नेपाल भ्रमणमा बुधवार नेपाल आउन लागेका भारतीय सेना प्रमुख मनोज मुकुन्द नरवणेलाई यहाँ भव्य स्वागतको तयारी भइरहेको छ । सेनाअध्यक्ष नरवणेको नेपाल भ्रमण जनवरी २०२० मा नै हुने तय भएको थियो तर कोरोना महामारीका कारण ढिलाइ भएको भएको हो ।

नेपाली सेनाको मनार्थ सेनापतिको उपाधि लिनका लागि उनी नेपाल आउन लागेका हुन् । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीबाट नेपाल सेनाको मनार्थ सेनापति लिइसकेपछि उनले विभिनन उच्च स्तरीय भेटघाट गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । हुन त यसअघि पनि भारतीय सेनाध्यक्षहरु मनार्थ उपाधिका लागि नेपाल आउँथे । उनीहरुको भ्रमणको त्यति चर्चा हुँदैन्थ्यो तर यसपटक भने नरवणेको भ्रमणको विशेष चर्चा भइरहेको छ ।

यसअघि भारतीय गुप्तचर संस्था रअ का प्रमुख सामन्त गोयल नेपाल आएर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा अ‍ोलीलाई भेटेर गएपछि नरवणेको भ्रमण हुन लागेको हो । त्यसले गर्दा यो भ्रमणलाई विशेष रुपमा लिइएको छ । नेपालको राजनीति अवस्था पनि विशेष परिस्थितिमा रहेको बेला उनको यो भ्रमण हुन लागेको हो । त्यसले गर्दा टिकाटिप्पणी पनि त्यसरी नै हुन थालेको छ ।

सेनाध्यक्ष नरवणेको भ्रमण रोकिनुपर्छ भनि केही दल तथा संगठनहरु माग पनि गरेका छन् । नरवणेको भ्रमण विशेष चर्चामा रहेको हुनाले उनको सुरक्षा अवस्थालाई पनि कडा बनाइएको भारतीय दूतावास स्रोतले जनाएको छ । उनको सुरक्षा अवस्थाको बारेमा सुक्ष्म अध्ययन गरी सुरक्षा रणनीति बनाइरहेको बताइएको छ । उनको सुरक्षा नेपाली सेना र भारतीय सेना दुवैले दिने बताइएको छ ।

उनको सुरक्षाको रणनीति नेपालस्थित भारतीय दूतावासमा रहेका डिफेन्स विंग्सले बनाइरहेको छ । उनको कार्यक्रमको सम्पूर्ण कार्यसूची सोही विङ्ग्सले हेरिरहेको बताइएको छ ।

हालसम्मको प्राप्त सूचना अनुसार तीन दिने नेपाल भ्रमणका क्रममा उनले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र समकक्षी प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापासँग उनले भेटवार्ता गर्नेछन् । तर स्रोतले भन्छ, यो कार्यसूचीमा हेरफेर पनि हुनसक्छ । 

1/2 In reply to several media queries regarding upcoming official visit of COAS of India from 4th Nov, the Indian Embassy's spokesperson Mr. Naveen Kumar said that Gen. MM Naravane's visit would deepen the long-standing and customary bonds of friendship between the two Armies.

— IndiaInNepal (@IndiaInNepal) November 3, 2020

2/2 His visit will provide an opportunity for both sides to discuss the bilateral defence partnership and explore avenues to further strengthen it for mutual benefit.

— IndiaInNepal (@IndiaInNepal) November 3, 2020

भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष नरवणेको नेपाल भ्रमणलाई दुई देशबीचका नेतृत्व तहमा देखिएको हार्दिकतापूर्ण संवादको गतिरोध हटाउने सुरुआती बिन्दु बनाउन रणनीति र आवश्यक पूर्वतयारी गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको भन्दै विश्लेषण हुन थालेको छ ।

सेनाध्यक्ष नरवणेको भ्रमण तयारीलाई गर्नुपर्ने सुरक्षालगायतका सबै आवश्यक तयारी सुक्ष्म ढंगले गरिएको र उनीसँगको छलफल दुई सैनिकबीचको सम्बन्ध र सहयोगका विविध आयाममा केन्द्रित रहने सैनिक प्रवक्ता सन्तोष बल्लभ पौडेलले जानकारी दिए । 

राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले भारतीय सेनाध्यक्ष नरवणेलाई मानार्थ महारथी पदवीले सम्मान गर्नेछिन् । यो दुई मुलुकबीचको सात दशक लामो परम्परा पनि रहेको छ । एकअर्का मुलुकको सेना प्रमुखलाई सम्मान गर्ने परम्पराले दुई मुलुकबीचको सैन्य सम्बन्ध र नेपाल–भारतबीचको पृथक सम्बन्धलाई परिभाषित गर्दछ ।

दुवै मुलुकको सैन्य सम्बन्ध बहुआयामिक छ । हाल पनि करिब ३० हजार गोर्खा सैनिकहरु भारतीय सेनामा भर्ती भएका छन् । भारतीय सेनाले नेपाली सेनालाई आधुनिकीकरण, प्रशिक्षण, क्षमता अभिवृद्धि, मानवीय साहयता र विपद्‌ व्यवस्थापन, सैन्य अभ्यासलगायतका कुराहरुमा दशकौंदेखि सहयोग गर्दै आएको छ ।

पछिल्लो सयम अप्रेसन मैत्रीअन्तर्गत भारतीय सेनाले सहयोग पुर्‍याइरहेको छ । भारतीय सेनाले ०७२ को भूकम्पपछि अप्रेसन मैत्री सुरु गरेको छ । भारतीय सेनाले उद्धार र राहत कार्यक्रम तत्काली अघि बढाउन भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले निर्देशन दिएका थिए ।