विचार/दृष्टिकोण

बलात्कार : कारण र समाधान

विभिन्न पत्रपत्रिका र सामाजिक सञ्जालमा दिनहँु आएका बलात्कारका घटनाले मन छिया(छिया पार्छ । यस्ता समाचारले मानव मनलाई एक पटक घोत्लिन विवश गराउँछ । बलात्कारीहरू अपराधी हुन् र तिनलाई कानुन बमोजिम...

काँग्रेसको महाभूलले अधिनायकवाद जन्माउँछ ?

मुलुकमा कायम रहेको राजनीतिक चक्रब्यूहको सञ्जालबाट नेपाल तथा नेपाली जनतालाई मुक्ति दिलाउने उद्देश्यले वाम समूहसँग लोकतान्त्रिक समूहको राजनीतिक यात्रा सुरु भएको मान्न सकिन्छ । किनकि एक्लो प्रयासबाट मात्र कुनै...

साम्राज्यवादबाट माओवाद निस्तेज पार्ने खेल

पर्यवेक्षक र राजनीतिक विश्लेषकहरू भन्छन्–चीनमा नेपालको नाका नखुलोस् भन्ने धारणा भारतको छ । रसुवागढी हुँदै चीनबाट काठमाडौँमा रेल आउने चर्चाले भारतीय सत्ताको मुटु खाएको छ । ओली सरकारले आफ्नो सत्ता...

चुनौतीका चाङमाथि नेकपाका प्रदेश समिति

नेकपा सङ्ख्यात्मक रूपमा विशाल भएको छ तर त्यतिकै मात्रामा गुणात्मक रूपमा सबल छैन । जननेता मदन भण्डारीको जस्तो टोपी ढल्काएर मात्र मदन हुन सकिन्न । ओली वा प्रचण्ड निकट भएर...

नेपालमा मृत्युदण्ड : हजारौं निर्दोष मारिने, दोषीहरू उम्किने खतरा

कञ्चनपुरमा १३ वर्षीय बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या गरिएको घटनापश्चात हाम्रो देशमा मृत्युदण्डको कानुनको माग बढिरहेको छ । विशेषगरी बलात्कारका घटनामा मृत्युदण्डको माग चर्को रूपमा उठिरहेको छ । मृत्युदण्ड के...

संविधान दिवस कसरी बन्यो कालो दिवस ?

सरकारले भव्यताका तेस्रो संविधान दिवस मनाउँदा राजपा नेपाललगायत मधेसी, आदिवासी जनजाति अधिकार केन्द्रित संस्था एवम् अभियानहरूले भने कालो दिवस मनाएर विरोध गरे । ‘नेपालको संविधान २०७२’ असोज ३ मा...

भारतको महत्वकाङ्क्षा र त्यसलाई नियन्त्रण गर्ने अमेरिकी अस्त्र जसको द्वन्द्वले भारतीय मुद्रामा संकट निम्तायो

भारतमा मोदी सत्तामा आएपछि उसको विदेश नीतिमा ठूलो ‘प्याराडाइभ सिफ्ट’ भयो । ठूलो परिवर्तन भयो । भारतको चीन नीति परिवर्तन भयो, नेपाल नीति पनि परिवर्तन भयो । साथ साथमा अमेरिका...

नागरिकसम्म नपुगेको ‘संविधान दिवस’

संविधान दिवसको पूर्वसन्ध्यामा नेपाल टेलिकममार्फत सरकारको सन्देश आयो– ‘संविधान दिवस २०७५ अवसरमा सैनिक मञ्च टुँडिखेलमा मूल समारोह समितिको कार्यक्रममा उपस्थितिका लागि अनुरोध छ ।’ अनि सरकारले उसैगरी ‘असोज ३’ गते...

करको चरित्र

राज्यको मेरुदण्ड भनेको अर्थराजनीति नै हो । राज्य अङ्ग हो भने त्यसमा प्राण वा जीवन गति पैदा गर्ने माध्यम भनेको अर्थतन्त्र हो । यसले राज्यरूपी सुन्दर शरीरमा रक्तसञ्चार गराउँदै जीवन्तता...

'गणतन्त्रले जसरी प्रतिकृयावादीहरूलाई राष्ट्रवादीको नाममा अगाडि ल्याइरहेको छ, त्यो निकै खतरा हो

संविधान दिवस किन मनाइन्छ भन्नुभन्दा पहिले संविधान किन लेखिन्छ भन्नेतिर जानुपर्छ । संविधान लेखिने तीनवटा कारण हुन्छन् । पहिलो, यदि यथास्थिति हो भने त्यसलाई कायम राख्नका लागि पनि संविधान लेखिन्छ...

