा टुंग्याउन म्यान्डेट दिएको छ । उच्चस्तरीय समितिको पहिलो बैठक शुक्रबार ११ बजे सभापति देउवाको निजी निवासमा बस्ने छ । नेता सिटौलाका अनुसार नेतृत्व तहले त्यो निर्णय गरेर क्रियाशील छानविन समितिमार्फत सदस्यता इन्ट्री गराइ सूचीलाई अन्तिमरुप दिन पाँच/सात दिन समय लाग्छ ।

यो पनि...

अधिवेशनको कार्यतालिका सार्ने काँग्रेस बैठकमा सहमति

भदौ १६ गते नै कुनै हालतमा महाधिवेशन गर्नेगरी काम थाल्न देउवाको निर्देशन

यो सबै समयको हिसाब किताब गर्दा भदौ १० गतेभित्र बल्ल वडा अधिवेशन सुरु हुने सिटौलाको बुझाइ छ । साउन १२ गतेका लागि तय गरिएको वडा अधिवेशन प्रभावित भएपछि काँग्रेस महाधिवेशन प्रभावित भएको छ ।
अब भदौ १० बाट कार्यतालिका प्रारम्भ हुने गरी काम थाल्दा महाधिवेशन आगामी असोजको तेस्रो सातासम्म जाने देखिन्छ ।

सहमहामन्त्री महतले रातोपाटीलाई भने, ‘वडा अधिवेशन भदौ १६ भित्रै प्रारम्भ हुन्छ । केन्द्रीय महाधिवेशनको मिति निर्वाचन समितिको हिसाब किताबबाट तय हुन्छ । सम्भवतः असोजको तेस्रो सातासम्म जान्छ कि ?’
मुलक संघीय संरचनामा गएपछि पहिलोपटक हुन लागेको काँग्रेस महाधिवेशनमा सात तहको निर्वाचन हुन्छ । जस अनुसार वडा अधिवेशन, (गाउँ–नगर) पालिका अधिवेशन, प्रदेश निर्वाचन क्षेत्र अधिवेशन, संघीय निर्वाचन अधिवेशन, जिल्ला अधिवेशन, प्रदेश अधिवेशन र केन्द्रीय महाधिवेशन हुनेछ ।

संविधानले पाँच वर्ष ६ महिनाभित्र प्रदेश र केन्द्रीय महाधिवेशन गर्नैपर्ने भनेको छ । काँग्रेसको १३ औं महाधिवेशन भएको पाँच वर्ष ६ महिना २३ भदौंमा पुग्छ । संविधानको धारा २६९ को उपधारा ४(ख) अनुसार पाँच वर्षभित्र दलले आफ्नो अधिवेशन गर्न नसकेमा ६ महिना म्याद थप्न सक्ने प्रावधानमा टेकेर काँग्रेसले वर्तमान कार्यसमितिको कार्यकाल भदौसम्म थप गरेको छ । अब समय थप्ने काँग्रेससँग वैधानिक र संवैधानिक सुविधा छैन । तर, वडा अधिवेशन सुरु हुँदा भदौ २३ गतेभित्र महाधिवेशन गरिसक्नुपर्ने बाध्यता नरहेको काँग्रेस नेताहरुको भनाइ छ ।

निर्वाचन समितिको के–के काम बाँकी ?

काँग्रेसको सबै तहको अधिवेशनमा निर्वाचन समितिले काम गर्छ । तर, अहिलेसम्म निर्वाचन निर्देशिका समेत तयार हुन सकेको छैन । निर्वाचन समितिको निर्देशिका मस्यौदा भए पनि केन्द्रीय कार्यसमितिबाट अनुमोदन हुन बाँकी छ । केन्द्रीय समितिबाट अनुमोदन भएपछि निर्देशिका छापेर देशभर वितरण गर्नुपर्छ । निर्वाचन प्रतिनिधि खटाउँदा जनसंख्याका हिसाबले प्रतिनिधित्व हुने भनिएपनि त्यसको डाटा तयार हुन सकेको छैन ।

