विचार/दृष्टिकोण

कोरोनाभाइरसबारे चिनियाँ राजदूतलाई पत्र

काठमाडौं, फागुन १, २०७६ काठमाडौं, फागुन १, २०७६ महामहिम चिनियाँ राजदूत महोदय, समुचित अभिवादन । महोदया, ‘कोरोनाभाइरस’रूपी आपदाले ग्रस्त तपाईंको महान देशका गौरवशाली नागरिकहरुको कल्याण एवं आपदाको समाप्तिका लागि...

‘जनयुद्ध’ र मुलुक रुपान्तरणको अवस्था

तत्कालीन राजनीतिक व्यवस्थासँग असहमति जनाउँदै नेकपा (माओवादी)ले २०५२ साल फागुनमा जनयुद्ध सुरु गरे । त्यो समयसम्म आइपुग्दा सैद्धान्तिक रुपमा दुइवटा धारणाहरु व्याप्त थियो । पहिलो बहुदलीय प्रजातन्त्रको प्रादुर्भाव भएपछि बलात...

२५औँ जनयुद्ध दिवस : मथिङ्गलमा हजार प्रश्न

नेपालको अढाई सय वर्ष पुरानो राजतन्त्रात्मक व्यवस्थाविरुद्ध एक दशकसम्म लाखौँ जनतालाई सङ्गठित र व्यवस्थित विद्रोहमा सामेल गराएको राजनीतिक आन्दोलन यही फेब्रुअरी १३ देखि २५औँ हेमन्तमा लाग्दैछ । आफैमा यो आन्दोलनको...

जनयुद्ध र जनआन्दोलनको मर्मको कसीमा आजको नेतृत्व : रूपान्तरणको कार्यभार कसरी पूरा गर्ने ?

भनिन्छ, ‘जब शान्तिपूर्ण आन्दोलनहरु प्रभावी हुँदैनन् परिवर्तनका लागि सशस्त्र क्रान्ति अवश्यम्भावी हुन्छ’ । राणाकालदेखि दोस्रो जनयुद्धको अन्त्यसम्म आइपुग्दा नेपाली जनताले संरचनागत विभेद, पछौटेपन र सामन्तवादी कुशासनबाट उम्कन पटक पटक...

एमसीसीका चुनौती र अवसरहरु

नेपाल–अमेरिका दौत्य सम्बन्ध लगभग सात दशक वितिसकेको छ । तात्कालीन राजा महेन्द्रको समय सन् १९४७ मा अमेरिकासँग कूटनीतिक सम्बन्धको स्थापना भएको थियो । त्यसपछि क्रमशः अन्य राष्ट्रसँग दौत्य सम्बन्ध स्थापना...

भ्रष्टाचार र भ्रष्ट मानसिकता

अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले ललिता निवास जग्गा प्रकरणमा १७५ जनालाई अनुसन्धानको दायरामा ल्याएपछि मूलतः दुई स्वर सुनिएका छन्– पहिलो, यस सरकारले भ्रष्टाचारलाई सहँदैन र अहिलेको अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको सक्रियता...

मलाई गाली गर्नुहोस्, तर जनताको मनोबल नटुट्ने गरी

तपाईंहरुले आज यहाँ थुप्रै महत्वपूर्ण विषयहरु उठाउनु भएको छ । हरेक विषयहरुमा जानुभन्दा अगाडि मेरो आमन्त्रणलाई स्वीकारेर आउनु भयो र खुलस्त विचार राख्नु भयो । यसका लागि सबैभन्दा पहिले म...

‘अब जनताको हाँसो ठट्टा सुनौं !’

पहिले पहिले पनि शहरमा गाउँ भेटिन्थे । शहरका छेउछेउ ठाउँठाउँमा बनेका पाटीहरुमा भेटिन्थे । जस्तै सोह्रखुट्टेपाटी, भैंसेपाटी, गाइबाच्छापाटी, लामपाटी आदि । अहिले पाटीहरु प्रजातन्त्र र लोकतन्त्रले खाएर सकिए । हिजोआज...