पहाडी राष्ट्रियतासँगै एकल जातीय मधेसी अधिनायकवादको खतरामा मधेस

लामो समयदेखि मधेसमा पहाडी उग्र राष्ट्रवादको द्वन्द्व छ । मधेस केन्द्रित दललाई यो विषय राम्रोसँग थाहा छ । तर यतिबेला मधेस केन्द्रित दलहरू सत्ता स्वार्थको राजनीतिमा चुर्लुम्म डुबेका छन् र...

उत्पादनमा किन जाँदैनन् लघुवित्त र सहकारी ?

माइक्रो फाइनान्सको अवधारणा अघि सारेर ग्रामीण बैङ्कलाई सबैको बैङ्क बनाएका मोहम्मद युनुसले सन् २००६ मा नोेबेल शान्ति पुरस्कार जिते । उनले आयआर्जनमा लागेका मानिसहरू होइन कि मगन्तेहरूलाई ऋण दिने परियोजना...

मर्यादित परीक्षा प्रणालीको अपेक्षा

लिखित, मौखिक तथा प्रयोगात्मक परीक्षाको माध्यमबाट योग्य एवं दक्ष विद्यार्थीको सही मूल्याङ्कन हुन्छ । शिक्षालय वा उच्च शिक्षालयका मन्दिरहरूमा परीक्षा व्यवस्थापनसम्बन्धी कार्यले सदियौँदेखि छुट्टै पहिचान बनाउँदै आएको छ । यी...

समृद्धि हासिल गर्न परिवार नियोजनमा लगानी

नेपालमा परिवार नियोजन कार्यक्रम विशेषगरी बढ्दो जनसङ्ख्या नियन्त्रण गर्नका लागि सुरुवात गरिएको भए पनि यो प्रजनन स्वास्थ्यको अभिन्न अङ्ग बन्न पुगेको छ र मानिसको गुणस्तरीय जीवनसँग यसको अन्योन्याश्रित सम्बन्ध रहँदै...

राष्ट्रिय विज्ञान दिवसको सान्दर्भिकता

विज्ञान र प्रविधि नै एउटा राष्ट्रको सामाजिक तथा आर्थिक समुन्नतिको मेरूदण्ड, राष्ट्रको अन्तर्निहित शक्तिको परिसूचक समृद्धिको संवाहक एवम् सामाजिक नवचेतनाका उत्प्रेरक हुन् भन्ने तथ्य विश्वसामु छर्लङ्ग हुनाले नै संयुक्त राष्ट्रसङ्घले...

कम्युनिस्ट आन्दोलनका समस्या

नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनमा मूल ट्रेन्डमा कैयौँ समयमा विवाद हुने गरेका छन् । त्यसको इतिहासतर्फ नलागाँै । मूल ट्रेन्ड भनेको कम्युनिस्ट आन्दोलनको लक्ष र उद्देश्यमा पुग्नका लागि माक्र्सवादी लेनिनवादी सिद्धान्तअनुसार मूलभूत...

ओली सरकारको घट्दो साख

लामो समयसम्म अस्थिर सरकार बन्ने र ढल्ने गर्दा सरकारका काम कारवाही नै फितला बनेका थिए । यो अवस्थामा देश निर्माण र विकासका लागि आम नेपाली जनताहरूले स्थायी सरकारको...

संस्कृतिको वीभत्सीकरण

गाउँबस्तीहरुमा वर्षको एक पटक ‘कुलदेउता पूजा’ लाई माध्यम बनाएर कुलबन्धुहरु भेला हुने, ‘कुलदेउता’को पूजा गर्ने र प्रसाद वितरण गर्ने चलन ‘कुलबन्तहरु’का समुदायमा पुरानै हो । यसको लागि परम्परागत रुपमा...

ओली सरकारलाई आफ्नैबाट बचाउ प्रभु !

भोल्टेयरले म आफ्ना प्रतिद्वन्द्वीसित एक्लै सामना गर्न सक्छु तर दया गरेर आफन्तहरूबाटै बचाउनु होला प्रभु भनेका थिए । यस्तै अवस्था दुई तिहाईको कम्युनिस्ट पार्टीको केपी शर्मा...