त्यसका लागि पार्टी विधानका केही बुँदामाथि बाँधा अड्का फुकाउको निर्णय लिनुपर्ने छ । त्यसको मस्यौदा तयार गरी केन्द्रीय समितिले निर्णय गर्नुपर्छ । निर्वाचन समितिका अनुसार त्यो काम पनि हुन सकेको छैन ।
निर्वाचन समितिले विभिन्न प्रमाणपत्र र डकुमेन्टको व्यवस्थापन गरी छाप्ने काम हुन बाँकी छ ।

अहिलेसम्म ७७ वटै जिल्लाका लागि निर्वाचन अधिकृत तोक्ने काम पनि हुन सकेको छैन । ७७ जिल्लाबाट प्रत्येक वडाका लागि मतदान अधिकृत तोक्ने काम बाँकी छ । नवीकरणका सन्दर्भमा ७७ जिल्लाकै काम छानविन समितिको तहमै सकिएको छ । तीन वटा विषयमा निर्णय लिने अधिकार उच्चस्तरीय समितिमा पठाइएको छ ।

छानविन समितिका संयोजक लेखकले रातोपाटीसँग भने, ‘एकथरीले आफ्नो ढंगले क्रियाशील सदस्यता वितरण गर्यो । अर्को थरीलाई मर्का परे भन्ने छ । बारा र सप्तरीको नयाँ सदस्यता हेर्न पाएनौं । पुरानो नवीकरण स्वीकार गरेका छौं ।’ बारा र सप्तरीबाट क्रियाशील सदस्यता विवरणको विवरण ढिला प्राप्त भएकाले पूरै जिल्ला भरका क्रियाशिल सदस्यता विवादमा प्रवेश गर्न नसकिएको लेखकको भनाइ छ ।

यो पनि...

काँग्रेसको महाधिवेशन सर्ला ? पाँच दिनभित्र टुंगो लाग्ने

उनका अनुसार धनुषा ४ नम्बर क्षेत्र र सर्लाही २ नम्बर क्षेत्रमा पनि नयाँ सदस्यताका सन्दर्भमा सहमति हुन सकेन । यस्तै विजय गच्छदार र सुनील थापा समूहका सन्दर्भमा पनि विवाद छ । छानविन समितिका सदस्य श्याम घिमिरका अनुसार उच्चस्तरीय समितिले तीन वटा विषयमा निर्णय लिने छ ।

पहिलो – सप्तरी र बाराबाट आएको क्रियाशील सदस्यता विवादमाथि निर्णय लिनेछ ।

दुई– धनुषा ४ नम्बर क्षेत्र र सर्लाही २ नम्बर क्षेत्रका सन्दर्भमा अनशन र धर्ना भइरहेको छ । त्यहाँको विवाद निरुपण गर्नेछ ।

यो पनि...

काँग्रेसको मुख्यालय, जहाँ रमिता छ !

तीन – देशभरि लोकतान्त्रिक फोरम र राप्रपा लगायत विभिन्न पार्टीबाट आएका सदस्यहरुको समायोजन सम्बन्धी विवादलाई समाधान गर्नेछ ।

घिमिरेले भने, ‘उच्चस्तरीय समितिले माथिका यी तीनवटा विषय मात्र हेर्ने हो । सबै उधिन्न जाने भन्ने होइन । १२१ वटामा स्थगन भएको सदस्यताका सन्दर्भमा प्रवेश गर्ने होइन ।’

पाँच प्रदेशका १२१ वडाको सदस्यता स्थगित

६ हजार सात सय ५३ वडा मध्ये १ सय २१ वडामा पनि सहमति छानविन समितिले विवाद टुंग्याउन नसकेको अवस्था छ ।

प्रदेश २ अन्तर्गत सुनसरी क्षेत्र ४ को भोक्राहा गाउँपालिकाका ८ वटा वडाको सदस्यता स्थगित गरिएको छ । कोशी गाउँपालिका १, बराह क्षेत्र नगरपालिका ११ को पनि सदस्यता स्थगित गरिएको छ । यसैगरी महोत्तरी मनहरा सिसुवा नगरपालिका ८ र १०, सर्लाही बहरथहवा नगरपालिका ११ को सदस्यता स्थगित भएको छ

