साहित्य

नेपाल र बेलायतमा मञ्चन हुँदै नाटक ‘भीमसेन थापा’

काठमाडौँ । युगकवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको खण्डकाव्य ‘भीमसेन थापा’मा आधारित नाटक अब मञ्चन हुने भएको छ । नाटक बेलायत र नेपालका विभिन्न सहरमा मञ्चन हुन लागेको हो । सनम कुमार...

तरहरामा राष्ट्रिय कविता प्रतियोगिता हुँदै, प्रथमलाई ५१ हजार पुरस्कार

तरहरा । सुनसरीको तरहरामा हुन लागेको राष्ट्रिय कविता प्रतियोगिताको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको छ । २०८२ वैशाख १२ गते शुक्रवार इटहरीको तरहरामा एक भव्य समारोहबिच प्रतियोगिता हुन थालेको आयोजक...

तुलसी दिवसका तीन कविता

१) जिन्दगी र लुगा जिन्दगी लुगा भए फुकालेर झुन्ड्याउनु हुन्थ्यो— कोठाको किलामा र एकछिन हेरिरहन हुन्थ्यो— आफू झुन्डिएको आफ्नै कोठाको किलामा ! जिन्दगी लुगा भए मिलाएर बेलाअनुसार सिउनु...

चिताभित्र सेलाएको लास

आँखाहरूले जिन्दगीलाई धेरैचोटि नियालिसकेको छ । तर ग्राफ भने जहिले हेर्दा पनि अधुरो नै अनुभव भइरहने । यहाँका प्रत्येक क्षणहरूलाई एकनासले नियाल्छु तर ती पनि अधुरोझैँ नै लाग्छ । यो...

क्रान्ति घर फर्कियो

जीवनको पुनः सिर्जनको गर्भबाट नेपाली राजनीतिमा उदाएको नयाँ शब्द हो— ‘क्यान्टोन्मेन्ट’ । यो शब्दको बुई चढेर छापामारको तस्बिर हाम्रा आँखाअगाडि आउँछ । आङमा बाघे बर्दी, हातमा राइफल, निधारमाथि रातो तारो...

अन्नपूर्ण आधार शिविरको बिहान

अन्नपूर्ण आधार शिविरको बिहान ! अन्नपूर्ण शृङ्खलालाई सुनले पोतिएको बिहान ! विराट प्रकृतिको एउटा बिछट्टकै पृथक् छटा र छवि ! सौन्दर्य विम्बहरू आँखामा भरिभराउ भएर उल्लासको अनुभूति प्रदान गर्दै...

कवितासङ्ग्रह ‘रगतको तर्पण’माथिको छोटो तर्कना

राजधानीमा एउटा जबर्जस्त हल्ला छ, ‘रोल्पा एउटा पीडा हो, चित्कार हो, बर्बराहट हो र चिच्याहट हो ।’ उनीहरूको एउटा मात्र अपेक्षा छ कि लेख्नेहरूले त्यही चिच्याहट मात्र लेखुन् । हल्ला...

प्रेम यात्रा

प्रेमको यात्रा जुनसुकै बेला टुङ्गिन सक्छ होस नपुर्‍याएमा होस गुमाएमा प्रेम-यात्रामा सँगसँगै हिँड्दाहिँड्दै आउनसक्छन् थरिथरिका हाउभाउ देखाउने अप्सराहरू यात्राका हरेक गल्लीगल्लीका मोडमोडमा ढुक्नसक्छन् सुन्दर आकर्षक पछि पछि लाग्ने राजकुमारहरू ...

हेमप्रभासको साँझमा सेल्फी र त्यसैमाथि गोधुली प्रतिविम्ब

मार्पाकको अग्लो चुचुरो र त्यसभन्दा माथि टिमटिमाइरहने ताराहरूलाई एउटा अबोध शिशुले कतिपल्ट हेरेर हृदयमा सेल्फी खिच्यो होला ? अथवा सखारै आफू ब्युँझनुभन्दा अगाडिदेखि एकोहोरो सुलेली उरालिरहने नेत्रावती जाडो लाग्न नभ्याउँदै...

