विचार सूर्यझैँ एकाबिहानै उदाउँदैन, नेतृत्व रातारात जन्मिँदैन । तर समाज विकासका नियमित चरणहरूमा त्यसको उच्चतम विकासको ठोस अभिव्यक्तिका रूपमा केही प्रतिभाशाली मानिस जन्मिन्छन् । कुनै पनि मानिस जन्मजात विचारक वा नेता बनेका  हुँदैन । तर सर्वसाधारण जनताको...

  अहिले नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी र वर्तमान सरकार चर्चाको शिखरमा छ । नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीको  इतिहासमा पार्टी नेताहरूको गम्भीर असमजदारीको दूरी र कार्यकर्ताको निराशताको पराकाष्टा चुलिएको सायद पहिलो पटक नै होला । २०४६ सालमा बहुदलीय व्यवस्था पुनस्र्थापनापछि ...

  सम्माननीय प्रधान न्यायाधीशज्यू नमस्कार ! यहाँले नेतृत्व गर्नुभएको न्याय प्रणालीमा भएका बेथितिको सुधारको आशा आम नेपाली जनताले राखेका छन् । तर बेलाबखत न्यायालयभित्रका भ्रष्टाचार, सेटिङ र विवादित निर्णयहरू पत्रपत्रिका र समाजिक सञ्चालमा देखिने र सुनिने गरेका छन् । ...

मानव समाजमा सामाजिक शक्तिहरुबीचको ध्रुवीकरण निरन्तर चलिरहने प्रक्रिया हो । यो निरन्तरता समाज विज्ञानको गति र सामाजिक अस्तित्वको आधार पनि हो । अधिकांश समयमा यो गति मात्रात्मक विकासको बाटोबाटै अघि बढिरहेको हुन्छ । अर्थात् सामाजिक सुधारका परिणाम ल्याउँछ । कुनै कुनै समयम...

  प्रत्येक महिनाजस्तो विवादको भुँवरीमा घुम्दै घुम्दै सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) एकप्रकारले विभाजनको डिलमा पुगेको देखिन्छ । दुईवटा अध्यक्ष अर्थात् एउटा  जेटमा दुईवटा मुख्य पाइलट —केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पार्टी हाँकिरहेको दे...

  अहिले नेकपाको दलीय झमेला नै सर्वत्र चर्चाको मुख्य विषय बनेको छ । दलीय नेताको हैसियतमा प्रधानमन्त्री भएका प्रधानमन्त्री दलीय बैठकमा म जान्न र त्यसको निर्णय पनि मान्दिन भने भन्ने कुरा व्यापक गरिएको छ । सैद्धान्तिक र राजनीतिक रूपमा यो अपत्यारिलो कुरा हो भने संवैधा...

वर्तमान अन्तर्राष्ट्रिय स्थिति नियमित परिवर्तन, अनिश्चितता र असुरक्षाको अवस्थामा छ। विश्वका धेरैजसो मुलुकहरू पारस्परिक द्वन्द्वका अतिरिक्त कोभिड महामारी र जलवायु परिवर्तन संकटमा छन्। कोभिडलाई विश्वव्यापी महामारीको रूपमा घोषित गरिएको छ, तर महामारीको सामना गर्न विश्वव्यापी साम...

    सत्ता–शक्ति संघर्षको चर्को किचलो र रडाको यतिखेर सत्तासीन पार्टी नेकपाभित्र मच्चिएको छ । बाहिर देखिने गरी आवरणमा त्यो रडाकोको जड विधि र पद्धति मान्ने कि नमान्ने सवालमा केन्द्रित देखिन्छ । तर सोही किचलोको सेरोफेरोमा प्याजका पत्र खुलेझैं एकपछि अर्...

