अनुवाद

‘जेन–जी’ को बुझिनसक्नु राजनीति

हामी सेलिब्रिटीहरूको युगमा बाचिरहेका छौँ । अमेरिकाको भूतपूर्व साथै हालका राष्ट्रपति पनि एक दशकभन्दा लामो समय ‘रियलिटी टिभी स्टार’ का रूपमा रहिसकेका मानिस हुन् । टेलर...

सलाम दक्षिण अफ्रिका !

‘गाजामा कहीँ पनि सुरक्षित ठाउँ छैन, यस्तो हेरेर बस्न संसारलाई लाज लाग्नुपर्छ ।’ यी पंक्ति अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको क्षेत्रमा काम गर्ने विख्यात आइरिस अधिवक्ता– ब्लिन्ने नि घरलाइगले अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालयमा आफ्नो...

‘पुँजीवादले जलवायु संकट समाधान गर्न सक्दैन’

३७ वर्षे जापानी नागरिक काहेइ साइतो टोकियो विश्वविद्यालयका प्राध्यापक हुन् । उनले मार्क्सका कृतिहरूको अध्ययन गरेर पर्यावरणबारे मार्क्सको धारणासँग सम्बन्धित विषयमा विद्यावारिधि गरेका छन् । यस क्रममा उनले मार्क्सका मूल...

ट्रम्प युगमा विश्व व्यापारको दिशा

नवनिर्वाचित अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले विविध प्रकारका भन्सार दर बढाउने कुरा गरेका छन् । भलै आजको दिनमा यस्तो वृद्धि लागू भएको त छैन तर व्यापक सम्भावना भने बाँकी नै छ...

अराजकताको सँघारमा संसार

रोबर्ट डी. काप्लान संसार एक किसिमले भिरको डिलमा पुगेको देखिन्छ । घटना प्रवृति गतिला देखिएका छैनन् । यो त्यही अमेरिका हो, जसको मजबुत आर्थिक साथले पश्चिमा सभ्यतालाई दोस्रो विश्वयुद्ध...

अमेरिकाले सहयोग रोक्दा नेपालमा हंगामा

काठमाडौँ । प्रमुख विश्व शक्तिको रूपमा बेलायतलाई पछि पार्दै आफूलाई पहिलो श्रेणीमा उभ्याएसँगै अमेरिकामा विश्व राजनीतिको निर्णायक भूमिकामा छ । प्रत्येक संस्करणका अमेरिकी निर्वाचनले विश्व राजनीति र अर्थतन्त्रमा महत्त्वपूर्ण अर्थ...

के युक्रेनमा सम्भव छ कोरियाजस्तो युद्धविराम ?

‘द न्युयोर्क टाइम्स’को रिपोर्टअनुसार अमेरिकी अधिकारी युक्रेनमा युद्धविराम प्रस्ताव गर्ने योजना बनाउँदै छन् । उनीहरूको प्रस्ताव कोरियामा सन् १९५३ मा भएको युद्धविरामसँग मिल्दोजुल्दो हुने अनुमान गरिएको छ । सहजै अनुमान...

कसरी कमजोर हुँदै गए संसारभरका वामपन्थी ?

थोमस पिकेटी विश्वकै अग्रणी अर्थशास्त्रीमध्ये एक हुन् । उनी दशकौँदेखि असमानताको घातक प्रभावबारे अध्ययन गरिरहेका समाजवादी अर्थशास्त्री हुन् । माइकल स्यान्डल प्रमुख राजनीतिक दार्शनिक हुन् । यी दुई बौद्धिक व्यक्तित्व...

जीडीपी राष्ट्रवाद

उदारवादी विचारले सबै खाले ‘राष्ट्रवाद’को विरोध गर्छ । यसले ‘राष्ट्रवाद’लाई अन्य राष्ट्रसँग अमिल्दो, दुस्मनीपूर्ण र प्रतिद्वन्द्वितायुक्त एकोहोरो विचार मान्छ । यस्तो बुझाइ पूर्णतः त्रुटिपूर्ण छ । तेस्रो विश्वको उपनिवेशविरोधी राष्ट्रवाद...