सम्झना ती सादगी र साहसी नेताको

गणतन्त्र नेपालका प्रणेता । प्रखर प्रजातन्त्र र माक्र्सवादी अर्थतन्त्रका परिकल्पनाकार । जमिनदार परिवारमा जन्मेर पनि सादगी जिन्दगी बिताउने गान्धीवादी नेता अनि राजनीतिक कार्यनीतिमा चेग्वेवाराका चेला । अर्थात् रामराजाप्रसाद सिंह...

रामराजा प्रसाद सिंह : जो, गणतन्त्रका लागि ‘हजारौं मृत्यु मर्न र हजारौं जिन्दगी जिउन’ चाहन्थे

पूर्वी नेपालको कोसी तटनजिकैको कोइलाडी गाउँमा राजपुत परिवारको एक बालक एकपल्ट सिकिस्त बिरामी प¥यो । डाक्टरले उपचारका लागि उसलाई भारत लैजान भन्यो । सम्पन्न जमिनदार परिवारको छोरोलाई उपचारार्थ भारत...

तीज हिजो, आज र भोलि

देशको विकास, प्रगति र उन्नतिमा त्यो देशको भाषा, कला र संस्कृतिले महत्वपूर्ण स्थान ओगटेको हुन्छ । राम्रा संस्कार र संस्कृति मुलुकका गहना हुन् । समय, अवस्था र परिस्थितिअनुसार यिनीहरूमा समयसापेक्ष...

विदेशमा आर्जित सीप स्वदेशमा किन सदुपयोग नगर्ने ?

राजनीतिक परिवर्तनसँगै नेपाल यतिबेला आर्थिक रूपान्तरणको छटपटाहटमा छ । राणातन्त्र, राजतन्त्र या पञ्चायती शासनविरुद्ध प्रजातन्त्रको लडाइँ, संविधानसभाबाट नयाँ संविधान जस्ता राजनीतिक मुद्दाहरूबाट गुज्रँदै मुलुकले समावेसी सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रसम्मको यात्रा छिचोलिसकेको...

नेवाः ताम्सालिङ प्रदेश नै उपयुक्त

१.० विषय प्रवेश नेपालको संविधान, २०७२ ले सात प्रदेशको सङ्घीय राज्य जन्मायो तर न्वारान गर्न सकेन । संविधानको धारा २९५(२), धारा ७(२) र धाराका आधारमा प्रदेशको नाम, भाषा र...

ट्रम्प प्रशासनका बेनामे अधिकारीको त्यो आलेख, जसले अमेरिका हल्लायो

(२०१८ सेप्टेम्बर ५मा न्यूयोर्क टाइम्सले एक बेनामे लेखकको आलेख प्रकाशित गर्ने निर्णय ग-यो । न्यूयोर्क टाइम्सले नामबिनाको आलोख विरलै प्रकाशन गर्नेगर्छ । लेखकको आग्रहमा अमेरिकाको सबैभन्दा प्रतिष्ठित यस पत्रिकाले यस्तो...

पिता योद्धा हुन्, समयमै चिनौं

तीन वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले पिता गुमाउनु पर्यो । पिताको सामीप्यता अनि छहारी कहिल्यै अनुभूति गर्न नपाएकी म जब हरेक वर्ष पितृ औंशी आउँछ खुशी हुन सक्दिनँ । यो दिन (दिवस) नमनाइएको...

पञ्चतन्त्रका कथा र वर्तमान नेपालका सुकेधाराहरु

पञ्चतन्त्रको सर्वप्राचीन हस्तलिखित प्रति नेपालमै भेटिएको पनि भनिन्छ । यस आधारमा हेर्दा पञ्चतन्त्रका रचनाकार विष्णु शर्मा सक्कली नेपाली सृजेता व्यक्तित्व हुन् । भूरि भूरि प्रशंंसनीय स्तरका दूरदर्शी पनि हुन् ।...

अमेरिकामाथि दबाब राख्न सक्ने साउदीको शक्ति

साउदी अरबको शक्तिका बारेमा अघिल्लो व्याख्यानमा हामीले धार्मिक सांस्कृतिक आधारबाट चर्चा गर्‍यौं । त्यस आधारअनुसार साउदी अरबमा प्रहार हुँदा संसारभरीका डेढ अर्ब जति मुसलमान आफ्नो आस्थाको केन्द्रमा प्रहार भएको सम्झछन् । ...

राहुल भ्रमणप्रति किन उदासिनता ?

