exclusive एक्सक्लुसिभ स्टोरी Unicode Converter युनिकोड Date Converter मिति रूपान्तरण
आइतबार, २३ वैशाख २०८१
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

रातोपाटी स्पेसल

खरानीमुनिको आगो

खरानीमुनिको आगो

आकाश छर्लङ्गै उघ्रेको थियो । झुल्के घामका मधुरा, शान्त किरण पहेँल्पुर फुलेको तोरीबारीमा ओइरिए । खरका छानाहरूबाट पातलो बाफ फुस्फुस् उड्न थाल्यो । शीतले निथ्रुक्क भिजेको गाउँ घामका न्याना किरणले मुख धोएर मुसुक्क हाँस्यो । ...

वर्तमान सन्दर्भमा लेनिन र साम्राज्यवाद

वर्तमान सन्दर्भमा लेनिन र साम्राज्यवाद

साम्राज्यवाद, पुँजीवादको चरम अवस्था जुन समयमा लेखियो, त्यस समयको विश्वव्यापी माहोललाई बुझ्न कोसिस गरियो भने मात्र साम्राज्यवादको सैद्धान्तिकीकरणलाई राम्ररी बुझ्न मद्दत पुग्छ ।  लेनिनले सन् १९०० अर्थात् शताब्दीको सुरुवातदेखि...
इतिहास रचेकी एरिका गुरुङ भन्छिन्, ‘मैले रजत जितेको होइन, स्वर्ण गुमाएकी रैछु’

इतिहास रचेकी एरिका गुरुङ भन्छिन्, ‘मैले रजत जितेको होइन, स्वर्ण गुमाएकी रैछु’

काठमाडौँ । ठुला अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा देशका लागि ऐतिहासिक पदक जित्दा कुनै खेलाडीको मनोदशा कस्तो होला ? हामी ठान्छौँ—  खुसीको पराकाष्ठा होला, हर्षले आँखा रसाऊलान्, देशको सम्झना आउला, गर्वले छाती फुल्ला,...
अष्ट चिरञ्जीवी मन्दिर : जहाँ दर्शनार्थी जन्म दिन मनाउन जान्छन्

अष्ट चिरञ्जीवी मन्दिर : जहाँ दर्शनार्थी जन्म दिन मनाउन जान्छन्

प्रमुख देवी–देवताको मन्दिरमा यदाकदा अष्ट चिरञ्जीवीका मूर्ति पनि राखिएका हुन्छन्, तर अष्ट चिरञ्जीवीकै मन्दिर भनेर बिरलै भेटिन्छन् । विराटनगर महानगरपालिका– ८ मधुमारामा भने अष्ट चिरञ्जीवीको मन्दिर छ । २०६५...
प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपति कि प्रधानमन्त्री ?

प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपति कि प्रधानमन्त्री ?

काठमाडौँ । नेपालको पहिलो वैधानिक कानुन बनेको ६० वर्षपछि २०६४ सालमा पहिलोपटक संविधान सभाको निर्वाचन भयो । २००४ सालमा तत्कालीन राणा प्रधानमन्त्री पद्म शमशेरले वैधानिक कानुन लागु गरेका थिए ।...
डुङ्गाभित्र नब्बे किलो सिक्का !

डुङ्गाभित्र नब्बे किलो सिक्का !

नाफा (नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान)मा गत चैत १२ देखि १६ सम्म भएको बागमती प्रादेशिक कला प्रदर्शनीमा किसिम किसिमका कला प्रदर्शन भए ।  यसपालिको प्रदर्शनीमा अधिकांश नवयुवा र मूलधारमा प्रवेश...
डा. विमल कोइराला : ‘भूतले खाजा खाने बेला’को जागिरदेखि मुख्यसचिवसम्म

