नयाँ वर्ष २०७८ को आगमनसँगै देशमा कोरोना महामारीको जोखिम ह्वात्तै बढ्यो । अहिले देशभर अक्सिजनको हाहाकार भइरहेको छ । बिरामीले अस्पतालमा उपचार नपाएर मृत्युवरण गरिरहेका छन् । दैनिक दुई सयभन्दा बढीको ज्यान जान थालिसकेको छ । ७३ जिल्लामा निषेधाज्ञा घोषणा गरिएकाले आर्थिक ग...

मेरो छोरा आफ्नै रोजाइको विद्यालय पढिरहेको थियो । समय निकालेर एकदिन बिहानै उसको विद्यालयमा पुगेँ । आहा ! कस्तो रमाइलो । उसले पढ्ने एउटै कक्षा कोठामा शारीरिक अपाङ्गता भएका दृष्टिविहीन, कान सुन्न र बोल्न नसक्ने सबै खाले बालबालिकाले आफ्नै परिवेशमा पढ्न पाएका थिए । क...

  बजेट भनेको कुनै एक आर्थिक वर्षको आय र व्ययको समग्रता हो । यसलाई सरकारको एक कार्यक्रमको रुपमा पनि लिइन्छ । सरकारको राजनीतिक तथा आर्थिक सामाजिक घोषणापत्र पनि हो बजेट । नेपालको संविधानअनुसार भाग १० संघीय आर्थिक कार्यप्रणालीमा नेपाल सरकारको अर्थमन्त्रीले संघ...

नेपालमा कम्युनिस्ट पार्टीका संस्थापक पुष्पलाल श्रेष्ठलाई केहीले ‘चीनविरुद्ध अमेरिकाको सीआइडी’ भनी तथ्यहीन फरेब लाउने गरेको सुनिन्छ । जुन निम्न तथ्यले शतप्रतिशत खण्डन गर्छ : माओकालीन ‘महान् बहस’ पुस्तक पल्टाएर पढे हुन्छ, सन् १९५९ मा मस्कोमा कम्युनि...

काठमाडौं महानगरपालिकाले मंगलबार जिल्लाभित्र भएका डेडिकेटेड कोभिड अस्पतालका प्रमुखसँग गरेको छलफलमा शहीद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्र बाँसबारी, काठमाडौंका कार्यकारी निर्देशक डा. चन्द्रमणि अधिकारीले नेपालको ‘हेल्थ सिस्टम नै कोल्याप्स’ भएको तीतो सत्य बोलेपछि ...

दुई हजार वर्ष पहिले इसाको पहिलो शताब्दीमा रोम सहर ६ दिनसम्म लगातार जल्यो । सहरको करिब ७० प्रतिशत भागका बासिन्दालाई आगोले घरबारविहीन बनाइदियो । रोम सहरबाट अलि टाढा ठूलो क्षेत्रफलमा निरो आलिशान दरबारमा सयौँ भाइभारदारका मुखबाट आफ्नो प्रशंसा सुनेर रमाइरहेका थिए । उक्...

फ्रान्सका सम्राट नेपोलियन बोनापार्टले भनेका छन्, ‘तिमी मलाई एउटी असल आमा देऊ, म तिमीलाई असल राष्ट्र दिन्छु ।’ यो भनाइमा असल राष्ट्र हुनका लागि असल आमाको आवश्यकता र भुमिका औंल्याइएको छ । वास्तवमा  आमा एक जननी हुन् । नुनिला आँसुका धारा खाएर अमृतमय ...

​माननीय सभामुखज्यू, कोभिड–१९ को महामारीका कारण धेरै नेपाली दिदीबहिनी, दाजुभाइहरुले ज्यान गुमाउनु परेको छ । म यस दुःखद घडीमा दिवंगत आत्माहरुको चीर शान्तिको कामना साथ शोक सन्तप्त परिवारजनमा हार्दिक समवेदना व्यक्त गर्दछु । विभिन्न अस्पतालहरुमा उपचारत रहेका र...