आस्था प्रकरणः ‘अत्याचार’को बदला ‘महाअत्याचार’ !

‘कहीँ नभएको जात्रा हाँडीगाउँमा’ हुने र ‘अजब काशी, गज्जब नेपाल’ भनी उखानै बनेको हाम्रो देश नेपालमा गज्जब गज्जबका घटनाहरु हुने गर्छ । त्यस्तै घटना आस्था राउत प्रकरणमा पनि भएको छ...

आफ्ना खुट्टाहरू हेरौं अनि धरातल पहिचान गरौं

“सवाल यो होइन कि तिमी कत्तिको सानो छौ । सवाल त यही नै हो कि सानै भए पनि आस्था, प्रतिबद्धता र कार्ययोजनाको शक्ति तिमीमा कत्तिको मात्रामा छ ।” ...

के अमित शाह मोदी शासनका लागि ‘भार’ हुन थालेका हुन् ?

नजिकिदैँ गरेको दिल्ली विधानसभा चुनावले भारतका केन्द्रीय गृहमन्त्री अमित शाह नरेन्द्र मोदीको शासनमा कहाँ उभिएका छन् भन्ने कुराको सङ्केत गर्नेछ । यदी उनी चुनावी प्रचारको पोस्टरमा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी...

छाउपडी प्रथा : समाज, धर्म र कानुन

महिनावारी संसारभरि निश्चित उमेर समूहका सबै महिलाहरुमा हुने शारीरिक तथा जैविक प्रक्रिया हो । यसो भए पनि यसप्रति बनाइने दृष्टिकोण, मूल्य, मान्यता, बुझाइ र गरिने व्यवहार विभिन्न देश, समाज र...

एमसीसीमाथि बहस : आशङ्काको भुमरी

चोक, चौतारी, चिया पसल, प्रत्येक नेताको भाषण, रेडियो टेलिभिजन जतासुकै एमसीसीकै चर्चा परिचर्चा छ । युट्युब च्यानलको त कुरै छाडौँ सबै मिडियामा यसको चर्चा भएकै छ । प्रत्येक पार्टीका कार्यकर्ताले...

‘सत्ता अन्धो हुने खतरा सधैँ हुन्छ’

काठमाडौँ । लोकतन्त्रसम्बन्धी अहिलेको संवैधानिक व्यवस्था के हो ? लोकतान्त्रिक संवैधानिक व्यवस्था कस्तो हुन्छ ? यसतर्फ हाम्रो ध्यान जानु आवश्यक छ । यो संविधानले व्यवस्था गरेका सबै संवैधानिक निकायले...

विचार पुष्पलालको तर नेतृत्व ?

नेकपा (माओवादी केन्द्र) को केन्द्रीय समितिले ०७६ साउन १० गते नेपाल सरकारको संस्कृति तथा पर्यटन मन्त्रालयमा एक पत्र दर्ता गरायो । जसमा भनिएको छ ः विश्व कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्रका...

गाउँ गाउँमा देशभक्तिको उर्जासन्चार

दुई दिनअघि म आफ्नो गाउँमा पुगेको थिएँ । साँझको समय थियो । घर पुग्नुअघि एकजना साथीकोमा पुगेँ । म पुग्दा मित्रका आँगनमा टन्नै मानिस थिए । परम्परागत नाचसहितको भजन घन्किरहेको...

नेकपाले तत्काल गर्नुपर्ने पाँच काम : सभामुख चयनदेखि पार्टी सदस्यताको एकीकरणसम्म

काठमाडौँ । सभामुख चयन, एमसीसी प्रकरण र पार्टी एकताका बाँकी काम टुङ्गो लगाउने विषयमा सत्तारुढ दल नेकपाभित्र अन्तरविरोध, वैचारिक मतभेद र फरक धारणा प्रस्टसँगले बाहिर आएको छ । तर यस्ता...

