ब्लग

सूचनाको हक प्रवर्धन र गोपनीयताको सीमा

सुशासन लोकतन्त्रको पर्याय हो । मूल लोकतन्त्र हो; आवरण सुशासन हो । शासनलाई आफैँमा राम्रो भन्ने नभएपछि यसमा उपसर्ग लगाएर सुन्दर शासन ‘सुशासन’ र खराब शासन ‘कुशासन’ शब्द प्रचलनमा ल्याइएका...

कुकुरले टोकेमा प्राथमिक उपचार कसरी गर्ने ?

सेप्टेम्बर २८ लाई विश्वभर रेबिज दिवसका रूपमा मनाइन्छ । लुई पास्चरले पहिलो पटक रेबिजविरुद्धको खोप आविष्कार गरेका थिए । त्यसैले उनलाई ‘फादर अफ माइक्रोबायोलोजी’ पनि भनिन्छ । फ्रान्सेली रसायनशास्त्री तथा...

महासङ्घले किन गिजोल्यो शिक्षक आन्दोलन ?

‘शिक्षकहरूलाई थाङ्नामा सुताइदिए’, ‘सङ्घ सङ्गठन र महासङ्घको सदस्यता त्याग गर्न किन नसकेका हुतिहारा शिक्षकहरूले ?’, ‘चौटा खान गएकी बुढी झोलमा डुबेर मरी’, ‘ब्ल्याङ्क चेक बोकेर घर फर्कियौ ?’, ‘धनभन्दा विद्या...

शिक्षण पेसाको प्रतिष्ठा कसरी जोगाउने ?

हाम्रा छोरा छोरीको मात्र हैन सिङ्गो राष्ट्रका भविष्य निर्माण गर्ने व्यक्तित्व हुन् शिक्षक । त्यसैले उनीहरूलाई उच्च सम्मान तथा समुचित सुविधा र सुरक्षा उपलब्ध गराउने सवालमा सरकार तथा सबै राजनीतिक...

हाम्रो कोमल आस्थामाथि ढोँगी–पाखण्डीको रजाइँ

देश परिवर्तन हुन समाजको सोच परिवर्तनको गतिमा निर्भर रहन्छ । परम्परागत सोचले नवीन आविष्कार गर्न कठिन हुन्छ । नेपाल विकास हुन नसकेको एउटा कारण परम्परागत सोच हो । हाम्रो समाज...

राजनीतिका ७ बाधक तत्त्व जसले मुलुक परिवर्तन हुन सकेन

समाजको मूल आधारका रूपमा रहेको सामाजिक संरचना र कार्य प्रणालीमा निरन्तर आउने फेरबदल सामाजिक परिवर्तन हो । समय परिवर्तनसँगै समाजको संरचनागत सम्बन्ध र प्रक्रिया फेरबदल आउँछ । त्यसले सामाजिक, आर्थिक,...

बुवा गुमाएको त्यो दिन

तपाईंबाट छुटेपछि बदलिएको जीवनको रङ, अनुभव र बयान गर्ने शब्द नै छैन बुवा ! त्यो त मेरो मन मस्तिष्कले प्रत्येक क्षण मापन गर्ने कुरा हो । बुवा म आज पनि...

विदेशी छोरालाई नेपाली बुबाको पत्र

प्यारो छोरा, हृदयभरिको माया तिमीलाई । आज कुशेऔँसी अर्थात् बाबुको मुख हर्ने दिन । वरपर सडकमा अरुका छोराछोरी बाबुआमा भेट्न गएको देख्दा कतै तिमी पनि टुप्लुक्क आइपुगी हाल्छौ कि...

कुशेऔँसीको सुरुवात र कुश प्रयोगको विधिविधान

कुश के हो र यसको उत्पत्ति कुश सिरु परिवारको एक पवित्र हरियो वनस्पति हो । शास्त्रहरूमा कुशको उत्पत्तिका सम्बन्धमा दुईवटा धारणा उल्लेख भएको पाइन्छ । मत्स्यमहापुराणमा उल्लेखित कथा अनुसार...

झलनाथको सम्झनामा सहपाठी सुवास : पार्टी मिलाउने प्रयास अधुरै रह्यो !

