exclusive एक्सक्लुसिभ स्टोरी Unicode Converter युनिकोड Date Converter मिति रूपान्तरण
बुधबार, १२ वैशाख २०८१
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

विचार/दृष्टिकोण

शिक्षामन्त्रीज्यू, बिरालो कालो हुनुपर्छ कि सेतो ?

शिक्षामन्त्रीज्यू, बिरालो कालो हुनुपर्छ कि सेतो ?

केही महिनापहिले देशमा अनायसै र अप्रत्याशित हिसाबले सरकार फेरियो । केही विश्लेषकले यसलाई ‘सर्जिकल स्ट्राइक’ पनि भने । सरकार फेरिए पनि यसको संस्कार फेरिन्छ वा फेरिँदैन भन्ने हेर्न बाँकी छ ।  यद्यपि यतिबेला सबै ...

आध्यात्मिक यात्रा र यसप्रतिका भ्रमहरू

आध्यात्मिक यात्रा र यसप्रतिका भ्रमहरू

एकजना आध्यात्मिक व्यक्तित्वले कुनै टेलिभिजन कार्यक्रममा भने, ‘जसले व्यक्तिको तेस्रो आँखा खोल्न सक्दैन, त्यो वास्तविक गुरु होइन ।’  अध्यात्मको ज्ञान दिने उद्देश्यले आज हाम्रो समाजमा विभिन्न सङ्घ–संस्था, आश्रमहरू खोलिएका छन्...
एमाले प्रतिनिधि परिषद् बैठक : यथास्थिति र सुधारवादी दस्ताबेज

एमाले प्रतिनिधि परिषद् बैठक : यथास्थिति र सुधारवादी दस्ताबेज

नेकपा एमालेले राष्ट्रिय महाधिवेशन प्रतिनिधि परिषद् दुई दिन ललितपुरको गोदावरीमा आयोजना गरेको छ । नेपालको राजनीतिलाई नजिकबाट हेर्ने र बुझ्ने सबैका लागि यो अधिवेशनको विशेष महत्त्व छ । सत्ता गठबन्धनको...
हिमाली महासङ्घ राज्यका प्रस्तावक मुख्तियार भीमसेन थापा

हिमाली महासङ्घ राज्यका प्रस्तावक मुख्तियार भीमसेन थापा

नेपालको राजनीतिक इतिहासमा दुई अमरसिंह थापा चर्चित छन्— सानाकाजी जनरल अमरसिंह थापा (जन्म ः वि.सं. १८१६) र बडाकाजी अमरसिंह थापा (जन्म ः वि.सं. १८०८) । बलिराज थापाका दुई छोरामध्ये जेठा...
इलाम उपचुनावका चुनौती

इलाम उपचुनावका चुनौती

प्रकृतिको मोहोनीले मस्त इलाम यतिबेला चुनावी माहोलले व्यस्त छ । आफूलाई हात्ती सम्झिने पार्टीहरू आफ्नो साख जोगाउन र जनतासामु अनुमोदित हुन साम, दाम, दण्ड, भेदका सबै अस्त्र प्रयोगमा लागेका छन्...
मर्यादा पुरुषोत्तम श्रीराम र वर्तमान युगमा मर्यादाको अवस्था

मर्यादा पुरुषोत्तम श्रीराम र वर्तमान युगमा मर्यादाको अवस्था

कहीँ छैन योभन्दा ठुलो धाम,  सबै लोक तर्छन् बोलेर श्रीराम । दुई अक्षरको दिव्य पवित्र नाम  पुकारौँ सबैले बोलेर जय श्रीराम । धर्म, संस्कृतिले नै मानव जातिलाई सभ्यताको मार्गमा...
असमानता निम्त्याउने बजेट र कर प्रणाली

असमानता निम्त्याउने बजेट र कर प्रणाली

राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले हालै सार्वजनिक गरेको जीवनस्तर सर्वेक्षण अनुसार नेपालमा २०.२७ प्रतिशत मानिस अझै गरिबीको रेखामुनि छन् । गरिबीको रेखामुनि रहेको जनसङ्ख्या गाउँमा २४.६६ र सहरमा १८.३४ प्रतिशत छ । ...
सिंहदरबारभित्र देखिएको ‘समाजवाद’

सिंहदरबारभित्र देखिएको ‘समाजवाद’

एक दिन म एउटा काम विशेषले सिंहदरबार पुगेको थिएँ । मैले पहिला पहिला यसको नाम किन सिंहदरबार राखे होलान् भन्ने लागेको थियो । अहिले त्यो आशङ्का मेटिएको छ । त्यो दरबार...
रवि लामिछानेले गुमाउन नहुने यो मौका

रवि लामिछानेले गुमाउन नहुने यो मौका

नयाँ सत्ता गठबन्धनको सरकार बनेको केही दिनमै राजनीतिक दलसम्बन्धी विधेयक प्रस्तुत गर्न संसद्को रोस्टममा जान लागेका उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री रवि लामिछानेप्रति प्रमुख प्रतिपक्षी दल कांग्रेसले विरोध जनायो, उनलाई रोस्टमसम्म पुग्न...
किन बिदेसिन्छन् नेपाली ?

