विचार/दृष्टिकोण

गुरुपूर्णिमाको विशेष महत्व

भारतीय उपमहाद्वीपमा विद्यमान सनातन धर्मका जति पनि शाखाहरु छन् तिनमा हिन्दुहरुको अनेक प्रशाखाहरु, बौद्ध, जैन र शिख धर्महरु हुन् । पश्चिममा विकास भएका इसाई र इस्लाम धर्म यहुदी धर्मको पृष्ठभूमिमा विकास...

संविधान रक्षामा देउवा सरकार : औपचारिकतामा सीमित !

देउवा नेतृत्वको गठबन्धन सरकारले आज एक वर्षको कार्यकाल पुरा गरेको छ । संविधान रक्षाको आवश्यकता एक वर्ष अगाडि किन महसुस गरियो ? साँच्चिकै एक वर्षको कार्यकालमा देउवा नेतृत्वको सरकारले संविधान...

आखिर काँग्रेसभित्र नेविसंघको आवश्यक नभएकै हो त ?

लामो समयदेखि काँग्रेसका १० भातृसंगठन नेतृत्वविहीन वा जाम भएर खिया लागेर बसेका छन् । पार्टीभित्र लामो समयदेखि भातृसंगठनको पुनर्जीवनको बिषयमा कुरा उठेको छ । तर युवा नेतृत्व उच्च तहमा आए...

किन लोकप्रिय भए आदिकवि भानुभक्त ?

‘भानुभक्त आचार्य’ नेपाली भाषीका लागि साँच्चिकै सम्झनलायक र सम्मानयोग्य नाम हो । आजसम्मको खोजअनुसार नेपाली भाषाको उत्पत्ति इसाको दसौँ शताब्दीतिर कर्नालीको सिन्जामा भएको हो । नेपाली भाषामा साहित्य लेखनको व्यवस्थित...

बुद्धको जीवनमा गुरू पूर्णिमाको महत्त्व

आषाढ पूर्णिमालाई हिन्दू धर्ममा गुरू पूर्णिमाको रूपमा मनाइन्छ । यही पूर्णिमाको दिन गौतम बुद्धले पहिलो धर्म देशना गरेका थिए । एक किसिमले उनी जीवनमा पहिलो पल्ट कसैको गुरू बनेका थिए...

शिक्षक मूल्याङ्कनको सामन्ती शैली, रूढिग्रस्त मापदण्ड

लुम्बिनी प्रदेशको शिक्षा, विज्ञान, युवा तथा खेलकुद मन्त्रालय, सामाजिक विकास निर्देशनालयअन्तर्गत सामाजिक विकास डिभिजन कार्यालय, तुलसीपुर, दाङले हालै गरेको एक सूचनाको अवधि अढाइ घण्टाको मात्रै दिएर जग हँसाइ गरेको छ...

संस्कारसहितको शिक्षा : अहिलेको आवश्यकता

हरेक व्यक्तिको बाह्य सफलता व्यक्तिको आन्तरिक क्षमता र उसको दृष्टिकोणमा निर्भर रहन्छ । व्यक्तिको पारिवारिक संस्कार, अध्ययन एवं बाह्य अनुभव, व्यक्तिको प्राकृतिक स्वभाव, शिक्षा, स्वास्थ्य स्थिति लगायतले सफलता स्तरलाई पनि...

प्रदेश १ को नामकरण बहस : के रगतको मूल्य छैन ?

प्रदेश १ को नामकरणको बहस सतहमा छ । लामो रस्साकस्सीपछि संविधानसभाले पनि पार लगाउन नसकेको नामको बहस अहिले प्रदेशसभाले टुङ्गो लगाउने तयारी गरिरहेको छ । तर, समय अहिले फरक छ...

एक्काईसौँ शताब्दीको विश्वविद्यालय र अबको बाटो

विश्वविद्यालय भनेको देश विकासको खम्बा हो । शिक्षित, दक्ष एवं ऊर्जाशील जनशक्ति तयार गरी मुलुकलाई गति दिने एक अविच्छिन्न स्वायत्त संस्था हो । कुनै पनि मुलुकको आर्थिक, सामाजिक तथा प्राविधिक...

स्थानीय सरकारः कसरी बन्न सक्छन् जवाफदेही ?