सुवासचन्द्र नेम्वाङ मेरो सहपाठी पनि हुनुहुन्थ्यो । इलाम आदर्श माध्यमिक विद्यालयमा सात कक्षादेखि हामी सँगै पढेका हौँ । हामीभन्दा कम उमेरको साथी उहाँ । उहाँको शरीर र बनावट पनि अलि...

मार्खुको अविस्मरणीय प्राकृतिक छटा

काठमाडौँबाट थानकोटसम्म गाडीमा पुगेपछि चन्द्रागिरि–चित्लाङको पुरानो गोरेटो बाटो हुँदै पहिलो पटक मार्खु पुग्दा मलाई संसारकै सुन्दर ठाउँमा पुगेको अनुभूत भएको थियो । चन्द्रागिरिको त्यो उकालो अनि ओरालो गोरेटो बाटोमा आफ्ना...

बादलले घुम्टो खोलेको बेलामा गोसाईंकुण्ड पुग्दा...

मुलुकको संघीय राजधानी काठमाडौँबाट करिब दुई दिनको दूरीमा पुग्न सकिने गोसाईंकुण्ड धार्मिक तथा पर्यटकीय दृष्टिले महत्त्वपूर्ण तीर्थस्थल हो । रसुवाको उत्तरी भेगमा पर्ने यो कुण्ड समुद्री सतहदेखि ४,३८० मिटरको उचाइमा...

उत्पीडनविरुद्धका विद्रोही टेकनाथ बराल

अहिलेको फेवा मार्गदेखि दस पन्ध्र मिनेटको उकालो गोरेटो उक्लेपछि जङ्गलको बीचमा यौटा घर थियो । पोखरा बजारको र फेवातालको रमणीय दृश्य देख्न पाइने उक्त ठाउँ निकै रमाइलो थियो । निरङ्कुश...

खर्चै गर्न मन भए के वृद्धाश्रम र बाल आश्रममा तीज मनाउन सकिँदैन ?

महिलाले महिला सशक्तीकरणको बिगुल फुक्नुपर्छ, तर महिलाले नै विकृति जन्माइरहेका छन् भने सो विरुद्ध आवाज उठाउन र कलम चलाउन भने पक्कै छाड्नुहुन्न । ‘चार वर्ण छत्तीस जातको साझा फूलबारी’...

नेपालबाट गिद्ध किन लोप हुँदैछन् ?

गिद्ध प्राकृतिक कुचीकार हुन् । यिनले ठूला मृत जनावर खाएर वातावरण सफा गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन् । पौराणिक कथाअनुसार सीतालाई रावणको चङ्गुलबाट बचाउन गिद्धको राजाले आफ्नै बलि दिएका थिए ।...

सनातन धर्ममा किन गरिन्छ श्रीकृष्ण चर्चा ?

सनातन धार्मिक किताबहरूमा ‘कालरात्रि, महारात्रि, मोहरात्रि च दारुणा’ भन्ने श्लोक पढ्न पाइन्छ । यही मोहरात्रि हो भाद्र कृष्ण अष्टमीको रात । यढस रातमा द्वापर युगका श्रीकृष्ण जन्मभएका थिए रे भारतको...

सैनिक हिरासतमा त्योे अन्तिम भेट, त्यसयता उनीहरू बेपत्ता...

आँखामा कालो पट्टी, हातमा हतकडी र खुट्टामा सिक्री बाँधिएको अवस्थामा थिएँ म । ड्युटी बसेको सिपाहीले मलाई एउटा बन्द कोठाभित्र लगेर हुलिदियो र बाहिरबाट चाबी ठोकिदियो । आँखामा पट्टी...

एमाले नेतृत्वमाथि उठेका केही प्रश्न

लोकतान्त्रिक राजनीतिक वातावरणमा सत्तापक्ष र प्रतिपक्षको आआफ्नै प्रकारको विशिष्ट भूमिका रहन्छन् । सत्तापक्ष र प्रतिपक्षको सशक्त तर सकारात्मक भूमिकाले नै लोकतान्त्रिक मूल्य मान्यताको उन्नत अभ्यासलाई प्रोत्साहित गर्दछ । त्यसले जनतालाई...