सरकारका प्रभावकारी काममध्ये गृह मन्त्रालयले लामो समयदेखि कानुन मिचेर यातायात क्षेत्रमा चलाएको चक्र प्रणाली (सेन्डिकेट) हटाउने निर्णय र प्रचार ग-यो । यसको कार्यान्वयनका निम्ति भौतिक मन्त्रालयले सहकार्य गर्ने आवश्यकता थियो । त्यो बेला त्यो सहकार्यमा सक्रीयता भएन । यातायात क्षेत्...

    प्रधानमन्त्री केपी ओली नेपाली राजनीतिमा चतुर खेलाडी मानिन्छन् । चतुर्‍याइँकै कारण दुई पटक सत्तामा पुगेका उनले राजनीतिमा इमानदारिता, विधि, पद्धति, प्रचलित मूल्य–मान्यताहरुलाई भने पटक–पटक घोर उपेक्षा गरेको पाइन्छ । वाकपटुतामा मा...

 राज्यको चौथो अङ्ग, ज्ञानको व्यवसाय पत्रकारिता समसामयिक समाचार तथा विचारहरू जनतासामु पु-याउने सञ्चारको प्रभावकारी माध्यम हो । यसले आम सर्वसाधारण जनतादेखि ठूलाबडाहरू माझ सत्य, तथ्य र जनसरोकारका समाचार दिने कार्य गरेको हुन्छ । तत्काल देखिएका, जानेका, घटेका, भएका ...

नेपालमा सम्पन्न भएको ऐतिहासिक जनआन्दोलनका माध्यमबाट भएको युगान्तकारी राजनीतिक परिवर्तनलाई संस्थागत गर्दै स्थापित भएको सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक शासन प्रणालीमा प्रथम पटक भएको गत संसदीय निर्वाचनमा राज्य सञ्चालनको जिम्मा पाएको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको बहुमतको सरकारले झण्...

        आज गणेशमान सिंहको जन्म जयन्ती हो । गणेशमान सिंहको जन्म १९७२ कात्तिक २४ गते यट्खामा भएको थियो । सङ्घर्षका अविश्रान्त यात्री गणेशमान सशरीर हामीबीचमा नभए पनि उनी अमर छन् । जीवनका प्रत्येक क्षण सङ्घर्ष र विद्रोहबाट आफूलाई सधैँ जीवन्त ...

    अमेरिकाको चुनावी नतिजाले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई सत्ताच्यूत गरिदिएको छ । संसारभरि नै अत्यन्तै चासोका साथ हेरिएको यो निर्वाचनको परिणामपछि क्रिया–प्रतिक्रियाहरु आइरहेका छन् र मानिसहरु हर्ष प्रकट गरिरहेका छन् । नेपाल पनि त्यस प्रक्रियाबाट अछुतो...

भारतका सेनाध्यक्ष जनरल मनोज मुकुन्द नरवणेको नेपाल भ्रमण सम्पन्न गरेर फर्किसकेका छन् । यससँगै नेपाल र भारतले यी दुई देशका भ्रातृपूर्ण सम्बन्धमा निहित स्वार्थका खेल र यस भौगोलिक क्षेत्रमा दुई शक्तिशाली देशहरूबीच चलिरहेको रस्साकस्सीको कारणले बिझिए– बिझाइएका काँडाहरू स...

  नमस्कार ! उपत्यकाका नगरपिताज्यूहरू । विश्व सहर दिवस अक्टोबर ३१, २०२० को सेरोफेरोमा तपाईंहरूलाई विश्वका केही सुन्दर सहरबारे बताउन गइरहेको छु । विश्वका अधिकांश सहरलाई प्रकृतिले वरदान स्वरूप कहीँ समुन्द्र, कतै नदीनाला त कही पाखेरी र ताल दिएर त्यसका वरिपरि सु...

नेपालीको महान् चाड दसैँ सकियो । तिहार र छठ पर्व नजिकिएका छन् । तर यो पटक अधिकांश जनतामा उत्साह देखिँदैन । त्यसको एउटै कारण हो– कोरोनाको कहरले घटेको आम्दानी र रोगको चिन्ता । तर यसले सरकारी कर्मचारी सांसद मन्त्रीलाई भने कोरोनाले खासै प्रभाव पारेन । किनभने उनी...