तीन कविता

१) परिवर्तनको युद्ध हामीले स्वतन्त्रता माग्यौँ हामीले मुक्ति माग्यौँ हामीले परिवर्तनको युद्ध माग्यौँ माग्नु अपराध ठहरिन्छ भने हामी अपराधी करार नै हुनेछौँ । परिवर्तन हिँडेर हुन...

‘नीलो प्रेम’ लिएर आए पुरुषोत्तम

काठमाडौँ । पुरुषोत्तम बजगाईंको उपन्यास ‘नीलो प्रेम’ सार्वजनिक भएको छ । काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा स्रष्टा प्रा.डा कृष्णहरि बराल, राजुबाबु श्रेष्ठ, घनेन्द्र ओझा, कीर्तिमानी संगीतकार सन्तोष श्रेष्ठ, लेखकका बुबा पं....

नारायणगोपाल संगीत पुरस्कार २०८१ घोषणा

काठमाडौँ । राष्ट्रिय युवा सेवा कोषले 'नारायण गोपाल संगीत पुरस्कार २०८१' घोषणा गरेको छ । कोषले युवामा श्रम, सीप,सदाचार र सेवाभाव जगाउने उद्देश्यले राष्ट्रको गौरव राख्न साहित्य ,संगीत ,कला...

छत्रमान सुब्बाको ‘साहित्यमा उत्तर–चेतको खोजी’ लोकार्पण

काठमाडौं । असमी तथा नेपाली भाषाका साहित्यकार छत्रमान सुब्बाको समालोचकीय कृति ‘साहित्यमा उत्तर–चेतको खोजी’को लोकार्पण गरिएको छ । कृतिमा प्रा. डा. गोविन्दराज भट्टाइका १० कृतिको समालोचना गरिएको छ । ...

गन्तव्य बिचपानी

जङ्गल ब्युँझेको छ र पो मैले बुझेको छु जीवन सौन्दर्य । पीडा–खुसीमा जागिरह्यो रात । टोक्नेहरूले धेरै टोके रातभरि । मन पराएरै टोके तिनीहरूले । भुसुना, सुलसुले, उडुस, उपियाँ मात्र...

बन्दीपुरमा कला–संस्कृति र मधुपर्क सम्मेलन

००० ललितकलाको दृष्टिले पनि यो गजबको ठाउँ रहेछ । पछिल्लो करिब सय वर्षदेखि यहाँ नेपाली मौलिक कला–संस्कृति र संस्कार हुर्कंदै आएको छ । काठमाडौँ उपत्यका...

मित्र राप्रउ पोखरेललाई सम्झनाका लहराहरूबाट श्रद्धासुमन

सधैँजसो रामजीबाबु (राप्रउ पोखरेल अर्थात् रामजीप्रसाद उपाध्याय पोखरेल) नै मलाई भलो–कुशल कामना गर्न वा आफ्ना कुनै लेख–रचनाको सिलसिलामा फोन गर्थे । दुई साताअघि सोमबारको दिन उनलाई फोन गर्न मन लाग्यो...

रजनीमिलाका तीन कविता

१) तिमीले आत्महत्या गर्नेछौ, ओ सरकार ...र हामीलाई धान रोप्ने खेतमा ढलान गर्न लगायौ अनि कुतबाट मुक्त गरी चोक–चोकमा दलाल उभ्यायौ । तब अकुत सम्पत्ति बैंकरको हातमा थम्याएर ...

भामती : स्त्री रहस्यको एक उदाहरण

ओशोका प्रवचन सुन्ने क्रममा म भामतीको कथा सुन्न पुग्छु । भामतीसँगै आउने अर्का पात्र हुन्, वाचस्पति मिश्र । भामती को हुन् ? किन उनले वाचस्पतिसँग गरिन् ? किन भामतीले वाचस्पतिलाई...

नैनशोभाको सुपारी

दाउराका भारी बोकेर तीन युवती बागमतीको साँघुतिर आउँदै थिए । घोडामा सवार एक तरबारधारी पुरुषले वारिबाट युवतीहरूलाई हेरिरहेको थियो । ऊ सवार घोडा स्थिर देखिन्थ्यो तर उसको अधीरता बुझिनसक्नुको थियो...

