जीरा (Cumin) तौल घटाउनको लागि चमत्कारिक तौल घटाउने पेय पदार्थको रुपमा लिइन्छ । विहान खाली पेटमा जीरा पानी पिउँदा मेटाबोलिज्ममा हुने सुस्तता, पाचन प्रक्रियामा भएको गडबडी, इन्सुलिनमा हुने प्रतिरोधको रक्षा जस्ता समस्याको समाधान हुने विज्ञहरु बताउँछन् ।  यदि तपाई यस्ता समस्या, पेट बढ्ने जस्ता समस्याबाट ग्रसित हुनुहुन्छ भने २० दिनसम्म जीरा पानी नियमित खानुपर्छ ।

जीरा पानी घरमा कसरी तयार गर्ने ? यसलाई दैनिक खामामा कसरी संलग्न गर्ने त ?

के हो जीरा पानी ?

रातभरी भिजाएको जीराको दाना विहान राम्रोसँग भिजाइसकेपछि र राम्रासँग फुल्लिएपछि जीराको दानामा भएको पौष्टिक तत्व बाहिर निस्किन्छ र पानीमा घुल्छ । जसले गर्दा पानीको रंग पहेँलो रङमा बदलिन्छ । जीरा पानी बनाउनको लागि जीरा सीसाको गिलास, स्टेनलेस स्टील वा तामाको कचौराको पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

८ अद्भुत उपाय

१. क्यालोरी घटाउन

एक चियाचम्चा जीरामा क्यालोरीको मात्रा ७ प्रतिशत हुन्छ । यदि तपाईले एक गिलास जीरा पानी पिउनुभयो भने अन्य क्यालोरीयुक्त खाना खान आवश्यक हुँदैन । यद्यपि उक्त क्यालोरी घटाउनको लागि अतिरिक्त काम गर्न आवश्यक भने हुँदैन ।

२. अनावश्यक रेडिकललाई हटाउँछ

अध्ययनका अनुसार , जीराको दाना एन्टिअक्सोडन्टस् हो जसले अक्सिजनमा हुने खतरनाक अनावश्यक रेडिकललाई कम गर्न मद्दत गर्छ । जीराका दाना भिटामिन ‘ए’ र ‘सी’को राम्रो स्रोत हो । र यी दुई भिटामिन एन्टीअक्सीडेन्ट पनि हुन् । जसमा मिनरल, तामा र म्याग्नेजजस्ता तत्वहरु पाइन्छन् जसले फ्रि रेडिकललको सफाई गर्ने काम गर्दछ ।

३. अत्याधिक मोटोपनको रोकथाम

जीरामा मोटोपन प्रतिरोधी तत्वहरु हुन्छन् । जसले शरीरमा अनावश्यक मोटोपना आउँन दिदैँन । जीराका दानामा भएको तेलले कोशिका र साइनअलिङ्गको बीचा रहेको क्रसटकलाई अवरुद्ध गरेर सुन्निनबाट बचाउने वैज्ञानिकले बताएका छन् ।

४. मेटाबोलिज्मको मात्रा बढाउँछ

यदि तपाईंको शरीरमा मेटाबोलिज्मको मात्रा कम छ भने विना मोटोपननै शरीरमा मेटाबोलिज्मको मात्रा बढाउँन सकिन्छ । जीरा पानीमा भिटामिन र मिनरल पाइन्छ जसले विविध तरिकाले मेटाबोलिज्मले गर्ने काम गर्छ । साथै जीरा पानीले कोशिकालाई सक्रिय बनाउँन र फुल्लिन मद्दत गर्छ । अनुसन्धानकर्ताहरुले पत्ता लगाएअनुसार जीरा पानीले मेटाबोलिज्मको मात्रा बढाउन, अत्याधिक मोटोपनमा हुने बीएमआइ घटाउन मद्दत गर्छ ।

