विचार/दृष्टिकोण

निरन्तर परिवर्तनतर्फ पाइला

‘हरपलको खबर र विश्लेषण’को नारा तथा परिवर्तनको पक्षमा समर्पित हुने उद्देश्यका साथ ९ वर्षअघि रातोपाटी डटकम सञ्चालनमा आएको हो । अनलाइन पत्रकारिता वामे सर्दै गर्दा लुकेका र लुकाइएका खबर पस्कँदै...

रातोपाटी : जनपक्षीयता पहिचान

‘सबैको, सबैभन्दा राम्रो’ रातोपाटी डटकम २०७० जेठ २७ देखि सञ्चालनमा आएको हो। यो नौ बर्षीय यात्रामा रातोपाटीले जनपक्षीय पत्रकारिता त गरेकै छ, जनपक्षीयताको पहिचान जोगाएरै अनलाइन पत्रकारिताको मूलधारमा स्थापित भएको...

अव्यवस्थित फोहोरबाट काठमाडौँ महामारीको उच्च जोखिममा ! सतर्कता कसरी अपनाउने ?

अहिले काठमाडौंका सडकमा फोहोर यत्रतत्र देखिन्छ । मनसुन प्रवेश गरेसँगै फालिएको फोहोर पनि पानीसँगै बग्नेर भिजेको देखिन्छ । केही दिन यता झाडापखालाका बिरामीको सङ्ख्या पनि बढ्दो छ । योसँगै अव्यवस्थित...

मेरो उम्मेदवारी किन ? सडकको आवाज सदनमा पुर्‍याउन

सडक क्रान्तिले अनेकौँ देशहरूमा सत्तामा बसेकाहरूलाई झक्झक्याउने गर्छ । समाजमा घटित घटनाहरू माथिको आवेग पोखिने गर्छ, सडक क्रान्तिबाट । इतिहास साक्षी छ, सडकको आवाजको कत्रो र कस्तो उचाई हुन्छ भन्ने...

स्थानीय निर्वाचनले जगाइदिएको नयाँ भरोसा

भनिन्छ प्रतिज्ञाहरु त्यतिखेर सुरु हुन्छन्, जब आशाका धूमिल किरणहरु पनि अस्ताइसकेका हुन्छन् र सपनाहरु मूर्झाइ सकेका हुन्छन् । यो स्थितिमा सपनाको नयाँ बिज पनि अंकुरण भएर आउने अवस्था सँगै भित्रिन्छ...

बलात्कारसम्बन्धी कानुनः महिलामैत्री नभएर पीडितमैत्री !

सामान्य भाषामा बुझ्नु पर्दा कसैको मञ्जुरी बिना, करकाप, डर, धम्की वा बल प्रयोग गरी जबर्जस्ती गरिने यौन सम्पर्कलाई बलात्कार भनिन्छ । नेपाली बृहत् शब्दकोशले ‘कुनै स्त्रीलाई उसको इच्छाविरुद्ध जबर्जस्तीसँग सम्भोग...

वातावरण संरक्षण: सरकारको नियतमाथि प्रश्न

हिन्दू दर्शनमा पृथ्वीलाई आमाको दर्जा दिई ‘धर्तिमाता’ भनि सम्बोधन गरिन्छ । जसरी आमाले आफ्ना सन्तानहरूलाई पालनपोषण र सुरक्षा दिन्छिन्, त्यसरी नै धर्तिमाताले सम्पूर्ण जगतलाई इन्धन, पानी, खाद्यान्न लगायतका जंगल नदीनाला, हिमाल...

के अझै बाँकी छ वाम एकताको औचित्य ?

हामीकहाँ कहिले प्रजातान्त्रिक शक्तिहरुबीच एकताको कुरा चल्ने गर्छ त कहिले वामपन्थी शक्तिहरुबीच एकताको चर्चा, परिचर्चा हुने गरेको पाइन्छ । झण्डै दुई तिहाइको केपीे ओली नेतृत्वको वामपन्थी सरकार आफ्नै कारण ढलेपछि...

नागरिकताले नागरिक नचिनेको मेरो देश

देउवा ५ पटक, लोकेन्द्र बहादुर चन्द चार पटक, ओली तीन पटक, प्रचण्ड दुई पटक प्रधानमन्त्री बनिसके । दिवंगत नेताको कुरा नगरौं, जीवितैको ७ जना पूर्व र बहालवाला प्रधानमन्त्रीका धनी छौं...

छुवाछुत मुक्त राष्ट्र घोषणा दलितलाई उपहार कि उपहास ?