नेपालमा मानव रोबोट र इनोभेसन

आफ्नै क्षमता पहिचानमा च्युत बनेको, अत्यन्त अदूरदर्शी, अत्माबल स्खलित नेपालको कर्मचारी प्रशासन, जङ्गलमा सिङ अड्केको बाह्रसिङ्गेको हालतमा पुगेको सरकार र नेपालमा गहिरो जरा गाड्न सफल नाफाखोरी व्यापार प्रवद्र्धन संस्कृति आज...

किन ट्रम्प इरानविरुद्ध अमेरिकी–इजरायली युद्ध चर्काउन खोज्दै छन् ?

इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूले जनरल कासिम सुलेमानी र मिलिसिया महादी अल–मुहान्दीसलाई मार्ने अमेरिकी आक्रमणको स्वागत गरे । जनरल सुलेमानी इरानको रिभोलुसनरी गार्डको विदेश विभाग कुड्सका प्रमुख हुन् भने अल–मुहान्दिस आईएसलाई...

शासनको अट्टहासका बीच सूचना विधेयक

सूचना अर्थात् जानकारी । नेपालीमा ‘थाहा’ । यथातथ्य ज्ञान । जनतामा उम्रने ‘यथातथ्य ज्ञान’ तानाशाहहरूको ‘विभीषिका’ हो । जनतामा आफ्ना काला करतुतहरूको थाहा चुहिएर जान्छ कि भन्ने शङ्का मात्रले पनि...

‘धन्य, बुबा र दाजु मरेकाले यो दिन देख्नु परेन’

सभापति शेरबहादुर देउवा र ‘वरिष्ठ’ नेता रामचन्द्र पौडेलले आफ्नो गौरवशाली पार्टी नेपाली काँग्रेसलाई सशक्त बनाउँदै लैजानु भएको छ ! तस्बिरले ज्यादा वर्णन गरोस्– काँग्रेसभित्रको किचलोले लोकतान्त्रिक शक्तिको मात्र हैन,...

यो दशक चीनको रह्यो, आगामी पनि चीनकै हुनेछ

सन् २०१० सम्म चीनले विश्वव्यापी चेतनालाई नयाँ तरिकाले प्रभावित पार्न थालिसकेको थियो । तर पश्चिमी राष्ट्रलाई प्रभावित पारेको वित्तीय संकट अघि, चीनलाई एक कच्चा खेलाडिको रुपमा हेरिन्थ्यो । सन् २००८...

चुनौतीको बेलामा नै रचनात्मकता आउँछ

स्थायी सत्तालाई सम्झाइबुझाइ गरेर परिर्वतन सम्भव छ र ? एक शब्दमा भन्ने हो भनेसम्झाइ बुझाइ गरेर परिर्वतन हुँदैन । दोस्रो वाक्य त्यसमा थप्ने हो भने त्यो सम्झाइबुझाइको पछाडि...

मेलमिलापको नयाँ अर्थ– प्रजातन्त्रका सहयोद्धाहरु फेरि एकताबद्ध होऊ !

यो पुसमा विभिन्न संयोग मिलेको छ अहिलेको सङ्घीय संसदमा प्रमुख प्रतिपक्ष दलको रूपमा रहेको नेपाली काँग्रेसका लागि । पुस १ गते काँग्रेसको सरकारसँगै संसद् पनि विघटन गरेर प्रजातन्त्रको हत्या गरेका...

बेवारिसे त बन्दै छैन राष्ट्रिय एकता र मेलमिलाप ?

राष्ट्रिय एकता र मेलमिलापको उपागम बोकेर ०३३ पछि लोकतान्त्रिक आन्दोलनको पथलाई अघि बढाउन कम्मर कसेको बीपीको दल चौधौँ महाधिवेशनको सँघारमा आइपुग्नै लाग्दा तीव्र झगडाले प्रजापरिषद् र कोमिन्ताङ बन्ने धुनमा ध्वनि...

आफ्नैको आलोचना र विरोध किन ?