नुवाकोटमा लाखेको रौनक

भदौ कृष्ण द्वितीया अर्थात् गाईजात्रा (शुक्रबार)को दिन नुवाकोट दरबारनेरको सानो चोकमा चर्को घामका बीच मानिसको भीड थियो, जो लाखे हेर्न जम्मा भएका थिए । गाईजात्राको दिन देवी भैरवीको परिसरमा...

डा. योगी विकासानन्दलाई राज्यले किन चिनेन ?

पोखरा महानगरपालिकाबाट फेवातालको हुँदै जाँदा करिब १५ किलोमिटरको दूरीमा वडा नम्बर २३ को घाँटीछिन्ना पुगिन्छ । घाँटीछिन्नाबाट करिब २ किलोमिटर हिँडेपछि बराङ पुगिन्छ । बराङमा एउटा आश्रम छ । त्यो...

गाईजात्रा र जनैपूर्णिमाबारे उपप्राध्यापक र विद्यार्थीका धारणा

नेपाल कृषिप्रधान मुलुक हो । प्रायः खेतीपातीको काम सकेर फुर्सदको समयमा चाडपर्व तथा जात्रा मनाइन्छ । पूर्वजले बनाएका कतिपय चलन वैज्ञानिक र तर्कपूर्ण छन् । केही पुराना परम्पराले समाजलाई...

समुद्र मन्थनको प्रतीकात्मक अर्थ

हिन्दु मिथकअनुसार सागरबाट अमृत पाउन देव र दानव दुवै मिली गरेको सामूहिक समुद्र मन्थनको कथा पढ्दा तत्कालीन सामाजिक व्यवस्थाका कतिपय जटिल अन्तर्विरोधको आवरणमा छिपेका धेरै कुरा बुझ्न सकिन्छ । समुद्र...

जनै किन र कसरी लगाउने ?

रक्षाबन्धन अर्थात् ऋषितर्पणी हिन्दु तागाधारीहरूको धार्मिक तथा सांस्कृतिक पर्व हो । यो पर्व श्रावण शुक्ल पूर्णिमाका दिन पर्छ । यस दिन नयाँ यज्ञोपवित तथा रक्षासूत्र धारण गरी धुमधामका साथ मनाइन्छ...

बालबालिकाको मानसिक विकासमा परिवारको योगदान

प्रत्येक बालबालिकाको सफल जीवनको आधार परिवार हो । परिवारले उसको मानसिक, सामाजिक र सांस्कृतिक विकासमा प्रभाव पार्छ । आमाबुवाको मानसिकता र व्यवहारले बालबालिकाको मानसिक विकासमा ठूलो भूमिका खेल्छ । विभिन्न...

स्थिरताका निम्ति सबै वाम एकै ठाम !

कार्ल मार्क्स र फ्रेडरिक एङ्गेल्सले सन् १८४८ मा अन्तराष्ट्रिय कम्युनिस्ट घोषणापत्र लेखेपछि विश्वव्यापी चर्चा र बहस हुँदै अगाडि बढेको कम्युनिस्ट आन्दोलन अगाडि बढ्यो । उन्नाइसौँ शताब्दीको पेरिस कम्युन हुँदै बिसौँ...

एक स्थानीयको नजरमा गौर घटना

गृह मन्त्रालय र गौर हत्याकाण्ड पीडित संघर्ष समितिबीच केही दिनअघि भएको पाँचबुँदे सहमतिले सत्ताको तेस्रो ठूलो घटक जसपा नेपाललाई सरकारप्रति सशंकित बनाएको छ । सहमतिबाट त्रसित आक्रोशित एवं अचम्भित उपेन्द्र...

विपत्तिको सारथि नेपाल रेडक्रस किन हुँदैछ खोक्रो ?

रेडक्रस सोसाइटी विशुद्ध मानवीय सेवा र प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले स्थापना भएको अन्तर्राष्ट्रिय स्वयंसेवी संस्था हो । प्राकृतिक एवं मानवीय कारणले हुने ठुला विपत्तिहरूको पहिलो साथी रेडक्रस सोसाइटीलाई मानिन्छ । यस्तो...