वैशाख ३० गते सम्पन्न भएको स्थानीय तहको निर्वाचनपछि स्थापित स्थानीय सरकारका निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरुले आफनो काम सुरु गरी आफ्नो कार्यकालको पहिलो वर्षको नीति कार्यक्रम तथा बजेट प्रस्तुत गरेका छन् । बितेका...

कृषि उत्पादन र पशुपालनमा सरकार कहिलेसम्म बहिरो ?

एक तन्नेरीले गाई पालनबाट आम्दानी गर्न सक्ने ठान्थ्यो भने मलेसिया र खाडीमा वैदेशिक रोजगारीका लागि जान्थ्यो होला र ? म अमेरिकामा बस्दा सधैं यस्तै लाग्थ्यो । अहिले १० वर्षमा गाउँ फर्कंदा...

किन अल्मलिन्छन् शिक्षकहरू ?

शैक्षिक सत्रको सुरुवातमा प्रायजसो विषयगत शिक्षकसँग उक्त विषयको पुस्तक उपलब्ध हुँदैन । केही दिनसम्म नयाँ भर्नासमेत चलिरहने हुँदा एकातर्फ विषयगत पाठहरू अगाडि बढाउने अवस्था रहँदैन भने अर्कोतर्फ समयमा कोर्स नसकिएला...

पाँच दलीय गठबन्धनको आवश्यकता किन ?

यतिबेला स्थानीय तह निर्वाचनको समीक्षासँगै आसन्न संघ र प्रदेशको चुनावी भविष्यबारे बहस र छलफल भइरहेको छ । स्थानीय तहले जनताका आधारभूत आवश्यकतासँग प्रत्यक्ष रुपमा सरोकार राख्दछन् । हाम्रो सङ्घीय ढाँचाअनुसार...

बन्न सक्छन् त स्वतन्त्र व्यक्ति राजनैतिक पार्टीको विकल्प ?

गत स्थानीय तह निर्वाचनमा केही पालिकामा अनपेक्षित रुपमा स्वतन्त्र उम्मेदवारले वाजी मारे । यसले राष्ट्रिय राजनीतिक वृृत्तमा तरङ्ग सिर्जना गरेको छ । राजनीतिप्रतिको दृष्टिकोण वा हेराइमाथि प्रश्न उब्जिएको छ ।...

पूर्वप्रधानन्यायाधीशको छोरी हुनु मात्र न्यायाधीशको योग्यता हो त ?

न्याय परिषद्ले १९ चैत्र २०७५ मा उच्च अदालतमा १८ र सर्वोच्चमा ५ जना गरी २३ जना न्यायाधीशको नियुक्त गर्ने गरी सिफारिस गर्‍यो । न्यायपरिषद्&zwj;का सिफारिस विवादरहित भने कहिले हुन सकेन...

समाजवादको भद्दा मजाक गरिँदैछ नेपालमा

समाजवादको बोक्रा ओढेर हिँडिरहेका थुप्रै व्यक्तिहरूलाई हेक्का नै छैन होला कि नेपालमा समाजवादको कुरा गर्नु भनेको निकै हास्यासपद कुरा हो । किनभने, हामी न त समाजवादतिर जान सकेका छौँ न...

नारामा अल्झिएको धान दिवस

धान नेपालको प्रमुख बाली हो । देशको ७७ वटा जिल्लामध्ये मनाङ र मुस्ताङ बाहेकको ७५ वटा जिल्लामा धान खेती गरिन्छ । धान समुद्र सतह भन्दा ६० मिटर झापा जिल्लाको कचनाकेवलदेखि...

धनवादका अगाडि लम्पसार नेपाली समाजवाद

समाजवाद भन्ने शब्द नेपाली समाजको वर्तमान अवस्था हेर्दा एउटा नराम्रो र भद्दा मजाकझैँ लाग्न थालेको छ । समाजवाद नै कुनै पनि मुलुकको समृद्धिको निम्ति बलियो पक्ष हो भन्ने तर्कहरू विश्वभरिका...

कर्णाली बिहार बन्ने त होइन ?

हेरी क्यामले भनेका छन्, ‘गरिब त्यो होइन, जोसँग पैसा छैन । गरिब त्यो हो, जो–सँग सपना छैन ।’ हामी कर्णालीबासी सपना नभएर नै गरिब भएका हौं । संसारका विपन्न मुलुक...