हामी आज एउटा विशेष संक्रमणको स्थितिमा छौं । हामीले संक्रमणकाल मूलतः टुङ्ग्यायौं, तैपनि संक्रमणकाल अझै छँदैछ । हामीले हाम्रो रिभोल्यूशन, हाम्रो क्रान्ति, हाम्रो सामाजिक परिवर्तनको यो बाटो समातेका छौँ ।...

कठै ! सुझाव, सल्लाह र परामर्श !

आधिकारिक संस्था र व्यक्तित्वहरुले जबसम्म सुझावलाई गुलाफ, सल्लाहलाई साक्षात् अल्लाह अर्थात् भगवान् सम्झिँदैन, अनि उचित परामर्श हृदयले स्पर्श गरेर प्रयोगमा ल्याउँदैनन् तबसम्म अराजकताले खुट्टा घुमाउन छोड्दैन । नेपालमा बढ्दो सडक...

यो संविधानमा टेकेर समाजवाद ल्याउने कुरा नै हास्यास्पद

समाजवाद वर्गीय व्यवस्था हो । सबै वर्ग मिलेर समाजवाद ल्याउने भन्ने कुरा हुँदैन । शोषक र शोषितहरु मिलेर समाजवाद ल्याउने भन्ने कुरा यो दुनियाँमा कहिल्यै हुने कुरा होइन । यो...

सङ्क्रमणकालमा बैङ्किङ उद्योग

आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ को प्रथम त्रैमासिक खाताबन्दी गर्दैगर्दा केहि बैङ्कबाहेक सबैको नाफा सामान्य वृद्धि भएको छ । अघिल्लो वर्ष यही अवधिमा बैङ्कहरुको नाफा ३० प्रतिशतभन्दा बढीले वृद्धि भएको थियो भने...

आग लागी झुपडी, डेढ घडी भद्रा !

‘झुप्रामा आगो लाग्यो । भद्रा डेढ घडी बाँकी छ । भद्रा हुँदाका समयमा कुनै पनि शुभ कार्य गर्न हुँदैन । भद्रा सकिन्छ अनि पानी जुटाएर आगो निभाउन शुरु...

कोरियाली क्रान्तिको रक्षार्थ सहिद भएका आफ्ना छोराको मृत्युलाई माओले कसरी लिनुभएको थियो ?

एकपटक सुङलिङले आनइङ दाइका अवशेषहरु कोरियाबाट चीन ल्याउन लगाउनका लागि बुबासँग अनुमति माग्नुभयो । तर, उहाँले टाउको हल्लाएर आफ्नो असहमति जनाउनुभयो र भन्नुभयो– “सहिदहरुलाई जहाँकहीँ पनि गाड्न सकिन्छ । आखिर...

माओको शिक्षाः जनताको चीज नछुनु

आज डिसेम्बर २६ । आजैको दिन महान् क्रान्ति नायक माओ त्से तुङको हुनान प्रान्तको साओसानमा एक किसान परिवारमा जन्म भएको थियो । विश्वक्रान्तिका महानायक, जसले माक्र्सवाद–लेनिनवादको क्रान्तिकारी सिद्धान्तलाई अन्धनक्कल गरेर...

सादा जीवन र उच्च विचारका राजनेता किसुनजी !

कुशल राजनीतिज्ञ, समाजवादी चिन्तक अब्बल पत्रकार, सफल लेखक र दर्शनशास्त्रका अध्येता सन्त नेता किसुनजी नेपाली राजनीतिका रोलमोडल पुरुष हुन् । राजनेताहरूमा हुनपर्ने विशिष्ट गुणहरू धेरै मात्रामा भएकैले उनले सुराही, छाता...

मिडिया अहिले तिनको हातमा छ जसको काम पत्रकारिता होइन

यदि मिडिया यिनलाई देखाउँदैनन् भने हामीले नै सम्पूर्ण देशबासीकहाँ यसलाई पु-याउनुपर्छ । यसलाई भाइरल बनाउन सहयोग गर्नुस् ।’ मेलै यस्ता सन्देश भएका कैयन् भिडियो हेरिसकेको छु । ती भिडियोमा...