एआईको युगमा सुखी जीवन

(क) मानिसले कृत्रिम बौद्धिकता अर्थात् एआईप्रति देखाएको व्यवहार अनौठो छ । यसको ताजा उदाहरणका रूपमा जेनेरेटिभ एआई प्रयोग गर्ने ‘स्पोटिफाई र्‍याप्ड २०२४’विरुद्ध प्रयोगकर्ताले देखाएको निराशा र दिक्दारीलाई लिन सकिन्छ...

राष्ट्रपतिहरू बफादारीको अपेक्षा गर्छन्, तर ट्रम्प पूर्ण आज्ञाकारिताको माग गर्छन्

डोनाल्ड ट्रम्पले चार वर्षअघि यही सोमबारका दिन माइक पेन्सलाई ‘इलेक्टोरल कलेज’को मतगणनामा उपराष्ट्रपतिको भूमिका दुरुपयोगको दबाब दिएका थिए । पेन्सले अवज्ञा गरिदिए । ‘बफादारी नदेखाएर’ उनको पाउमा सैद्धान्तिक तथा संवैधानिक...

‘युद्धोन्मादले शासकहरूलाई डर लागेको छैन तर संसार आणविक युद्धको डिलमा उभिएको छ’

कोलम्बिया विश्वविद्यालयका प्राध्यापक जेफ्री डी. स्याक्स अर्थशास्त्र र विश्व अर्थतन्त्रको मामिलामा चर्चित नाम हो । हार्वर्ड विश्वविद्यालयबाट उच्च शिक्षा हासिल गरेका उनी कोलम्बिया विश्वविद्यालयको सर्वोच्च प्राज्ञिक भूमिका ‘सेन्टर फर डेभलपमेन्ट’...

हामीलाई अरुन्धती रोय किन चाहिन्छ ?

यो वर्षको पेन पिन्टर पुरस्कार अरुन्धतीले पाएकी छन् । अरुन्धती भन्नासाथ मलाई छुट्टै मजा आउँछ । अरुन्धतीको प्रशंसा गर्नभन्दा धेरै मजा मलाई कमै काम गर्दामात्रै आउँछ । सामान्य अवस्थामा हुँदा...

जस्टिन ट्रुडोको राजनीतिक जीवनको उकाली–ओराली

क्यानडाको उदारवादी पार्टीका नेता एवं प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले गएको सोमबार पार्टी प्रमुख तथा प्रधानमन्त्री दुवै पदबाट राजीनामा दिए । उनको पार्टीले अर्काे नेताको नाम छनोट नगर्दासम्म उनी दुवै पदमा कामचलाउ...

जम्मा एउटा अक्षर पढेर अथाह ज्ञान बटुलेका बुल्ले शाह

१७औँ शताब्दीको अन्तिम दशकमा पन्जाबको एक धार्मिक विद्यालयमा भर्ना भएका धेरै विद्यार्थीमा एकजना अनौठा विद्यार्थी आइपुगे । गुरुहरूले उनलाई अरबी वर्णमालाको पहिलो अक्षर ‘अलिफ’ (أ) बाट सिकाउन सुरु गरे ।...

सामाजिक सञ्जालबाट दिमाग जोगाउन किताब रोज्नुहोस्

म पुस्तकको समालोचना गर्छु । कुनै समय मैले गरेको समालोचना पढेर मानिसहरू आपसी जमघटमा चर्चा गर्ने गर्थे । लेखनीमा प्रयुक्त अध्ययनको दायरा हेरेर इष्र्याभाव जाहेर गर्थे । ‘आफूले पनि यति...