बुद्धको ‘ह्यापिनेस फर्मुला’ : यस्ता छन् मनलाई सशक्त बनाउने सात अभ्यास

धेरैजसो धर्मग्रन्थहरू ‘ईश्वर’ शब्दबाट सुरु हुन्छन् । बौद्ध धर्मको सारग्रन्थ धर्मपद भने ‘मन’ शब्दबाट सुरु हुन्छ । बुद्धले बारम्बार एउटै कुरा दोहर्याएका छन्– मन नै प्रधान हो । त्यसैले, मनलाई...

प्रहरीको बढुवा : सरकारको इच्छाबमोजिम कि कानुनअनुसार ?

नेपालको इतिहासलाई हेर्ने हो भने प्राचीन कालदेखि नै अनेकन नामबाट प्रहरीको अस्तित्व विद्यमान थियो, जसले राज्यको तर्फबाट नागरिकको सुरक्षा गर्ने कार्य गर्दथे । २००८ सालमा वैधानिक रूपमा प्रहरी फोर्सको स्थापना...

कसले हिर्काइरहेछ महँगीको मुङ्ग्रो ?

‘महँगी नियन्त्रण सरकारको हातमा छैन,’ यो भनाइ हो सरकारका प्रवक्ता अर्थात् सञ्चारमन्त्री ज्ञानेन्द्र बहादुर कार्कीको । असार ७ गते मन्त्री कार्कीले पोखरामा आयोजित एक कार्यक्रममा दिएको अभिव्यक्ति हो यो ।...

वाक् स्वतन्त्रता र वाक् मर्यादा एक सिक्काका दुई पाटा

वाक् स्वतन्त्रतालाई लोकतन्त्रको प्राणवायु मानिन्छ । स्वतन्त्रताको महत्त्व त्यसको उपयोग गर्न नपाएका मानिसले व्यक्त गर्ने पीडामा भेटिन्छ । मेरो कलम नभाँच, मेरो बोल्ने मुख नथुन, मेरो हात गोडामा नेल नठोक...

योग दिवसको सन्देश : खै त जीवनशैलीमा सकारात्मक परिवर्तन ?

यस वर्ष पनि २१ जुनलाई अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवसको रुपमा हामीले मनाइरहेका छौं । संयुक्त राष्ट्रका सबै सदस्य राष्ट्रहरुले आ–आफ्नै ढंगले यो अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस मनाउँदै आइरहेका छन् । यस पटक...

शारीरिक तथा मानसिक विकासका लागि योग

आध्यात्मिक परिभाषाअनुसार मन र आत्मालाई परमात्मासँग जोड्ने क्रियालाई योग भनिन्छ । शारीरिक रूपमा स्वस्थ, मानसिक रूपमा शान्त र आध्यात्मिक रूपमा उच्च चेतनायुक्त भएर जिउने कलालाई पनि योग भनिन्छ...

राजनीतिक ध्रुवीकरणको औचित्य र आवश्यकता

के नेपाली राजनीति सरल रेखामा अघि बढिरहेको छ ? संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापनापछिको पहिलो ५ वर्षे कार्यकाल सकिन लाग्दा आम नेपाली मतदाताहरूको मनभित्र के कुराहरू खेलिरहेका छन् ? राजनीतिक दलका...

बालेन र विकास: 'बियर खाउँ, पानी जोगाउँ !'

ठमेलको एउटा रेष्टुराँमा प्रचार सामाग्री टाँसिएको रहेछ- बीयर खाऊँ,पानी जोगाउँ। तथानामका विकास एवं विभिन्न खाले संरक्षण अभियान यथा-पर्यावरण, पृथ्वी, जल, भूमि, माटो आदिको लागि भइरहेका पश्चिमा निर्दिष्ट एनजीओ, आईएनजीओ मोडेलको यथार्थ...

अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस र मानसाग्नि मिसन

विगतमा जस्तै यस वर्ष पनि असार ७ गते ‘मानवताका लागि योग’ नाराका साथ आठौँ अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस संसारभर मनाउने कार्यक्रम छ । प्रत्येक वर्ष मनाउँदै आइरहेको यो दिवसको इतिहास र...