किन बिदेसिन्छन् नेपाली ?

‘पापा हजुर किन विदेश नगएको ? ठुलो भएपछि म त यहाँ बस्दिनँ है ।’ कक्षा २ मा पढ्ने मेरो छोराले एक्कासि यस्तो भन्दा म अवाक् भएँ । उमेरले ऊ आठ...
के हो कर्मचारीतन्त्र, यो कस्तो हुनुपर्छ ?

के हो कर्मचारीतन्त्र, यो कस्तो हुनुपर्छ ?

हाम्रोजस्तो मुलुकमा कर्मचारीतन्त्र भनेको विकास आयोजनाको कार्यान्वयन र सेवा–सुविधा प्रवाहका लागि प्रमुख संयन्त्र हो । कर्मचारीतन्त्र यस्तो औजार हो, जसबाट हामीले सेवा–सुविधा प्रवाह गर्छौं; विकास आयोजनाका काम गर्छौं ।  ...
गृहमन्त्री रविका अगाडि चुनौतीका पहाड र सम्भावनाका मैदान सँगसँगै

गृहमन्त्री रविका अगाडि चुनौतीका पहाड र सम्भावनाका मैदान सँगसँगै

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने कति दिन गृहमन्त्रीको पदमा रहन्छन्, त्यो यकिनका साथ भन्न सकिँदैन । यो कुरा उनी स्वयंले बोलिसकेका छन् ।  यसअघि नागरिकता विवादका कारण उनले...
अतिवाद कि प्रगतिशील सहमति ?

अतिवाद कि प्रगतिशील सहमति ?

अरुको विचार, सिद्धान्त तथा व्यवहार देखिनसहने तथा जबर्जस्त निषेध गर्ने प्रवृत्ति नै अतिवाद हो । जसले फरक विचार तथा सम्मानजनक असहमतिलाई निमिट्यान्न पार्न चाहन्छ; जो पीडित मानसिकता र रातो आँखा...
अर्थमन्त्री पुनले सम्बोधन गर्नुपर्ने आर्थिक पक्ष

अर्थमन्त्री पुनले सम्बोधन गर्नुपर्ने आर्थिक पक्ष

देशको अर्थतन्त्र बहुआयामिक समस्यातर्फ धकेलिइरहेका बेला नेकपा माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव वर्षमान पुनले पुनः अर्थमन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका छन् । १२ वर्षपछि दोस्रो इनिङका रूपमा अर्थमन्त्रीको बागडोर सम्हालेका पुनले अर्थतन्त्रका चुनौतीका चाङ...
कहिलेदेखि किन र कसरी नेवा दिवस मनाउन थालियो ?

कहिलेदेखि किन र कसरी नेवा दिवस मनाउन थालियो ?

नेपाल संवत् १९३२ को नयाँ वर्ष (अर्थात् सन् २०११) देखि विश्वभर छरिएर रहेका नेवार समुदायले स्थानीय पासापुच गुथिको संयोजनमा लन्डनमा पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको आयोजना गरे । जसले नेवा समुदायको पहिलो...
युवाको विदेश पलायन घटाउन ‘रिटर्नी’को पुनर्स्थापना कसरी गर्ने ?

युवाको विदेश पलायन घटाउन ‘रिटर्नी’को पुनर्स्थापना कसरी गर्ने ?

युवाको विदेश पलायनले देशको कृषियोग्य जमिन बाँझो छ । युवा बिदेसिनुको असर देशको आर्थिक, सामाजिक र राजनीतिक क्षेत्रमा परिरहेको छ । उत्पादन बढाएर देशलाई समाजवाद उन्मुख समृद्धितिर लैजान नेपालबाहिर रहेका...
तराईको होली : १५ दिनसम्म मिथिलाको परिक्रमा

तराईको होली : १५ दिनसम्म मिथिलाको परिक्रमा

यो वर्ष होली तराईमा चैत १२ गते सोमबार परेको छ भने पहाडमा हिजो (११ गते) मनाइयो । उत्सवको पर्व होली हरेक वर्ष फागुन शुक्ल पूर्णिमा तिथिमा मनाइन्छ । फागुन शुक्ल...
जडीबुटी नै कर्णाली समृद्धिको आधार