अग्रज नाटककार मुखिया ‘वासु शशी साहित्य सम्मान २०८१’बाट सम्मानित

काठमाडौँ । कवि विमल वैद्यलाई ‘वासु शशी साहित्य पुरस्कार २०८१’ प्रदान गरिएको छ । वासु शशी स्मृति परिषद्ले प्रसिद्ध कवि तथा नाटककार वासु शशीको ८९औँ जन्मजयन्तीको अवसर पारेर बुधबार काठमाडौँमा...

युवराज मैनालीका तीन लघुकथा

१) घरको भूत आज बिहान पोखरा उपत्यकाको एक सानो गाउँमा अनौठो घटनाको आरम्भ भयो । गाउँको पुरानो घरको आँगनमा रहेको प्राचीन पोखरीको छेउमा एक पुरानो दराज खोलियो । त्यहाँ एउटा...

दश स्टेसनभरिको मोह

अब त यस घटनालाई बूढीबज्यूको कथामा जस्तै उहिले नै भनेर थाल्नुपर्छ, कारण घटना निकै पुरानो हो । म रक्सौल रेल स्टेसनको प्लेटफर्ममा अलमलिरहेको हुन्छु । समस्तिपुर जाने गाडी अघि नै...

लीलबहादुर क्षत्री अर्थात् समाजका विसंगति र विकृतिविरुद्ध बोल्ने विद्रोही स्रष्टा

यस धर्तीमा पूरै ९२औँ वसन्त भोगेर साहित्यकार लीलबहादुर क्षत्री भर्खरै (१४ मार्चमा) अस्ताए, आसामको गुवाहाटीदेखि । ८३औँ वसन्तमा हिँड्दै गर्दा उनले एक अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, ‘लेख्दै छु— भूमिका, शुभकामना, फर्माइसी...

ज्योति जङ्गलका तीन कविता

१) राधारूप अर्को प्राण थपिएर एउटा प्राणमा फूल भएको हृदय बोकेकी अर्को आवाज भरिएर आफ्ना आवाजमा प्रीत छरेर बोलिरहेकी । तिमीले धरतीभरि, या कहीँकतै बतासको सुगन्धभरि भेटिहाल्यौ भने ...

‘साहस महिला बेचबिखनबारे बुझ्न प्रामाणिक पुस्तक’

काठमाडौँ । समाजवादी विश्लेषक मीना पौडेल लिखित ‘साहस : महिला बेचबिखन, बहिष्कार र प्रतिकार’ महिला बेचबिखनका विविध पाटा उजागर गर्ने सवालमा नेपालमा पहिलो प्रामाणिक पुस्तकका रूपमा आएको सम्बद्ध विज्ञहरूले बताएका...

कविता समाजलाई सुसूचित गर्ने महत्त्वपूर्ण माध्यम: पूर्वराष्ट्रपति भण्डारी

काठमाडौँ । पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले कविता समाजलाई सुसूचित गर्ने महत्त्वपूर्ण माध्यम भएको बताएकी छन् । शनिवार काठमाडौँमा कति तीर्थ श्रेष्ठको एकल कविता वाचन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै भण्डारीले कवितामा व्यक्त आशय...

क्रमशः

बदलीपछि घाम लाग्छ । सबै कुराहरू मौसमअनुसार परिवर्तन हुन्छन् । मकैबारीमा सयपत्री ढलीमली गरेर फुल्छन्, फेरि सुक्छन्— फेरि फुल्छन् । यो अनवरत प्रक्रिया । कति कुराहरू परिवर्तन भइसके तर...

मनकुमारी

कुखुरी काँ ! भालेको पहिलो डाँकमै मनकुमारी जरुक्क उठिन् । पूर्वको ज्योतिले धर्तीलाई स्पर्श गरेकै थिएन । सामान्य सूची सकेर लुगा फेरिन् र बेलुकी नै ठिक पारेको झोला बोकिन् ।...

घान्द्रुकको गुम्दै गरेको आत्मा

हिमालको काखमा अँगालो हालेर बसेको घान्द्रुकलाई पहिलोपटक देख्दा मन एकाएक आनन्दित हुन्थ्यो । ढुङ्गैढुङ्गाका पेटी, पर्खाल र तिनै ढुङ्गाले छाइएका घरहरू टल्किएका छाना; परम्परागत गुरुङ बस्ती; आँगनमा बुनिएका डोकाडाला, सुकुल...