सुरक्षित यात्राको अधिकार : न्यायालयको उपहास र निकम्मा सरकार

२०३५ साल अगाडिसम्म नेपालमा गाडी दुर्घटना हुँदासमेत छानविन समिति बन्थ्यो, त्यसले सुझाव सहितको रिपोर्ट दिन्थ्यो भन्ने सुन्नमा आउँछ । रिपोर्ट कार्यान्वयन हुन्थ्यो कि नाइँ त्यो दैवले नै जानून् । तर...

युक्रेनको बाटोमा नेपाल !

अमेरिका र रुस बिचको अन्तरविरोध नयाँ होइन । यो तात्कालीन सोभियत समाजवादी जनगणतन्त्र संघ अस्तित्वमा रहँदादेखि नै जारी विवाद हो । अर्थात् यो पुँजीवादी र समाजवादी धुरी बिचको लडाई थियो...

एसपीपीबाट हट्नुको विकल्प छैन

अमेरिकी मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसीसी) सहयोग लिने÷नलिने भन्ने विवादले नेपाली राजनीति झण्डै दुई वर्ष कच्पल्टिया । तत्कालीन सभामुख कृष्णबहादुर महराको बर्हिगमन, जेलनेलदेखि केपी शर्मा ओलीको सत्तापलट र पार्टी पतनमा एमसीसी...

के जग्गा वर्गीकरण र धितो बन्धकबीच तालमेल छ ?

भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले भूउपयोग नियमावली २०७९ जारी गर्दै त्यसलाई ‘सहजीकरण गर्ने’ भनेर गत जेठ २७ गते बुँदागत निर्णयहरू गरेपछि जग्गा उपयोग र व्यवसायको क्षेत्रमा झन् अन्योल...

अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध र राष्ट्रवाद

नेपालले छिमेकी लगायत सबै मित्रराष्ट्रहरूसँग सार्वभौमिक समानता, पारस्परिक हितका आधारमा स्वतन्त्र र सन्तुलित सम्बन्ध कायम राख्नु पर्ने हुन्छ । नेपाल दुई विशाल छिमेकी मुलुकहरू भारत र चीनको बीचमा अवस्थित एक...

मुस्लिमका घर–व्यवसायमाथिको डोजर: भारतको हिन्दु–फासिस्ट रूपान्तरणको हतियार

भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दल भारतीय जनता पार्टी (भाजपा)द्वारा शासित राज्यहरूमा अधिकारीहरूले पछिल्ला केही महिनादेखि सरकार विरोधी प्रदर्शनमा भाग लिएको आशङ्काका भरमा मुस्लिमको घर, पसल र व्यापारिक स्थलमा बुल्डोजर चलाउन...

‘...नत्र एसपीपीमा काँग्रेसले कलंकको टीकामात्र नभएर भारी नै बोक्नुपर्ने हुन्छ’

नेपाल अहिले भूराजनीतिक द्वन्द्वमा जान थालेको अनुभूति भइरहेको छ । किनभने कूटनीतिमा परिपक्वता र चातुर्यता नहुने हो वा त्यसमा विचार नगर्ने हो भने मुलुकलाई असजिलो पर्दै जान्छ । विश्वमा अमेरिका...

५० प्रतिशत कर्मचारी कटौती गरे कसो होला ?

हाम्रो देश नेपाल किन अझै विकासको गतिमा अगाडि बढ्न सकेको छैन ? यसको दोष धेरै वर्ष राजनैतिक व्यवस्थालाई लगायौँ । अव राजनैतिक व्यवस्थालाई दोष लगाउनेहरू नै देशको शासन भार चलाउने...

चुपचाप जनता, बढ्दो कालोबजारी

हिजोआज जताततै महँगी बढेको छ । खानेतेल प्रतिलिटर रु. ४ सय भन्दामाथि पुगेको छ भने पेट्रोल प्रतिलिटर रु. १८० भएको छ । सर्वसाधारण जनता महँगीले ढाड सेक्यो भनिरहेछन् । तर...

सार्वजनिक बिदामा बेथिति !

जेठदेखि हप्तामा २ दिन बिदा दिएको नेपाल सरकार आफ्नो निर्णयमा एक महिना पनि टिक्न सकेन । यही असारबाट पुनः आइतबारको बिदा काटिएको छ । नेपालमा सार्वजनिक बिदाको कुरा गर्नु भन्दा...