जडीबुटी नै कर्णाली समृद्धिको आधार

नेपालको सबैभन्दा ठुलो प्रदेश कर्णालीमा ४७ प्रतिशत भन्दा धेरै भूभाग ४ हजार मिटर भन्दा माथिको उचाइमा अवस्थित छ । यस प्रदेशमा वन क्षेत्र करिब ३७ प्रतिशत छ । भौगोलिक र...
कर्मचारीतन्त्रमा सुधारभन्दा परिवर्तन आवश्यक

कर्मचारीतन्त्रमा सुधारभन्दा परिवर्तन आवश्यक

पञ्चायतकालमा अहिलेजस्तो पारदर्शिता थिएन, कर्मचारीले बोल्न सक्दैनथे । कर्मचारी आश र त्रासको सिद्धान्तमा हुन्थे । योग्यता प्रणाली त थियो तर कर्मचारीहरू दरबारको आशीर्वादमा चल्नुपथ्र्यो । दरबारको हुकुमी प्रमाङ्गीले काम गथ्र्यो...
आध्यात्मिक चेतना र आदर्श नेतृत्व

आध्यात्मिक चेतना र आदर्श नेतृत्व

आध्यात्मिक चेतना र आदर्श नेतृत्व सम्बन्धमा विद्वान्का आ–आफ्नै धारणा र विचार रहेका हुन्छन् । यस आलेखमा यी दुवैबारे प्रस्ट्याउने कोसिस गरिएको छ । शाब्दिक रूपमा अध्यात्म भन्नाले आत्मा र...
किन कमजोर भयो थारुवानमा माओवादी ?

किन कमजोर भयो थारुवानमा माओवादी ?

कुनै समय थियो, पश्चिम नेपालमा नामको पछाडि थारु र चौधरी जोडिनेबित्तिकै उसलाई माओवादी भनेर चिनिन्थ्यो । तत्कालीन राज्यले थारु जाति भएकै कारण पनि सयौँ निर्दोष नागरिकको हत्या गरेको थियो ।...
जसले गिजोलिएको शान्ति प्रक्रियालाई मूलधारमा ल्याए

जसले गिजोलिएको शान्ति प्रक्रियालाई मूलधारमा ल्याए

राष्ट्रिय राजनीतिमा अहिले सबैभन्दा सम्झिने व्यक्तिका रूपमा स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइराला पर्छन् । आफूलाई शान्तिको पक्षधर देखाउन हालका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले आफूलाई गिरिजाबाबुसँग शान्ति–सम्झौता गरेको एउटा हस्ताक्षरकर्ताका रूपमा प्रस्तुत गर्न...
अबको राजनीति यस्तै हो हजुर !

अबको राजनीति यस्तै हो हजुर !

जनताको अवस्था परिवर्तन गर्न २००७ सालदेखि राजनीतिक परिवर्तन हुँदै आए । समय क्रममा राजनीति परिवर्तन भए पनि जनताको अवस्थामा कुनै परिवर्तन आउन सकिरहेको छैन । नेता र कुलीन वर्गका लागि...
समाजवाद कि सन्तुलित पुँजीवाद ?

समाजवाद कि सन्तुलित पुँजीवाद ?

समाज विकासका क्रममा सामन्तवादको पतनसँगै पुँजीवादी व्यवस्थाको प्रारम्भ भयो । मध्य युगको अन्त्यतिर नरम ‘प्रोटो–इन्डस्ट्रिअलाइजेसन’ क्रान्तिले स्वतन्त्र बजारलाई जन्म दियो तर वाष्प शक्तिको विकाससँगै १८औँ शताब्दीको अन्त्यतिर पुँजीवाद देखापर्‍यो ।...
नारी सशक्तीकरणमा ओशोको योगदान

नारी सशक्तीकरणमा ओशोको योगदान

‘नारी सबैलाई मन पर्छ तर उनको स्वतन्त्रता कसैलाई मन पर्दैन’ यो भनाइ बुद्धपुरुष ओशोको हो । विश्वमा नारी सशक्तीकरणमा ओशोको अतुलनीय योगदान छ । यो धर्तीमा ओशोले नारीलाई जति सम्मान...
रघुनाथ ठाकुरको सहादत र अपूर्ण मधेस आन्दोलन