डा. विमल कोइराला : ‘भूतले खाजा खाने बेला’को जागिरदेखि मुख्यसचिवसम्म

नेपाल सरकारका पूर्वमुख्यसचिव डा. विमल कोइराला र वरिष्ठ रङ््गकर्मी अशेष मल्ल कुनै समय ‘क्लासमेट’ थिए । त्यतिबेला (तीसको दशकको पूर्वाद्र्धमा) काठमाडौंमा खाना पकाउने दाउराको अभाव थियो, दाउरा पाउन घुस खुवाउनुपथ्र्यो...
रामनवमी : आदर्श र पराक्रमको महोत्सव

रामनवमी : आदर्श र पराक्रमको महोत्सव

सनातन जगतका अनेक ग्रन्थहरूमा भगवान् श्रीरामको सम्पूर्ण जीवन वृत्तान्त भेटिन्छ । रामायणहरू पनि अनेक छन् । अनेक पुराण श्रीरामको आख्यान, उपाख्यान र कथाहरूले भरिएको छ । नेपालका आदिकवि भानुभक्तले संस्कृत...
दिना–भद्री दाजुभाइलाई राष्ट्रिय विभूति मान्ने कि नमान्ने ?

दिना–भद्री दाजुभाइलाई राष्ट्रिय विभूति मान्ने कि नमान्ने ?

हरेक समुदायको आ–आफ्नो पुरानो कथा र गाथा हुन्छ । उनीहरूको गाथा वा कथामा इतिहास पनि लुकेको हुन्छ ।  ती गाथा वा कथामा पात्र हुन्छन्, कतिपय पात्रलाई त्यस समुदायले उच्च...
कविता के हो, कस्तो हुनुपर्छ कविता ?

कविता के हो, कस्तो हुनुपर्छ कविता ?

कविता साहित्यको सबैभन्दा प्राचीन विधा हो । यो सबैभन्दा धेरै लेखिने विधा पनि हो । सुरुदेखि नै कविता धेरै लेखिँदै आइएको छ । आरम्भमा कविताको रचना मौखिक रूपमा गरिन्थ्यो र...
जसले सानो चित्र राजा महेन्द्रलाई देखाएपछि छात्रवृत्ति पाए

जसले सानो चित्र राजा महेन्द्रलाई देखाएपछि छात्रवृत्ति पाए

८० नाघेका पाका कलाकार विजय थापा (जन्म : सन् १९४३) अझै चित्र बनाउन अभ्यस्त छन् । कहिलेकाहीँ कलाका औपचारिक कार्यक्रममा पनि झुल्कन्छन् । हामीबिच चिनजान निकै पुरानो हो, झन्डै चार...
एक समयका टिकट चेकर, अहिले वितरण गर्छन् करोडौँका फिल्म

एक समयका टिकट चेकर, अहिले वितरण गर्छन् करोडौँका फिल्म

काठमाडौँ । भनिन्छ– सङ्घर्ष नै जीवन हो । सङ्घर्षका क्रममा पनि मानिसका लागि सधैँ समय एकनास हुँदैन । कसैका लागि कुनै समय प्रतिकूल हुन्छ र कुनै समय अनुकूल हुन्छ ।...
नेवार शब्द र नेवार समुदायको उत्पत्ति कसरी भयो ?

नेवार शब्द र नेवार समुदायको उत्पत्ति कसरी भयो ?

विश्व नेवा सङ्गठनले आज (मार्च ३० मा) विश्व नेवा: दिवस मनाइरहेको छ । विश्वभरि छरिएर रहेका नेवार समुदायका सदस्यलाई एकत्रित गर्ने र आफ्नो संस्कृतिको प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले स्थापना गरिएको ‘विश्व...
पत्रकारिताको स्तरोन्नति, क्षमता अभिवृद्धि र प्रेस स्वतन्त्रताको आन्दोलनमा किशोर नेपाल

पत्रकारिताको स्तरोन्नति, क्षमता अभिवृद्धि र प्रेस स्वतन्त्रताको आन्दोलनमा किशोर नेपाल

