विचार/दृष्टिकोण

स्व–सचेतना मानिसको जागृत अवस्था हो

कोरोनाको दोस्रो लहरले नेपालजस्तो थोरै जनसंख्या भएको देशमा यो अवस्था सिर्जना हुनुलाई सामान्य रूपमा लिइनु हुन्न । अझै पनि यो प्रतिकूलता र भयबाट जोगिनका लागि स्व–सचेतनालाई पहिलो औषधिका रूपमा प्रयोग...

महामारी, समाजसेवा र विचलन

छिमेकीलाई विवाहको जन्ती र मर्दाको मलामी भन्ने उखान पूर्वीय समाजमा समाजसेवाको उदाहरण हो । पहिला गाउँहरुमा सानो वस्ती हुन्थ्यो । परेका बेला इमानदारीका साथ एक अर्कालाई सहयोग गर्ने प्रचलन थियो...

नाथुरामहरु जन्मिन्छन् कि जन्माइन्छ ?

भारत छोडो आन्दोलनका मुख्य नायक तथा अहिंसावादी आन्दोलनका प्रणेता मोहनदास कमरचन्द गान्धीले बृटिश शासनको अन्त्यतिर एउटा भनाइ राख्दै आएका थिए, भारतको विभाजन मेरो लास माथि हुनेछ । सन् १९४७ मा...

मेलम्ची विपदको कारण र असरको खोजी

असार महिनाको पहिलो दिनको साँझदेखि मेलम्ची र इन्द्रावती नदीमा आएको बाढी २ गते मध्यरातिबाट केही मत्थर भए पनि स्थानीयमा थप संकटको भय उत्तिकै छ । बाढीले नदी वरपरका...

रोगप्रतिरोधी क्षमता वृद्धि गर्न जडीबुटी

सन् २०१९ डिसेम्बरमा चीनको उहान सहरदेखि सुरु भएको कोरोना भाइरसको महामारीले विश्वलाई आक्रान्त पारिरहेको छ । धेरै ठूला र स्रोत साधनले भरिपूर्ण भएका देशहरू पनि यो भाइरससँग लड्न असमर्थ भइरहेका...

कर्मचारीको सुविधा घट्दैन भन्ने सामाजिक सुरक्षा कोषलाई १२ प्रश्न

सामाजिक सुरक्षा कोषको विषय यतिबेला बहसमा छ । सरकारले सामाजिक सुरक्षा कोषमा अनिवार्य आउन भनेको छ । अन्यथा, कानूनवमोजिम कारवाही गरिने सरकारको चेतावनी छ । तर, यसबारे केही प्रश्नहरु उब्जिएका...

कांग्रेसका नाममा भर्चुअल फोरममा अराजकता

नेपाली कांग्रेस १४ औं महाधिवेशनको संघारमा छ । कोराना भाइरसको महामारीको बाध्यता छिचोल्दै कार्यतालिका शंसोधन सहित भदौ १६ देखि १९ गतेसम्म काठमाडौंमा १४ औं महाधिवेशन गर्ने सर्वसम्मत निर्णय पार्टीले गरेको...

महिला हिंसा : निर्मला पन्तदेखि राउटे युवतीसम्म

महिला हिंसाका घटना जब बढ्छन् अनि मात्र सडक र सामाजिक सञ्जाल तातिन थाल्छ । सञ्जालका प्रतिक्रिया हेर्दा लाग्छ कि पीडितले न्याय अहिल्यै पाउँदैछ । तर, घटना भएको केही दिन वितेपछि...

नेपालमा विदेशी हस्तक्षेप र घरेलु समर्थनको दायरा

नेपाली काँग्रेस र नेकपा झण्डै ७० वर्षअघि सँगसँगै अस्तित्वमा आए । काँग्रेसको घोषित लक्ष्य प्रजातन्त्र र समाजवाद हो । राष्ट्रियता, जनतन्त्र र जनजीविकाको सुनिश्चितता नेकपाको गन्तव्य हो । तर सात...

फ्ल्यास ब्याक : हेल्लो मुख्यमन्त्री !

‘नमस्कार म अनिशा श्रेष्ठ, प्रेस युनियन कास्की कार्य समिति सदस्य र पोखरा टेलिभिजनमा काम गर्छु ।’ यो मेरो दोस्रो परिचय थियो, नेकपाका निवर्तमान मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङसँग । पहिलो भेट...