        जैविक संसारमा जेजति शाखा र जीवनका जाति र उपजातिहरुका उत्पत्ति भएका छन्, ती प्रत्येकले आफ्नो अस्तित्वलाई लम्ब्याउने समृद्ध तुल्याउने र उच्चतातिर लाग्ने प्रबन्ध आफैँभित्र गरेका छन् । जीवधारी जाति उपजातिका असङ्ख्य सदस्यमध्ये कुनै एउटाको ...

    नेपाली काँग्रेसले यसपटक कोजाग्रत पूर्णिमा दिन गर्ने राजनीतिक भेटघाट प्रयोजनको चियापान नगर्ने निधो गरेको समाचार आएको छ जुन चियापानको चलन बीपीले २०३५सालबाट सुरु गर्नु भएको थियो चाबहिलको आफ्नो निवासको सानो आँगनबाट । बीपी त्यो ताक स्वर्गीय तारिणीप्...

            २०७२ साल वैशाख १२ गतेको भूम्पपछि नेपाली राजनीतिले नयाँ मोड लियो । नयाँ संविधान निर्माणमा सहमति बन्यो । अहिले हामी सबै नेपाली कोभिड–१९ को गम्भीर सङ्क्रमण बीचमा पनि बडादसैँ २०७७ मनाउन बाध्य भएका छौँ । यो निराशा...

असोज २० गते साँझ ५.२६ । ओछ्यानमा पल्टिरहेको थिए । मोवाइलमा घण्टी बज्यो । फोन उठाए । ‘तपाईं माधव बस्नेत बोल्दै हुनुहुन्छ ?’ महिला स्वर सुनियो । ‘हजुर हो । बोल्दैछु’ उत्तर दिएँ । ‘म यहाँ नेपाल–कोरिया अस्पतालबाट । तपाईंको मिस...

एउटा वर्गीय समाजमा सामाजिक र वर्गीय अन्तर्विरोधहरू निरन्तर भइ नै रहन्छन् । तिनको घनत्व र मात्रामा हेरफेर पनि भइरहन्छ । यसले समाजमा हुने एकता र सङ्घर्षलाई निरन्तर प्रभाव पारिरहन्छ । यो इतिहासको भौतिकवादी नियम हो र नेपाल पनि त्यसको अपवाद हुन सक्दैन । समाजमा हुने यी सङ्घर्ष...

संयुक्त राष्ट्र सङ्घले प्रतिव्यक्ति आय, सकल घरेलु उत्पादन, औसत आयु, स्वास्थ्य शिक्षाको स्तर आदिलाई कुनै पनि मुलुकको विकासको प्रमुख आधार मानेको छ । यस हिसाबले हेर्दा नेपाल विश्वकै सबैभन्दा बढी गरिब पुछारका १५, २० वटा मुलुकको समूहमा पर्दछ । देशको प्रतिव्यक्ति आमदानी सालाखाला...

जनमुखी राजनीति गर्दा हामीले राजनीति थाल्दा नै जनतन्त्र घरबाट सुरु हुनुपर्ने नारा अगाडि सारेका थियौँ । आधा हिस्साको नारी जगतको उत्थान नभई सिङ्गो समाजको विकास हुन सक्दैन । समाज अपाङ्ग हुन जान्छ । त्यसैले जनतन्त्र आफ्नो घरबाटै थाल्नुपर्छ भन्ने उद्देश्य थियो । हाम्रा जनमुखी ना...

म प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली काँग्रेसको केन्द्रीय सदस्य रूपमा काम गरिहेको छु । यो आलेख लेखिरहँदा मलाई साढे दुई वर्षअघिको समय सम्झना आइरहेको छ । नेपालको लोकतान्त्रिक इतिहासमा नै बीपी कोइरालापछिको सर्वाधिक ठूलो जनमतसहित तत्कालीन एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली दोस्रो पटक सर...