बालेन साहलाई खुल्ला पत्र : काठमाडौँबासी हुनुका गर्व र ग्लानीहरू

साधारणतया आलोचनाको लागि खुल्ला पत्र लेख्ने चलन छ । तर, यो आलोचनाको उद्देश्यले लेखिएको होइन, न प्रशंसाकै लागि । अनि शीर्षकमा ‘बालेन साह’ लेखिएको भए पनि यो सबै जनप्रतिनिधिको लागि...

के यौनमा महिलाको भूमिका केवल ‘मन गर्नु’ मात्र हो ?

सन्दर्भमा प्रवेश गर्नु अघि एउटा चलिरहेको सन्दर्भ हेरौं, “मन मिलुन्जेल प्रेम, मन नमिले पछि बलात्कार ।” यसले पुरुषहरूलाई ठुलो सास्ती दियो । याने कि कुनै महिलाले म माथि बलात्कार भयो...

सवारी दुर्घटनामा दम्पतीको मृत्यु

मोरङको मिक्लाजुङ गाउँपालिका र जापानको मिनामिताने सहरबिच भगिनी सम्बन्ध

आन्तरिक राजस्वमा ४० प्रतिशत वृद्धि, सशर्त, समपूरक र विशेष अनुदानमा २२.१ प्रतिशतले कमी

दुर्गा प्रसाईंको बीएण्डसी मेडिकल कलेजमा एमबीबीएस पठनपाठनको तयारी

जनकपुरधाममा विवाहपञ्चमीको तयारी सुरु

सरकारी कामकाजको भाषा चाँडै लागु हुन्छ: मुख्यमन्त्री सिंह

धनुषाका निजी विद्यालय एक सातादेखि बन्द

रोजगारीको माग गर्दै मधेस प्रदेशका शहीद परिवारको प्रदर्शन

विपद् व्यवस्थापन बारे बागमती सरकार र प्राधिकरण बिच छलफल

काठमाडौँ महानगरले १६ दिने लैङ्गिक हिंसाविरुद्धको अभियान सञ्चालन नगर्ने

मधेसमा जनमत नेतृत्वको सरकारलाई ‘रिप्लेस’ गर्न चाहन्छ कांग्रेस

कीर्तिपुरमा पुरुषको शव फेला, घटनास्थलमा किटनाशक औषधीको बट्टा पनि भेटियो

साढे एक लाख क्यूफिट सालको काठ त्यतिकै सड्दै, छैन सदुपयोग

पाठेघरको क्यान्सर पीडित आमाको उपचारका लागि सहयोगको याचना गर्दै अनिता

जीवी राईलाई पक्राउ गर्न मलेसियाको गृहमन्त्रीसँग कुरा गरेको थिएँ : रवि लामिछाने

जाडो सुरु भएसँगै जम्न थाले मनाङका नदी र ताल

राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानले सेवा विस्तार गर्ने

सरकारको निर्देशन कार्यान्वयनबारे नागरिकबाट खबरदारी गर्न मुख्यमन्त्री आचार्यको आग्रह

लुम्बिनीलाई मुक्तिनाथसँग जोड्यो कालीगण्डकी करिडोरले

लुम्बिनीमा हजार गुम्बा विहारको उद्घाटन

कर्मचारीविहीन भएपछि वडा अध्यक्षले लगाए वडा कार्यालयमा ताला

मह बेचेर चार लाखबढी आम्दानी गर्दै रूपबहादुर

सडक पूर्वाधारमा कर्णाली : ६ वर्षमा १५६.७६ किलोमिटर सडक कालोपत्रे

स्याउ किसानसँग मुख्यमन्त्री : किसानका गुनासै गुनासा, सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता

रूखले च्यापिएर एकको मृत्यु, दुई जना गम्भीर घाइते

छेकबार लगाएपछि मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्व घट्यो

कञ्चनपुरको कलुवापुरमा बस दुर्घटना हुँदा ३१ जना घाइते

राजस्व कार्यालयमा कर्मचारी नहुँदा सेवाग्राही मर्कामा

ला लिगामा रियालको सहज जित

म्यान्चेस्टर युनाइटेडलाई बराबरीले लाग्यो घाटा

लिभरपुल विजयी, शीर्ष स्थानमा कब्जा कायमै