छुवाछुतको विषय, समस्या र समाधान

धेरै समयदेखि एउटा विषयले गम्भीर तुल्याई यस सन्दर्भमा केही लेख्ने चेष्टा जागेको छ । विल्कुलै सामाजिक एकतामा कुनै पनि किसिमको खलल नपुगोस्, राष्ट्रियताको भावना सुदृढ होस्, सबै समुदायमा सद्भाव र...

नेतृत्व असफल कि राजनीतिक व्यवस्था ?

जनताद्वारा जनताले जनताकै लागि शासन गर्ने व्यवस्था भनेर प्रजातन्त्र (लोकतन्त्र वा गणतन्त्र) लाई भनिन्छ । नेपालमा २०४६ सालपछि भएको राजनीतिक परिवर्तन र अहिलेसम्म जे जति दलले शासन सत्ता सञ्चालन गरे...

काँग्रेसको केन्द्रीय सदस्य पद केका लागि ?

कांग्रेसको वडा, गाउँ, नगर, जिल्ला, प्रदेश हुँदै केन्द्रसम्म राजनीति जोडिन्छ । नेतृत्व गर्ने व्यक्तिले यी चरणहरू पूरा गर्नुपर्छ । स्वाभाविकरूपमा वडा, गाउँ र नगर तहमा रहने नेतृत्वले आफ्नो क्षेत्र...

स्वास्थ्यकर्मीमाथि आक्रमण निन्दनीय

कोरोना भाइरसको प्रकोप विश्वभर नै फैलिएको छ । यसले सामान्य मानिसको जीवनमा निकै असर पारेको छ । आर्थिक समस्या, स्वास्थ्यसम्बन्धी समस्या र अन्य समस्याबाट मानिस गुज्रिरहेको अवस्था छ । यसले...

साम्राज्यवादीको इसारामा चलेको नेपालको शिक्षा प्रणाली

विश्व समुदाय यतिबेला वैज्ञानिक हतियारसँग चम्किरहेको छ । उत्पादनको क्षेत्रमा होस् या युद्धको क्षेत्रमा होस्, विकसित राष्ट्रहरूमा विज्ञान र प्रविधिको उच्चतम प्रयोग गर्दै हरेक दिन नयाँ–नयाँ आविष्कार भइरहेको छ ।...

गोलान हाइट्सको यात्रा

वि.स. २०५५ फागुन २१ गते बिहान ४ः१० बजे मुम्बईबाट उडेको विमान ९ः२४ मा इजरायलको तेल अबिबस्थित बेन गुरिवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा उत्रियो । अवतरण सूचनामा ‘इजरायलको स्थानीय समय बिहानको ८ः१२ बजे...

प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमोह र अक्षम्य राष्ट्रघात

भारतद्वारा गरिएको तीन महिना लामो अमानवीय नाकाबन्दीको मारमा परेका नेपाली जनताको भावनालाई राष्ट्रवादको नाराले जित्न सफल भएका केपी ओली दुई तिहाई बहुमतका साथ नेकपाबाट प्रधानमन्त्री बनेका थिए । उनको सत्ता...

लक्षण देखिएर पीसीआर नेगेटिभ भएका ७० प्रतिशतका रोग के हुन् ?

आजभोलि हामी हरेक दिनजसो कोरोनाको तथ्याङ्क हेर्ने र पढ्ने गर्दछौँ । हाल केही दिन यता नेपालमा कोरोनाको पीसीआर र एन्टिजेन टेस्टको नतिजा हेर्दा २५–३० प्रतिशतको हाराहारीमा मात्र पोजिटिभ देखिने गरेको...

बजेटमा शिक्षा : कार्यान्वयनका चुनौती

आ.व. २०७८/०७९ को अनुमानित आय–व्ययको सार्वजनिक जानकारी वक्तव्य अर्थमन्त्रीद्वारा प्रस्तुत गरेपछि विगतका बजेटजस्तै यस बजेटको पनि फरक फरक दृष्टिकोणबाट आलोचना र समर्थन भई नै रहेको छ । यद्यपि स्वयं प्रधानमन्त्रीद्वारा...