डलरको दादागिरी

उदारवादीहरू अन्तर्राष्ट्रिय मौद्रिक तथा वित्तीय प्रणालीले व्यापारका लागि आवश्यक भुक्तानी प्रणालीमा सहजीकरण गर्दै सर्वपक्षीय हितको काम गर्ने दाबी गर्छन् । वास्तविकता भने फरक छ । अन्तर्राष्ट्रिय प्रणालीको स्थापना पश्चिमा साम्राज्यवादी...

सिरिया फेरि एकपटक आफ्नै भूगोलको सिकार भयो

सिरियामा जारी गृहयुद्धमा हालै हायात ताहरिर अल–साम विजेताका रूपमा सतहमा देखापरेको छ । धेरैलाई लाग्न सक्छ, अब सिरियामा स्थायित्व पुनः स्थापित हुनेछ । वास्तवमा भन्ने हो भने यहाँ कहिल्यै स्थायित्व...

पश्चिमा मिडियाले जोलानीको ‘रिब्रान्डिङ’ कसरी गरिरहेका छन् ?

सिरियामा बसर अल–असदको पलायन र नयाँ नेताको रूपमा अबु मोहम्मद अल–जोलानीलाई कर्पोरेट मिडियाले व्यापक होहल्लाका साथ प्रचार गरिरहेका छन् । अल–कायदा र आईएसआईएससँगको घनिष्ठ सम्बन्धका बाबजुद जोलानीलाई यी मिडियाहरूले उत्साहका...

विश्वभर महिलाहरूको अधिकार कसरी खोसिँदै छ ?

इराकदेखि अफगानिस्तान हुँदै अमेरिकासम्म राज्यले विद्यमान कानुन कमजोर बनाउँदै गरेको, निष्क्रिय पार्दै लगेको अवस्थामा महिलाका आधारभूत स्वतन्त्रता नै कमजोर हुँदै जान थालेका छन् । सन् २०२१ बाट अफगानिस्तानको शासनमा रहेको...

‘युक्रेनको २६ ट्रिलियन डलरको खनिज अमेरिकाले आफ्नै पोल्टामा पार्नुपर्छ’

इराकको सन्दर्भमा डोनाल्ड ट्रम्पले त्यहाँको तेल हासिल नगरी इराकलाई मुक्त गराउनु खोज्नु अमेरिकी विदेश नीतिको सबैभन्दा ठुलो गल्ती हो भन्छन् । अहिले उनीसँग यस्तै गल्ती युक्रेनको सन्दर्भमा नदोहोर्‍याउने मौका छ...

मेरा कृति आफ्नै लयमा बाँच्नेछन्

उज्यालो र यसको सन्दर्भ गत जनवरीमा अपर्झट कुनै कामको सिलसिलामा आफ्नो स्टोर रुम मिलाउँदै गर्दा जुत्ताको एउटा पुरानो बट्टा फेला पर्‍यो । बट्टा खोलेर हेर्दा मेरो बाल्यकालका केही डायरी देखा...

दुई दार्शनिकको अस्तित्ववादी प्रेमकथा

जाँ पाल सार्त्र र सिमोन डी बेभोयर २०औँ शताब्दीमा दर्शनको इतिहास अध्ययन गर्ने जोसुकैले पढ्नैपर्ने दुई नाममा पर्छन् । ज्याँ पाल सार्त्र अस्तित्ववादको प्रमुख सिद्धान्तकार मानिन्छन् भने सिमोन डी बेभोयर...

डोनाल्ड ट्रम्पको ‘१८औँ ब्रुमेर’

सन् २०१६ देखि २०२० सम्म डोनाल्ड जे ट्रम्पले ४४औँ अमेरिकी राष्ट्रपतिका रूपमा काम गरे । अहिले उनले आफूलाई ४७औँ नम्बरको राष्ट्रपतिका रूपमा पुनः निर्वाचित गराउन सफल भएका छन् । कार्ल...