विद्यालय कर्मचारीले स्विकार्ने शिक्षा ऐनको खोजी

सरकार जनताप्रति अविछिन्न उत्तराधिकारी संस्था हो । सरकारले समानता, समावेशितासहितको समतामूलक समाज निर्माण गर्नु पर्दछ । समतामूलक समाज निर्माणका लागि विद्यालय शिक्षाले विशेष भूमिका निर्वाह गर्छ । भविष्यमा समाज कस्तो...

नागपञ्चमी पर्व किन मनाउने ?

हामी वैदिक सनातन धर्म मान्नेहरू यो चराचर जगत्मा रहेका हरेक प्राणीको सम्मान गर्छौँ । ती प्राणीमध्ये नाग वा सर्पको धेरै महिमा रहेको पाइन्छ । सर्पको राजालाई नाग भनिन्छ । ज्योतिषशास्त्र...

रोल्पा चोलावाङमा सेनासँगको भिडन्त

घटना आजभन्दा २१ वर्षअगाडिको हो । गोर्खा, धादिङ, चितवन नवलपरासी, पाल्पा, गुल्मी, प्युठान हुँदै हिँडेर हामी रोल्पाको थवाङ पुग्यौँ । थवाङ जनयुद्धको आधारभूमि, तुफानी केन्द्र थियो । जनयुद्धको समयमा नाम...

अस्पतालको शय्यामा रहेका बुवालाई मन्त्री किराती भन्छन्, ‘बुवा, म गएँ है ?’

‘बुवा, म गएँ है ?’ बुवा केही बोलेनन् । ‘कि म बस्नुपर्छ ?’ फेरि पनि बुवाले बालसुलभ प्रकट गर्नुबाहेक केहीबेर छोराको अनुहार नियालिरहे । सायद बुवाले ‘बस्’ भन्न चाहन्थे...

‘पोलपोट’को गाउँमा योगेश भट्टराईको भ्रमण

गएका तीन महिना (फागुन, चैत र वैशाख) नेकपा माओवादी केन्द्र रुकुम पश्चिमले संगठन सुदृढीकरण अभियान सञ्चालन गर्‍यो भने नेकपा एमालेले ‘मिसन ग्रास रुट’ अभियान सञ्चालन गर्‍यो । अभियान सम्पन्न...

नाबालक राष्ट्रिय परिचयपत्र के हो र कसरी लिने ?

यतिखेर राष्ट्रिय अभियानका रूपमा राष्ट्रिय परिचयपत्र निर्माणको कार्य देशभर सञ्चालन भइरहेको छ । नेपाली नागरिकको परिचय खुल्ने गरी अभिलेख राख्ने उद्देश्यका साथ यो अभियान सञ्चालन गरिएको हो । परिचय खुल्ने...

ह्याप्पी एनिभर्सरी श्रीमान‍्ज्यू !

एउटा सानो घर । तिमी, म र हाम्रो मायाको चिनो हाम्री छोरी । बस, यत्ति थियो सपना र चाहना, तर मैले चाहेको सबै भत्किएर गयो, के–के भयो भयो । ...

पर्यटनमन्त्री सुदन किरातीलाई खुलापत्र

माननीयमन्त्रीज्यू, अभिवादन ! आराम रही आरामको कामना गर्दछु । जुन २७ तारिखमा तपाईंको एउटा फेसबुक पोस्ट देखेँ । अक्षरले भरिएका तीन पृष्ठ कागजको तस्बिर अपलोड भएका थिए । त्यसलगत्तै...

हरियाली साउन : तडकभडकभन्दा स्वास्थ्यलाई ध्यान दिऔँ

साउनको माहोल जता हेर्‍यो उतै हरियो भएको छ । खेतीबारी हेर्दा धानका बोट लहलह गर्दै हावामा बयली खेल्दै छन् सँगै मास र भटमासको बोट पनि काल्ना, आलीतिर लहलह भएका छन्...

किन विदेशिन बाध्य छन् विद्यार्थी ?

‘देशका युवा विदेशिने क्रम बढ्दो छ ।’ सुन्दा सामान्य लाग्ने यो वाक्यमा दुःख, विछोड र वेदनापूर्ण छ । वैदेशिक यात्रामा दुःख मात्रै छ र ? भन्ने प्रश्न पनि उठ्ला तर...

