अनुवाद

मेरा कृति आफ्नै लयमा बाँच्नेछन्

उज्यालो र यसको सन्दर्भ गत जनवरीमा अपर्झट कुनै कामको सिलसिलामा आफ्नो स्टोर रुम मिलाउँदै गर्दा जुत्ताको एउटा पुरानो बट्टा फेला पर्‍यो । बट्टा खोलेर हेर्दा मेरो बाल्यकालका केही डायरी देखा...

दुई दार्शनिकको अस्तित्ववादी प्रेमकथा

जाँ पाल सार्त्र र सिमोन डी बेभोयर २०औँ शताब्दीमा दर्शनको इतिहास अध्ययन गर्ने जोसुकैले पढ्नैपर्ने दुई नाममा पर्छन् । ज्याँ पाल सार्त्र अस्तित्ववादको प्रमुख सिद्धान्तकार मानिन्छन् भने सिमोन डी बेभोयर...

डोनाल्ड ट्रम्पको ‘१८औँ ब्रुमेर’

सन् २०१६ देखि २०२० सम्म डोनाल्ड जे ट्रम्पले ४४औँ अमेरिकी राष्ट्रपतिका रूपमा काम गरे । अहिले उनले आफूलाई ४७औँ नम्बरको राष्ट्रपतिका रूपमा पुनः निर्वाचित गराउन सफल भएका छन् । कार्ल...

सत्तादेखि पतनसम्म : बशर–अल असदको उदय र अन्त्यको कथा

झण्डै ९ वर्षको हिंसात्मक द्वन्द्वसँगै केही वर्षदेखि तुलनात्मक रूपमा शान्त देखिएको सिरियामा पछिल्लो हफ्ता एक्कासी विद्रोही सैन्य बलले हमला गरेर बशर अल असदको सत्ता उल्ट्याइदिएसँगै विश्वभरका सञ्चारमाध्यममा सिरियाले पुनः स्थान...

पश्चिमा आधुनिकताले हामीलाई अहंकारी बनायो

आजको दिनमा हामीले कुनै अखबार उठाएर एक झलक मात्रै हेर्दा पनि सजिलै थाहा पाउन सक्छौँ, कुनै समय हामीलाई सहजै प्राप्त भएका जस्ता लाग्ने धेरै कुरा अहिले दुरुह हुँदै जान थालेका...

आफ्नै श्रीमान‍्बाट यतिसम्मको अपराध !

यो कथा हो मानव सभ्यताको कलंकको ! मान्छेले गर्न सक्ने अपराधको स्तर कहाँसम्म पुग्न सक्छ भन्ने अकल्पनीय उदाहरणको ! विचलित हुन, बेचैन हुन वा घटनाको बयानबाट क्रोधित हुन तयार भएर...

यस वर्षको नोबेल पुरस्कार, अमेरिकी खुला बजार नीति परित्यागको पक्षमा

स्वीडेनको ‘रोयल स्विडिस एकेडेमी अफ साइन्सेज’ले आर्थिक विज्ञान पुरस्कार समितिको सिफारिसमा यस वर्षको अर्थशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार केही समय अघि डारन आसेमग्लु, सिमन जोनसन र जेम्स ए. रबिन्सनलाई संयुक्त रूपमा दिने...

के हुँदैछ पाकिस्तानमा ?

कार्ल मार्क्स र एंगेल्सले सन् १८४८ मा कम्युनिस्ट लिगका लागि लेखेको घोषणा पत्रको पहिलो वाक्यमा लेखेका थिए– ’आज सारा युरोपलाई साम्यवादको भूतले सताइरहेको छ ।’ त्यसको १७६ वर्षपछि, अहिले दक्षिण...

दोस्तोयभ्स्कीका पाँच उपन्यास

‘दुनियाँलाई जित्न चाहन्छौ भने सुरुमा आफूलाई जित !’ यो कथन फ्योदोर दोस्तोयभ्स्कीले आफ्नो उपन्यास ‘डेमन्स’मा लेखेका छन् । झट्ट सुन्दा चसक्क मन छुने तर वास्तविक जीवनमा लागु गर्न लाग्दा असाध्यै...