सत्तादेखि पतनसम्म : बशर–अल असदको उदय र अन्त्यको कथा

झण्डै ९ वर्षको हिंसात्मक द्वन्द्वसँगै केही वर्षदेखि तुलनात्मक रूपमा शान्त देखिएको सिरियामा पछिल्लो हफ्ता एक्कासी विद्रोही सैन्य बलले हमला गरेर बशर अल असदको सत्ता उल्ट्याइदिएसँगै विश्वभरका सञ्चारमाध्यममा सिरियाले पुनः स्थान...

पश्चिमा आधुनिकताले हामीलाई अहंकारी बनायो

आजको दिनमा हामीले कुनै अखबार उठाएर एक झलक मात्रै हेर्दा पनि सजिलै थाहा पाउन सक्छौँ, कुनै समय हामीलाई सहजै प्राप्त भएका जस्ता लाग्ने धेरै कुरा अहिले दुरुह हुँदै जान थालेका...

आफ्नै श्रीमान‍्बाट यतिसम्मको अपराध !

यो कथा हो मानव सभ्यताको कलंकको ! मान्छेले गर्न सक्ने अपराधको स्तर कहाँसम्म पुग्न सक्छ भन्ने अकल्पनीय उदाहरणको ! विचलित हुन, बेचैन हुन वा घटनाको बयानबाट क्रोधित हुन तयार भएर...

यस वर्षको नोबेल पुरस्कार, अमेरिकी खुला बजार नीति परित्यागको पक्षमा

स्वीडेनको ‘रोयल स्विडिस एकेडेमी अफ साइन्सेज’ले आर्थिक विज्ञान पुरस्कार समितिको सिफारिसमा यस वर्षको अर्थशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार केही समय अघि डारन आसेमग्लु, सिमन जोनसन र जेम्स ए. रबिन्सनलाई संयुक्त रूपमा दिने...

के हुँदैछ पाकिस्तानमा ?

कार्ल मार्क्स र एंगेल्सले सन् १८४८ मा कम्युनिस्ट लिगका लागि लेखेको घोषणा पत्रको पहिलो वाक्यमा लेखेका थिए– ’आज सारा युरोपलाई साम्यवादको भूतले सताइरहेको छ ।’ त्यसको १७६ वर्षपछि, अहिले दक्षिण...

दोस्तोयभ्स्कीका पाँच उपन्यास

‘दुनियाँलाई जित्न चाहन्छौ भने सुरुमा आफूलाई जित !’ यो कथन फ्योदोर दोस्तोयभ्स्कीले आफ्नो उपन्यास ‘डेमन्स’मा लेखेका छन् । झट्ट सुन्दा चसक्क मन छुने तर वास्तविक जीवनमा लागु गर्न लाग्दा असाध्यै...

आईएमएफको ऋणको पासोमा सास गुमाउँदै गरेको सुरिनामको कथा

सुरिनाम दक्षिण अमेरिकामा रहेको डचहरूको पूर्वउपनिवेश हो । आज पनि मान्छेको अतिक्रमणबाट थोरै मात्रै क्षति भएको सुरिनाम ९३ प्रतिशत वनले ढाकेको देश हो । संसारमा जम्मा तीनवटा मात्रै मुलुक छन्,...

अन्ततः नोम चोम्स्कीले भनेको सत्य साबित भयो !

गएको ५० वर्षदेखि नोम चोम्स्की सम्भवतः संसारकै सर्वाधिक प्रतिबद्ध, अविराम सम्मानित बौद्धिक व्यक्तिका रूपमा समकालीन अमेरिकी विदेश नीतिको प्रखर आलोचकका रूपमा मानिन्छन् । अनवरत प्रकाशित भइरहेका विविध पुस्तक, लेख, अन्तर्वार्ता...