नेपाली पत्रकारितामा किशोर नेपाल चिनाइराख्नुपर्ने नाम होइन । भुइँतहका नागरिकसँग संवाद गरिरहने र उनीहरूका चिन्ता–चासोलाई सदैव उजागर गर्ने पत्रकार नेपाल नेपाली माटोसँग साक्षात्कार गर्ने पत्रकारको सूचीमा दरिन्छन् । उनको जन्म...
गम्भीर हुनुपर्ने ठाउँमा हाँसिदिन्छन् दर्शक

गम्भीर हुनुपर्ने ठाउँमा हाँसिदिन्छन् दर्शक

‘२०३४ असारमा नेपाल राष्ट्रिय प्रज्ञा प्रतिष्ठानले गरेको बृहत् सेमिनारका अवसरमा बालकृष्ण समको ‘अन्धवेग’ नाटक मञ्चन भएको थियो । नाटकमा हलुका प्रसङ्ग देख्दा सबै आह्लादित हुन्थे, गम्भीर प्रसङ्ग देख्दा उति रुचि...
फागुमा अबिरको प्रयोग कहिलेदेखि गरियो ?

फागुमा अबिरको प्रयोग कहिलेदेखि गरियो ?

हिन्दु संस्कृतिका अधिकांश चाडपर्वका पिँधमा केही न केही कथा वा किंवदन्ती र कुनै न कुनै शास्त्रीय आधार भेटिन्छन् । हाम्रो लोकसङ्गीत ऋतुसँग सम्बन्धित पनि छ । फाल्गुन शुक्ल पूर्णिमाको दिन...
कम्युनिस्ट स्थापनाको ७५औँ वार्षिकोत्सवको मुखैमा वाम दल विभाजित

कम्युनिस्ट स्थापनाको ७५औँ वार्षिकोत्सवको मुखैमा वाम दल विभाजित

काठमाडौँ । पूर्व प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले नेतृत्व गरेको नेपाल समाजवादी दल (नेसपा) कम्युनिस्ट इतिहासलाई पछ्याउँदै लगभग विभाजित भएको छ । स्थापनाको दुई वर्ष नपुग्दै वामपन्थी विचार बोक्ने यो दल...
जब खगेन्द्र संग्रौलाले आमाबाट कुटाइ खाए...

जब खगेन्द्र संग्रौलाले आमाबाट कुटाइ खाए...

२०१२ सालतिर, खगेन्द्र संग्रौलाले पढ्ने स्कुलको दैलोमा एकजना सार्कीका छोराले पाइला राखे । बाहुन, क्षत्री, राई–लिम्बु आदि कथित ठुला जातजातिले भरिएको स्कुलको टहरोमा सानो भनिने सार्कीका बच्चाले पाइला राख्नु ठुलै...
वृद्ध योद्धाको यथोचित अवसान

वृद्ध योद्धाको यथोचित अवसान

च्याँच्याँको भाकामा मैले यो धर्ती स्पर्श गर्दा ती जाग्रत मानव मेरो नागरिक हक, अस्मिता र मुक्तिको उदात्त ध्वजा बोकेर सङ्घर्षको मैदानमा होमिइसकेका थिए । म जीवितै छँदा सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको...
परशु प्रधानले २१ वर्षमा लेखेका थिए - उम्केको छ काठमाडौँको घेरोबाट साहित्य...

परशु प्रधानले २१ वर्षमा लेखेका थिए - उम्केको छ काठमाडौँको घेरोबाट साहित्य...

२०२१ सालमा ‘भोजपुरका कविता’ शीर्षकको सङ्ग्रह निकाल्ने भए, कृष्ण जोशीले । भोजपुरका १० कवि र भोजपुरइतरका सात कविका १७ कविता रहेको यस सङ्ग्रहमा जोशीले परशु प्रधानलाई भूमिका लेख्न आग्रह गरेका...
एक मिनेटको त्यो ऐतिहासिक कला प्रदर्शनी

एक मिनेटको त्यो ऐतिहासिक कला प्रदर्शनी

नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानले २०२२ सालदेखि हरेक वर्ष नक्सालस्थित सीता भवनको विशाल कक्षमा राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी गर्थ्यो । २०७२ को भूकम्पले सीता भवनलाई क्षति पुर्‍याएपछि त्यसकै वरपर स–सानो टहरामा यो...
जर्नेल नरशमशेरले साधना–सहानालाई देखाउँदै सोधे, ‘यिनीहरू तेरो को ?’