आईएमएफको ऋणको पासोमा सास गुमाउँदै गरेको सुरिनामको कथा

सुरिनाम दक्षिण अमेरिकामा रहेको डचहरूको पूर्वउपनिवेश हो । आज पनि मान्छेको अतिक्रमणबाट थोरै मात्रै क्षति भएको सुरिनाम ९३ प्रतिशत वनले ढाकेको देश हो । संसारमा जम्मा तीनवटा मात्रै मुलुक छन्,...

अन्ततः नोम चोम्स्कीले भनेको सत्य साबित भयो !

गएको ५० वर्षदेखि नोम चोम्स्की सम्भवतः संसारकै सर्वाधिक प्रतिबद्ध, अविराम सम्मानित बौद्धिक व्यक्तिका रूपमा समकालीन अमेरिकी विदेश नीतिको प्रखर आलोचकका रूपमा मानिन्छन् । अनवरत प्रकाशित भइरहेका विविध पुस्तक, लेख, अन्तर्वार्ता...

अमेरिकालाई हायल–कायल पार्न सक्ने नयाँ चिनियाँ हतियार

चीनको जीडीएफ– ६०० नामक चिनियाँ हाइपरसोनिक हतियारले सम्भावित युद्धलाई उलटपुलट गर्ने क्षमता राख्छ । यसको तीव्र गति, एकैपटक धेरै लक्ष्यमा प्रहार गर्न सक्ने र इलेक्ट्रोनिक आक्रमण क्षमताले ताइवान तथा अमेरिकी...

ट्रम्पलाई यो पटक सहज छैन

यसपटक डोनाल्ड ट्रम्पलाई विदेश नीतिको क्षेत्रमा अप्ठ्यारो अवस्था छ भनिरहेका छन् मानिसहरू । यस्तो किन भनिँदै छ भन्ने मैले बुझ्न सकेको छैन । ट्रम्पले धेरै काम गर्नुपर्ने छैन ।...

परमाणु बम आक्रमणमा बाँचेकी सानी नानीको कथा

६ अगस्ट १९४५ मा जापानको हिरोशिमामा अमेरिकाले परमाणु बम खसालेको समय मिचिको कोदामा सात वर्षकी मात्रै थिइन् । आज पनि त्यो दिन उनलाई झलझली याद आउँछ । ‘घमाइलो दिन...

कतै तपाईं आफ्ना नानीबाबुलाई सामाजिक सञ्जालमा बेच्दै हुनुहुन्छ कि ?

संसारभरि लाखौँ मानिस अनलाइनमा छन् । उनीहरू फेसबुकमा हुन् वा युट्युबमा । इन्स्टाग्राम, स्न्यापच्याटमा वा टिकटकमै किन नहुन्, अनलाइनमै हुन्छन् । सामाजिक सञ्जालको उदयले एउटा नयाँखाले संसार वा भनौँ परिदृश्यलाई...

कसरी छानिन्छ अमेरिकी राष्ट्रपति ?

यो वर्ष विश्वका अधिकांश मुलुक निर्वाचनमय भए । केही मुलुक अब छिट्टै निर्वाचनमा होमिँदै छन् । बेलायत, अमेरिका, फ्रान्स, जापान, भारत हुँदै सबै महादेशका देशहरूमा भएको निर्वाचनमा पृथ्वीका आधा भन्दा...

चीनसँग किन नजिकिँदै छन् मोदी ?

भारत र चीन हालै सम्पन्न १६औँ ब्रिक्स शिखर सम्मेलनको साइडलाइन छलफल पश्चात् पश्चिमी हिमालय क्षेत्रमा लामो समयदेखि जारी सीमा विवादलाई सुल्झाउन सहमत भएका छन् । १५ जुन २०२० मा भारत...

रोबोट सेनाबाट भन्दा ठुलो खतरा एआई कर्मचारीतन्त्रबाट छ !

कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) को विकासमा दिनानुदिन नयाँ–नयाँ प्रगति भइरहेका छन् । यससँगै एआईको सम्भावित प्रभावलाई लिएर आशा–निराशा दुबैका अतिरञ्जित विश्लेषणहरू आइरहेका छन् । यसले हामीलाई अन्योलमा पार्दैछ । यी खतरा...

