सारा संसारका वैज्ञानिक जगत् यतिखेर कोरोनाभाइरसका विरुद्ध खोप एवं औषधी पत्ता लगाउने महाअभियानमा जुटेका छन् । विश्वलाई नै आफ्नो प्रकोप वर्षा गरिरहेको कोभिड–१९ का विरुद्ध औषधी र खोप पत्ता लगाउन जति ढिलो हुन्छ, उत्ति नै संक्रमित र हताहत हुनेको संख्या पनि बढ्दै जाने ...

काठमाडौं । बिहीबार साँझ पत्रकार प्रकाश डुम्रेले फेसबुकले लेखे–केही मिनेट अगाडि पश्चिम नेपालको आकाशमा एउटा चम्किलो वस्तु अस्वाभाविक तीव्रतामा उज्यालो छर्दै पृथ्वीतर्फ झरेको देखियो, यो के होला ?’ उनले ‘त्यो चम्किलो’ बस्तुको केही तस्बिर पनि फेसबु...

संसारमा मान्छे/मानवता नै चाहिन्छ भन्ने जिद्दी गर्नुहुन्छ भने पनि प्रागऐतिहासिक यो घटनाले तपाईंलाई अलि राहत दिन सक्छ । घटना आजभन्दा ७५ हजार बर्ष पुरानो हो । मानवता आफ्नो जन्मघर अफ्रिका छाडेर बाहिर आउने तरखरमा थियो । सायद, कुनै समूह ससानो झुण्डमा निस्किसकेको पन...

कोभिड–१९ भनिने कोरोना भाइरसको भ्याक्सिन विकास गर्न अहिले ठूलो प्रतिस्पर्धा चलिरहेको छ । कम्तिमा ४४ वटा भ्याक्सिन प्रारम्भिक विकासको चरणमा छन्, यस्तोमा हामीले के अपेक्षा गर्ने ? के पहिले तयार हुने भ्याक्सिन सबैभन्दा सुरक्षित र प्रभावकारी हुन्छ ? वा धेरै लगानी जसले ...

जुलिया होलिङ्सवर्थ/सीएनएन जनवरीको पहिलो साता रहस्यमयी नयाँ शैलीको निमोनियाले चीनमा धेरै मानिसलाई बिरामी बनाएको खबर फैलियो, केही गम्भीर अवस्थामा थिए र धेरैमा फोक्सोमा समस्या देखिएको थियो । चीनबाट हजारौँ माइल्स परको बर्लिनमा जर्मन वैज्ञानिक अल्फेर्ट ल्यान्ड्ट पहिल्...

अहिले विश्व कोरोनाभाइरसको महामारीबाट आक्रान्त छ । गत डिसेम्बरमा चीनको उहानबाट सुरु भएको कोभिड–१९ नामको भाइरसका कारण आजको मितिसम्ममा विश्वका २ लाखभन्दा बढी मानिसहरु संक्रमित भइसकेका छन् भने ९ हजारभन्दा ज्यादाको मृत्यु भइसकेको छ ।  चीनमा ३ हजारभन्दा बढी...

काठमाडौँ । नेपाली वैज्ञानिक तथा उनका सहकर्मी अनुसन्धानकर्ताको टोलीले ‘स्किजोफ्रेनिया’ अर्थात् एक प्रकारको मानसिक बिमारीको दोस्रो स्वरुप पत्ता लगाएका छन् । नेपाली वैज्ञानिक डा. गणेश चन्द र उनको टिमले यो उपलब्धि हासिल गरेको हो । वैज्ञानिक चन्द नेपालको सुर्खे...

  विकासवादी सिद्धान्तका पिता महान वैज्ञानिक चार्ल्स डार्विनलाई उनको सिद्धान्त बाहिर प्रकाशित भएको केही समयपछाडि सन् १८५९ तिर लण्डनमा उनलाई बाँदरका सन्तान भनी गिज्याउने गरिए । त्यसरी उनलाई गिज्याउनुमा उनको विकासवादी सिद्धान्तमा मानव प्रजाति कुनै बाँदरजस्तैको प्राणी...