जर्नेल नरशमशेरले साधना–सहानालाई देखाउँदै सोधे, ‘यिनीहरू तेरो को ?’

पुस्तक र दस्ताबेजहरूका अनुसार, १६७ वर्षअघि आजैका दिन (सन् १८५७ मार्च ८) न्युयोर्कका कपडा कारखानामा काम गर्ने महिलाहरूले आफूहरूको हकहितका लागि आन्दोलन गरेका थिए । त्यतिबेला उनीहरूले १५–१६ घन्टा काम...
शिक्षामा अल्झेका एक–बिस प्रश्नका उत्तर

शिक्षामा अल्झेका एक–बिस प्रश्नका उत्तर

संसद्मा छ, विद्यालय शिक्षा ऐन । बहसमा छ, उच्च शिक्षा ऐन । पहिलो ऐनमा सांसद तथा मन्त्रीका संशोधन आएका छन्; सरोकारवालाहरूले सुझाव दिइरहेका छन् । नेतृत्व भने यस ऐनमा संशोधन...
सेल्फिस हुन सकेको भए अझै प्रगतिले आकाश चुम्थ्यो

सेल्फिस हुन सकेको भए अझै प्रगतिले आकाश चुम्थ्यो

काठमाडौँ । २०४२ तिरको एक दिन, अहिलेका चर्चित लोकगायक तथा संगीतकार नारायण रायमाझीको भेट कलाकार लोकबहादुर क्षेत्रीसँग भयो । क्षेत्री रेडियो नेपालका कलाकार थिए । रायमाझी रेडियोमा स्वर परीक्षाको उद्देश्यले...
रेडियो नेपालमा जब एक अपरिचित गायकको गीत बज्यो— माया मेरी साँझ बनी...

रेडियो नेपालमा जब एक अपरिचित गायकको गीत बज्यो— माया मेरी साँझ बनी...

‘तीसको दशक । भक्तराज आचार्यको भव्य भाकाले भावविभोर दशक । कतै भक्तिभावले भरिएको भजनमा आध्यात्मिक चेतना टुसाइरहेका हुन्थे । कतै शास्त्रीय सुगम सङ्गीत सुसाइरहेका हुन्थे,’ क्षेत्रप्रताप अधिकारीले लेखेका पंक्ति हुन्...
भिजन अनफोल्ड : थकित आँखाबाट काठमाडौँको दृश्य...

भिजन अनफोल्ड : थकित आँखाबाट काठमाडौँको दृश्य...

यही फागुन ४ गतेदेखि कलाकार विजेन्द्र श्रेष्ठको ‘भिजन अनफोल्ड’ अर्थात् ‘दृष्टिको अभिव्यक्ति’ शीर्षकको एकल कला प्रदर्शनी गरियो, नेपाल आर्ट काउन्सिलमा । दुईदिने (फागुन ४–५) यस प्रदर्शनीमा निकै दर्शकको उपस्थिति रह्यो...
प्रजातन्त्र कसरी र किन आयो ?

प्रजातन्त्र कसरी र किन आयो ?