‘हामीले साझा संकल्प गर्‍यौँ भने धूलो टकटक्याउँदै फेरि उठ्ने छ धरहरा ।’(११ जेठ २०७२, नयाँ पत्रिका ) यो भनाइको अर्थ लाक्षणिक होला शायद । भग्न धरहरालाई यहाँ एउटा प्रतीकका रुपमा प्रस्तुत गर्न खोजिएको छ । त्यसैले धूलो टक्टक्याउँदै धरहरा उठ्ने प्रसङ्ग भग्नाव...

छिमेकी देश चीनको वुहानबाट उत्पति भएको कोरोनाभाइरस फैलिएर संसार आतंकित छ । अहिले हामी राजनीतिकमात्रै होइन, आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक सबै हिसाबले संक्रमणकालमा छौं । संक्रमणकाल समाजका लागि प्रसवकाल हो । प्रसव वेदना सहन निकै गाह्रो हुन्छ । तर, सहनुको विकल्प पनि हुँ...

एक्काइसौं शताब्दीमा सिंगो मानवजातिलाई नै चुनौती दिइरहेको कोभिड १९ को दोस्रो लहर तुफानी बेगमा फैलिइरहेका बेला नागरिकको स्वास्थ्यसम्बन्धी हकप्रति सरकार संवेदनशील हुन आवश्यक छ । नेपालको संविधानले आम नागरिकका लागि स्वास्थ्यसम्बन्धी मौलिक हकको निम्नानुसार व्यवस्था गरेको छ&nd...

  नागरिकका अधिकारहरुमा मानव अधिकारलाई संवैधानिक तथा कानुनी प्रश्नभन्दा व्यापक अर्थमा लिने गरिन्छ । मानव अधिकार मानिसले मानिस भएरै जन्मना साथ पाएका वा प्रकृतिले मानव भएका कारण प्रदान गरेको नैसर्गिक अधिकार हो भन्ने बुझिन्छ । जुन अधिकारबिना मानव भएर बाँच्न प्रा...

सामान्यतः अंकगणित जोड–घटाऊ, गुणा–भागमा आधारित हुन्छ । बीजगणितचाहिँ अप्ठ्यारा सूत्रहरूले जेलिएको हुन्छ । वैशाख २७ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले प्रतिनिधिसभामा लिने ‘विश्वासको मत’ बीजगणित जस्तै जेलिएको छ । संसदमा प्रतिनिधित्व गर्ने दलहरूको स...

कोभिड–१९ कारणले देशमा गम्भीर महामारीको स्थिति पैदा हुने अवस्था उत्पन्न भएको छ । अहिले नै अस्पतालहरुमा अक्सिजन, भेन्टिलेटर, बेडहरू वा आवश्यक औषधीहरू समेत पाउन मुस्किल परिरहेको छ । यो प्रारम्भिक अवस्था हो । यो स्थिति बढ्दै गएमा कति भयानक स्थिति उत्पन्न हुनेछ ? त्यो स...

   २०७७ चैत २७ गते काठमाडौंमा भएको एक सार्वजनिक कार्यक्रममा काँग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले भनेका थिए, ‘प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीबाट सत्ता कब्जाको प्रयास भइरहेको छ, उनलाई हटाउन हामी सबै लागाैँ ।’ देउवाको यो भनाइ चार साता नब...

यसै पनि व्यस्त दैनिकी । बिहानको समय सधैं हतार–हतार हुने । जागिरे दैनिकी । हातमा घडी लगाउँंदै घडीको सुईसँगै म हतास मुद्रामा अफिस जाने तयारी गर्दै थिएँ सानो छोरा तोते बोल्दै प्रष्ट नबुझिने भाषामा मामु हजुरको विदा छैन ? भन्दै काखमा लुटुपुटु गर्न थाल्यो । सानु...

  इतिहासका सबै कालखण्डमा फ्लुको महामारी  भएका अभिलेख छन् । १९१८ देखि हालसम्म चार पटक विभिन्न प्रकृतिका फ्लुको महामारी  भएको तथ्य भेटिन्छ । १९१८–१९१९ – स्पेनिस फ्लु एच१एन १, १९१८ को आएको फ्लुको महामारीलाई स्पेनिस फ्लु भनियो जनसमुदा...