भ्रम, अन्योल र अबुझपन चिर्ने कविताको शक्ति

दलित चेतना र कविताबिच बहस गर्नुपूर्व थोरै दलित चेतनाको सौन्दर्य चिन्तनको विवेचना गर्नु उचित हुन्छ । दलित चेतना के हो र के होइन भन्ने केही भ्रम देखिएका छन् ।...

न्यायाधीश डा. आचार्यद्वारा लिखित ‘नेपाली दुष्कृति कानुन टिप्पणी’ पुस्तक प्रकाशित

काठमाडौँ । जिल्ला न्यायाधीश डा. राजेन्द्र कुमार आचार्यद्वारा लिखित ‘नेपाली दुष्कृति कानुन टिप्पणी’ पुस्तक प्रकाशित भएको छ। पुस्तकमा मुलुकी देवानी संहिता, २०७४ को दफा ३७२ देखि ३८४ सम्म व्यवस्था गरिएको...

हिजो राजाका पालामा

फराकिलो, चिल्लो, चिप्लिएर लडिएलाजस्तो सडकको बिचमा एउटा सालिक छ— राजाको सालिक । ऊ जिउँदो छँदा त्योे सडक उसैको बिर्ताजस्तो थियो । बन्दुकधारीहरूको लावालस्करबिच जब उसको सवारी चल्थ्योे, सडकका कणकण र...

मान्छेलाई सहयोग गरेर केही काम छैन

मान्छेलाई सहयोग गरेर केही काम छैन किनकि जति गरे पनि त्यसले गुण सम्झिने हैन खाना पकाउने टुहुरो केटो हालिदिएँ स्कुल काम गर्दै पढ्यो वकिल बन्यो घमण्ड चढ्यो मैलाई पो...

विभेद

तिमी पनि मानव, म पनि मानव । छुत–अछुतको कठबार जातको प्रश्न र विभेदको उत्तर जातीय विभाजक रेखाले विभक्त परम्पराको खोलभित्र अपारदर्शी काँडेतारले कोतर्दै गर्दा प्रेमको अनुभूति गर्दै खुसीका लालिमा...

गाउँको अन्तिम चित्र

आउ न कवि भाइ, बस । तातो–चिसो? होस् नलिएकै राम्रो । बरु भन के उज्यालो देख्यौ यो निरस पाखोमा ? यी ढल्न आँटेका जगमा कुन शक्ति देख्यौ ? चार...

खनालको निबन्ध संग्रह ‘आत्मबोध’ लोकार्पण

काठमाडौं । भागवत खनालको दोस्रो कृति 'आत्मबोध’ निबन्ध संग्रहको लोकार्पण भएको छ । डेढवर्ष अगाडि ‘बाबा मेरो पीआर आयो’कथा संग्रह ल्याएका खनालले पाठकमाझ आफ्नो निबन्ध संग्रह ल्याएका हुन् । काठमाडौंमा...

‘समयले जन्माएका कथाहरू’ लोकार्पण

धरान । कथाकार शुभचन्द्र राईको कथा सङ्ग्रह ‘समयले जन्माएका कथाहरू’ आज यहाँ लोकार्पण गरिएको छ । धरान उपमहानगरपालिकाका निवर्तमान प्रमुख तिलक राई, भाषाविद् प्रा डा टङ्कप्रसाद न्यौपाने, नाट्यकर्मी गोपाल देवान...

जीवा लामिछानेको तेस्रो कृति ‘अक्षत अन्टार्कटिका’ लोकार्पण

काठमाडौं । लेखक जीवा लामिछानेको नयाँ कृति ‘अक्षत अन्टार्कटिका’ लोकार्पण गरिएको छ । काठमाडौंको कमलादीस्थित नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको डबलीमा बुधबार आयोजित एक विशेष समारोहमा लेखक जीवा लामिछाने र पत्रकार बसन्त बस्नेतले...

गण्डकी प्रदेश आख्यान महोत्सव, दश जिल्लाका साहित्यकारको जमघट

तनहुँ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान साहित्य गद्य विभागको आयोजना र गीतल प्रतिष्ठान तथा नाटकमञ्च तनहुँको सहआयोजनामा शनिबार दमौलीमा गण्डकी प्रदेश आख्यान महोत्सव गरिएको छ । महोत्सवमा गण्डकी प्रदेशका ११ जिल्लामध्ये...