अमेरिकालाई हायल–कायल पार्न सक्ने नयाँ चिनियाँ हतियार

चीनको जीडीएफ– ६०० नामक चिनियाँ हाइपरसोनिक हतियारले सम्भावित युद्धलाई उलटपुलट गर्ने क्षमता राख्छ । यसको तीव्र गति, एकैपटक धेरै लक्ष्यमा प्रहार गर्न सक्ने र इलेक्ट्रोनिक आक्रमण क्षमताले ताइवान तथा अमेरिकी...

ट्रम्पलाई यो पटक सहज छैन

यसपटक डोनाल्ड ट्रम्पलाई विदेश नीतिको क्षेत्रमा अप्ठ्यारो अवस्था छ भनिरहेका छन् मानिसहरू । यस्तो किन भनिँदै छ भन्ने मैले बुझ्न सकेको छैन । ट्रम्पले धेरै काम गर्नुपर्ने छैन ।...

परमाणु बम आक्रमणमा बाँचेकी सानी नानीको कथा

६ अगस्ट १९४५ मा जापानको हिरोशिमामा अमेरिकाले परमाणु बम खसालेको समय मिचिको कोदामा सात वर्षकी मात्रै थिइन् । आज पनि त्यो दिन उनलाई झलझली याद आउँछ । ‘घमाइलो दिन...

कतै तपाईं आफ्ना नानीबाबुलाई सामाजिक सञ्जालमा बेच्दै हुनुहुन्छ कि ?

संसारभरि लाखौँ मानिस अनलाइनमा छन् । उनीहरू फेसबुकमा हुन् वा युट्युबमा । इन्स्टाग्राम, स्न्यापच्याटमा वा टिकटकमै किन नहुन्, अनलाइनमै हुन्छन् । सामाजिक सञ्जालको उदयले एउटा नयाँखाले संसार वा भनौँ परिदृश्यलाई...

कसरी छानिन्छ अमेरिकी राष्ट्रपति ?

यो वर्ष विश्वका अधिकांश मुलुक निर्वाचनमय भए । केही मुलुक अब छिट्टै निर्वाचनमा होमिँदै छन् । बेलायत, अमेरिका, फ्रान्स, जापान, भारत हुँदै सबै महादेशका देशहरूमा भएको निर्वाचनमा पृथ्वीका आधा भन्दा...

चीनसँग किन नजिकिँदै छन् मोदी ?

भारत र चीन हालै सम्पन्न १६औँ ब्रिक्स शिखर सम्मेलनको साइडलाइन छलफल पश्चात् पश्चिमी हिमालय क्षेत्रमा लामो समयदेखि जारी सीमा विवादलाई सुल्झाउन सहमत भएका छन् । १५ जुन २०२० मा भारत...

रोबोट सेनाबाट भन्दा ठुलो खतरा एआई कर्मचारीतन्त्रबाट छ !

कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) को विकासमा दिनानुदिन नयाँ–नयाँ प्रगति भइरहेका छन् । यससँगै एआईको सम्भावित प्रभावलाई लिएर आशा–निराशा दुबैका अतिरञ्जित विश्लेषणहरू आइरहेका छन् । यसले हामीलाई अन्योलमा पार्दैछ । यी खतरा...

वासिङ्टनले मस्कोलाई बेवास्ता गरेर गम्भीर जोखिम निम्त्याउँदै छ

यसै हप्ता वासिङ्टनमा अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को भेला हुँदैछ । यो भेला व्यस्तता, तनाव र चुनौतीले भरिने निश्चित छ । भेलामा शीर्ष अर्थशास्त्रीहरूले चीनको आर्थिक सुस्तता, जर्मनीको मन्दी,...