रघुनाथ ठाकुरको सहादत र अपूर्ण मधेस आन्दोलन

देशमा मधेसी समुदायलाई अन्य नागरिक समान अधिकार दिलाउन २००९ सालमा विद्रोहको बिगुल फुकेर रघुनाथ ठाकुरले मधेस आन्दोलनको श्रीगणेश गरेका थिए । तत्कालीन मोरङ जिल्लाको भलाभलेनी (हालको सुनसरी जिल्लाको हरिनगरा)मा १९९१...
संसद्‍मा प्रस्तुत प्रि–बजेटमा सांसदले उठाउनुपर्ने प्रश्न

संसद्‍मा प्रस्तुत प्रि–बजेटमा सांसदले उठाउनुपर्ने प्रश्न

पूर्वअर्थमन्त्री प्रकाशशरण महतले पहिलोचोटि संसद्मा प्रि–बजेट (विनियोजन विधेयक, २०८१ का सिद्धान्त र प्राथमिकता) पेस गरेका थिए । पछिल्लो समय गठबन्धन बदलिए पनि बिहीबारदेखि संसद्मा पुरानै नीति तथा कार्यक्रममाथि छलफल भइरहेको...
परिवारवाद र नातावादको घेरामा प्रधानमन्त्री

परिवारवाद र नातावादको घेरामा प्रधानमन्त्री

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ परिवारवाद र नातावादका घेराभित्र फसेका छन् । जबसम्म उनले त्यो घेरा तोड्न सक्दैनन्, तबसम्म उनले केही गर्न सक्दैनन् ।  विगतदेखि अहिलेसम्म परिवारवाद र नातावादको आरोप...
लेन्डुप दोर्जे प्रवृत्तिको ‘बौलाहा राष्ट्रवाद’

लेन्डुप दोर्जे प्रवृत्तिको ‘बौलाहा राष्ट्रवाद’

दक्षिण एसियाली राष्ट्रिय आत्मसमर्पणवादको इतिहासमा एउटा स्थापित कथा छ । कथा भन्छ— स्वतन्त्र सिक्किमका प्रधानमन्त्री लेन्डुप दोर्जे दिल्ली धाउने गर्थे । सिक्किमलाई भारतमा विलय गराउन प्रधानमन्त्री इन्दिरा गान्धी अनेक दाउपेच...
कसरी आउला वाम आन्दोलनमा पुनर्जागरण ?

कसरी आउला वाम आन्दोलनमा पुनर्जागरण ?

नेपालमा सामान्यतः कम्युनिस्ट र वाम आन्दोलनलाई समानार्थी ढङ्गबाट बुझ्ने गरिन्छ । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको स्थापना भए (वि.सं. २००६)देखि आजसम्म अग्रगमनको मार्गमा वाम आन्दोलनले थुप्रै उतारचढाव र आरोह–अवरोह झेलेको छ ।...
सरकार परिवर्तन हुँदा किन कोही उत्साही हुँदैनन् ?

सरकार परिवर्तन हुँदा किन कोही उत्साही हुँदैनन् ?

अहिले नेपाली समाजमा कुन दलको सरकार छ भन्ने सवालले खासै सरोकार राख्दैन । गरिखाने वर्गका लागि सबै दल उस्तै लाग्छ । कैयौँ नागरिकलाई कुन–कुन दलको सरकार छ भन्ने थाहै हुँदैन...
महिला अधिकारका मुद्दामा हामी कहाँ छौँ ?

महिला अधिकारका मुद्दामा हामी कहाँ छौँ ?

विश्वले ११४औँ अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस मनाइरहँदा ऐतिहासिक असमानता र समसामयिक चुनौतीहरूले घेरिएको परिदृश्यमा नेपाली महिला श्रमिकको प्रगति र संघर्षमाथि प्रकाश पार्नु महत्त्वपूर्ण छ । विद्यमान असमानताबारे चेतना बढाउन कतै विरोध...
राजनीति ‘बाउ’ हो भने प्रशासन ‘आमा’

राजनीति ‘बाउ’ हो भने प्रशासन ‘आमा’

कहिले कसले भन्यो भन्ने ठ्याक्कै याद भएन, ती विश्लेषकले भन्दै थिए— ‘सामान्य प्रशासन मन्त्रालय खसी–बजार हो । जहाँ नेताहरूले छानी–छानी मोलमोलाइ गरेर चिल्ला खसी लैजान्छन् ।’ प्रशासनमा भएको बेथितिलाई प्रस्तुत...
३७०० मिटरमाथिको साग खेतीले दिएको सन्देश

३७०० मिटरमाथिको साग खेतीले दिएको सन्देश

नेपालका हिमाली पदमार्गमध्येकै सबैभन्दा लोकप्रिय पदमार्गमा पर्छ, हिमाल आरोहणका क्षेत्रमा सबैभन्दा जेठो अन्नपूर्ण प्रथम (८०९१ मिटर) को पश्चिमी आधार शिविर पदमार्ग । पर्यटक नगरी पोखराबाट विभिन्न बाटो भएर अन्नपूर्ण आधार...
लोक कल्याणकारी राज्यका लागि यसो गरे कसो होला ?