राज्यको संरक्षणमा हुर्किएको जातीय विभेदका लागि राज्यले दलितहरुसँग माफी माग्नुपर्छ

जात जात व्यवस्था र आन्तरिक विभेद : किन बाहुनले बाहुनलाई र दलितले दलितलाई भेदभाव गर्छन् ? भन्ने प्रश्नबारे चर्चा गर्दा विषयको उठान सामान्य उदाहरणबाट गरौं । जस्तै; डोम समुदाय...

भाजपा आगोसँग खेलिरहँदा क्याम्पसमा भएको प्रहरी दमनले विभाजित भारतलाई सङ्घर्षको कारण दिएको छ

आइतबार साँझ जब सशस्त्र प्रहरी र अर्ध–सैनिक फौज देशको राजधानी र अलिगढ विश्वविद्यालय हातामा प्रवेश गर्यो केहीलाई त्यस घटनाको जडमा रहेको केही खराबीको सूचक हो भन्ने पर्यो । तर...

पुस १ को त्यो कालो काण्ड जसले अन्ततः राजतन्त्रकै चिहान खन्यो

नेपालको इतिहासमा २०१७ साल पुस १ गतेलाई कालो दिनका रूपमा लिइन्छ किनभने तत्कालीन अति महत्त्वाकाङ्क्षी राजा महेन्द्रले भर्खरै सुरु भएको निर्वाचित प्रजातान्त्रिक संसदीय व्यवस्थाको नै हत्या गरी निरङ्कुश राजतन्त्रलाई आधुनिक...

जनता, केवल जनता नै राष्ट्र रक्षक !

हामी सीमाको कुरा गर्दैछौँ । समाजवाद साम्यवादमा आस्थावान् हामी जनता पनि सीमाको कुरा गर्दैछौँ । दिल्लीका बादशाहहरुलाई आरती उतार्नेतिर नलागेर हामी नेपाली जनता बारम्बार सीमाकै कुरा गर्दैछौँ । किन ?...

सरकार ! हवाई दुर्घटनामा मारिनेको ज्यान मूल्यवान, सडक दुर्घटनामा मारिनेको चाहिँ मूल्य नै छैन ?

पछिल्ला दिनमा सडक दुर्घटनाका घटनाहरु अत्यन्तै तीव्र रूपमा बढेर गएको छ । पछिल्ला एक महिनाकै मात्र तथ्याङ्क हेर्ने हो भने पनि स्थिति अत्यन्तै चिन्ताजनक छ । एक महिनाको...

देशको भूभाग समेटेर नक्सा प्रकाशन गर्न सरकारले साइत हेर्नुपर्छ कि जोखना ?

सर्वप्रथम नेपाल सरकारको तर्फबाट भारतको अतिक्रमणमा परेको लिम्पियाधुरा, लिपुलेक, कालापानी र सुस्तालगायतका क्षेत्रहरुको बारेमा के भइरहेको छ, हामीले थाहा पाउनुप¥यो । कहिलेकाहीँ हामी सार्वजनिक रुपमा थाहा पाउछौँ नेपाल सरकारको तर्फबाट...