पाथीभरा केबलकार विवाद : सहमति नभएपछि पुनः आन्दोलनको घोषणा

सुन्दरहरैँचामा माघ ३० गतेदेखि विराट एक्स्पो हुने

प्रदेश आमसञ्चार विधेयक पेस

मोरङमा सुरु भयो नागरिकताको अनलाइन सिफारिस

वन्यजन्तुको बसाइ गाउँबस्ती नजिक, स्थानीय जनता प्रभावित

जङ्गली बँदेल बस्तीमा पसेर बालीमा क्षति

दोस्रो वीरगन्ज गोल्डकप फागुन १७ गते देखि

सिरहाको देवीदह संरक्षण गर्न आर्थिक अभाव

दरबारमार्गको पैदल मार्गमा ग्रेनाइट राख्न सुरु

अख्तियारले भ्रष्टाचारमा संलग्न ठुला माछाहरू पक्राउ गर्नुपर्छ : देवकोटा

खुवा बिक्री गरेर मासिक एक लाख आम्दानी

मकवानपुरको भीमफेदीमा ग्यास बुलेट दुर्घटना, सडक एकतर्फी

सहारा क्लबले उत्पादन गरेका ६ खेलाडी ब्रिगेड ब्वाइजमा अनुबन्धित

एकीकृत समाजवादी गण्डकी प्रदेश अध्यक्षमा नेपाली निर्वाचित

पूर्वाधारका पर्खाइमा सुनछहरा

गरिबलाई पढाउन प्राविधिक शिक्षालयको अक्षयकोषमा एक करोड ५१ लाख

सुप्रिम सहकारी ठगी प्रकरण : छविलाल जोशीलाई थुनामा पठाउने आदेश

विवाहमा झगडा हुँदा किशोरको हत्या

भ्रष्टाचार अन्त्यका लागि सरकारले शून्य सहनशीलताको नीति लिएको छः मुख्यमन्त्री आचार्य

विवाहको उमेर २० वर्ष नै हुनुपर्छ: मुख्यमन्त्री आचार्य

अर्धवार्षिक समीक्षा कमजोर भएपछि कर्णालीका कृषिमन्त्रीले गरे कार्यसम्पादन सम्झौता

कर्णाली प्रदेशबाट चार अर्बभन्दा बढीको कृषि तथा पशुजन्य उपज निकासी

कर्णालीमा स्थानीय सेवा ऐन विवाद : संशोधनको माग गर्दै कर्मचारी आन्दोलनमा, पालिकाको काम ठप्प

बबई बस दुर्घटना अपडेट : भारतको कुम्भ मेला जाँदै गरेका ३६ जना घाइते, ५ जनाको अवस्था गम्भीर

सुदूरपश्चिमका सांसदलाई नयाँ ल्यापटप दिने तयारी

कर्णाली नदीबाट तीन जनाको उद्धार

ढुङ्गा निकाल्ने क्रममा पहिरो झर्दा एकको मृत्यु, एकजना घाइते

अर्जुन ट्रफी : धनगढीलाई हराउँदै अत्तरिया फाइनलमा

जोगमेहर श्रेष्ठलाई हराउने नानीमैयाँ दाहालको निधन

अध्यादेशमा उपेन्द्र र सरकार मुख हेराहेरको अवस्थामा

अर्जुन ट्रफीको उपाधि अत्तरियाले उचाल्यो, पायो १० लाख

नेपाल लाइफले बोनस सेयर र नगद लाभांश दिने

जनकपुरमा ‘बजाज माइलेज च्याम्पियन’ सम्पन्न

रिलिज भएको केही घण्टामा नै ट्रिन्डिङ गर्न थाल्यो बालेनको गीत

आयुर र दीक्षान्तलाई १२औँ स्पिड पावर तेक्वान्दोमा स्वर्ण

यूकेमा सरिनालाई स्वर्ण

माओवादीले तोक्यो ७७ वटै जिल्ला इन्चार्ज, कहाँ कसले पाए जिम्मेवारी ? (सूचीसहित)

संसदभित्रै लाग्यो नारा : महान् जनयुद्ध जिन्दाबाद !

माओवादीबाट तीन जना पदमुक्त, वैकल्पिक केन्द्रीय सदस्य थपियो