वासिङ्टनले मस्कोलाई बेवास्ता गरेर गम्भीर जोखिम निम्त्याउँदै छ

यसै हप्ता वासिङ्टनमा अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को भेला हुँदैछ । यो भेला व्यस्तता, तनाव र चुनौतीले भरिने निश्चित छ । भेलामा शीर्ष अर्थशास्त्रीहरूले चीनको आर्थिक सुस्तता, जर्मनीको मन्दी,...

बारुद र प्रोपगान्डाले थिचेको इजरायल–प्यालेस्टाइनको साँचो कथा

मध्यपूर्व समस्या समाधानको निर्विकल्प सूत्र ‘इजरायल र प्यालेस्टाइन दुई–राज्य समाधान’ हो । इजरायलले यसलाई निरन्तर अस्वीकार गरिरहेको छ । उसको दावा अनुसार प्यालेस्टाइन राज्यको सार्वभौमिकताले उसको राष्ट्रिय सुरक्षामा खतरा पैदा...

ह्विलचेयरबाटै सत्तालाई हाँक दिइरहेको प्राध्यापक अन्ततः मारियो !

सत्ताधारी वर्गको स्वार्थमा जब कसैले वास्तविक प्रश्न उठाइदिन्छ, तब ह्विलचेयरबाट उठ्न नसक्ने मानिसलाई पनि राज्यको नजरमा सबैभन्दा ठुलो दुश्मन, राष्ट्रद्रोही र अराष्ट्रिय करार गरिन्छ । साईबाबा त्यस्तै एउटा नाम हो,...

एक अद्भुत लेखकको लेखनी

कसैले उनलाई जादुगर भन्छन् । त्यस्तो जादुगर, जसले हाम्रो जीवनका निर्मम भोगाइ र वास्तविकतालाई विचित्रको कल्पनाशिलतामा मिसाइदिन सक्छ । उनी ग्याब्रियल गार्सिया मार्खेज हुन् । असाध्यै प्रिय कोलम्बियाली उपन्यासकार तथा...

‘एआई’को भविष्यबारे इतिहासको शिक्षा

कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) र यसले राम्रा रोजगारीमा पार्ने खतरा बिल्कुल नयाँ समस्याजस्तो देखिन्छ, तर हामी यो समस्यासँग कसरी जुध्ने भन्ने खोज्न डेभिड रिकार्डोका विचारलाई खोतल्दै छौँ । रिकार्डो आधुनिक अर्थशास्त्रका...

सामाजिक सञ्जालको छद्म संसारमा यहाँलाई स्वागत छ !

हिजोआज हामी सबै सञ्चारले गाँजेको दुनियाँमा बाँच्न थालेका छौँ । कसैसँग पनि अति सम्पर्क वास्तविकता हुँदै, अब त्यो लतमा परिणत भई सकेको छ । एकअर्कालाई हेरेर उनीहरू जस्तै हुन थालेका...

धर्तीको कुनै पनि प्रोपोगाण्डाले प्यालेस्टाइनको घाउ छोप्न सक्दैन

(सन् २०२४ को ‘पेन पिन्टर पुरस्कार’ लेखक तथा अभियन्ता अरुन्धती रोयलाई प्रदान गरिएको छ । नाटककार ह्यारोल्ड पिन्टरको सम्झनामा ‘इङ्गलिस पेन’ ले स्थापना गरेको पुरस्कार प्रत्येक वर्ष प्रदान गर्ने गरिन्छ...

बलिउड : शब्दको राजनीति

हालका केही वर्षयता हलिउड–बलिउडको चर्चा निकै उफानमा छ । तर, आश्चर्यको कुरा के हो भने यी सबै चर्चा ‘बलिउड’ शब्दमाथि हुने गरेका छन् न कि त्यस शब्दमा लुकेको अर्थबोध र...

नोबेल साहित्य पुरस्कार पाउने हान काङ र उनका कृति

सन् २०२४को साहित्य तर्फको नोबेल पुरस्कार दक्षिण कोरियाली लेखक हान काङले पाउने भएकी छन् । काङको प्रशंसा गर्दै उक्त घोषणामा उनले ‘गहन काव्यिक गद्यमार्फत इतिहासका आघात र मानव जीवनका जर्जरतालाई...