भारतीय काँग्रेस आईका अध्यक्ष तथा प्रमुख प्रतिपक्ष दलका नेता राहुल गान्धी निकै ‘लो प्रोफाइल’मा शुक्रबार नेपाल आए । एक रात बसे र शनिबार बिहान तिब्बत प्रस्थान गरे । राहुल तिब्बतको...

बलात्कारले उब्जाएको प्रश्न : कता गइरहेछ हाम्रो समाज ?

समाज आजभोलि दिन प्रतिदिन कुरूप बन्दै गएको छ । आफ्नै बाबु, दाजुभाइ, काका आदिबाट घरभित्रै छोरी चेलीहरू बलात्कृत हुनु र लुटिनु सभ्य समाज हुँदै होइन । यो त कुरूप र...

स्ट्रेट अफ हरमुजको महत्व बढाउन र घटाउन इरान र साउदी अरबबीचको प्रतिस्पर्धा

अस्ति हामीले स्ट्रेट हरमुजको कुरा गर्‍यौँ । त्यसमा साउदी अरब र इरानको समीकरण, खटपट र खाडी वरिपरि रहेका देशहरूको आपसी सम्बन्धको कुरा गर्‍यौं । त्यसका लागि एउटै एपिसोड प्रयाप्त...

मोदीको बुद्ध मोह

बिमस्टेक सम्मेलनमा भाग लिन चौथो पटक नेपाल आएका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले सम्मेलनको अन्तिम दिन (भाद्र १५ गते) पशुपतिनाथस्थित नवनिर्मित नेपाल– भारतमैत्री धर्मशालाको उद्घाटन पनि गरे । उक्त उद्घाटन कार्यक्रमलाई...

बिमस्टेक सम्मेलनले उब्जाएका केही प्रश्न

‘बहुपक्षीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बङ्गालको खाडीको प्रयास’ (बिमस्टेक) को यही भाद्र १४ र १५ गते काठमाडौँमा आयोजित चौथो शिखर सम्मेलन दोस्रो दिन अपरान्ह समापन भएको छ ।...

गभर्नरज्यू पुँजीबजार कसरी चल्छ ?

कुनै समय पूर्वकृषि राज्यमन्त्री रहेकी करिमा बेगमले कफी खेतीमा देखिएको ‘पहाडी’ एकाधिकार तोडेर तराई मधेसका गाउँगाउँमा कफी फलाउने भाषण गरेकी थिइन् । उनले त्यतिबेला मधेसमा कफी फलाउने भाषण गर्दैगर्दा कफी...

वर्तमानका जिज्ञासामय कथाहरु

१) कथारम्भ गरौं गाइजात्राबाट । धेरैले टिप्पणी गर,े यसपालाको गाइजात्रा गाइजात्रा जस्तै रहेन । यसको अर्थ यो भैंसी जात्रा हुन गएको पनि होइन । शहरका फराक फराक सडकहरुमा अनगिन्ती...

काममा जिरो प्रगति, गफमा शतप्रतिशत अग्रगति

प्रधानमन्त्री केपी ओलीले बिमस्टेकको पूर्वसन्ध्यामा पत्रकार भेटघाट गरेर सबै (आलोचनाका) कुरा लेख्नोस् तर जनतामा निराशा फैलाउने कुरा नगर्नोस् भनेर आग्रह गर्नु भएछ । उहाँले निराशा फैलँदाको परिणाम राष्ट्रलाई नै नराम्रो...

समाजवाद पुँजीवादको विकल्प

ऐतिहासिक द्वन्द्वात्मक भौतिकवादी प्रस्थापना अनुरूप समाज परिवर्तन हुने गर्दछ । ब्रह्माण्डमा अस्तित्वमा रहेका सबै वस्तु, घटना, घटना प्रक्रिया र सामाजिक सत्ताहरू द्वन्द्वात्मक भौतिकवादी प्रक्रियामा विकसित र रूपान्तरित हुनेगर्दछ । वस्तु...

बुद्धदर्शनको सान्दर्भिकता

नेपालको कपिलवस्तुमा जन्मिएका गौतम बुद्ध एक दार्शनिक व्यक्तित्व हुन् । उनको समयका अधिकांश कुराहरू अलिखित नै थिए र उनको समयपश्चात उनले दिएका ज्ञानका कुराहरूलाई लिपिबद्ध गरी संसारभर शान्तिको सन्देश दिने...

कृषिमन्त्रीको जगमा कस्तो होला भूमिमन्त्रीको यात्रा ?