हामीले काँटी वा फलामबाट बनेको कुनै पनि वस्तुलाई चिसो या ओसिलो ठाउँमा केही दिनको लागि राख्यौँ भने त्यसमा खिया लाग्ने गर्छ । मानौं त्यसमा कसैले आएर रातो रंग लाइदिएको होस् । आखिर खिया के हो त ? विशेष गरेर फलाम वा फलामबाट बनेका वस्तुहरुमा किन खिया लाग्छ त ? वा...

   बुध ग्रह (Mercury) सौर्यमण्डलका समस्त ग्रहहरूमध्ये सूर्यको सबैभन्दा नजिकमा अवस्थित छ । सूर्यबाट यसको दूरी ५ करोड ७९ लाख ९ हजार १ सय किमी मात्र छ । पछिल्ला अध्यायमा तिमीहरूले  पृथ्वी र सूर्यबीचको दूरीबारे पढ्यौ  । कल्पना गर  पृथ्वी सूर्यसँग ...

  0       विश्वका ४६ प्रतिशत व्यक्तिहरुको रगत ‘ओ’ ग्रुपको रहेको हुन्छ । 0       मानव शरीरमा सबभन्दा लामो शिरा ‘तल्लो भेनाकाभा’ (Inferior Venacava)  हो । त्यसले म...

विश्वभर महिला वैज्ञानिकको सङ्ख्या पुरुषको तुलनामा न्यून छ । नेपाल लगायत विश्वभर महिला वैज्ञानिकको संख्या १३ प्रतिशतभन्दा कम छ । बाल्यकालदेखि गणित र विज्ञान विषयमा रुची राख्ने छात्रालाई परिवार तथा विद्यालयमा निरुत्साहित पार्ने महिला वैज्ञानिकहरु बताउँछन् । ‘छात्रा...

  लाखौं हज्जारौं वर्ष पहिले पृथ्वीको धेरैजसो भाग जंगलले भरिएको थियो । त्यस समयमा यस संसारमा धेरै ठूला जनवारहरु बस्ने गर्थे । तिनीहरु धेरै ठूला र बलिया थिए । तर तिनीहरु संसारको बद्लिँदो वातावरणसँग जुध्न भने सकेनन् । जब खानाको अभाव हुन थाल्यो र संसारको ताप...

  हामीले आफ्नो आखाँले आकाशमा सूर्यपछि दोस्रो जुन ठूलो पिण्ड देख्छौं, त्यो चन्द्रमा (पृथ्वीको प्राकृतिक उपग्रह ) हो । हुन त खर्वौ खरब पिण्डले भरिएको आकाशमा चन्द्रमा कुनै पनि दृष्टिकोणले ठूलो पिण्ड होइन । ठूलो देख्नुको जम्मा जम्मी कारण यत्ति नै हो, चन्द्रमा हामी बसे...

सामाजिक सञ्जालहरुमा फेसबुक निकै लोकप्रिय भइरहेको छ । फेसबुक नचलाउने मानिस भेट्न मुश्किल हुन्छ । तर फेसबुक कसरी चलाउने, किन चलाउने र कसरी सुरक्षित तरिकाले चलाउने भन्ने कुरा भने कमैलाई मात्र थाहा छ ।  फेसबुक चलाउँदा ध्यान पुर्याउनुपर्ने विविध कुराहरुमध्ये तप...

नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा–प्रतिष्ठान (नास्ट) का उपकुलपति सुनिलबाबु श्रेष्ठले छिट्टै युवा वैज्ञानिक फोरमको शुरुआत गरिने बताएका छन् ।   बुधबार आयोजित ‘एकवर्षे कार्यकालको समीक्षा’मा उनले वैज्ञानिक क्रियाकलापमा प्रोत्साहन र युवा वैज्ञानिकक...

पृथ्वीको दुई तिहाई भाग पानीले ढाकिएको छ । यो कुरा हामी सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो  । तर त्यो पानीले ढाकिएको विशाल क्षेत्रभित्र अनन्त रहस्यहरु लुकेर रहेका छन् । आजसम्म ती रहस्यहरुमध्ये मानिसले कमै मात्र थाहा पाएका छन्, पत्ता लगाएका छन् । तर पत्ता लगाएका कुराहरुमा पन...