श्रीलंकाका नयाँ राष्ट्रपतिको जिम्मेवारी

जयती घोष, सी.पी. चन्द्रशेखर, मार्टिन गुजम्यान र चार्ल्स अबुग्रे श्रीलंकामा केही समयअघि सम्पन्न राष्ट्रपति निर्वाचनमा बहालवाला राष्ट्रपति रणिल विक्रमासिंघे पराजित भएका छन् । मतदाताले उनले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा...

अति प्रशंसा र विवादबिच घेरिएको रतन टाटा र टाटा समूहको इतिवृतान्त

काठमाडौँ । अनाथ आश्रमबाट झिकेर ल्याइएको तथा धनी व्यापारी परिवारको पालन पोषणमा हुर्केको एक जना आजीवन अविवाहित मानिसको आफ्नो ८६ वर्षको उमेरमा निधन भयो । संसारभरका सञ्चारमाध्यमहरूमा खबरहरू आउन थाले...

अमेरिकाले चीनको विकास किन रोक्न सक्दैन ?

चीनमा अहिले राष्ट्रिय बिदाको समय छ । सातदिने बिदा लिएर चीनमा राष्ट्रिय दिवस धूमधामले मनाइरहँदा चीनको आर्थिक गतिविधिमा बढोत्तरी र मजबुती पनि सँगसँगै देखिएको छ । यस्ता बिदाले चिनियाँलाई घुमघाम,...

सबैले अर्थशास्त्र बुझ्न किन आवश्यक छ ?

सन् १९८६ मा म मेरो देश दक्षिण अफ्रिका छाडेर अर्थशास्त्रको अध्ययन गर्न क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालय आएँ । तत्कालीन समयमा यहाँ मेरा लागि धेरै कुरा प्रतिकूल थिए । अंग्रेजी बोल्नमा म धेरै...

आइन्स्टाइनको विश्व चर्चित आलेख : समाजवाद नै किन ?

आर्थिक तथा सामाजिक मुद्दाबारे विज्ञता नभएको मानिसले समाजवादबारे धारणा प्रस्तुत गर्नु ठिक हो वा होइन भन्नेबारे यदाकदा विविध प्रश्न उठ्ने गरेको पाइन्छ । म भने धेरै कारणले गर्दा समाजवादबारे बोल्नु...

इरान–इजरायल द्वन्द्वको कथा

मंगलबार राति अर्थात् १ अक्टोबरका दिन सामाजिक सञ्जाल एक्समा एउटा भिडियो निकै रिट्विट भयो । भिडियोमा इजरायली प्रधामन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहु एउटा साँघुरो प्यासेजमा हतार–हतार दौडिरहेका छन् र उनलाई पछाडिबाट क्यामराले...

आजको दुनियाँ बहुध्रुवीय होइन

आजको दिनमा धेरैजसो राजनीतिज्ञहरू, कूटनीतिज्ञहरू र अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिका अध्येताहरू संसार बहुध्रुवीय भइसक्यो वा अब हुँदै छ भन्ने तर्क जोडतोडले अघि सारिरहेका छन् । पछिल्ला केही महिनामा यस्ता तर्क धेरै क्षेत्रका...

युवल नोह हरारी अर्थात् खतरनाक लोकप्रियतावादी

असाध्यै सफल पुस्तक ‘सेपियन्सः अ ब्रिफ हिस्ट्री अफ ह्युमनकाइन्ड’ का लेखक युवल नोह हरारीका भिडियोहरू हेर्नुस्, तपाईंले त्यहाँ अनौठा प्रश्न सोधिएको पाउनुहुन्छ । उदाहरणका लागि, क्यानेडियन पत्रकार आफ्नो कार्यक्रम ‘द...

निर्दयी बैंकहरूले प्रगतिको बाटो रोकेका छन्

विलियम शेक्सपियरको प्रख्यात नाटक ‘मर्चेन्ट अफ भेनिस’ मा कुनै एक पात्रले भनेझै यदि कसैले ‘यी सबै बैंकरहरूलाई मारौं’ भनेको भए, मलाई लाग्छ नेपालका अधिकांश साना तथा मझौला उद्यमहरूले निशंकोच आफ्ना...