आजभन्दा ७३ वर्षअघि एक सय तीन वर्षे लामो जहाँनियाँ राणाशासन ढलेर प्रजातन्त्र आउनुको पछाडि चारवटा परिस्थिति कारक थिए — १) जंगबहादुरको जातीय कानुन (१९१० को मुलुकी ऐन) । २) राणाहरूभित्र...
प्रजातन्त्र दिवस

प्रजातन्त्र दिवस

उराठलाग्दो अर्को बिहान । हिउँद ढलेर जान लागेको छ तर जाडोको झनै बैँस चढेजस्तो छ । मुटुधरि ठिहिर्‍याउने स्याँठ चलिरहेछ । मखमलीको फाटेर धुजाधुजा भएको मनजस्तै छ वातावरण– हुस्सु लागेको,...
वरिष्ठ चित्रकार हेम पौडेल अब हामीबिच रहेनन्

वरिष्ठ चित्रकार हेम पौडेल अब हामीबिच रहेनन्

यही माघ १७ गते ८३ वर्षीय वरिष्ठ कलाकार हेम पौडेल अस्ताए । जलरंगी पारदर्शी दृश्यचित्रमा प्रखर उनी आफ्नो जीवनमा चराको कला बनाउन बढी संलग्न रहे । चराको अति सुन्दर चित्र...
सोनाम ल्होछार : सांस्कृतिक जागरणदेखि पहिचान आन्दोलनसम्म

सोनाम ल्होछार : सांस्कृतिक जागरणदेखि पहिचान आन्दोलनसम्म

चन्द्रपात्रो अनुसार माघ शुक्ल प्रतिपदादेखि ल्होछार मनाइन्छ । तामाङ भाषामा ‘ल्हो’ भनेको वर्ष र छार भनेको नयाँ हो । तसर्थ ल्होछारको शाब्दिक अर्थ नयाँ वर्ष हुन्छ । आजदेखि २८६०औँ सोनाम...
यहाँ बहुदलीय व्यवस्था छ तर दल छैन

यहाँ बहुदलीय व्यवस्था छ तर दल छैन

यस गोष्ठी संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको अभ्याससँग सम्बन्धित भनिएको छ, यसमा मुख्य शब्द ‘अभ्यास’ लाग्छ । समाजले, बेलाबेलामा भएका आन्दोलनहरूले र संविधानले जे–जस्तो अपेक्षा गरेको हो, सो अनुसार संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको...
डरले गाँजिएको हाम्रो सामाजिक मनस्थिति

डरले गाँजिएको हाम्रो सामाजिक मनस्थिति

मलाई कविता पढ्न मन पर्छ । रघुवीर सहाय जो दिनमानको सम्पादक हुनुहुन्थ्यो, उहाँको ‘दो अर्थ का भय’ शीर्षकको लामो कविताको छोटो अंश यहाँ उद्धृत गर्न चाहन्छु । यो कविता हिन्दीमा...
प्रधानमन्त्री र मुख्यमन्त्रीको पदका लागि प्रत्यक्ष निर्वाचनमा जाने हो कि ?

प्रधानमन्त्री र मुख्यमन्त्रीको पदका लागि प्रत्यक्ष निर्वाचनमा जाने हो कि ?

आज यहाँ जुन शीर्षक चयन गरिएको छ, अभ्यासमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र । यो विचारको उद्भव कसरी भयो ? म त्यसतर्फ जान चाहन्छु । मलाई सम्झना छ, ०५६ देखि ०५९ सालतिर...
नेपाली खेलकुदका सदाबहार ‘सेकेन्ड’ मुकुन्दहरि श्रेष्ठ

नेपाली खेलकुदका सदाबहार ‘सेकेन्ड’ मुकुन्दहरि श्रेष्ठ

काठमाडौँ । ओलम्पियन मुकुन्दहरि श्रेष्ठले जितेर मात्रै होइन, हारेर पनि इतिहास रचेका छन् । अर्का ओलम्पियन बैकुण्ठराज मानन्धरले भाग लिएको हरेक स्पर्धामा उनी सधैँ दोस्रो भए, तर म्याराथनको रिबन चुम्ने...
तुइन चुँडिएर ढुङ्गोझैँ खस्ने भयौँ हामी कर्णाली नदीमा...

तुइन चुँडिएर ढुङ्गोझैँ खस्ने भयौँ हामी कर्णाली नदीमा...