बल–बैँस छँदासम्म उनले दिनको उज्यालोमा लेखिनन्

आख्यानकार पद्मावती सिंहले काठमाडौँको छाउनीस्थित आफ्नो घरको ठेगाना दिँदा घर नम्बर दिएकी थिइन् — गुलाबी रङको घर, कालो रङको गेट छ । उनले भनेकै गल्लीमा पुग्दा पनि घर पत्ता...

पूर्वराष्ट्रपति वा उपराष्ट्रपति राजनीतिमा फर्किने कार्य उपयुक्त होइन : माधव नेपाल

चिया सम्मेलन गर्ने निर्णयबाट पछि हट्यो कोशी सरकार

ताप्लेजुङका हिमालका चुचुरामा मानव पाइला पुग्दै

दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाको नाम फेरि परिवर्तन गर्न प्रस्ताव

मधेस प्रदेशमा अझै कुप्रथाले जरा गाडेको छ : प्रधानमन्त्री

गरिबीका अगाडि अरु अधिकारको कुनै अर्थ हुँदैन : प्रधानमन्त्री

मधेस भगवान् राम र लक्ष्मणले ज्ञान आर्जन गरेको ठाउँ हो : प्रधानमन्त्री ओली

सङ्गठनलाई मजबुत बनाउन विशेष ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकताः नेता निधि

स्थानीय ‘सम्पदा’ संरक्षणमा जुटे घरपझोङका युवा

आम्दानी नभएपछि चितवनका उद्योग बन्द

उपयुक्त समयमा संविधान संशोधन हुन्छः प्रधानमन्त्री ओली

गोली हानेर हत्या गरेपछि फरार प्रतिवादी साधुको भेषमा भेटिए, १७ वर्षपछि पक्राउ

लेक लागेर पर्यटकको मृत्यु

अन्नपूर्ण आरोहण सुरु, एकै दिन ३२ आरोही चुचुरोमा

व्यावसायिक च्याउखेतीबाट मनग्य आम्दानी गर्दै सावित्री

आँबुखैरेनीभित्रका विद्यार्थीको उपचार निःशुल्क

कवाडको अवैध निकासीले उद्योगमा कच्चा पदार्थको अभाव

पिकअप भ्यान पल्टिँदा दुई जनाको मृत्यु, २२ जना घाइते

डढेलोले सखाप हुँदै जङ्गल

गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट नियमित उडान माग

सोसल मिडिया अराजकतावादीको कब्जामा छ : एमाले महासचिव

वीरेन्द्रनगरमा एमालेको जागरण सभा (तस्बिरहरू)

गणतन्त्रको पक्षमा एमालेको प्रदेशस्तरीय जागरण सभा कर्णालीबाट

मुख्यमन्त्री यामलाल कँडेल : छवि जोगाए पनि जोखिम मोल्न सकेनन्

महाकालीमा बाँध निर्माण नहुँदा जोखिममा बस्ती

नक्कली कागजात बनाएर वन फडानी गर्ने पक्राउ

विवाद समाधान नहुँदा सुदूरपश्चिम प्रदेशसभाको अधिवेशन अन्त्य गर्ने निर्णय

कैलालीबाट एक किशोरीसहित ४ जना पक्राउ, खैरो हेरोइन बरामद

तीनकुने घटना : पत्रकार महासंघले सरकारलाई दिएको ‘अल्टिमेटम’ सकियो, माग सम्बोधन नगरिए देशव्यापी आन्दोलन गर्ने

सञ्चो बनाउने कम्पनीमा आगजनी गरेको आरोपमा एकजना मजदुर पक्राउ

विद्यालय शिक्षा विधेयकका २७ दफामा सहमति

गलत बुझाइले बिआरआईबाट नेपालले फाइदा लिन सकेनः सुजाता कोइराला

शिक्षामन्त्रीलाई अखिल क्रान्तिकारीले बुझायो ३८ बुँदे मागपत्र

जस बहादुर याक्खाको निर्देशनमा ‘हेलो हाई नमस्कार’ सार्वजनिक

काठमाडौँमा वायु प्रदूषणको अवस्था गम्भीर बन्दै, नियन्त्रणका लागि भएन पहल