ब्रह्माण्डमा खरबौं आकाशगंगा छन् । प्रत्येक  आकाशगंगामा खरबौ खरब तारा छन् । हाम्रो आकाशगंगा मिल्की वे ( Milky Way ) मा रहेका  खरबौ खरब ताराहरुमध्ये एउटा तारा हाम्रो सूर्य हो । हामी बसेको पृथ्वी सूर्यको सौर्यपरिवार कै सदस्य  हन् । अहिलेसम्म  ज्ञात भए...

सुरुवाती कम्प्युटरका ‘आइकन’ ल्यारी टेस्लरको ७४ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । अधिकांश मानिसको पहुँचबाट कम्प्युटर टाढा रहेको समयमा ल्यारीले सन् १९६० को शुरुवातदेखि सिलिकन भ्यालीमा काम गर्न सुरु गरेका थिए । उनले नै ‘कट’, ‘कपी’ र ...

काठमाडौं– सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा लागेका र लाग्न चाहनेहरुमा उत्साह भर्दै २६ औं संस्करणको क्यान इन्फोटेक सम्पन्न भएको छ । काठमाडौंको भृकुटीमण्डपमा शुक्रबारदेखि बुधबारसम्म ६ दिन चलेको प्रदर्शनीमा झण्डै ४ लाख अवलोकनकर्ता सहभागी भएको आयोजक कम्प्युटर एसोसिएशन नेपाल ९क्य...

पहिला प्रकाशित दुबै लेख पढेर  तिमीहरूलाई थाहा भयो होला  हामी बसेको  सौर्यमण्डलको केन्द्र सूर्य हो । सौर्यमण्डलमा रहेका सबै पिण्ड (ग्रह, वामन ग्रह, क्षुद्र ग्रह, धूमकेतु आदि) सबैले सूर्यको परिक्रमा गर्छन् । तर यो प्रमाणित रूपमा थाहा भएको  धेरै समय भएको...

एउटा विशाल क्षुद्रग्रह(एस्टेरोइट) आज नेपाली समय अनुसार अपरान्ह ४ः५० बजे पृथ्वीको सबैभन्दा नजिक हुँदै जानेछ । १४४३ फिटदेखि ३२४८ फिटबीचको आकारको उक्त ग्रहले पृथ्वीलाई कुनै हानी भने पु-याउने छैन ।  आकारको तुलना गर्दा यो कुनै विशाल गगनचुम्मी भवन आकारको रहेको नास...

दक्षिण अमेरिकाको कोलम्बियाको ताताकोआ मरुभूमीमा सबैभन्दा ठूलो कछुवामध्ये एकको अवशेष भेटिएको छ । वैज्ञानिकले यी इलाकामा कारको आकारका केही कछुवाका अवशेष भेटेका हुन् । यसको लम्बाई १३ फिट र तौल २.५ टन नजिक रहेको बताइएको छ । वैज्ञानिकले यो उत्तर–दक्षिण अमेरिकामा...

सान फ्रान्सिस्को । फेसबुकको स्वामित्वमा रहेको ह्वाट्सआपका प्रयोगकर्ता दुई अर्ब भन्दा बढी पुगेको फेसबुकले बुधबार जनाएको छ । मेसेन्जरझैं सञ्चार सेवा उपलब्ध गराउने ह्वाट्सआपलाई अझ बढी विश्वसनीय र सुरक्षित बनाउन ध्यान दिइने फेसबुकले प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ ।  फेसबुकले...

दक्षिण कोरियाको दिग्गज टेक कम्पनी सामसङले आफ्नो ग्यालेक्सी एस२० सिरिज सार्वजनिक गरेको छ । सान फ्रान्सिस्कोमा आयोजित ग्यालेक्सी अनप्याक्ड इभेन्टमा तीन स्मार्टफोन ग्यालेक्सी एस२०, ग्यालेक्सी एस२० प्लस र ग्यालेक्सी एस२० अल्ट्रा लञ्च गरिएको हो । यी तीनै फोन उत्कृष्ट क्यामरा, 8K रेकर्...