देशले २०५२ साल फागुन १ बाट सुरु भएको जनयुद्धको त्रासदी १० वर्ष सम्म भोग्यो । माओवादीको युद्धमा धनी, हुने खानेले साथ दिने कुर भएन । अतः यसलाई साथ सहयोग र...

जातीय भेदभाव र छुवाछूत : संविधानमा छैन, व्यवहार र संस्कृतिमा कायमै

आज ‘जातीय भेदभाव तथा छुवाछूत उन्मुलन दिवस’ । जातीय भेदभाव भन्नु र छुवाछूत भन्नु एउटै कुरा होइन । भेदभावमा पुस्तौं पुस्ता देखिको अर्थराजनीतिक शोषण र बहिष्करण दासत्व लुकेको छ भने...

बागमतीको नीति कार्यक्रममा: समाजवाद र विज्ञान

नेपालमा समृद्धिको बहस वा शब्दको प्रयोग हुन थालेको लामो समय भएको छैन । विकासको स्थानमा समृद्धि शब्दको आम प्रयोग भएको गणतन्त्र आएपश्चात् मात्र हो । परन्तु, आजसम्म पनि सर्वसाधारण दुबिधामै...

यसकारण स्वतन्त्र उम्मेदवारले पाए भोट

भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा विजयी केही स्वतन्त्र उम्मेद्वारहरुले सिंगो राष्ट्रिय राजनीतिमा सनसनी पैदा गरेका छन् । विशेषतः काठमाडौं र धरान लगायतका पालिकाहरुमा आएको अनपेक्षित परिणामले सवैको ध्यान खिचेको छ...

त्यो कहालीलाग्दो जेठ १९ फेरि कहिल्यै नदोहोरियोस्

आज जेठ १९ । २१ बर्ष अघि अर्थात् २०५८ सालको जेठ १९ एउटा कहालीलाग्दो दिनको रुपमा नेपालको इतिहासमा अंकित भएको छ । जनताले असाध्यै भरोसा, स्नेह र आदर गरेका राजा...

आयात प्रतिस्थापन गर्ने आत्मविश्वासका साथ बजेट आगमन

आर्थिक वर्ष ०७९–८० को बजेट सबै पक्षसँगको छलफल र सहकार्यमा तयार भएको हो । अर्थ मन्त्रालयको सिङ्गो टिम, योजना आयोगका उपाध्यक्ष लगायतको समूह, सबै मन्त्रालय, अन्य विषयगत क्षेत्रका विज्ञ तथा...

स्थानीय तहका पाँच वर्ष र आगामी कार्यदिशा

स्थानीय तहको दोस्रो कार्यकालका लागि जित्ने जनप्रतिनिधिहरु धमाधम शपथ खानमा व्यस्त छन् । उनीहरुले नयाँ नयाँ कामको उद्घोष पनि गरिरहेका छन् । यसले जनताको नजिकको सरकारका रूपमा मानिने स्थानीय तह...

के पीएल सिंहजस्तै सम्झन योग्य होलान् त बालेन ?

काठमाडौं महानगरको नवनिर्वाचित मेयर मेयर बालेन साह र उपमेयर सुनिता डंगोलले आज पदको शपथ गर्दैछन् । स्वतन्त्र उम्मेदवारको रुपमा विजय हासिल गरेपछि बालेनले सबैको मन छुने गरी भने, ‘मेरो जित...

बालेन विद्रोहको सन्देश

“चुनाव जित्ने कुरामा चुनौती छ तर असम्भव छैन, तपाईं हेर्दै जानुहोला म चुनाव जित्छु ।” चुनावअघि एक पत्रकारको प्रश्नमा बालेन साहले भनेका थिए । आज उनै बालेन काठमाडौँको मेयरमा मूलधारका...

बालेन रथको सारथि बनेका सुमन सायमी

काठमाडौं महानगरपालिकाको मत परिणाम आएपछि शुक्रबार दुई स्वतन्त्र उम्मेदवार एकै ठाउँ देखिए । महानगरपालिकाको मेयरमा निर्वाचित बालेन साहको धन्यवाद र्‍यालीमा सँगसँगै देखिएका थिए अर्का मेयरकै प्रत्यासी सुमन सायमी । उनीहरू एउटै...

प्रयोगविहीन जग्गामा भेटिवरको खेतीः आर्थिक क्रान्ति सम्भव

बाढी पहिरो र नदीको भेलका कारण नेपालमा बर्षेनी ठूलो परिमाणमा खेतीयोग्य जग्गा बगरमा परिणत भएर प्रयोगहीन अवस्थामा पुगिरहेको छ । अहिले नै करिब ५ लाख हेक्टर यस्तो जग्गा प्रयोगविहीन अवस्थामा...