ध्यान योगलाई विद्यालयस्तरसम्म जोड्नुपर्छ : मुख्यमन्त्री कार्की

झापा कप : चर्च ब्वाइज क्लब फाइनलमा

विराटनगरमा निर्माण सामाग्री बोकेको गाडीमा आगजनी, ५० लाख बढीको क्षति

धरानमा सांस्कृतिक महोत्सव हुँदै

बारामा कारभित्र बेवारिसे शव फेला

महोत्तरीमा डाँका समूहबाट पूर्व गाविस सचिवको हत्या

अनुगमनका क्रममा ४१५ बोरा रासायनिक मल जफत

पर्साको बहुदरमाई नगरपालिकाको सामानमा विद्यार्थीहरूले लगाए आगो

पाँच महिनामा बाह्रवटा गैँडा मृतावस्थामा भेटिए

पृथ्वी राजमार्गअन्तर्गत मुग्लिङ–नौबिसे सडकखण्डमा यसरी हुँदैछ काम (तस्बिरहरू)

बाजुरा भूकम्प अपडेट : मानवीय क्षति शून्य, भौतिक क्षतिको विवरण सङ्कलन हुँदै

बाजुरा केन्द्रबिन्दु भएर ५.२ म्याग्निच्युडको भूकम्प

म्याग्दीको नयाँ पर्यटकीय गन्तव्यः टोड्के–धौलागिरि पानोरमा सांस्कृतिक पदमार्ग

दरवाङ–बिम–दिच्याम सडक आयोजना सुरू

मादी–मर्स्याङ्दी करिडोर निर्माण कार्य पुनः सुरु

शिशिर ऋतुमा पनि अन्नपूर्ण चढ्न आरोही आए

प्रदेश राजधानी देउखुरीमा भौतिक संरचना निर्माण अन्तिम चरणमा

पाल्पामा माछा मार्ने विस्फोटक पदार्थ बनाउँदा एक जनाको मृत्यु, २ जना घाइते

भैरहवामा भेटिएको शंकास्पद बस्तु सेनाद्वारा निष्क्रिय

लुम्बिनीमा पाँच वर्षदेखि थन्किएका बस आजदेखि सञ्चालन

धावक रोकायाद्वारा कर्णाली खेलकुद क्लबलाई जग्गा दान

महाबै– ३ का वडाध्यक्ष सिंहमाथि हातपात, टाउकोमा सात टाँका

बाजुरा भूकम्प अपडेट : रास्कोटमा चर्किए घर

दुई दिनदेखि सर्केगाडमा टेलिफोन सेवा अवरुद्ध

कर्णाली नदी क्षेत्रमा आइपुगे लक्ष्मण सारस

थुनामुक्त गराइदिन्छु भन्दै रकम असुली गर्ने ३ जना पक्राउ

सुदूरपश्चिममा कांग्रेस–एमालेबिच भागबन्डाको लफडाले संसदीय समिति सभापतिविहीन

भादा गाउँमा थारु होमस्टे महोत्सव हुने

महिला यु–१९ विश्वकप खेल्ने टोलीको बन्द प्रशिक्षण गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रङ्गशालामा हुने

पाकिस्तानमा आतंकवादी आक्रमण, १६ सैनिकको मृत्यु, ८ घाइते

नेपाल प्रिमियर लिग : प्रचण्ड र देउवाद्वारा उपाधि वितरण (तस्बिरहरु)

गाजामा २० लाखभन्दा बढी मानिस फसे : संयुक्त राष्ट्रसङ्घ

देश धेरै हिसाबले अगाडि लम्कँदैछ : प्रधानमन्त्री

निसम बने एनर्जेटिक प्लेयर, विपिन एमर्जिङ प्लेयर

नेपाल प्रिमियर लिगमा जेब बने प्रतियोगिताको उत्कृष्ट खेलाडी

बैंकहरूको ऋण गुणस्तर जाँच्ने प्रक्रिया फेरि सुरु, संकट झनै बढ्दा किन खुलाइयो ?

एआईबाट भिडियो बनाएर गायिका समीक्षा अधिकारीको चरित्रहत्या