कोरोनाभाइरसका कारण ज्यान गुमाउने आफन्तले चाहँदा चाहँदै पनि आफ्ना प्रियजनलाई अन्तिम विदाई दिन नसक्ने अवस्था छ । स्थिती यस्तो छ कि न त उनीहरुले आफन्तलाई अन्तिम दर्शन गर्न सक्छन् न राम्रोसँग अन्तिम संस्कार नै ।

कोरोनाका कारण संसारभरी ४ लाख ३२ हजार बढीले ज्यान गुमाइसकेका छन् । यसका कारण संसारभरी शव गाड्ने स्थानको कमी भइरहेको छ । ल्याटिन अमेरिकी देश ब्राजिलको स्थिती पनि त्यस्तै छ । यहाँको शहर साओ पाउलोमा तीन वर्ष पुरानो चिहान खनेर हड्डी निकालिनेछ र नयाँ शव गाडिनेछ ।

संसारभरीबाट लिइएका अन्तिम बिदाईका १० तस्बिर जसले बताउँछ कि आफन्त गुमाउनुको पीडा संसारभरी उस्तै छ ।

‘कोभिड–१९ चिहान’

सन् २०२० जून ७ मा खिचिएको यो तस्बिर त्रिनिदादको हो । यहाँ यस्तो चिहान पनि छ जहाँ कोभिड–१९ का कारण ज्यान गुमाएकाहरुलाई गाडिन्छ । यसलाई ‘कोभिड–१९ चिहान’ नाम दिइएको छ । आफन्तको बिदाईको अन्तिम समयमा पूरा परिवार समावेश हुन प्रतिबन्ध छ ।

यो सिँढी होइन, शव गाडिएको स्थान होः

झट्ट हेर्दा यो तस्बिर कुनै सिँढी नै सिँढी भएको स्मारक जस्तो देखिन्छ । तर यो शव गाडिएको स्थान हो । ब्राजिलको सबैभन्दा ठूलो शहर साओ पाउलोमा कोरोनाका कारण ज्यान गुमाउनेहरुका लागि ३ हजार चिहान खनिएका छन् । यो तस्बिर ४ जून २०२० को हो । ब्राजिलमा हालसम्म कोरोनाका कारण ज्यान गुमाउनेको संख्या ४२ हजार नाघेको छ ।

साथ र सास दुबै छुटेः

यो फोटो लण्डनको हो । कोभिड–१९ संक्रमणका कारण मृत्यु भएपछि चिहानमा जानुअघि सास छ–छैन भनेर परीक्षण गर्दै कर्मचारी । बेलायतमा कोरोनाका कारण ज्यान गुमाउनेको संख्या ४१ हजार नाघेको छ । यहाँ संक्रमितको संख्या २ लाख ९४ हजार पार भइसकेको छ ।

अन्तिम बिदाईः

पेरुमा शहरी क्षेत्रभन्दा टाढा पहाडी क्षेत्रलाई शव गाड्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँका एक निवास फ्लेविया जुआरेजको ५० वर्षको उमेरमा कोरोनाका कारण मृत्यु भयो । यहाँ बियरको बोतलसहित मृतकलाई अन्तिम बिदाई गर्ने चलन छ ।

पिताको साथ छुट्योः

ब्राजिलको मनौसमा आदिवासी समुदायका नेता मेसायस कोकामको १४ मेमा कोभिड–१९ का कारण मृत्यु भयो । अन्तिम विदाईका बेला छोरा मिक्वायस मोमेरा कोकामा । अप्रिलको अन्त्यमा कोरोनाभाइरस शहरी क्षेत्रबाट आदिवासी क्षेत्रमा पुग्न सुरु भएको थियो ।

टाढा–टाढासम्म चिहान नै चिहानः

१० जूनमा खिचिएको यो तस्बिर मेक्सिकोको हो । यहाँको एक चिहानमा  कोभिड–१९ का कारण मृत्यु भएकाहरुलाई मात्रै गाडिएको छ । स्थानको कमीका कारण यहाँ निकै नजिक शव गाडिएका छन् । यहाँ केही मजदुर दिनभरी चिहान खन्ने काममा व्यस्त छन् ।

बुवाको क्याप नै अब आशिर्वादः

यी हुन् गेविन रोबर्टस् जो आफ्नो पिताको अन्तिम संस्कारमा बसेका छन् । उनका पिता न्यूजर्सीको ग्लेन रिडमा प्रहरी अधिकारी थिए । उनको कोरोना संक्रमणका कारण मृत्यु भएको थियो । अन्तिम विदाईको क्रममा बुवाको शव नियाल्दै गेविनले उनको क्याप लगाएका छन् ।

समुहिक अन्त्येष्टि:

यो फोटो न्यूयोर्कको हार्ट आइल्याण्डको हो जहाँ थुप्रै शवलाई भिन्न–भिन्न नगाडिकन सामूहिक रुपमा गाडिएको थियो । अप्रिल र मेमा कोरोनाका कारण मृतकको संख्या बढेपछि यस्तो गरिएको थियो । फोटो ९ अप्रिलमा खिचिएको थियो ।

मृतकलाई पनि शान्ति छैनः

मेक्सिकोमा पनि गाड्नका लागि स्थानको कमी छ । तसर्थ पुराना चिहानलाई पुनः खनेर अर्को शवलाई गाडिएको छ ।

अन्तिम यात्रामा निस्किएका बुवालाई छुन समेत पाउँदैनन्ः

यो फोटो दिल्लीको हो । जसमा एक छोराले आफ्ना पितालाई गाड्न लैजादैछन् । पिताको कोभिड–१९ का कारण मृत्य भएको छ । नियमका अनुसार शवलाई अँगालो हालेर रुनु त परको कुरा छुन समेत पाइँदैन । पार्थिव शरीरलाई गाड्न र दुरी कायम राख्नका लागि डोरीको प्रयोग गरिँदैछ ।

स्रोतः दैनिक भास्कर