कहाँ चुक्यो एमाले ?

स्थानीय तह निर्वाचनको परिणाम आइसकेको छ । नतिजाले एमालेलाई दोस्रो दलमा पुर्याएको छ । सांगठनिक बलमा एक्लै लडेर पहिलो दल बन्छु भन्ने अठोटमा धक्का लागेको छ । नतिजाले भन्छ, एमालेले...

घरको निर्माण लागत कसरी घटाउने ?

भनाइ छ, “जतिसुकै लामो यात्रा पनि पहिलो पाईलाबाट सुरु हुन्छ ।” ९० प्रतिशत मानिसहरूले सीमित पुँजीबाट नै घर निर्माण कार्य सुरु गर्दछन् । घडेरी खरिदपछि जीवनमा सबैभन्दा बढी खर्च हुने...

परम्परागत रैतीको सार्वभौम नागरिक बन्ने निर्णय

काठमाडौं र धरानले परम्परागत सत्ता र राजनीतिक दलसँग विद्रोह गरेर निर्दलीय उमेदवारलाई पाँच वर्षे शासनको लाहाछाप लगाइ दियो । यसले राष्ट्रिय राजनीति तरंगित भएको छ । आफ्नो विवेक प्रयोग गरेर...

दुई साता लाग्ने मतगणना कहिलेसम्म ?

‘कसैले ठूलो कुरा गर्यो भने महानगरपालिकाको मतगणनाको दिन सम्झाइ दिए पुग्छ । सुन्यो कि सेन्टिफल्याट ।’ २०७४ सालको स्थानीय निर्वाचनमा महानगरपालिकाहरुमा मतगणना जारी हुँदा सोसल मिडियामा मैले लेखेको यो स्टाटसको...

कस्तो हुनुपर्छ समुन्नत समाज निर्माणमा सञ्चारको दायित्व ?

सामान्य अर्थमा सञ्चार भन्नाले दुई वा दुईभन्दा बढी व्यक्तिबीच सूचना, विचार, अनुभव, भावना आदिको विनिमय हुने र एकअर्कामा आपसी समझदारी कायम गर्ने प्रक्रियालाई बुझिन्छ । एकअर्काबीच सूचना, विचार धारणा जानकारी...

‘कस्मोपोलिटन’ काठमाडौँमा ‘कस्मेटिक पोलिटिक्स’को प्रभाव

काठमाडौँ मेट्रोपोलिटन सिटी अर्थात् काठमाडौँ महानगरको यसपालिको चुनावको मतगणनाको प्रवृत्तिलाई विश्लेषण गर्दा एक अनौठो तथा रोचक परिदृश्य हाम्रो सामु देखा पर्छ । अब विगतका जस्तो त्याग, तपस्या, अनुभव, राजनैतिक सिद्धान्त,...

परिवारवादका कारण मधेसी दलको घट्दो लोकप्रियता

हालै सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचन परिणामले नेपाली काँग्रेसलाई देशको सवैभन्दा ठूलो राजनीतिक दलको रूपमा स्थापित गरेको छ । यसको संभावना पनि थियो । नेकपा एमाले दोस्रो स्थानमा रहने अनुमान त...

आमूल परिवर्तनको प्रसंग र माओवादी

‘जीवनलाई सहज बनाएर हैन, बरु जोखिम मोलेर मानिस जनावरको स्तरबाट माथि उठ्न सक्छ ।’ –सिमोन म सानैदेखि केही गरौं भन्ने स्वभावको मान्छे थिएँ । त्यसैले होला, १४ वर्षको उमेरमै...

‘जनताले एमालेलाई सिस्नु हानेको हो, त्यसले पोल्नुपर्छ, पोलिरहेको छ’

नेकपा एमाले अलि अलि घाइते भएको कुरा नकार्न सकिन्न । तर, सत्तारुढ दलले नचाहेको निर्वाचन गर्न हामी सफल भयौँ । यो नेकपा एमालेको मात्र नभएर सिङ्गो देशको सफलता हो ।...

बालेन कसरी भए ‘बबाल उम्मेदवार’ ?

काठमाडौं महानगरको मेयरमा आफ्नो उम्मेदवारी दर्ता गर्ने दौरानमा एमाले नेता केशव स्थापितले हुँकार शैलीमा भनेका थिए, ‘द गेम इज ओभर’ म निर्वाचित भैसकें तर प्रक्रिया पुर्याउन मात्र निर्वाचन गर्नुपर्ने बाध्यता...