नेकपाको एकता भाँड्ने ओली हुन् कि प्रचण्ड ?

आइतबार बेलुका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेकपा (एमाले) को आन्तरिक विवाद र एकताप्रति लक्षित गर्दै एउटा वक्तव्य जारी गरे । एमालेको आन्तरिक मामिलासम्बन्धी जारी वक्तव्यमा प्रचण्डमाथि आरोप लगाउँदै ओलीले भनेका...

वातावरण र मानव अधिकार

हाम्रो वरपरका सबै प्राकृतिक तथा मानव सिर्जित विद्यमान परिवेश नै वातावरण हो । यो विषय सबैको चासो र सरोकारको सवाल हो । विश्वव्यापी रूपमा विश्व वातावरण दिवस मनाइरहेको सन्दर्भमा वातावरणका...

नर्स र डाक्टरहरुका नाममा...

प्रिय नर्स र डाक्टर ! समयले तिम्रो काँधमा आफ्नै मृत्यु र अरुलाई बचाउने जिम्मेवारीको जोखिम एकैपटक राखिदिएको छ । तिमीलाई मृत्युको भयले किच्यो भने जिम्मेवारीबाट टाढा भाग्नेछौ र जिम्मेवारीबोधले जित्यो...

विष्णुलाल वाइबा : गरीब गुरुवाका नेता

बीएलका नाममा सुपरिचित कमरेड विष्णुलाल वाइबा हामीबीच रहनुभएन । २०७८ साल जेठ २० गते ६ बजेर २० मिनेटमा दमकको आम्दा अस्पतालमा उहाँको निधन भयो । उहाँप्रति हार्दिक श्रद्धाञ्जली । ...

साना किसानलाई अनुदान कि शून्य ब्याजदरमा ऋण ?

सरकारले कृषि तथा पशुपन्छी क्षेत्रको व्यवसाय प्रवद्र्धन गरी उत्पादन एवं रोजगारी अभिवृद्धि गर्न, शिक्षित बेरोजगार युवालाई मुलुकभित्र रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्न विदेशबाट फर्केका युवाहरूको विदेशमा आर्जन गरेको सीप र व्यावसायिक...

प्रदेश र स्थानीय तहलाई मानमर्दन गर्ने बजेट

संविधानले नेपाली जनतालाई सार्वभौम बनाएको छ । संविधानको प्रस्तावनाको पहिलो अनुच्छेदमा भनिएको छ । हामी सार्वभौमसत्ता सम्पन्न नेपाली जनता । संसद भनेको सार्वभौमसत्ता सम्पन्न नेपाली जनताको प्रतिनिधिमूलक शक्तिशाली निकाय हो...

आन्दोलनकारीलाई तोड्ने षडयन्त्र जारी छ

नेपालमा राजनीतिक सङ्कट गहिरिँदै गर्दा देशका स्वनामधन्य नेताहरू आफ्नो दृष्टि दक्षिणी छिमेकी भारततिर तेस्र्याएका छन् । सामान्यदेखि ठूला समस्या वा घटना–परिघटना देखिने बितिक्कै खोक्रो राष्ट्रवाद र स्वाधीनताको नाराको...

बजेटको बुँदा नं १९९ : भावी पुस्तालाई अभिशाप नबनोस्

हरेक वर्ष जेठ १५ गते देशको विकासको खाकासहितको बजेट प्रस्तुत हुन्छ । प्रत्येक वर्ष सुन्दा लाग्छ, अघिल्ला वर्षका सबै कार्यक्रम सफलतापूर्वक सम्पन्न भए । यसपालि केही नयाँ र रोचक कार्यक्रम...

उपभोक्तालाई यसरी दिन सकिन्छ स्वस्थकर दूध

कृषि प्रधान मुलुकको आर्थिक विकासमा दुग्धजन्य उपयोगको महत्त्वपूर्ण योगदान रहेको छ । विगत केही वर्षमा यस क्षेत्रमा सराहनीय विकास भएको छ । विश्वव्यापीकरण तथा दुग्ध व्यापारीकरणमा उदारीकरणको नीतिका कारण धेरै...