जनसङ्घर्षका विभिन्न आयामहरूमा वर्गीय समानताको एजेन्डा प्रमुख रहँदै आएका छन् । देशमा वर्गीय खाडलको प्रमुख कारक तत्व भनेकै भूमिमाथि जनताको स्वामित्वमा रहेको चरम असमानता नै हो । भूमिको न्यायपूर्ण वितरणमा...

मार्क्सवाद र पहिचानको सवाल

“जुन अनुपातमा एक जातिद्वारा अर्को जातिको शोषणको अन्त्य हुन्छ, त्यही अनुपातमा एक जातिप्रति अर्को जातिको शत्रुताको पनि अन्त्य हुन्छ ।” यो भनाइ कार्ल माक्र्स र फ्रेडरिक एङ्गेल्सको हो ।...

मोरङमा पोखरीमा डुबेर एक महिलाको मृत्यु

विपद् पूर्व तयारीले क्षति न्यूनीकरण गर्न सकिन्छ : मुख्यमन्त्री कार्की

स्वयंसेवा तालिमले सहज बन्दै हात्तीपाइलेपीडितको दैनिकी

किशोरीलाई जबरजस्ती करणी गरेको अभियोगमा युवक पक्राउ

गढीमाई मन्दिरलाई विश्वसम्पदा सूचिमा समावेश गर्न प्रदेश सरकारले पहल गर्छ : मुख्यमन्त्री सिंह

महोत्तरीको रामगोपालपुरमा स्थानीय निर्वाचनको चहलपहल बढयो

बाला चतुर्दशीको अवसरमा जंगलासहिया पशुपतिमा तीनदिने मेला सुरु

आमा-छोराको हत्या गरी फरार अभियुक्त ४ वर्षपछि पक्राउ

नुवाकोटमा दुई सय दश जना किसान सम्मानित

काठमाडौँ उपत्यकामा खानेपानीका पाइपलाइन मर्मत गरिँदै

महसुल नतिर्ने उद्योगको बैंक खाता रोक्का गर्न कुलमानको पत्राचार

बागमतीमा ७ सचिव पद रिक्त, अभाव टार्न दोहोरो जिम्मेवारी

प्रशासन कार्यालयमै थन्किए २७ हजार राष्ट्रिय परिचयपत्र

पठनपाठनसँगै कुखुरा पालन, सामान्य खर्चको जोहो आफैँ गर्दै विद्यार्थी

मध्यपहाडी लोकमार्गको बागलुङ खण्ड धमाधम कालोपत्र हुँदै

स्याउको राजधानी मार्फामा बढ्दै पर्यटक

गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल : सातामा २४ उडान तर सञ्चालन खर्च धान्नै मुस्किल

बुटवल उपमहानगरपालिकामा डेंगु खोज र नष्ट गर अभियान सुरु

व्यक्तिगत इगो साध्न कारबाहीको सिफारिस गरे : सांसद चौधरी

एमाले लुम्बिनीका सांसद पार्टी सदस्यबाट निलम्बन

जुम्ला साक्षर जिल्ला घोषणा

दोस्रो पञ्चवर्षीय योजनाले कर्णालीको वास्तविकता बोल्नुपर्छ : मुख्यमन्त्री कँडेल

समयमा काम नगर्ने ठेकदारलाई कारबाही गर्ने मन्त्रीको चेतावनी

राखेपले बोलायो ११८ औँ बोर्ड बैठक, दसौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताबारे निर्णय लिन आग्रह

दार्चुला–तिङ्कर सडक निरीक्षण गर्न दुई मन्त्री दार्चुलामा

कलुवापुर–बेलौरी सडकमा तत्काल कालोपत्र गर्न माग

स्थानीय महिलाका लागि उपयोगी ‘शनिबारीय मेला’

धनगढीमा सुदूरपश्चिम महोत्सव आयोजना हुँदै

एलन मस्कको टेस्लाले स्मार्टफोन ल्याउन सक्ला ?

पारस खड्का जस्मिन पेन्ट्सको सद्भावनादूत नियुक्त

नेपाली चिया कफीको ऐतिहासिक परम्पराको सम्मान बढाउने उत्पादन

बालाचतुर्दशी : पशुपतिनाथको कैलाशमा पसल राख्न प्रतिबन्ध

हवाई आक्रमणले तहसनहस पारिएका घरमा फर्किए लेबनानी

३० वर्षपछि अचाक्ली आकाशियो कफीको मूल्य