स्थानीय निर्वाचनको सन्देश : पार्टीहरूले आफ्नो कार्यशैली पुनर्विचार गर्नुपर्छ

स्थानीय तहको चुनाव सकिएलगत्तै देशभरबाट मतपरिणाम आउने प्रक्रिया जारी छ । एकातर्फ पाँच दलीय गठबन्धन र एमाले आफ्नो मतपरिणाम हेर्न व्यस्त छन् भने अर्कोतर्फ स्वतन्त्र र बागी उम्मेदवारहरूले पनि आफ्नो...

के बलात्कार मुद्दामा हदम्याद जरुरी छैन ?

देशमा एउटा आन्दोलन सुरु भएको छ । आन्दोलनको मुख्य एजेन्डा छ, “बालबालिकामाथि यौनजन्य हिंसा सम्बन्धिको कसुरमा हदम्याद खारेज गर ! जहिलेसुकै उजुरी गर्ने व्यवस्था गर !” स्पोटलाइट म्यागजिनले सन् २०२० मा...

बालेनका समर्थकले आलोचना पनि सुन्न सक्नुपर्छ

हुन त बालेन्द्र साह मात्र काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरको एउटा उम्मेदवार हुन् । तर, अहिले देशै ‘बालेन’मय भएको छ । काठमाडौं महानगरको मतपत्र गन्न थाले लगत्तै उनका युवा प्रशंसकहरु (फ्यान) राष्ट्रिय...

बजेटमा उत्पादित कृषिजन्य वस्तुको बजारको खै सुनिश्चितता ?

बजेट भनेको राज्यले अल्पकाल, मध्यमकाल र दीर्घकाल रूपमा विकासमा लिने नीतिलाई सहयोग गर्ने दस्ताबेज हो । त्यसैले आगामी वर्षको बजेटले यसअघि बिगारेको अर्थतन्त्रको बाटो सच्याउने व्यवस्था गर्नुपर्छ । बजेटले कृषि...

बालेन जित्दाको असर

अहिले सम्मको मत परिणामको गति हेर्दा काठमाडौं महानगरपालिकामा स्वतन्त्र उम्मेदवार बालेन्द्र उर्फ बालेन साहको जित निश्चित जस्तो देखिन्छ । उनी जित्दाको असर जित पछिका दिनहरूमा त आउने नै छ ।...

बजेटका तीन आत्मा : कार्यान्वयन भए उत्कृष्ट

सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७९/८० का लागि विनियोजन विधेयक, बजेटको सिद्धान्त तथा प्राथमिकता संघीय संसद्मा पेस गरेको छ । मंगलबार अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले पेस गरेको बजेटको सो सिद्धान्त तथा प्राथमिकतामाथि...

काठमाडौँ महानगरका मतदाताको मनोविज्ञान र त्यसबाट सिक्नुपर्ने पाठ

काठमाडौं महानगरको मेयर पदका लागि उम्मेदवारी दिएका बालेन साह कछुवा चालले हुँदै गरेको मतगणनामा लगातार तेश्रो दिन पनि अग्रता हासिल गर्न सफल भएका छन् । खास गरी काठमाडौंका युवा मतदाताबीच...

बुद्धलाई हेर्ने गलत हेराइ

प्रत्येक वर्ष वैशाख पूर्णिमाका अवसरमा राष्ट्र प्रमुखले शुभकामना व्यक्त दिने चलन नेपालमा सात दशक पुरानो हो । राष्ट्र प्रमुख तथा अन्यले दिएका ती सुरु देखिका मन्तव्यलाई सर्सर्ती हेर्दा एउटाभन्दा अर्को...

तृष्णा र अज्ञानता नै जीवनको दुःख

आज वैशाख पूर्णिमाको दिन २५६६औँ बुद्ध जयन्ती प्रचलित जनविश्वासअनुसार हर्षोल्लासका साथ मनाइँदै छ । तर ऐतिहासिक तथ्याङ्कअनुसार भगवान् बुद्धको जन्म इ.पू. ५६३ मा नेपालको लुम्बिनी–शालोद्यानमा भएको थियो भने उनको महापरिनिर्वाण...

मोटिभेशनल वक्ता पनि थिए बुद्ध

साधारणतया हामीलाई लाग्छ, घरबार त्यागेर हिँडेका गौतम बुद्धले त्यागका कुरा मात्र सिकाएका होलान् । तर बुद्ध सधैं भन्ने गर्थे, ‘उद्योग गर, उद्यमी होऊ, अल्छी नगर ।’ भिक्षुहरूको लागि यसको तात्पर्य...