लोक कल्याणकारी राज्यका लागि यसो गरे कसो होला ?

आधारभूत सवालमा सामाजिक उत्तरदायित्व राज्यले वहन गरे मात्र लोक कल्याणकारी राज्यको अनुभूति नागरिकले गर्न पाउँछन् । लोकतन्त्रमा आफ्ना नागरिकप्रति राज्य उदासीन बन्न मिल्दैन ।  हाम्रो मुलुक गरिब र पछौटे...
पतनको दिशामा औपचारिक पाठ्यक्रम

पतनको दिशामा औपचारिक पाठ्यक्रम

बबिटले आधुनिक पाठ्यक्रमको सिद्धान्तको प्रतिपादन गरेको धेरै समय भएको छैन । संसारका औपचारिक तथा अनौपचारिक शिक्षा प्रदान गर्ने निकायले पाठ्यक्रमलाई शिक्षा प्रणाली वा शैक्षणिक पद्धतिको मेरुदण्ड माने पनि आजको समयमा...
हामी कसरी समृद्धिको यात्रामा लाग्न सक्छौँ ?

हामी कसरी समृद्धिको यात्रामा लाग्न सक्छौँ ?

संविधानले निर्दिष्ट गरेको संघीय लोकतान्त्रिक संसदीय प्रणालीका माध्यमबाट आर्थिक समृद्धि हासिल गरी सामाजिक रूपान्तरण गर्नु आज हामी सबै पक्षको दायित्व हुन आएको छ । त्यही उद्देश्यलाई परिपूर्ति गर्न संविधान निर्माणपछि...
बन्द उद्योग सञ्चालनमा प्रधानमन्त्रीको पहलसँगै राजनीतिक ऐक्यबद्धताको खाँचो

बन्द उद्योग सञ्चालनमा प्रधानमन्त्रीको पहलसँगै राजनीतिक ऐक्यबद्धताको खाँचो

नेपाल शान्ति क्षेत्र हो, तर शान्तिको देशका जनता भन्दैमा नेपालीले अन्याय, दमन, अत्याचार, विभेद सहेर बस्दैनन् । एक दशक लामो गृहयुद्धपछि विगत दुई दशकदेखि देश बिस्तारै विकासको बाटोमा अग्रसर हुँदै...
हिँडून् यस्तो ‘लेन’, ‘बा’हरू वा ‘बालेन’ ?

हिँडून् यस्तो ‘लेन’, ‘बा’हरू वा ‘बालेन’ ?

पछिल्ला वर्षमा भएका स्थानीय तथा संघीय निर्वाचनका नतिजाले राजनीतिक पर्यावरणमा फरक तरंग सिर्जना गरेको थियो । त्यसले हरेक सरोकारवाला, राजनीतिका शुभचिन्तक, राजनीतिशास्त्री, राजनीतिकर्मी लगायत सबैलाई धेरै कुरा सिकाएको थियो ।  ...
नेपाली समाजको उन्नत विकल्प राजतन्त्र र हिन्दु अधिराज्य नै हो त ?

नेपाली समाजको उन्नत विकल्प राजतन्त्र र हिन्दु अधिराज्य नै हो त ?

पछिल्लो समय नेपालमा सनातनी हिन्दु धर्मद्वारा निर्देशित राजसंस्थाको निकै चर्चा हुन थालेको छ । यसमा स्वयं पूर्वराजपरिवारका सदस्यले समेत मुख मिठ्याइरहेको देखिन्छ । उनीहरू निकै चिन्ता र चासोसहित लालायित भइरहेका...
वैदिककालदेखि आजसम्म हामीले कस्तो युगसापेक्ष शिक्षाको अभ्यास गर्दै आयौँ ?

वैदिककालदेखि आजसम्म हामीले कस्तो युगसापेक्ष शिक्षाको अभ्यास गर्दै आयौँ ?

सृष्टिको रचना अपरम्पार छ । यही सृष्टिको अनुपम उपहार मानव जाति हो । मानवलाई सृष्टिको एउटा कडीका रूपमा लिइएको छ । मानवसँगै अन्य प्राणीको पनि उपस्थिति रहँदै आएको छ ।...

भर्खरै