बजेटबाट उपेक्षित निजी विद्यालय

अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले जेठ १५ गते आगामी आव २०७८/७९ का लागि कुल १६ खर्ब ४७ अर्ब ५७ करोडको बजेट प्रस्तुत गर्नुभयो । मन्त्री पौडेलका अनुसार शिक्षा क्षेत्रलाई उच्च प्राथमिकता दिँदै...

पच्चीस लाख रुपैयाँ लगानीबाट कस्ता–कस्ता काम गर्न सकिन्छ ?

सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ का लागि सार्वजनिक गरेको बजेटमा केही लोकप्रियता कमाउने खालका विषय पनि समेटेको छ । त्यसमध्ये एउटा हो स्नातक उत्तीर्ण युवाका लागि प्रमाणपत्र धितो राखेर २५...

वर्तमान सङ्कटको निकास

नेपाल अहिले मानवीय स्वास्थ्य र राजनीतिक सङ्कटले ग्रस्त छ । कोरोनाको दोस्रो लहर अझ घातक भएर आएको छ । दिनहुँ सङ्क्रमितको सङ्ख्या हजारौँ पुगेको छ भने मृत्यु सङ्ख्या ३ अङ्कले...

काम ऊर्जा व्यवस्थापनका सूत्र

काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद, मात्सर्य मानवीय स्वभाव हुन् । यिनलाई अर्को अर्थमा मानवीय गुण भन्न पनि सकिन्छ । जन्मँदै सँगै आएका यी गुण जीवन पर्यन्त रहन्छन् । फरक यति...

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको राष्‍ट्रका नाममा सम्बोधन (पूर्णपाठ)

१४ जेठ २०७८ आदरणीय दिदीबहिनी तथा दाजुभाइहरू, १। गएको बैशाख २० गते कोभिड महामारीको दोस्रो लहरका सम्बन्धमा यहाँहरूसँग सम्वाद गरेको थिएँ। कोभिडको यो लहर निकै सङ्क्रामक र बढी...

नागरिकता अध्यादेशको औचित्य

मधेसका मुद्दालाई सम्बोधन गरेको देखाउने र जसपाको एक समूहलाई सरकारमा जान राजनीतिक आधार प्रदान गर्ने उदेश्यले हालै जारी गरिएको नागरिकता सम्बन्धि अध्यादेशलाई जनता समाजवादी पार्टीको एउटा समूहले आफनो ठूलो राजनीतिक...

संविधान च्यातेर मोदीलाई रिझाउँदै नेपालका प्रधानमन्त्री, ट्रयाक बदलेर चुपचाप हेर्दैछ भारत

यसै साता भारतमा नरेन्द्र मोदीको सरकारले सातौँ वर्षगाँठ मनाइरहँदा विदेश नीतिमा उसको सबैभन्दा ठूलो बदलाव अमेरिका, पाकिस्तान, बंगलादेश वा चीनमा नभएर नेपालमा छ । कुनै समयको निकटको छिमेकी, जहाँ अगस्ट...

यातना शिविरमा सेन दाइ : यो ठकुरीहरूको देश हो बुझिस् ?

`यो देशको माया कसलाई छ ?´ `सबै नेपालीलाई छ।' `थुक्क ..ले, आतङ्ककारी ! ईईईइ... छ सबै नेपालीलाई ? तेरो बाउ पर्चन्डे, बादले, बाउरामेले तेरो दिमागमा ........

बौद्ध सभ्यताको घाँटी– सिन्धु

सिन्धुघाँटी सभ्यताको व्यवस्थित खोजी तथा अनुसन्धानको काम हुँदा भारतीय पुरातत्त्व विभागका महानिर्देशक थिए– जोन मार्सल । मोहनजोदडोको एल एरियामा अवस्थित सभा भवनको बनावटलाई लिएर उनले बौद्ध चैत्यजस्तो बताएका थिए ।...

प्रतिनिधिसभा विघटनपूर्व यसरी मिचियो संविधान

हामीसँग सुविधाजनक बहुमत छ भनेर १४६ सांसदले रिट दिनुभएको छ । तत्कालीन अवस्थामा प्रतिनिधिसभाको समीकरणमा बहुमतका लागि १३६ जना भए पुग्नेमा १४६ जना हुनु भनेको भोलि विश्वासको मत लिनका लागि...