सवारी दुर्घटनामा दम्पतीको मृत्यु

मोरङको मिक्लाजुङ गाउँपालिका र जापानको मिनामिताने सहरबिच भगिनी सम्बन्ध

आन्तरिक राजस्वमा ४० प्रतिशत वृद्धि, सशर्त, समपूरक र विशेष अनुदानमा २२.१ प्रतिशतले कमी

दुर्गा प्रसाईंको बीएण्डसी मेडिकल कलेजमा एमबीबीएस पठनपाठनको तयारी

जनकपुरधाममा विवाहपञ्चमीको तयारी सुरु

सरकारी कामकाजको भाषा चाँडै लागु हुन्छ: मुख्यमन्त्री सिंह

धनुषाका निजी विद्यालय एक सातादेखि बन्द

रोजगारीको माग गर्दै मधेस प्रदेशका शहीद परिवारको प्रदर्शन

विपद् व्यवस्थापन बारे बागमती सरकार र प्राधिकरण बिच छलफल

काठमाडौँ महानगरले १६ दिने लैङ्गिक हिंसाविरुद्धको अभियान सञ्चालन नगर्ने

मधेसमा जनमत नेतृत्वको सरकारलाई ‘रिप्लेस’ गर्न चाहन्छ कांग्रेस

कीर्तिपुरमा पुरुषको शव फेला, घटनास्थलमा किटनाशक औषधीको बट्टा पनि भेटियो

साढे एक लाख क्यूफिट सालको काठ त्यतिकै सड्दै, छैन सदुपयोग

पाठेघरको क्यान्सर पीडित आमाको उपचारका लागि सहयोगको याचना गर्दै अनिता

जीवी राईलाई पक्राउ गर्न मलेसियाको गृहमन्त्रीसँग कुरा गरेको थिएँ : रवि लामिछाने

जाडो सुरु भएसँगै जम्न थाले मनाङका नदी र ताल

राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानले सेवा विस्तार गर्ने

सरकारको निर्देशन कार्यान्वयनबारे नागरिकबाट खबरदारी गर्न मुख्यमन्त्री आचार्यको आग्रह

लुम्बिनीलाई मुक्तिनाथसँग जोड्यो कालीगण्डकी करिडोरले

लुम्बिनीमा हजार गुम्बा विहारको उद्घाटन

कर्मचारीविहीन भएपछि वडा अध्यक्षले लगाए वडा कार्यालयमा ताला

मह बेचेर चार लाखबढी आम्दानी गर्दै रूपबहादुर

सडक पूर्वाधारमा कर्णाली : ६ वर्षमा १५६.७६ किलोमिटर सडक कालोपत्रे

स्याउ किसानसँग मुख्यमन्त्री : किसानका गुनासै गुनासा, सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता

रूखले च्यापिएर एकको मृत्यु, दुई जना गम्भीर घाइते

छेकबार लगाएपछि मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्व घट्यो

कञ्चनपुरको कलुवापुरमा बस दुर्घटना हुँदा ३१ जना घाइते

राजस्व कार्यालयमा कर्मचारी नहुँदा सेवाग्राही मर्कामा

चुनावको प्रचारमा तोकिएभन्दा बढी सवारी प्रयोग नगर्न आयोगको पुनःआग्रह

उपनिर्वाचन हुने स्थानीय तहमा सार्वजनिक बिदा दिन निर्वाचन आयोगको निर्देशन

यूरो, स्वीस फ्रयाङ्क, कुवेती दिनारको मूल्य घट्यो, कसको कति ?

प्रहरीका आठ जना एसएसपीको नाम डीआईजी बढुवाका लागि सिफारिस (नामावलीसहित)

एनपीएलको उपाधि जित्ने ‘काठमाडौं गोर्खाज’को लक्ष्य

ला लिगामा रियालको सहज जित

म्यान्चेस्टर युनाइटेडलाई बराबरीले लाग्यो घाटा

लिभरपुल विजयी, शीर्ष स्थानमा कब्जा कायमै

हिरासतबाट दुर्गा प्रसाईंले लेखे समर्थकलाई पत्र

कालिमाटीमा महिलाको शव बोकेर हिँड्ने युवक पक्राउ

कम्बोडिया पुगेर सीके राउतले गरे प्रधानमन्त्री ओलीको आलोचना

सिनामंगलमा मृत भेटिएका दम्पती शनिवार क्यानडाबाट फर्केका थिए, टिचिङ अस्पतालमा पोस्टमार्टम गरिँदै

२७ करोडमा बिक्री भए ऋषभ पन्त, दिल्लीले ११ करोड ७५ लाखमा किन्यो मिचेल स्टार्कलाई

सिनामंगलस्थित होटलमा दुई युवायुवती मृत अवस्थामा भेटिए