५. पाचन प्रणालीमा सुधार

जीरा पानीले पाचन प्रणाली र पेटमा भएको बावलको सञ्चालनको लागि निकै महत्वपुर्ण भूमिका खेल्छ । पाचन प्रक्रिया स्वस्थ हुनुनै मेटाबोलिज्मको मात्रा बढ्नु हो साथसाथै तौल घट्नु पनि हो । जीरा पानीले निरन्तर पाचन प्रक्रियामा एन्जामाइनलाई प्रभाव पार्ने र ब्लोटिङ घटाउने काम गर्छ ।

६. कोलेस्ट्रोल घटाउँछ

एलडिल अर्थात खराब कोलेस्ट्रोलले तपाईको धमनीको प्वालमा प्लेक बनाएर कार्डियोभास्कुलरमा संक्रमण पैदा गराउन सक्छ । इरानका वैज्ञानिकहरुले मोटोपन भएका महिलामा जीराको प्रभावबारे गरेको अनुसन्धान गरे र शरीर संरचना, लिपिड प्रोफाइलको प्रभावको पनि अध्ययन गरे । तीनमहिनापछि लिपिड प्रोफाइलको विश्लेषण गर्दा एलडियल कोलेस्ट्रोल र ट्राइग्लिसराइड्स र उच्च एचडिएल कोलेस्ट्रोल कम पाइयो । जीरा पानीले कम्मरको साइज कम गर्न मद्दत गर्छ ।

७. इन्सुलिनमा संवेदनशीलता बढाउँछ

रगतमा ग्लुकोजको मात्रा बढ्दै गयो भने शरीरले इन्सुलिनको मात्रा नियन्त्रण गर्न सक्दैन र मधुमेह, पीसीओ र बाँझोपनको समस्या निम्तिन सक्छ । त्यसैले रगतमा ग्लुकोजको मात्रा नियन्त्रण गर्न आवश्यक हुन्छ । अमेरिक वैज्ञानिकहरुले जीराको तेलले रगतमा इन्सुलिनको मात्रा नियन्त्रण गर्छ भन्ने कुरा पत्ता लगाएका छन् ।

८. निकोटिन फाल्न मद्दत गर्छ

अस्वस्थकर जीवनशैलीका कारण शरीरमा बढिरहेको निकोटिनले शरीर सुन्निने, तनाव बढाउने, कब्जियत गराउने र तौल पनि बढाउँछ । जीरा पानीले यस्त समस्याबाट बचाउन सक्छ ।

१. जीरा पानी र कागती

आवश्यक सामाग्रीः

–एक चियाचम्चा जीरा

–एक कप पानी

–आधा चम्चा कागतीको रस 

कसरी तयार गर्ने ?

१. दुई चिया चम्चा जीरालाई एक कप पानीमा रातभरी भिजाउने ।

२. विहानीपख जीरा पानी छान्ने र पानीमा कागतीको रस घोल्ने ।

३. राम्रोसँग घुलेपछि जीरा पानी पिउने ।

फाइदाः

कागती भिटामिन ‘सी’ को मुख्य स्रोत हो । जसले तपाईको रोगप्रतिरोधात्मक क्षमतालाई बढाउँछ । शरीरमा टक्सीनको मात्रालाई कम गर्छ र शरीरको आन्तरिक पीएचलाई सन्तुलनमा राख्छ ।

२. जीरा पानी र दालचिनी

आवश्यक सामाग्रीः

– एक चियाचम्चा जीरा

– एक कप पानी

– एक चियाचम्चा दालचिनीको पाउडर

कसरी तयार गर्ने ?

१. दुई चियाचम्चा जीरा एक कप पानीमा राखेर रातभरि भिजाउने

२. विहान दालचिनीको पाउडर पानीमा राखेर ५ मिनेट उमाल्ने ।

३. त्यसपछि पानीलाई सेलाउन दिने र जीरा पानीमा घोलेर पिउने ।

फाइदाः

दालचिनीले तनाव कम गर्न र शरीरमा ग्लुकोजको मात्रा कम गराएर शरीरको तौल सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ ।

३. जीरा पानी र एप्पल साइडर भिनेगर

आवश्यक सामाग्रीः

–एक चिया चम्चा जीरा

–एक कप पानी

–एक चियाचम्चा एप्पल साइडर भिनेगर

कसरी तयार गर्ने ?