उता रौतहट देवाही गोनाही नगरपालिका ६, माधवनारायण नगरपालिका १,२ र ३, दुर्गा भगवती गाउँपालिका ४, यमुनामाई गाउँपालिका २ र ५, राजदेशी गाउँपालिकाको सदस्यता स्थगित भएको छ ।
त्यस्तै, पर्सा क्षेत्र ३ का सबै वडाको सदस्यता स्थगित गरिएको छ भने वीरगन्ज महानगरपालिकाका २२, २७, २९ र ३१ वडा, बहुदरमाई नगरपालिका वडा २ र ६, पसौगढी नगरपालिका ५, ६ र ७ को सदस्यता स्थगित गरिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

यो पनि...

ग्राफिक्समा हेर्नुहोस् काँग्रेसका सदस्य

बागमती प्रदेशअन्तर्गत काठमाडौं टोखा नगरपालिका ८, १० र ११, नागार्जुनको २, ३ र ६, तारकेश्वरको ३ र ६, कीर्तिपुर नगरपालिकाको २, दक्षिणकाली २, गोकर्णेश्वर १, २, ३, ४ वडाको पनि सदस्यता विवाद भएपछि स्थगित गरिएको छ । यस्तै ललितपुरको ललितपुर महानगरपालिका २८, महांकाल गाउँपालिका १, महालक्ष्मी नगरपालिका ६, काभ्रे पाँचखाल नगरपालिका १२ नम्बर वडाको पनि सदस्यता विवाद भएपछि वडा सदस्यता स्थगित गरिएको छ ।
यसैगरी, धादिङ रुवीभ्याली गाउँपालिकाको ६ वटै वडा, चितवन रत्ननगर नगरपालिका ७ मा पनि वडा सदस्यता स्थगित गरिएको छ । लुम्बिनी प्रदेश अन्तर्गत कपिलवस्तु मायादेवी गाउँपालिका ३ र गुल्मी मुसीकोट नगरपालिका ५ मा वडा सदस्यता स्थगित गरिएको छ ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश अन्तर्गत कैलालीको क्षेत्र २ को जानकी गाउँपालिका वडा २, ५, ८ र ९ बाहेक २२ वटै वडा सदस्यता स्थगित गरिएको छ । अछाम कमलबजार नगरपालिका ७, पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका १, २, ४, डडेलधुरा नवदुर्गा गाउँपालिका ३ र अमरगढी नगरपालिका ५ को सदस्यता विवाद भएपछि स्थगित छ ।

कार्णाली प्रदेश अन्तर्गत डोल्पामा नयाँतर्फका सबै सदस्यता स्थगित गरिएको छ। गण्डकी प्रदेशमा भने कुनै समस्या देखिएको छैन भने प्रदेश एकको सोलुखुम्बमा मात्र समस्या छ । १३ औं महाधिवेशन छानबिन समितिबाट सोलुखुम्बुको ५१५ र बाराको १६६ फाराम पनि यसपटकसमेत सहमति कायम हुन नसकेपछि पार्टी नेतृत्वसमक्ष पठाइएको छ । तर, यसपटक आफू नेतृत्वको छानविन समितिले १३ औं महाधिवेशन भन्दा धेरै काम गरेको लेखकको भनाइ छ ।

उनका अनुसार १३ औं महाधिवेशनमा ३३ वटा निर्वाचन क्षेत्रको नयाँ क्रियाशील सदस्यता रोकिएको थियो । यसपटक करिब एक दर्जन निर्वाचन क्षेत्रमा मात्र नयाँ क्रियाशील सदस्य १४ औं महाधिवेशन प्रक्रियाबाट बन्चित भएको अवस्था छ । यद्यपि मापदण्डअनुसार काम नभएको भन्दै छानविन समितिका सदस्य कल्याण गुरुङले नोटअफ डिसेन्ट लेखेका छन् । १३ औं महाधिवेशनमा पनि छानविन समितिमा सदस्य रामकृष्ण यादवले पनि नोटअफ डिसेन्ट लेखेका थिए ।

यो पनि...