मुस्लिम समुदाय सरकारमा सधैँ उपेक्षित

संविधान र कानुनमा राज्यका सबै निकायमा समानुपातिक समावेशी सहभागिताको हक सुनिश्चित गरिएको छ । तर केन्द्र र प्रदेशमा मुस्लिम समुदायका सांसद सरकारको नेतृत्व पाउने अवसरबाट सधैँ वञ्चित छन् । ...

ट्रान्जिटका गफ

बहिनी मुस्लिम भएको हो ? छेउमा बसेकी ती महिलालाई लक्षित गर्दै चितवन घर बताउने दाइले प्रश्न सोधे । सारझा अन्तर्राष्ट्रिय एअरपोर्ट टर्मिनलमा आआफ्नो जहाजको उडान समय कुरिरहेका यात्रुका जमातमा...

आदि शङ्कराचार्य र उनको योगदान

भारतको केरलस्थित कलाडीमा नम्बुदरी ब्राह्मण परिवारमा जन्मेका शङ्करका पिताको नाम शिवगुरु र आमाको नाम आर्याम्बा थियो । उनीहरू शैव धर्मावलम्बी थिए । वेदज्ञ परिवारमा जन्मेका शङ्करले कलिलै उमेरमा वेदाध्ययन सम्पन्न...

आन्तरिक राजस्वमा ४० प्रतिशत वृद्धि, सशर्त, समपूरक र विशेष अनुदानमा २२.१ प्रतिशतले कमी

दुर्गा प्रसाईंको बीएण्डसी मेडिकल कलेजमा एमबीबीएस पठनपाठनको तयारी

सडकमा शव राखेर विरोध प्रदर्शन, सहमतिपश्चात् खुल्यो यातायात

अरुण नदीमा पूजा गर्ने क्रममा एक जना बेपत्ता

रोजगारीको माग गर्दै मधेस प्रदेशका शहीद परिवारको प्रदर्शन

कर दिवस : जनकपुरमा उत्कृष्ट चार उद्योग सम्मानित

मधेसमा वडाध्यक्षका लागि घर-घर पुगेर भोट माग्दै विश्वप्रकाश

नगराइनकाे नगरसभा नहुँदा शिक्षक तथा कर्मचारीले तलबसमेत पाएनन्

बालेनको पत्र एमालेद्वारा बुझ्न अस्वीकार, त्यसै फर्कियो महानगरको टोली

राहदानी विभागको कम्प्युटरमा भाइरस पस्यो, सेवा ठप्प

ललितपुर महानगरपालिकाको यी स्थानमा सवारी साधन पार्किङ निषेध

मुग्लिङ-नारायणगढ सडकको पाँचकिलो नजिकै माईक्रो बस दुर्घटना

पोखरा–मुग्लिन सडक निर्माण कछुवा गतिमा

बेर्ना बेचेर एकै याममा दुई लाख आर्जन

आँधीमूलको कृत्रिम तालमा डुङ्गा शयर

सार्क मुलुकका पर्यटकको आकर्षण बन्दै ‘हट एयर बेलुन’

लुम्बिनीलाई मुक्तिनाथसँग जोड्यो कालीगण्डकी करिडोरले

लुम्बिनीमा हजार गुम्बा विहारको उद्घाटन

पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह आज लुम्बिनी आउँदै

निर्धक्क भएर व्यवसायमा लगानी गर्न मुख्यमन्त्री आचार्यको आग्रह

मह बेचेर चार लाखबढी आम्दानी गर्दै रूपबहादुर

सडक पूर्वाधारमा कर्णाली : ६ वर्षमा १५६.७६ किलोमिटर सडक कालोपत्रे

स्याउ किसानसँग मुख्यमन्त्री : किसानका गुनासै गुनासा, सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता

कर्णालीको विकासका लागि सहकार्य हुनुपर्छ : मुख्यमन्त्री कँडेल

छेकबार लगाएपछि मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्व घट्यो

कञ्चनपुरको कलुवापुरमा बस दुर्घटना हुँदा ३१ जना घाइते

राजस्व कार्यालयमा कर्मचारी नहुँदा सेवाग्राही मर्कामा

सात लाख बढीको भन्सार छलीको समान बरामद