संसद विघटनको मजाक : प्रतिगमन भाग– २

‘नेपोलियन बोनापार्टको अठारौं ब्रुमेअर’ मा कम्युनिस्टका गुरु कार्ल मार्क्सले लेखेका छन्, ‘कहिलेकाहिँ इतिहास दोहोरिन्छ : पहिले त्रासदीका रुपमा, पछि मजाकका रुपमा ।’ कार्ल मार्क्सका नेपाली चेलाद्वय केपी शर्मा ओली...

एमालेको अन्तरसंघर्ष : ओलीको विकल्प ओली ?

अहिलेको राजनीतिक घटनाक्रमको विकासक्रम धेरै अगाडिदेखि भएको हो । तीन वर्षअघि एमाले र माओवादी केन्द्रबीच कुन आधारमा एकता भयो भन्ने कुराले पनि धेरै हदसम्म अहिलेको घटनाक्रमलाई निर्धारण गरेको छ । ...

सहकारीका सफ्टवेयरमा ‘लक सिस्टम’ लागू गरिँदै, कोशीमा १९ कम्पनी सूचीकृत

सवारी दुर्घटनामा दम्पतीको मृत्यु

मोरङको मिक्लाजुङ गाउँपालिका र जापानको मिनामिताने सहरबिच भगिनी सम्बन्ध

आन्तरिक राजस्वमा ४० प्रतिशत वृद्धि, सशर्त, समपूरक र विशेष अनुदानमा २२.१ प्रतिशतले कमी

जनमतका नेताहरू जसपामा प्रवेश

नारायणी अस्पतालको ‘क्याथ ल्याब मेसिन’ बन्यो उपयोगविहीन

कांग्रेस सभापति देउवा आज धनुषा जाँदै

मधेस प्रदेशमा डेंगु सङ्क्रमण न्यून, के भन्छन् विज्ञ ?

सिस्नेरीबाट एन्फा एकेडेमी हेटौँडा एकेडेमीमा स्थानान्तरण गरिने

बाल मानव अधिकार रक्षकहरूको तीनदिने राष्ट्रिय भेला सम्पन्न

बागमती प्रदेश खेलकुद परिषद‍्मा ४ जना सदस्य नियुक्त

बागमतीका २ सचिवलाई थप जिम्मेवारी तोक्ने निर्णय

सार्वजनिक शिक्षा सुधार्न नेत्रको संघर्ष, सातै प्रदेशमा उभिएर प्रदर्शन गर्ने

कास्कीको अन्नपूर्णमा २२ देखि ‘हनि हन्टिङ’ महोत्सव

पोखरा महानगरले हटाएका कर्मचारी अदालतमा, दिएन अन्तरिम आदेश

‘बीबीए’ तहमा धौलागिरि क्याम्पसका छात्र रिजाल उत्कृष्ट

लुम्बिनीमा लैङ्गिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान सुरु

दाङमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु

राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानद्वारा रोल्पाको होलेरीमा सेवा विस्तार

पाल्पामा नयाँ उद्योग दर्ताभन्दा खारेजको सङ्ख्या धेरै

राखेपले बोलायो ११८ औँ बोर्ड बैठक, दसौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताबारे निर्णय लिन आग्रह

कर्मचारीविहीन भएपछि वडा अध्यक्षले लगाए वडा कार्यालयमा ताला

मह बेचेर चार लाखबढी आम्दानी गर्दै रूपबहादुर

सडक पूर्वाधारमा कर्णाली : ६ वर्षमा १५६.७६ किलोमिटर सडक कालोपत्रे

युवकलाई बन्धक बनाएर कुटपिट गर्ने ३ जना पक्राउ

माछाको आयात प्रतिस्थापनमात्र होइन, निर्यात गर्ने लक्ष्य

सुदूरपश्चिममा व्यावसायिक माछा पालन, आयात प्रतिस्थापन गर्दै निर्यातको उद्देश्य

२४ वटा जङ्गली हात्तीले आतंक मच्चायो

सर्च इञ्जिनपछि ब्राउजर ल्याउने योजनामा ओपनएआई

नेपालगञ्ज भन्सारमा ६ वर्षदेखि छैन स्क्यानर मेसिन, हातैले छामेर मालसामान जाँच