१. दुई चिया चम्चा जीरालाई एक कप पानीमा रातभरि भिजाउने

२. विहान भएपछि पानी छान्ने र एक चियाचम्चा एप्पल साइडर भिनेगर मिसाउने

३. राम्रोसँग घोलेर पिउने ।

फाइदाः

एप्पल साइडर तौल घटाउन फाइदाजनक मानिन्छ । यसले रगतमा सुगरको मात्रा घटाउँन, पाचन पक्रिया सन्तुलनमा राख्न र बोसोको मात्रा बढ्नबाट रोक्छ ।

तौल घटाउनको लागि कुन समयमा पिउने जीरा पानी ?

–पहिलो कपः खाली पेटमा

–दोस्रो कपः खाना खानुभन्दा २० मिनेट अगाडि

–तेस्रो कपः रातिको खाना खाएको २० मिनेट पछि

तौल घटाउनको लागि दिनमा तीनपटक जीरा पानी पिउनैपर्छ । तर जीरा पानीले मात्र शरीरको तौल घटाउन सम्भव हुँदैन त्यसैले दैनिक खानपानमा पनि ध्यान पु¥याउन जरुरी छ ।

जीरा र दही

जीरा र दहीको स्वाद निकै स्वादिष्ट हुन्छ । यसलाई तपाईं सलादको रुपमा पनि प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ ।

आवश्यक सामाग्रीः

–एक कप दही

–दुई चियाचम्चा जीराको धुलो

–एक चियाचम्चा कागतीको रस

–एक चिम्टी नुन

कसरी तयार पार्ने ?

१. दही, जीराको धुलो, कागतीको रस र नुन एउटै भाडोँमा राखेर घोल्ने र खानामा प्रयोग गर्ने ।

टिप्सः यसमा तपाई काक्रोको टुक्रा, टमाटर, प्याँज जस्ता सलादहरु पनि मिसाएर स्वाद बढाउँन सक्नुहुन्छ ।

अन्य तरिकाहरुः

– जीरा पानी मदिराको सट्टामा प्रयोग गर्न सकिन्छ

– जीरको धुलो सलाद, पोलेको कुखुराको मासु, माछा, पनिर लगायत तरकारीहरुमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

– मुसुरोको दालमा जीराको दाना फुराएर स्वादिष्ट बनाउन सकिन्छ ।

टिप्सः जीराको दाना कहिल्यै पनि डढाउन हुँदैन ।

अन्य फाइदाः

– नियमित जीरा सेवनले पाचन प्रक्रियामा भएको समस्याको समाधान गर्छ ।

– मुटुसम्बन्धि खतरा कम गर्छ ।

– मधुमेह नियन्त्रण गर्छ

– निद्रा लाग्न सहयोगी

– जीरामा आइरनको मात्रा बढी हुने भएकाले यसको सेवनले एनेमिया रोग लाग्नबाट बचाउँछ ।

– दिमाग तेज गराउँछ

– एन्टीओक्सीडन्ट्स भएकाले क्यान्सरसँग लड्न मद्दत गर्छ ।

– छालाको लागि फाइदाजनक

जीरा पानी र जीराका फाइदा सँगसँगै यसका केही वेफाइदा पनि छन् । यसको प्रयोगले कतिपय अवस्थामा फाइदा भन्दा घाटा गर्छ ।

जीरा पानीको वेफाइदाः

-      मुटु पोल्ने समस्या

-      कलेजो खराव हुने

-      रक्तचाप कम हुने

-      महिनावारीको समयमा रगत धेरै बग्ने

-      पखाला लाग्ने

जीरा पानी तौल घटाउनको लागि निकै फाइदाजनक हुन्छ । यो बनाउन र प्रयोग गर्न पनि सहज हुने भएकाले दैनिक यसलाई खान सकिन्छ ।