नैतिकताले व्यक्तिको चरित्र वा स्वभावलाई बुझाउँछ । यसले  असल र खराब आचरणको अध्ययन विश्लेषण गर्दै असल मार्गमा हिँड्न अभिप्रेरित गर्छ । जीवनलाई लयबद्ध तरिकाले हिँड्न सिकाई आफ्नो अधिकार र कर्तव्यको बोध गराउँछ । कुन सही र कुन गलत हो फैसला गर्नका लागि आधार तय गर्छ । आफ्नो...

नेपालीमा एउटा उखान छ– ‘लोभीको भाँडो उभिन्डो ।’ यसको आशय हो लोभ गर्नुहुन्न भन्ने । यसै अर्थमा नै उखान भन्न थालिएको हो यस्तो । यसको अर्थ लोभ गर्नै हुन्न भन्ने चाहिँ होइन । लोभबिना जीवन नै चल्दैन । मानवीय स्वभावमै पर्छ यो । तर, प्रयोग गर्न भने जान्नुपर्छ ...

  सत्तारुढ एमालेको अन्तरविरोधका दुईवटा लक्षण छन् : एउटा देखिने, अर्को नदेखिने । देखिने लक्षण– अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र माधवकुमार नेपालका फरक–फरक अडान हुन् । प्रधानमन्त्री एवं पार्टी अध्यक्ष ओलीको अडान छ– नेपाल पक्षले समानान्तर गतिविधि छ...

  यतिबेला मुलुकको राजनीतिक अवस्था पूरै नाटकीय अवस्थाबाट गुज्रिरहेको छ । यो नाटक देशको रक्षाका लागि हो कि अरू कसैको स्वार्थ रक्षाका लागि हो भन्ने कुरा खोतल्ने समय आएको छ । यतिबेलाको राजनीतिक गतिविधिले आम जनमानसमा राजनीतिप्रति अति घृणा पैदा गरिदिएको छ । यो...

म ती दिनहरुमा विपत् व्यवस्थापन तालिम केन्द्र, कुरिनटारमा इन्स्ट्रक्टरमा थिएँ । स्थायी घर रौतहट जिल्लाको चन्द्रपुर नगरपालिका–१०, सन्तपुरमा भए पनि जागिरका सिलसिलामा म कुरिनटारमा कार्यरत थिएँ । वैशाख ११ र १२ गते मेरो बिदा थियो र म काठमाडौं आएको थिएँ । त्यही बेला भू...

काम बिग्रेपछि पछुताउनुभन्दा बिग्रन नदिनु उचित हो । कोरोनाको दोस्रो लहर ह्वात्तै बढ्यो । मृत्युदर पनि उसै गरी बढ्न थालिसक्यो । भेला, जुलुस, भीडभाड लगायतका कार्य नगर्न र २५ जनाभन्दा बढी भेला नहुन सुझाइरहँदा सरकार आफैले सो मापदण्डलाई उल्लङ्घन गरिरहेको छ । स्वास्थ्य मापदण्ड अ...

  आइतबार १८ अप्रिलमा भारतबाट स्वदेश फर्किनुभएका पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह कोरोना संक्रमित भएको खबरले अचम्मित बनायो । उहाँ नयाँ दिल्लीबाट काठमाडौं आउनुभएको हो ।  दिल्ली विमानस्थलमा कोरोना नेगेटिभ रिपोर्ट नभएसम्म पस्न पाइँदैन ।  प्राप्त समाचारअनुसार उहा...

प्रधानमन्त्री एवं नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले सामुहिक स्पष्टीकरण सोधेपछि माधव नेपाल पक्षले मंगलबार नयाँ बानेश्वरको अर्याल होटलमा आयोजना गरेको आकस्मिक बैठकमा सांसद रामकुमारी झाँक्री पनि उपस्थित थिइन् । पछिल्लो समयमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली रामकुमारी झाँक्...