किशोरीलाई जबरजस्ती करणी गरेको अभियोगमा युवक पक्राउ

सगरमाथा क्षेत्र छोड्ने विदेशी पर्यटकको सङ्ख्या ७० प्रतिशतले बढ्यो

सहकारीका सफ्टवेयरमा ‘लक सिस्टम’ लागू गरिँदै, कोशीमा १९ कम्पनी सूचीकृत

सवारी दुर्घटनामा दम्पतीको मृत्यु

खाल्डोमा डुबेर बालकको मृत्यु

गौरमा ‘बजाज माइलेज च्याम्पियन’ सम्पन्न

सर्लाहीमा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा चालकको मृत्यु

अपहरण गरी फिरौती रकम माग गर्ने दुई जना पक्राउ

खेलाडीहरू माथि खेलबाड गर्न हुँदैन : मन्त्री महर्जन

बाँसबारीमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु, तीन घाइते

कृषि पर्यटन विकासमा अघि बढ्नुपर्छ : मुख्यमन्त्री लामा

रसुवा र ललितपुर खेलकुद विकास समितिको अध्यक्ष नियुक्त

प्राइम सहकारी ठगीमा पक्राउ परेका एमाले नेता कारागार चलान

विद्यार्थी घटेपछि बागलुङका १० विद्यालय बन्द

रवि लामिछानेलाई आज काठमाडौँ ल्याइने

सार्वजनिक शिक्षा सुधार्न नेत्रको संघर्ष, सातै प्रदेशमा उभिएर प्रदर्शन गर्ने

व्यक्तिगत इगो साध्न कारबाहीको सिफारिस गरे : सांसद चौधरी

एमाले लुम्बिनीका सांसद पार्टी सदस्यबाट निलम्बन

व्यावसायिक सिँगडाखेतीबाट गाउँमै लाखौँ आम्दानी

लुम्बिनीमा लैङ्गिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान सुरु

राखेपले बोलायो ११८ औँ बोर्ड बैठक, दसौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताबारे निर्णय लिन आग्रह

कर्मचारीविहीन भएपछि वडा अध्यक्षले लगाए वडा कार्यालयमा ताला

मह बेचेर चार लाखबढी आम्दानी गर्दै रूपबहादुर

सडक पूर्वाधारमा कर्णाली : ६ वर्षमा १५६.७६ किलोमिटर सडक कालोपत्रे

स्थानीय महिलाका लागि उपयोगी ‘शनिबारीय मेला’

धनगढीमा सुदूरपश्चिम महोत्सव आयोजना हुँदै

सुदूरपश्चिममा चुनावी सरगर्मी, ५ पदका लागि २६ उम्मेदवार चुनावी मैदानमा

युवकलाई बन्धक बनाएर कुटपिट गर्ने ३ जना पक्राउ

आज यी तीन प्रदेशमा हल्का वर्षाको सम्भावना, तराईमा हुस्सु

अमेरिकी डलर, युरो, पाउण्ड, अष्ट्रेलियन डलरको भाउ बढ्यो, कसको कति ?

च्याम्पियन्स लिग : इन्टरको शीर्षता कायमै, बार्सिलोनाले उछिन्न सक्ने

च्याम्पियन्स लिगमा आर्सनलको अघिल्लो यात्रा सहज

फेयेनुर्डले अंक खोस्दा पेप ग्वार्डिवलाको म्यान्सिटीलाई कष्ट

लेवान्डोस्की चम्किएपछि बार्सिलोनाले उठायो घरेलु मैदानको फाइदा

च्याम्पियन्स लिगमा एटलेटिको मड्रिडको गोल वर्षा

गाउँ रित्तिने चिन्ताले झन् केश पाक्दै

सिनामंगल घटनामा मृतकका परिवारले भने, ‘क्यानडाबाट नेपाल आउने थाहै थिएन’

प्रधानमन्त्री ओली अभिव्यक्तिप्रति चिनियाँ राजदूतको असन्तुष्टि

सुनको मूल्य तोलामा फेरि २६०० रुपैयाँ घट्यो

आईपीएलको मेगा अक्सनमा बिक्री नभएका यी चर्चित क्रिकेटर !

र्‍यापर बादशाहको नाइट क्लबमा विस्फोट, लरेन्स विश्नोई गिरोहले लियो जिम्मेवारी

‘मान्छेहरूले यसलाई अश्लील बनाइदिए’

फरार प्रतिवादी खोज्दा प्रहरीका बहालवाला इन्स्पेक्टर भेटिए

कीर्तिपुरमा त्रिपक्षीय भिडन्त हुने सम्भावना, के भन्छन् उम्मेदवारहरू ?

चीनमा कोरोनाभाइरस प्रकोपविरुद्ध लडाइँ