संस्कारको झिरमा उनिएका रङ्गहरू गाढा छन् अझै अनकन्टार प्रदेशमा । तुइनमा झुन्ड्याइएको फलामको पेरुङ्गोमा राजन रावत, म र हुम्लाका एक पत्रकार बसेका थियौँ । त्यो पेरुङ्गोलाई वारि ल्याउनुपरे वारिको...
शाही ‘कु’ को सूचनाबारे बुझ्दा एमालेका मन्त्रीसँग जंगिएका थिए देउवा

शाही ‘कु’ को सूचनाबारे बुझ्दा एमालेका मन्त्रीसँग जंगिएका थिए देउवा

काठमाडौँ । २०६१ साल माघ १९ गते राजा ज्ञानेन्द्र शाहले ‘कु’ गरी शासन सत्ता हातमा लिँदै छन् भन्ने गाइँगुइँ हल्ला चलेको थियो । तर पुष्टि हुने आधार कतै भेटिएको थिएन...
४७ वर्षको अन्तरालमा आएका दुईवटा कालो दिन अर्थात् १९ माघ

४७ वर्षको अन्तरालमा आएका दुईवटा कालो दिन अर्थात् १९ माघ

काठमाडौँ । हाम्रो राजनीतिक इतिहासमा ‘१९ माघ’ दुईपटक कालो दिन भएर आयो— पहिलोपटक, २०१४ सालमा । त्यतिबेला राजा महेन्द्रले संविधानसभाको चुनाव नगरी प्रतिनिधिसभाको चुनावको घोषणा गरे । त्यसयता जनताका प्रतिनिधिले...
ओलीले पहिलो सहिद मानेका ‘बाँकावीर’ को हुन् ?

ओलीले पहिलो सहिद मानेका ‘बाँकावीर’ को हुन् ?

‘बाँकावीरले पहिलोपल्ट राणाशासनका विरुद्ध लड्नुपर्छ भनेर सेना नै संगठन गरेका थिए । उनलाई पछि राणाशासनले गिरफ्तार गरेर हत्या गर्‍यो । उनी पहिलो सहिद हुन् । पहिलो सहिदका सम्बन्धमा अलिकति कन्फ्युजन...
झुन्ड्याइने बेला सहिद लखन थापाले गरेका थिए जंगबहादुरको मृत्युको भविष्यवाणी !

झुन्ड्याइने बेला सहिद लखन थापाले गरेका थिए जंगबहादुरको मृत्युको भविष्यवाणी !

हामीकहाँ सहिद दिवस मनाउने प्रचलन जेलबाट सुरु भएको थियो । राणाशासनका विरुद्ध आवाज उठाएर वा गतिविधि गरेर जेलमा परेकाहरूले जेलमै सहिद दिवस मनाउँदै आएका थिए । राणाशासकले १९९७ सालको माघ...
‘द आइडिया अफ् ह्याभिङ नो आइडिया’ : अलमलमा पार्ने अब्बल कला

‘द आइडिया अफ् ह्याभिङ नो आइडिया’ : अलमलमा पार्ने अब्बल कला

ललितपुरको पुल्चोकमा अवस्थित ‘विकल्प’ कला दीर्घामा २१ डिसेम्बर २०२३ देखि १८ जनवरी २०२४ सम्म नवयुवा कलाकार विनय हुँमागाईंको एकल चित्रकला प्रदर्शन भयो ।  ‘द आइडिया अफ् ह्याभिङ नो आइडिया’...
नेपाल र विश्व सन्दर्भमा लेनिनवादको भविष्य कति ?

नेपाल र विश्व सन्दर्भमा लेनिनवादको भविष्य कति ?

आज २१ जनवरी लेनिनको मृत्युको सय वर्ष पुगेको दिन । हामी आज यहाँ लेनिनको मृत्युमा शोक मनाउन भेला भएका होइनौँ, न त लेनिनले सय वर्षअघि यस लोकलाई विरासतमा छाडेर गएको...

भर्खरै